Etikë

“Etikë”

Ruhu nga gënjeshtrat sepse me të vërtetë ajo të shkatërron në perceptimin dhe paraqitjen e informacionit ashtu siç duhet. Ajo të shkatërron në paraqitjen dhe perceptimin tënd dhe në edukimin që u jep njerëzve! Sepse me të vërtetë gënjeshtari paraqet atë që nuk egziston sikur egziston dhe atë që egziston sikur nuk egziston; paraqet të vërtetën si të pavërtetë dhe të pavërtetën si të vërtetë; paraqet të mirën si të keqe dhe të keqen si të mirë. Kështu, gënjeshtra e shkatërron perceptimin dhe diturinë e tij, e kjo vjen si dënim për të.

Pastaj, ai ia paraqet atë personit të cilit i drejtohet, atij që është i mashtruar dhe mban krahun e tij. Kështu, ai (gënjeshtari) ia prish atij perceptimin dhe diturinë. Zemra e gënjeshtarit është larg realitetit dhe është e prirur drejt asaj që nuk egziston dhe pëlqen të pavërtetën. Dhe kur prishet fuqia e tij e perceptimit dhe e diturisë, e cila është pikënisja e veprave që kryhen nga vullneti, atëherë të tilla vepra janë të prishura dhe gjykimi mbi gënjeshtrën hyn në fuqi dhe ai (gjykimi) del prej tij ashtu siç dalin gënjeshtrat nga gjuha. E kështu atij nuk i bën dobi as gjuha e tij e as veprat e tij.

Për këtë arsye gënjeshtra është themeli i të keqes, siç ka thënë Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

“Me të vërtetë gënjeshtra të shpie në vepra të këqia dhe veprat e këqia të shpien në Zjarr.”

Dallimi midis Këshillës dhe Poshtërimit.

 

Autor: El-Hafidh Ibn Rexheb el-Hanbeli (RahimehUllah)

Me disa komente nga: Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij (hafidhahUllah)

Përktheu: Ebu ‘Akil Alban Malaj

01 - Disa fjalë rreth autorit:

Es-Sujuti ka thënë në biografinë e el-Hafidh (Ibn Rexhebit) të cilën e ka shkruajtur në librin e tij “Tabakatul-Hufadh” (fq.536):

“Ai është Imami, Hafidhi, Muhadithi, Fekihu, Predikuesi, Zejnud-Din ‘Abdur-Rrahman Ibn Ahmed Ibn Rexheb Ibnul-Hasen Ibn Muhamed Ibn Mes’ud es-Selamij el-Bagdadij, pastaj ed-Dimeshkij, el-Hanbelij. Lindi në Bagdad në në muajin Rabij’ el-Euel të vitit 736 Hixhrij.”

Dëgjoi nga Ebil-Fet`h el-Mejdumij dhe nga një numër i madh dijetarësh derisa u bë mjeshtër.

Ka shkruajtur shpjegimin e Sunenit të Tirmidhiut, shpjegimin e “Ilel et-Tirmidhij”, shpjegimin e një pjese të Sahihut të Bukharit dhe “et-Tabakatul-Hanabileh”.

“Vdiq në muajin Rexheb të vitit 795 Hixhrij.”

Ai ka shkruajtur gjithashtu veprat: “Xhami’ul-‘Ulumi uel-Hikem, “Sherh el-Erbe’ijne en-Neueuijjeh”, “Ehual el-Kubur” etj.1

1 - Shënim i përkthyesit: Shkëputur nga libri “Tedhkiir en-Nabihiin bi-Sijer Eslafihim Hufadh el-Hadijth, es-Sabikijne uel-Lahikijn” i Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij. Shiko: “Mexhmu’u Kutub ue Rasa`il ue Fetaua Fadijletish-Shejkh el-‘Alameh Rabij’ Ibn Hadij ‘Umejr el-Medkhalij”, vëll.3/fq.267-268.

02 - Hyrje:

Dallimi midis Këshillës dhe Poshtërimit 2

Me Emrin e Allahut, të Gjithëmëshirëshmit, Mëshirëplotit.

E gjithë lavdia i takon Allahut, Zotit të gjithësisë. Lavdërimet dhe bekimet e Tij qofshin mbi Imamin e të devotshmëve dhe Vulën e Pejgamberëve, si dhe mbi Familjen e tij, mbi Shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që ndjekin rrugën e tyre me mirësi deri në Ditën e Gjykimit.

E më tej:

Këto janë disa fjalë të shkurtra dhe përmbledhëse rreth dallimit që ekziston midis këshillës dhe poshtërimit, ngase me të vërtetë këto të dyja kanë të përbashkët me njëra-tjetrën faktin që secila prej tyre konsiston në përmendjen dikujt diçka që ai e urren të përmendet. Por, për sa i përket dallimit që ato kanë nga njëra-tjetra, shumë njerëz janë të paqartë. Dhe Allahu është Dhënësi i suksesit për atë që është e saktë. 3

Dije se t’i përmendësh njeriut diçka të cilën ai urren që të përmendet është harram, nëse qëllimi i kësaj është veçse për të poshtëruar, për të turpëruar dhe për të nxjerrë në shesh të metat.

Por, nëse në këtë përmendje ka dobi për masat e Muslimanëve në përgjithësi - veçanërisht për disa prej tyre - dhe qëllimi i saj është që të arrihet ajo dobi, atëherë ajo nuk është harram, përkundrazi, ajo është e rekomandueshme (mendub) që të bëhet. 4

Dhe këtë e kanë vendosur Dijetarët e Hadithit në librat e tyre rreth Xherhit dhe Ta’dilit dhe kanë përmendur dallimin midis kritikës (Xherhit) në drejtim të transmetuesve të hadithit dhe midis gibetit; 5

dhe i refuzuan ata që i vendosën këto të dyja në të njëjtën gradë, siç janë ata që merren vazhdimisht me ibadet si dhe të tjerët që kanë dituri të cekët. 6

Dhe nuk ka dallim midis kritikës që u bëhet transmetuesve dhe hafizave të Hadithit, dhe nuk ka dallim midis të folurit se kujt i pranohet transmetimi e kujt jo; dhe midis sqarimit të gabimit të atij që ka gabuar në kuptimin e domethënieve të Kur'anit dhe Sunetit, i cili ka komentuar në mënyrë të gabuar diçka prej tyre ose ka ndjekur diçka që nuk është e vërtetë, duke paralajmëruar që të mos ndiqet ajo gjë në të cilën ai ka gabuar. Gjithashtu, dijetarët kanë rënë në ixhma (konsensus) për lejueshmërinë e këtij sqarimi.

Kjo është arsyeja përse gjejmë në librat e tyre që janë shkruajtur rreth tematikave të ndryshme të shkencave të Sheriatit, si Tefsiri (shpjegimet e Kur'anit), shpjegimet e Hadithit, Fik’hu, mospajtimet e Ulemave etj, se ato janë të mbushura plot me debate dhe refuzime të fjalëve të dobëta të Imamëve të mëhershëm dhe atyre të mëvonshëm, prej Sahabëve, Tabi’inëve dhe atyre që i pasuan.

Dhe asnjë nga Njerëzit e Dijes nuk e braktisi këtë dhe as nuk pretendoi se kjo është sharje për atë të cilit po i refuzohen fjalët, as qortim e as poshtërim për të. Me përjashtim të rastit kur autori është vulgar në fjalët e tij dhe ka edukatë të keqe në të shprehur. Atëherë, në këtë rast, atij i refuzohet vulgariteti dhe edukata e keqe por jo esenca e refuzimit dhe kundërshtimit të tij (ndaj atij që gaboi), i cili bazohet në argumente sheriatike dhe dëshmi me peshë. Arsyeja është se dijetarët e Fesë që të gjithë kanë unanimitet në synimin e nxjerrjes në pah të së vërtetës, ajo me të cilën u dërgua i Dërguari i Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), që e gjithë Feja të jetë vetëm për Të dhe që Fjala e Allahut të jetë më e larta. 7

Dhe të gjithë ata e pranojnë se përvetësimi i të gjithë diturisë pa lënë ndonjë pjesë të saj është një gradë të cilën nuk e ka arritur asnjëri prej tyre dhe as nuk e ka pretenduar ndonjë nga dijetarët e mëparshëm dhe as nga ata të mëvonëshmit. Prandaj Imamët e Selefëve - dituria dhe meritat e të cilëve janë pranuar unanimisht - e pranonin të vërtetën nga kushdo që u vinte, edhe nëse u vinte nga një i ri në moshë, si dhe i këshillonin shokët dhe pasuesit e tyre që ta pranonin të vërtetën nëse u bëhej e qartë në fjalët e të tjerëve.

Një shembull për këtë gjendet tek thënia e ‘Umerit (radij-Allahu anhu) kur ai shprehu mendimin e tij për mehrin e grave dhe një grua e refuzoi atë duke i përmendur thënien e Allahut:

“Në qoftë se dëshironi të ndërroni grua, duke e lëshuar njërën për të marrë një tjetër, asaj që i keni dhënë pasuri, mos i merrni nga ajo (pasuri) asgjë. A do ta merrnit atë padrejtësisht, duke bërë gjynah të qartë?!” 8

Atëherë ‘Umeri u tërhoq nga fjala e tij dhe tha: “Një grua ka folur saktë kurse një burrë ka gabuar.” Dhe është transmetuar poashtu se ai ka thënë: “Çdokush mund të ketë më shumë fik’h se ‘Umeri.” 9

Madje nga dijetarët e famshëm kishte prej atyre që kur shprehte mendimin e tij për ndonjë çështje, thoshte: “Ky është mendimi ynë, kush na vjen me një mendim më të mirë se ky do ta pranojmë.”

Imam esh-Shafi’i shkonte akoma më thellë tek ky kuptim dhe i këshillonte shokët e tij që të ndiqnin të vërtetën dhe të pranonin Sunetin nëse u bëhej e qartë se ai binte në kundërshtim me fjalën e tyre, si dhe ta plasnin në mur fjalën e tyre. Ai thotë në librat e tij: “Patjetër që do të gjendet në to (në mendimet e mia) atë që kundërshton Kur'anin dhe Sunetin, sepse Allahu i Lartësuar thotë:

“Sikur ai të mos ishte prej Allahut, ata do të gjenin në të shumë kundërthënie.” 10

Dhe akoma më e thellë se kjo është thënia tjetër e tij: “Sa herë që dikush ka debatuar me mua kam vërejtur se argumenti ose shfaqej në gjuhën e tij ose në gjuhën time.”

Kjo tregon se ai nuk ka patur qëllim tjetër përveç se që të dilte e vërteta, edhe nëse ajo gjendej në gjuhën e dikujt tjetër që debatonte me të apo e kundërshtonte.

Kushdo që është në këtë gjendje, atëherë me të vërtetë ai nuk ka inat që t’i refuzohen mendimet e tij apo që të sqarohet kundërshtimi i tij ndaj Sunetit, qoftë gjatë jetës së tij apo edhe mbas vdekjes.

Kështu mendonin për të tjerët dijetarët e Islamit në të shkuarën dhe në të tashmen, ata që janë mbrojtësit e Islamit dhe që bëjnë qëndresë për ta përkrahur atë. Gjithashtu, ata nuk e urrenin kundërshtimin që ua bënin ata që u sillnin argument. Kjo ndodhte madje edhe nëse argumenti që përdornin këta individë (me të cilin kundërshtonin dijetarët e Islamit) nuk ishte i fuqishëm sipas tyre, sa që ata e pranonin atë dhe e braktisinin argumentin që kishin duke marrë argumentin e tyre.

Prandaj Imam Ahmedi, RahimehUllah, kur e përmendte Is`hak Ibn Rahauejhin (RahimehUllah), e lavdëronte, thurte elozhe për të dhe pastaj thoshte: “Edhe pse ai na kundërshton në disa çështje, ngase s’ka dyshim që njerëzit nuk do të rreshtin së kundërshtuari njëri-tjetrin.” - apo ashtu siç ka thënë ai.

Shumë herë atij i paraqisnin fjalët e Is`hakut dhe Imamëve të tjerë dhe burimet nga i nxorrën mendimet e tyre, kurse ai nuk pajtohej me mendimin e tyre por as nuk i refuzonte fjalët e tyre dhe as argumentet e tyre, ndonëse ai nuk pajtohej me asnjë prej atyre mendimeve.

Dhe me të vërtetë Imam Ahmedi (RahimehUllah) e miratoi atë që ishte përcjellë nga Hatim el-Asam, kur atij i thanë: “Ti nuk je Arab dhe nuk flet rrjedhshëm arabisht, por ama çdokush që debaton me ty ti ia mbyll gojën. Si arrin t’i mundësh kundërshtarët e tu?” Ai u përgjigj: “Me tri gjëra: gëzohem kur kundërshtari im thotë të vërtetën (për një çështje), trishtohem kur ai gabon dhe e mbaj gjuhën time që të mos i them ndonjë gjë që e dëmton atë.” - apo diçka me këtë kuptim. Kurse Ahmedi (RahimehUllah) tha: “Sa i mençur që është ai njeri!”

Kështu pra, këta dijetarë nuk e kanë urryer refuzimin e thënieve të dobëta (të gabuara) me argumente Sheriatike dhe sqarimin e të vërtetës rreth atyre thënieve që kundërshtojnë të vërtetën, përkundrazi, kjo ka qenë e dashur për ta dhe madje ata e lavdëronin dhe e çmonin atë që e bënte këtë gjë.

Pra, ky sqarim nuk hyn fare tek gibeti (përgojimi). E zëmë se është dikush që urren të dalë në shesh gabimi i tij që bie në kundërshtim me të vërtetën; në këtë rast, nuk merret fare në konsideratë urrejtja e tij për këtë gjë, sepse të urresh që të dalë në shesh e vërteta - nëse ajo bie në kundërshtim me mendimin e një njeriu - nuk është prej cilësive të lavdëruara. Por, obligimi që ka Muslimani është që të dojë të dalë në shesh e vërteta dhe ta marrin vesh Muslimanët, qoftë kur ajo përputhet me mendimin e tij personal ose jo.

Kjo është ndër aspektet e këshillës së sinqertë (nasihah) për: “Allahun, Librin e Tij, të Dërguarin e Tij, Fenë e Tij, udhëheqësit e Muslimanëve dhe njerëzit në përgjithësi.” Dhe kjo në fakt është vetë Feja, siç na ka njoftuar Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem).

Kurse për sa i përket sqarimit të gabimit të një dijetari që ka gabuar në të shkuarën, nëse robi tregon një edukatë të mirë në fjalët e tij dhe ka një mënyrë të mirë në refuzimin dhe përgjigjen e tij, atëherë atij nuk i shkaktohet asnjë dëm dhe asnjë faj nuk bie mbi të, për të cilin ai mund të akuzohet. Dhe nëse del më pas që ai ishte ngatërruar me thënien e atij dijetari, atëherë edhe për të nuk ka asnjë problem.

Disa prej Selefëve, nëse u mbërrinte ndonjë thënie të cilën ata ia refuzonin autorit të saj, thonin: “Filani ka gënjyer.” Kjo është e njëjtë me thënien e Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

“.ﻞﺑﺎﻨﺴﻟﺍ ﻮﺑﺃ ﺏﺬﻛ”

“Ebus-Senabil ka gënjyer”, kur atij i erdhi lajmi se ai (Ebus-Senabil) kishte dhënë fetva për gruan të cilës i kishte vdekur burri kur ishte shtatzënë, se asaj nuk i lejohej që të martohej sërish kur të lindte fëmijën, por duhet të priste deri sa të kalonin edhe katër muaj e dhjetë ditë. 11

Imamët e devotshëm arritën deri në atë pikë saqë hodhën poshtë thëniet e dobëta të disa dijetarëve dhe i refuzuan ato me shkallën më të lartë të refuzimit, siç refuzonte Imam Ahmedi (RahimehUllah) mendimet e dobëta të Ebu Theurit dhe të tjerëve, mendime të cilat i kishin vetëm ata (dhe askush tjetër veç tyre). Dhe ai shkoi akoma më larg duke i refuzuar mendimet e tyre për çështje që janë të dukshme.

Kurse për sa i përket çështjeve të fshehta, nëse qëllimi i atij që bën kritikën është vetëm që të sqarojë të vërtetën në mënyrë që njerëzit të mos mashtrohen nga thëniet e dikujt që ka gabuar në to, atëherë s’ka dyshim se ky njeri do të shpërblehet për nijetin e tij dhe me këtë veprim të tij bashkë me këtë nijet (për t’u sqaruar njerëzve të vërtetën), atëherë ai hyn në kategorinë e njerëzve që japin këshillë të sinqertë për Allahun, për të Dërguarin e Tij, për udhëheqësit e Muslimanëve dhe për mbarë popullin në përgjithësi.

E njëjta gjë është edhe nëse ai që sqaron gabimin është i ri apo i vjetër në moshë; ai ka si shembull ata dijetarë që refuzuan mendimet (e dobëta) të Ibn ‘Abbasit (radij-Allahu ‘anhuma) të cilat janë shpallur të pasakta dhe janë refuzuar nga dijetarët, siç janë mendimet e tij për martesën e përkohëshme (mut’ah), shkëmbimin e mallrave (sarf), dy ‘umret, si dhe çështje të tjera.

Gjithashtu, ai ka si shembull ata që refuzuan fjalën e Se’id Ibn el-Musejjib (RahimehUllah) për lejimin e gruas që ishte divorcuar tri herë që të martohet sërish me burrin e saj të parë vetëm duke bërë aktin e martesës, si dhe mendimet e tjera të tij që kundërshtonin Sunetin e qartë. Ka edhe dijetarë të tjerë që refuzuan el-Hasen el-Basrin për mendimin e tij që gruaja nuk duhet të mbajë zi për burrin e saj të vdekur; edhe ata që refuzuan ‘Attanë për mendimet e tij të dobëta, edhe ata që refuzuan Tausin në shumë çështje me të cilat ai kundërshtoi dijetarët, si dhe të gjithë ata (dijetarë të tjerë) për të cilët Muslimanët janë pajtuar njëzëri për udhëzimin e tyre, diturinë e tyre, si dhe për dashurinë dhe lavdërimin ndaj tyre.

Dhe asnjë prej dijetarëve nuk e konsideroi refuzimin e këtyre çështjeve apo çështjeve të tjera si sharje dhe poshtërim të atyre Imamëve.

Vërtet, librat e Imamëve të Muslimanëve, prej të mëhershmëve e prej të mëvonshmëve, janë të mbushura me sqarime të këtyre mendimeve etj, siç janë librat e Shafiut, Is`hakut, Ebu ‘Ubejdit, Ebu Theurit dhe librat e Imamëve të Hadithit, Fik’hut etj. që erdhën pas tyre, të cilët i hodhën poshtë ato mendime, të cilat ishin të shumta. Dhe nëse do t’i përmendnim ato fjalë për fjalë, atëherë ky diskutim do të zgjatej tej mase.

Por nëse qëllimi i atij që po refuzon është që nxjerrë në shesh gabimet e atij që po refuzohet për ta poshtëruar atë dhe të nxjerrë në shesh injorancën dhe shkurtpamësinë e tij në dije e gjëra të tjera të kësaj natyre, atëherë kjo është harram (e ndaluar), qoftë kur ky refuzim bëhet në prani të atij që por refuzohet ose në mungesë të tij, apo qoftë kur bëhet gjatë jetës së tij apo mbas vdekjes së tij. Ky lloj veprimi hyn tek ato vepra të cilat i ka qortuar Allahu në Librin e Tij dhe ka kërcënuar vepruesin e saj për shpifjen dhe përgojimin e tij. Ky veprim hyn gjithashtu në thënien e Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

ﻦﻣ ﮫﻧﺈﻓ ﻢﮭﺗارﻮﻋ اﻮﻌﺒﺘﺗ ﻻو ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا اوذﺆﺗ ﻻ ﮫﺒﻠﻘﺑ ﻦﻣﺆﯾ ﻢﻟو ﮫﻧﺎﺴﻠﺑ ﻦﻣآ ﻦﻣ ﺮﺸﻌﻣ ﺎﯾ" ".ﮫﺘﯿﺑ فﻮﺟ ﻲﻓ ﻮﻟو ﮫﺤﻀﻔﯾ ﮫﺗرﻮﻋ ﷲا ﻊﺒﺘﯾ ﻦﻣو ﮫﺗرﻮﻋ ﷲا ﻊﺒﺘﯾ ﻢﮭﺗارﻮﻋ ﻊﺒﺘﯾ

“O ju grup i njerëzve që besoni me gjuhët tuaja por jo me zemrat tuaja! Mos i dëmtoni Muslimanët dhe as mos i gjurmoni të metat e tyre, se vërtet, ai që gjurmon gabimet e tyre, Allahu do t’i gjurmojë të metat e tij. Dhe nëse Allahu gjurmon të metat e dikujt, Ai ka për ta turpëruar atë, edhe në qoftë brenda shtëpisë së tij (për ato që ka bërë).”

Dhe i gjithë ky diskutim është për dijetarët e respektuar që janë shembull për t’u pasuar në Fe. Kurse për sa i përket njerëzve të bidatit dhe dalaletit (devijimit) dhe atyre që imitojnë dijetarët porse nuk janë prej tyre, atëherë lejohet të nxirret në shesh injoranca e tyre dhe të bëhen të ditura mangësitë e tyre me qëllim që të tërhiqet vërejtje kundër pasimit të tyre.

Sidoqoftë, diskutimi ynë tani lidhet me këtë temë (rreth dijetarëve të nderuar të Sunetit).

Dhe Allahu e di më së miri.

2 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Ky është libri “Dallimi midis Këshillës dhe Poshtërimit”. Ti nëse i bën kritikë dikujt, atëherë e ke obligim që t’i përmbahesh hakut, besnikërisë dhe sinqeritetit, si dhe të jetë qëllimi yt sqarimi i të vërtetës dhe tërheqja e vëmendjes nga gabimi që kundërshton këtë të vërtetë. Nëse ky është qëllimi yt, atëherë ky është një qëllim fisnik dhe një çështje madhështore për të cilën ti falenderohesh nga i gjithë Umeti dhe askujt nuk i lejohet të të akuzojë për keq. Dhe nëse ke synime të këqija dhe bëhet e qartë nëpërmjet shqyrtimit dhe studimit se me të vërtetë ti je njeri epsharak, atëherë njerëzit kanë të drejtë që të flasin keq për ty.”

3 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Domethënë, këshilla është: t’i përmendësh njeriut diçka që ai e urren, a s’është kështu? Edhe poshtërimi gjithashtu është: t’i përmendësh njeriut diçka që ai e urren. E ndonjëherë ndodh pështjellim midis këshillimit dhe poshtërimit. Poshtërimi është: të përmendësh mangësinë, a s’është kështu? Edhe këshilla poashtu është përmendje e mangësisë që t’u tërhiqet vërejtje njerëzve nëse ata kanë ndonjë bidat apo gabim, ndërkohë që synimi yt është Fytyra e Allahut Tebarake ue Te’ala; kjo është këshilla. Por nëse e përmend mangësinë e tij që të shfrysh inatin tënd ndaj tij, atëherë ti kurrë nuk ke synim sheriatik dhe qëllimi yt është veçse që të shfrysh inatin tënd dhe ky është poshtërim, sharje dhe gjynah.

4 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Them: përkundrazi, ajo është uaxhib (obligim), ngase Allahu e ka bërë obligim sqarimin dhe nuk është vetëm i rekomandueshëm.

5 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Gibeti është: të përmendësh diçka rreth vëllait tënd të cilën ai e urren, për çështje personale, jo duke synuar

Fytyrën e Allahut ‘Azze ue Xhel, porse qëllimi yt është që ta ofendosh atë. Ndërsa xherhi (kritika) ndaj transmetuesve (të hadithit) është ruajtje e Fesë së Allahut Tebarake ue Te’ala. Domethënë, si të bëjmë dallim midis hadithit sahih (të saktë) dhe hadithit da’ijf (të dobët) nëse askush nuk flet për transmetuesit e hadithit, filani është rafidij, filani është xhehmij, filani është kedhab (gënjeshtar), filani është i prishur, filani gabon shumë... a nuk është kjo humbje e Fesë? A nuk sjell kjo gjë humbjen e Fesë? Në rregull. Ti ke libra rret haditheve të dobëta dhe libra rreth difekteve të zinxhirëve të haditheve, vëllime të tëra. Cila është arsyeja e shkrimit të tyre? Arsyeja e shkrimit të tyre është: që të kritikohen transmetuesit, të diskutohen zinxhirët e transmetimit dhe të diskutohen tekstet e haditheve nëse ato përmbajnë ndërfutje apo shkëputje e gjëra të tjera të kësaj natyre.

Fjala e tij: “...dhe kanë përmendur dallimin midis kritikës (Xherhit) në drejtim të transmetuesve të hadithit dhe midis gibetit”: gibeti nuk i shërben Fesë, ndoshta ai e rrënon Fenë, poashtu qëllimet e ulta. Kurse kritika (xherhi) ka synime të larta, bëhet për ta ruajtur këtë Fe, për ta mbrojtur e përkujdesur që të mos përziet në të e vërteta me të pavërtetën, sepse ne po të mos flasim për transmetuesit, për gënjeshtarin, për të akuzuarin, për atë që ka memorien e dobët, për të prishurin, për atë që gabon shumë e kështu me rradhë, atëherë Feja do të humbasë. A nuk është kështu? Por ama me këtë shqyrtim, me këtë kritikë dhe me këtë dallim midis këtij dhe atij, e ka ruajtur Allahu këtë Fe. Dhe frytet e kësaj shkence janë më se të dukshme lavdi Allahut. Por këtë gjë e injoruan Sufistët, ata të cilët donin t’ua mbyllnin gojën transmetuesve dhe kritikuesve dhe i mbyllën edhe gojët e tyre. Dhe sikur Ulematë e Xherhit dhe Ta’dilit dhe Kritikës t’iu ishin nënshtruar atyre, atëherë do të kishte humbur Feja e Allahut Tebarake ue Te’ala, porse Allahu nuk e lejoi një gjë të tillë, e Ai veçse do ta përsosë Dritën e saj edhe pse bidatçijtë e urrejnë atë.

6 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Ata janë Sufistët, ata të cilët refuzonin Dijetarët e Hadithit dhe u thonin: “Ju përgojoni njerëzit!!” Dhe iu kundërpërgjigjën atyre Dijetarët e Hadithit: “Ky nuk është përgojim (gibet), kjo është këshillë dhe sqarim.” Natyrisht, ata të cilët nuk e kuptojnë Kur'anin dhe Sunetin janë të shumtë në numër. Tani, ata të cilët ecin në rrugën e Njerëzve të Bidatit dhe Sufive e ndalojnë kritikën dhe irritimin kundër tyre; ata janë në rrugën e atyre (Njerëzve të Bidatit dhe Sufive) e nuk janë në rrugën e Ehli-Sunetit. Pasha Allahun, ne shpresojmë nga ata që të na kritikojnë e t’i bëjnë të qarta gabimet tona në mënyrë që të vdesim të penduar nga ato gabime.

7 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: Ai do të thotë se nuk ka ndryshim midis kritikës ndaj transmetuesve dhe atij të cilit i sqarohet gabimi në Fe: në Fik’h, në Hadith, në Tefsir, në Usul (bazat e Fesë), në çdo fushë, ose ai që ka bidat.

Disa njerëz thonë: “Kjo kritikë është vetëm ndaj transmetuesve, të cilën e bëjnë mbrojtjësit e e Sunetit të të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem)!!” Ne u themi atyre: Po për besimet e Muslimanëve, nëse vijnë njerëz që u pëshpërisinin dhe e deformojnë besimin, a nuk u bëhet kritikë atyre? Mos t’i kritikojmë Xhehmijet? Mos ti kritikojmë Rrafidat? Ata s’kanë lidhje me transmetuesit, ata kanë sjellë besime të cilat kundërshtojnë dhe hedhin poshtë Akijden e Islamit, por a të heshtim para tyre? Sufijet erdhën me besimin e mishërimit të Krijuesit në krijesat e Tij (el-Hulul), erdhë me njëshmërinë e krijimit me Krijuesin (Uahdetul-Vuxhud), erdhe me kërcim, me ilahije (Enashijd), me bidate, me dhikr të shpikur e të devijuar, kurse ata s’janë transmetues të haditheve; por sidoqoftë, ne e kemi obligim që t’i refuzojmë ata. Është pyetur Karadaui për Esh’aritë: A janë ata prej Ehli-Sunetit? Atëherë shpërthen Karadaui sikur vullkani: “Thonë për Esh’aritë se ata s’janë prej Ehli-Sunetit! Ku po shkojmë? Esh’aritë kanë mbushur dynjanë! Universitetet nëpër botë janë që të gjitha Esh’arije, pothuajse, Ez`heri, i cili i ka shërbyer Islamit që prej njëmijë vjetësh, Karuijinët, Deobanditë... që të gjithë janë Esh’arij.”

Tek ky simpozium merrte pjesë gjithashtu Ganushi, Fehmiu dhe Huvejdi. Thelbi i fjalimit të Ganushit ishte sharja e atyre që kritikojnë Rrafidat. Kurse qëllimi i Huvejdit ishte përfitimi nga sektet e fshehta (Batinijeh) në mënyrë që të mos humbasë energjia e tyre dhe të mos privohet Islami nga ato energji. Dhe ky – pasha Allahun – është pikësynimi i komplotit kundër Islamit dhe Muslimanëve.

Dhe ne nuk i harrojmë konferencat e Ikhuanëve për unifikimin e feve. Unë nuk di cili është shkaku i kësaj?! Ndoshta ata duan të shplajnë trutë e të rinjve Selefijunë dhe ata mjeranë mundohen t’i përulin e t’i nënshtrojnë para këtij shpërthimi vullkanik. Ata mundohen si e si t’i nënshtrojnë para asaj që thonë ata. Esh’aritë sot kanë besimet e Xhehmive në mohimin e Cilësive të Allahut Tebarake ue Te’ala, prandaj Shejkhul-Islam Ibn Tejmijeh shkroi në refuzimin e tyre libra të shumtë, mes të cilave “Telbijsat el-Xhehmijeh.” Kush janë Xhehmijet që kishte për qëllim Ibn Tejmijeh?! Në të vërtetë ishin Esh’aritë, si er-Rrazij dhe të tjerë si puna e tij. Kur përmend debatin që u zhvillua midis tij dhe Esh’arive në kohën e tij, ai thotë, “Kanë thënë Xhehmijet”, “Kanë thënë Xhehmijet”... Dhe ka pohuar se Esh’aritë janë në të vërtetë Xhehmijeh, i ka përmendur ata si degëzim të Xhehmive. Ka përmendur Muëtezilet si degëzim i Xhehmive dhe ka përmendur Esh’aritë si degëzim i Xhehmive. Pastaj tha për Esh’aritë: “Kush prej tyre ndjek “Ibanen” që shkroi Ebul-Hasen el-Esh’arij në fundin e jetës së tij dhe nuk thotë të kundërtën e saj, pra kush thotë atë që gjendet tek kjo “Ibaneh”, ai është prej Ehli-Sunetit, me kusht që të mos i atribohet Esh’ariut për shkak të dëmit që përmban ky atribuim dhe mashtrimit të njerëzve.” [Mexhmu’ul-Fetaua, 6/359] Dhe shumica e refuzimeve të Ehli-Sunetit ndaj Xhehmive në të vërtetë konsistonin në çështjen e mohimin të lartësimit të Allahut Tebarake ue Te’ala mbi Arsh (el-‘Uluw). Ata (Xhehmijet) thonë për këtë çështje: “Vërtet Allahu nuk është brenda botës dhe as jashtë saj, as lart e as poshtë, as, as...” Pra, ata hedhin poshtë me mijëra argumente në Kur'an dhe në Sunet, ose thonë: “Vërtet Allahu është gjithandej.”

Ka thënë ‘Abdullah Ibnul-Mubarak: “Me të vërtetë ne mund t’i transmetojmë fjalët e Çifutëve dhe fjalët e Kristianëve por ama nuk mund t’i transmetojmë fjalët e Xhehmijeve.” Po, sepse ata thonë fjalë të tilla si, “Allahu nuk është as lartë e as poshtë”, ose, “Allahu është në çdo vend”, duke i mohuar këto Cilësi

Madhështore dhe duke deformuar tekstet e shumta të Kur'anit dhe Sunetit ku kanë ardhur këto Cilësi. Pra, të gjitha këto masa parandaluese e mbrojtëse dhe këto porosi janë për të ruajtur nderin e Imamët të Udhëzimit kur flasim për ta, të flasim me edukatë dhe respekt dhe me sinqeritet për Allahun Tebarake ue Te’ala. Dhe nuk lejohet përcjellja e fjalëve të tyre me qëllim që t’i qortojmë, t’i poshtërojmë e t’i shajmë, s’ka dyshim që kjo nuk lejohet kurrë. Kurse njerëzve të së pavërtetës dhe njerëzve të bidatit beji të qarta poshtërsitë e tyre dhe për ta nuk ka të tilla ndalesa. Poashtu edhe injorantëve, atyre që hiqen si dijetarë dhe nuk janë dijetarë, duhet medoemos që të zbulohen gabimet e tyre dhe të bëhet e qartë injoranca dhe devijimi i tyre.

8 - En-Nisa`, 20.

9 - Shënim i përkthyesit: Ka thënë Shejkhul-Albani RahimehUllah për këtë transmetim: “Ky është da’ijf munker (i dobët, i refuzuar), e transmeton Muxhalid nga Sha’bij nga ‘Umeri...” Pastaj vazhdon më tej Shejkhul-Albani RahimehUllah duke përmendur zinxhirët e tjerë të këtij transmetimi dhe dobësinë e tyre. [el-Irua` el-Galijl fij Takhrijxh Ehadijth Menar es-Sebijl, 6/348]

10 - En-Nisa`, 82.

11 - Shënim i përkthyesit: Ka thënë Shejkhul-Albani RahimehUllah për këtë hadith: “Një gruaje i vdiq burri kur ajo ishte shtatzënë. Kur lindi, ajo mori vesh se Pejgamberi ka thënë që kur vdes burri i një gruaje shtatzënë, periudha e saj e pritjes është derisa ajo të lindë fëmijën, dhe kjo gjendet në Sahihun e Imam Bukharit. Dhe pasi lindi, ajo nxitoi të interesohej për t’u martuar. Kështu, ajo u zbukurua duke lyer sytë me kuhl. Kur atë e pa Ebu Senabili, ai i propozoi që të martohej me të, por ajo refuzoi.” Atëherë ai i tha: “Ty s’të lejohet që të martohesh derisa të kesh mbaruar periudhën e mbajtjes së zisë, e cila është katër muaj dhe dhjetë ditë.” Dhe nga pamja e jashtme, ajo duket se ishte një grua të cilës i interesonte feja e saj, prandaj ajo veshi mbulesën e saj dhe nxitoi për tek Pejgamberi. Ajo i përmendi atë që i kishte thënë Ebu Senabili dhe Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Ebu Senabili ka gënjyer.””

http://selefi.org/index.php…

03 - Llojet e Këshillimit:

Nëse u mor vesh për dikë se me refuzimin që u bën dijetarëve ai ka për qëllim që të japë këshillë të sinqertë për Allahun dhe të Dërguarin e Tij, atëherë është obligim që ai të trajtohet me butësi, respekt dhe nderim, njësoj si të gjithë Imamët e Muslimanëve, të cilët u përmendën më parë, si dhe ata të cilët ndoqën rrugën e tyre me mirësi.

Dhe nëse merret vesh për dikë i cili kërkon me refuzimin e tij që të diskretitojë, të shajë e të nxjerrë në shesh mangësitë, atëherë ai meriton që të përballet me masa ndëshkimore në mënyrë që ai dhe ata që janë si puna e tij të ndalohen nga këto vepra të shëmtuara e të ndaluara. 12

Ky qëllim merret vesh ndonjëherë nga pohimi dhe pranimi i vetë atij që po refuzon dhe ndonjëherë nga domethëniet e veprimeve dhe fjalëve të tij.

Dhe kushdo që njihet për diturinë, kapjen pas fesë dhe nderimin dhe respektimin e Imamëve të Muslimanëve, ai e bën refuzimin apo sqarimin e gabimit përveç se në atë mënyrë që e shohin të përshtatshme Imamët e Dijetarëve.

Kurse sa i përket shkrimeve dhe hulumtimeve, është obligim që të merret fjala e autorit sipas qëllimit që ka patur ai. Dhe kushdo që i merr fjalët e tij me një kuptim tjetër - ndërkohë që gjendja e tij është e mirë - atëherë ai është prej atyre njerëzve që mendojnë keq për atë që është i pafajshëm. Dhe kjo është nga llojet e mendimeve të cilat i ka ndaluar Allahu dhe i Dërguari i Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe ai hyn në thënien e Allahut të Përsosur nga çdo e metë:

“Kush bën ndonjë gjynah ose të keqe, pastaj atë ia mvesh një të pafajshmi, atëherë ai e ka ngarkuar veten me fajin e shpifjes dhe me një gjynah të qartë.” 13

Sepse me të vërtetë mendimi i keq për dikë që nuk ka treguar ndonjë shenjë të keqe është nga gjërat të cilat i ka ndaluar Allahu dhe i Dërguari i Tij, ngaqë ai i cili ka mendim të keq përfshin dy gjëra: 1) bën një gabim dhe merr gjynah; dhe 2) akuzon një person të pafajshëm me me të.

Kërcënimi i tij bëhet akoma më i rëndë nëse shfaqen tek ai - kam për qëllim personin që ka mendim të keq - shenja të ligësisë, siç janë padrejtësitë e shumta, armiqësia, mungesa e theksuar e frikës nga rënia në gjynah, lëshimi i gjuhës, përgojim dhe shpifjet e shumta, hasedi ndaj njerëzit të cilëve Allahu u ka dhënë nga mirësitë dhe begatitë e Tij dhe rivaliteti për të arritur pozitë e autoritet përpara se se të vijë koha e duhur.

Kështu që, kush njihet me këto cilësi të cilat urrehen nga njerëzit e dijes dhe imanit, me të vërtetë ai njeri do të dalë mbi dijetarët dhe refuzimi i tij ndaj tyre është në aspektin e dytë (d.m.th. në aspektin e poshtërimit dhe diskretitimit). Atëherë ai meriton që të përballet me turpërim dhe poshtërim.

Dhe kush nuk shfaq asnjë shenjë që tregon diçka të keqe, atëherë është obligim që të merren fjalët e tij në kuptimin më të mirë dhe nuk lejohet që t’u bësh interpretime negative.

Ka thënë ‘Umeri (radij-Allahu Te’ala ‘anhu): “Mos mendoni keq për shkak të një fjale që doli nga vëllai juaj Musliman kur ti mund të gjesh për të domethënie të mirë.”

12 - Komentoi Shejkh Rabij’ Ibn Hadij el-Medkhalij: “Dhe nëse merret vesh për dikë i cili kërkon me refuzimin e tij që të diskretitojë, të shajë e të nxjerrë në shesh mangësitë, atëherë ai meriton që të përballet me masa ndëshkimore në mënyrë që ai dhe ata që janë si puna e tij të ndalohen nga këto vepra të shëmtuara e të ndaluara.” - Kjo është pikërisht ajo që po bëjnë sot armiqtë e Ehli-Sunetit dhe Xhematit, sidomos njerëzit e grupacioneve që kundërshtojnë me të vërtetë menhexhin e Selefëve dhe përkrahin njerëzit e bidateve dhe epsheve.

Sa u përket Ulemave dhe njerëzve të Udhëzimit, pasha Allahun, ata gëzohen që të dalë në shesh e vërteta nëse ndonjëri prej tyre kritikohet për gabimin që ka bërë dhe u bëhet e qartë njerëzve se ky Imam që gaboi gëzohet. Prandaj i kemi parë nxënësat e atyre Imamëve të mos ngurrojnë në sqarimin e gabimit të Imamëve të tyre dhe as nuk vihen në siklet nga kundërshtimi i fjalëve të tyre tëë cilat përmbajnë gabim. Dhe ata besojnë me bindje se Imamët e tyre e duan këtë dhe nuk duan kurrë që njerëzit ta bëjnë ibadetin me gabimet e tyre dhe nuk duan kurrë që gabimet e tyre t’i mvishen Allahut Tebarake ue Te’ala; pra nuk e duan kurrë një gjë të tillë.

Dhe me të vërtetë ne e njohim besnikërinë dhe sinqeritetin e tyre dhe këshillën e tyre për Allahun, për të Dërguarin e Tij, për Librin e Tij, për prijësat e Muslimanëve dhe për njerëzit e thjeshtë, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre. Kurse sa u përket njerëzve të epsheve, ata qoftë kur janë gjallë e qoftë mbas vdekjes së tyre nuk duan që të thuhet “filani ka gabuar”. Kushdo që devijon dhe insiston në devijim nuk e duron dot kritikën. Prandaj i shikon ata duke bërë oponencë, përkundër faktit që njerëzit e-Sunetit dhe Hakut gjithmonë u sqarojnë atyre se ata kanë gabuar dhe kanë devijuar në çështje të caktuara dhe u ngrejnë argumentin, kurse ata (devijantët) vazhdojnë me këmbëngulje në batilin (pavërtetësinë, devijimin) e tyre dhe i mbledhin e i grumbullojnë njerëzit tek idetë e tyre të devijuara e të lajthitura.

Ata nuk kanë frikë nga pasojat e rënda që sjellin veprat e tyre, nuk kanë frikë nga llogaria e rëndë që kanë tek Allahu për shkak se i thërrasin njerëzit në devijim dhe i largojnë nga rruga e Udhëzimit, sepse zemrat e tyre janë kthyer përmbys – Allahu na ruajt – dhe janë pushtuar nga epshet. Ata janë tamam ashtu siç i ka përshkruar i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “Rrjedhin nën ta epshet ashtu siç rrjedh sëmundja e tërbimit tek qeni.” [Hadithin e ka transmetuar Ibn Ebij ‘Asim në es-Sunneh (1-2) dhe e ka saktësuar el-Albani.] Prandaj Selefët i quajnë ata “Ehlul-Ehua - pasues të epsheve” kurse pasuesit e Hakut i quajnë “Ehlus-Sunneh uel-Xhema’ah – pasuesit e Sunetit dhe Xhematit”, i quajnë ndryshe “Ehlul-‘Ilm – njerëzit e dijes”, i quajnë ndryshe “Ehlul-Hadijth – njerëzit e Hadithit” dhe u japin tituj fisnikë. Ndërsa ata të devijuar i quajnë “Ehlud-Dalaal – njerëzit e devijimit”, “Ehlul-Bid’ah – njerëzit e bidatit”, “Ehlul-Ehua – njerëzit e epsheve”, qofshin ata Xhehmijeh, Muëtezileh, Kaderijeh, Murxhijeh, Khauarixhë, Rrafida etj. Pra, i quajnë “Ehlul-Ehua”.

Ata që të gjithë i bashkojnë epshet, sepse ai që bie në gabim nga injoranca e tij dhe ka epsh nuk tërhiqet nga gabimi, kurse njerëzit e Hakut, njerëzit e dijes, ata të cilët përcjellin mesazhet e Allahut, ata motivohen për sqarimin e dijes dhe përhapjen e saj tek njerëzit veçse nga shpresa që kanë për shpërblimin madhështor nga Allahu Tebarake ue Te’ala për trashëgimtarët e Pejgamberëve (‘alejhimus-salatu ues-selam), sepse ata përhapin dijen, duke pasuar Pejgamberët në sqarimin e të vërtetës dhe në thirrjen drejt saj. Dhe ata kanë shumë frikë nga rënia në gabim, prandaj nëse çohet dikush dhe u sqaron gabimet e tyre, ata gëzohen me këtë dhe madje e inkurajojnë. Kur'ani erdhe me atë që përkrahte mendimin e ‘Umerit (radij-Allahu ‘anhu), por a u zemërua i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem)?! A i erdhi keq?! A u ngushtua nga kjo?! Mos vallë tha: ‘Umerin e përkrahu Allahu kurse mua jo?! Estagfirullah el-‘Adhijm! E njëjta gjë edhe me Ebu Bekrin, e njëjta gjë me Sahabët e tjerë (riduanullahi ‘alejhim). Nëse ndonjërit prej tyre i bëhej i qartë se kishte gabuar gëzohej me këtë. E po kështu kanë qenë edhe Imamët e Udhëzimit, siç e kemi thënë këtë vazhdimisht.

13 - En-Nisa`, 112.

04. Mënyrat e Këshillimit:

Dhe pjesë e këtij diskutimi është: kur dikujt i thuhet në fytyrë ajo gjë të cilën ai urren. Kështu, nëse kjo bëhet në aspektin e këshillës së sinqertë, atëherë kjo është e mirë. Disa prej Selefëve u kanë thënë disa vëllezërve të tyre: “Nuk më ke këshilluar derisa të ma thuash në sy atë gjë që unë e urrej.”

Dikush i bën të ditur vëllait të tij një mangësi me qëllim që ta largojë atë, atëherë kjo është mirë dhe ai që po vihet në dijeni ka të drejtë që të justifikohet për ato mangësi, nëse ka justifikim për të. Dhe nëse ai e bën për ta poshtëruar atë për shkak të një gjynahu, atëherë ajo është gjë e shëmtuar dhe e qortuar.

Iu është thënë disave prej Selefëve: “A do të doje që dikush të njoftonte për mangësitë e tua?” Kurse ai u përgjigj: “Nëse ai e bën për të më ofenduar, jo.”

Kështu që, të ofendosh apo të poshtërosh dikë për gjynahun që ka bërë është e qortuar. Vërtet Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ndaloi që të poshtërohej gruaja zinaqare, ndonëse ai urdhëroi që ajo të fshikullohej me kamzhik. Pra, ajo u fshikullua sipas masës ndëshkimore, por nuk u poshtërua dhe nuk u ofendua për gjynahun e bërë.

Është transmetuar nga Tirmidhiu dhe të tjerët në formë merfu’ [transmetim që arrin deri tek Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem]:

“.ﮫﻠﻤﻌﯾ ﻰﺘﺣ ﺖﻤﯾ ﻢﻟ ﺐﻧﺬﺑ هﺎﺧأ ﺮﱠﯿﻋ ﻦﻣ”

“Kush e poshtëron vëllain e tij për një gjynah, ai nuk ka për të vdekur derisa ta ketë bërë vetë atë.” 14

Është thënë se ky transmetim ka për qëllim gjynahun për të cilin personi që e ka kryer është penduar.

Ka thënë el-Fudajl (Ibn ‘Ijjad): “Besimtari fsheh (gjynahet e vëllait të tij) dhe këshillon, kurse njeriu i poshtër turpëron e poshtëron.”

Kjo që ka përmendur Fudajli është nga shenjat e këshillimit të sinqertë dhe poshtërimit: që këshillimi i sinqertë është i lidhur me fshehjen, ndërsa poshtërimi është i lidhur me zbulimin dhe publikimin e gjynaheve.

Është thënë se: “Kush e urdhëron vëllain e tij në mes të një tubimi, atëherë ai e ka poshtëruar atë.” Apo diçka me këtë kuptim.

Selefët e urrenin urdhërimin e të mirës dhe ndalimin e të keqes në këtë mënyrë. Por, ata donin që kjo të bëhej privatisht midis atij që po urdhëron dhe atij që po urdhërohet, sepse vërtet kjo është nga shenjat e këshillimit të sinqertë. Kjo për arsye se qëllimi i këshilluesit nuk është që të përhapë e të publikojë gabimet e personit që ai po këshillon, por qëllimi i tij është vetëm që t’i japë fund të keqes në të cilën ka rënë ai.

Kurse për sa i përket përhapjes dhe publikimit të gjynaheve, atëherë kjo është nga ato gjëra që Allahu dhe i Dërguari i Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) na kanë ndaluar. Thotë i Lartësuari:

“Ata që duan të përhapen gjërat e turpshme (ose imoraliteti) ndër besimtarët, i pret një dënim i dhembshëm në këtë botë dhe në tjetrën; Allahu i di të gjitha e ju nuk i dini.” 15

Hadithet që flasin rreth virtytit të fshehjes së gjynaheve janë shumë fare.

Disa prej dijetarëve u thonin atyre që urdhëronin të mirën: “Mundohuni që t’i mbuloni gjynahqarët, sepse me të vërtetë nxjerrja në shesh e gjynaheve të tyre tregon dobësi në Islam. Gjërat që meritojnë më së shumti të fshihen janë turpet.”

Për këtë arsye përhapja e gjërave të pahijshme të dikujt është e lidhur me poshtërimin. Të dyja ato janë nga cilësitë e njeriut të poshtër, ngaqë qëllimi i njeriut të poshtër nuk është që t’i japë fund dëmeve dhe as që ta largojë besimtarin nga turpet apo të metat, porse në të vërtetë qëllimi i tij është veçse që të përhapë turpin që ka parë tek vëllai i tij besimtar dhe të shkatërrojë nderin e tij. Prandaj ai i kthehet (turpeve të vëllait) dhe i nxjerr në shesh ato. Dhe qëllimi i tij është që të diskretitojë vëllain e tij besimtar duke u treguar njerëzve turpet dhe mangësitë e tij, duke e dëmtuar atë në dynja.

Kurse sa i përket këshilluesit të sinqertë, qëllimi i tij me dhënien e këshillës është që të heqë gjënë e pahijshme që gjenden tek vëllai i tij besimtar duke e distancuar atë nga gjërat e pahijshme. Kështu e ka përshkruar Allahu i Lartësuar të Dërguarin e Tij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), kur thotë:

“Vërtet, tashmë ju ka ardhur një i Dërguar nga gjiri juaj. Atij i vjen rëndë për mundimet tuaja, jua dëshiron të mirën me gjithë zemër dhe është i butë e i mëshirshëm me besimtarët.” 16

Dhe po kështu i ka përshkruar edhe Shokët e tij duke thënë:

“Muhamedi është i Dërguar i Allahut. Ata që janë me të, janë të ashpër ndaj jobesimtarëve e të mëshirshëm midis tyre.” 17

Dhe Ai i ka përshkruajtur besimtarët me cilësinë e durimit dhe këshillimit të ndërsjelltë me mëshirë.

Kurse ajo që e shtyn njeriun e lig që të përhapë të këqiat (e vëllait të tij) dhe ta poshtërojë atë, është ngurtësia, vrazhdësia dhe dashuria e tij për të lënduar dhe dëmtuar vëllain e tij besimtar. Dhe kjo është cilësi e Shejtanit, ai që ua zbukuron kufrin, gjynahet dhe poshtërsitë bijve të Ademit që ata të bëhen banorë të Zjarrit, siç ka thënë i Lartësuari:

“Me të vërtetë, djalli është armik për ju, andaj konsiderojeni armik! Ai vetëm i thërret ithtarët e vet, që të bëhen shokë të Zjarrit të Përflakur.” 18

Dhe Ai thotë pasi që na tregon historinë e Iblisit kur ishte me Pejgamberin e Allahut, Ademin (‘alejhis-selam) dhe kurthin që ngriti kundër tij, aq sa arriti ta nxirrte jashtë Xhenetit:

“O bijtë e Ademit, le të mos ju mashtrojë kurrsesi Shejtani, ashtu si i nxori prindërit tuaj nga Xheneti, duke ua zhveshur rrobat për t’u dukur vendet e turpshme!” 19

Pra, çfarë dallimi i madh që është midis atij që ka si qëllim këshillimin dhe atij që ka si qëllim turpërimin! Dhe askush nuk i ngatërron këto të dyja me njëra-tjetrën përveç se ai që s’ka logjikë të saktë.

14 - Shënim i përkthyesit: Shejkhul-Albani RahimehUllah e ka shpallur këtë hadith meuduë (të shpikur) në Silsiletul-Ehadijthi ed-Da’ijfeh (n.178).

15 - En-Nur, 19-20.

16 - Et-Teubeh, 128.

Shënim i përkthyesit: Ka thënë Shejkh ‘Abdur-Rrahman es-Se’adij (RahimehUllah) në komentimin e këtij ajeti: “I Lartësuari u jep fuqi robërve të Tij besimtarë duke u dërguar Pejgamberin që s’di as shkrim e as lexim, i cili është nga mesi i tyre dhe ata e njohin gjendjen e tij dhe kanë mundësinë që të marrin prej tij, nuk refuzojnë që t’i nënshtrohen atij. Dhe ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) është këshillues për ta me kulmin e sinqeritetit dhe mundohet gjithmonë në dobi të tyre. “Atij i vjen rëndë për mundimet tuaja” – domethënë atij i vjen rëndë nga ajo që ju rëndon dhe ju mundon juve. “...jua dëshiron të mirën me gjithë zemër...” – pra, ua do të mirën dhe përpiqet që t’ju shpjerë tek e mira, kujdeset për udhëzimin tuaj në Iman, si dhe e urren të keqen për ju dhe mundohet t’ju mbajë larg saj. “...dhe është i butë e i mëshirshëm me besimtarët.” – domethënë ai është në kulmin e dhembshurisë dhe mëshirës për ta, është më i mëshirshëm për ta sesa prindërit e tyre, e për këtë arsye e drejta tij vjen para të gjitha të drejtave të njerëzimit. Dhe detyra e Umetit është që ta besojnë atë, ta nderojnë, ta respektojnë dhe t’i japin përparësi mbi çdo krijesë tjetër.” [Tejsiir el-Keriim er-Rrahman fij Tefsiir Kelam el-Mennan, fq.398]

17 - El-Fet`h, 29.

18 - Fatir, 6.

19 - El-A’raf, 27.

05. Shpërblimi:

Shpërblimi i atij që përhap gjëra të këqia për vëllain e tij besimtar, që gjurmon të metat e tij dhe nxjerr në shesh turpet e tij, është se Allahu do t’i gjurmojë turpet e tij dhe do ta poshtërojë atë duke ia nxjerrë në shesh ato edhe nëse ai i ka bërë brenda shtëpisë së tij, sikurse është transmetuar kjo nga Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) në disa transmetime të ndryshme. E ka transmetuar këtë Imam

Ahmedi, Ebu Davudi dhe Timridhiu nga rrugë të ndryshme transmetimi.

Ka transmetuar Tirmidhiu nga një hadith i Uathileh Ibn el-Eska’, nga Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i cili ka thënë:

.ﻚﯿﻠﺘﺒﯾو ﷲا ﮫﯿﻓﺎﻌﯿﻓ ﻚﯿﺧﺄﺑ ﺔﺗﺎﻤﺸﻟا ﺮِﮭْﻈُﺗ ﻻ

“Mos u gëzo me fatkeqësinë e vëllait tënd, se Allahu e falë atë dhe të sprovon ty me atë fakteqësi.” Tirmidhiu ka thënë se ai ishtë hadith hasen garib.20

Ai gjithashtu transmeton hadithin nga Mu’adhi (radij-Allahu ‘anhu) që mbërrin gjer tek Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

.ﮫﻠﻤﻌﯾ ﻰﺘﺣ ﺖﻤﯾ ﻢﻟ ﺐﻧﺬﺑ هﺎﺧأ ﺮﱠﯿﻋ ﻦﻣ

“Kush poshtëron vëllain e tij për shkak të një gjynahu nuk ka për të vdekur derisa ai të bëjë vetë atë (gjynah).” Zinxhiri i tij i transmetimit është i këputur (munkatië).

Ka thënë El-Hasen (el-Basri): “Është thënë se: Kush poshtëron vëllain e tij për një gjynah nga i cili ai është penduar, atëherë ai s’ka për të vdekur derisa Allahu ta sprovojë me atë gjynah.”

Dhe është transmetuar nga hadithi i Ibn Mes’udit (radij-Allahu ‘anhu) me një zinxhir të dobët transmetimi: “Fatkeqësia vjen si pasojë e fjalëve. Kështu që, nëse një njeri poshtëron dikë tjetër duke i thënë se atij i ka dhënë qumësht një bushtër, me të vërtetë ai njeri (që tha këto fjalë) ka për të pirë qumësht nga një e tillë.”

Kuptimi i kësaj është transmetuar nga një grup prej Selefëve.

Dhe kur Ibn Sirini u burgos ngaqë nuk arriti që të kthente një borxh që ia kishte dikujt, ai tha: “Vërtet, unë jam i vetëdijshëm për gjynahun i cili është shkak për këtë që më ka goditur. E kam poshtëruar një njeri 40 vjet më parë duke i thënë, ‘O i falimentuar’.”

20 - Shënim i përkthyesit: Shejkhul-Albani RahimehUllah e ka shpallur këtë hadith da’ijf (të dobët) në Silsiletul-Ehadijthi ed-Da’ijfeh (n.178).

06. Në lidhje me Poshtërimin:

Nga shenjat e dukshme të poshtërimit është: nxjerrja në shesh e të këqiave të dikujt dhe përhapja e tyre me pretekstin e këshillimit, duke pretenduar se në të vërtetë ai ka marrë shkas nga ato të këqia që të veprojë kështu, qofshin ato të përgjithëshme apo të veçanta. Por, përbrenda vetes së tij, qëllimi i tij i vërtetë është vetëm që ta poshtërojë dhe ta dëmtojë atë. Pra, ai është nga vëllezërit e Munafikëve, ata të cilët i ka diskretituar Allahu në Librin e Tij në shumë ajete, sepse vërtet Allahu i Lartësuar i diskretiton ata që shfaqin nga ana e jashtme një vepër apo fjalë të mirë, por që me atë synojnë të bëjnë diçka të keqe. Ai e ka llogaritur atë si një nga aspektet e nifakut (hipokrizisë), siç thuhet në suren Bera`eh (et-Teubeh), në të cilën Ai i demaskon munafikët dhe nxjerr në shesh cilësitë e tyre të ndyra:

“Sa për ata që ngritën xhami duke sjellë prishje dhe mosbesim, për të përçarë besimtarët dhe si pararojë për ata që luftuan kundër Allahut dhe të Dërguarit të Tij kohë më parë, ata vërtet që do të betohen se qëllimi i tyre ishte veçse për mirë, por Allahu dëshmon se ata janë padyshim gënjeshtarë.” 21

Dhe thotë i Lartësuari: “Mos mendo se ata që gëzohen për çfarë kanë punuar dhe dëshirojnë të lavdërohen për çfarë nuk kanë punuar, pra, kurrsesi mos mendo se ata do t’i shpëtojnë ndëshkimit; për ata ka ndëshkim të dhembshëm.” 22

Ky ajet zbriti për Çifutët, atëherë kur Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i pyeti ata për diçka dhe ata e fshehën atë duke treguar diçka tjetër në vend të saj. Ata i treguan atij se i kishin thënë të vërtetën për atë që i pyeti ai dhe i kërkuan atij (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) që t’i lavdëronte ata për atë që i thanë. Ata u gëzuan me atë që arritën të fshihnin nga ajo që u kërkoi ai (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem). Të njëjtën e ka thënë edhe Ibn ‘Abbasi (radij-Allahu ‘anhu) dhe hadithi i tij për këtë ngjarje është transmetuar tek dy Sahihët etj.

Nga Ebu Se’id el-Khudrij (radij-Allahu ‘anhu) i cili ka thënë: “Ishin disa njerëz nga munafikët të cilët kur i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dilte për të luftuar në betejë, ata nuk shkonin me të dhe u bëhej qejfi kur e kundërshtonin të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) me mos-pjesëmarrjen e tyre në luftë. Ndërsa kur i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) kthehej nga lufta, ata nxirrnin justifikime dhe betoheshin para atij dhe atyre u pëlqente që të lavdëroheshin për diçka të cilën ata nuk e kishin bërë. Prandaj zbriti ky ajet.”

Pra, këto cilësi janë cilësitë e Çifutëve dhe Munafikëve: që dikush të shfaqë nga ana e jashtme një thënie apo një vepër e cila duket e mirë, porse qëllimi i tij me atë është që të arrijë një gjë të keqe. Kështu, ai lavdërohet për atë të mirë që shfaq në pamje të jashtme, ndërsa ai, nga ana tjetër, nëpërmjet saj realizon qëllimin e keq që mbante të fshehur përbrenda. Dhe atij i bëhet qejfi shumë kur e lavdërojnë për atë që shfaqi, e cila në pamje të jashtme duket e mirë, ndërkohë që nga përbrenda ajo nuk është e tillë; dhe ai gëzohet që qëllimi i tij i keq që e mbante të fshehur më në fund u realizua. Kështu, përfitimi i tij u arrit dhe intriga e tij u realizua nëpërmjet këtij mashtrimi!!

Andaj, kush e ka këtë cilësi domosdo që hyn tek ky ajet dhe ai është i kërcënuar më një dënim të dhimbshëm. Një shembull për këtë është: kur dikush do të diskretitojë një njeri, ta përçmojë atë dhe të nxjerrë në shesh të metat e tij që njerëzit të largohen prej tij. Ai e bën këtë ose për shkak se do që ta dëmtojë ose për shkak se ka armiqësi për të, ka frikë prej tij ose e rivalizon atë në pasuri, në udhëheqje apo gjëra të tjera të ulta. Kështu, ai nuk gjen dot ndonjë rrugë tjetër për të realizuar qëllimin e tij, përveç se duke e poshtëruar atë në publik me një pretekst fetar. Për shembull, nëse dikush ka refuzuar një prej mendimeve të dobëta të një dijetari të famshëm, të mirënjohur, ai (personi i lig) e përhap këtë mes atyre që e madhërojnë atë dijetar dhe u thotë: “Ky person (që ka bërë refuzimin) e urren këtë dijetar, e diskretiton dhe e shan atë.” Kështu, ai (njeriu i lig) i mashtron ata që e madhërojnë atë dijetar duke i shtyrë ata të besojnë se urrejtja ndaj atij që bëri refuzimin dhe dëmtimi i tij është prej veprave të devotshmërisë, sepse në këtë mënyrë mbrohet ai dijetar dhe zmbapset nga ai dëmtimi i refuzuesit dhe se ky është një veprim që e kënaq Allahun e Lartësuar dhe është bindje ndaj Tij. Pra, ai bashkon fasadën e jashtme të këshillimit me dy gjëra të shëmtuara e të ndaluara:

E para: Të folurit e tij dhelpërake që të bën të kuptosh se refuzimi që i bëri ky dijetar mendimit të atij dijetarit tjetër u bë nga urrejtja, nga dëshira për ta diskretituar atë dhe si rezultat i ndjekjes së epsheve (nga ana e refuzuesit). Por, në të vërtetë ai me atë refuzim kishte për qëllim që të jepte këshillë të sinqertë për besimtarët dhe t’u bëjë të ditur atyre ato aspekte të diturisë që është e ndaluar të mbahen të fshehura.

 

E dyta: Ai e shan në publik atë (që refuzoi mendimin e dobët të dijetarit të famshëm) në mënyrë që të plotësojë dëshirën e tij dhe të realizojë qëllimin e tij të keq nën pretendimin e këshillimit dhe mbrojtjes së dijetarëve të Sheriatit.

Dhe me këtë lloj kurthi është i përngjashëm edhe zullumi i bijve të Meruanit dhe ndjekësve të tyre, të cilët fituan simpatinë e njerëzve dhe në të njëjtën kohë i larguan zemrat e tyre nga ‘Ali bin Ebi Talib, nga Haseni, nga Husejni dhe nga pasardhësit e tyre, Allahu qoftë i kënaqur me të gjithë ata.

E me të vërtetë, kur u vra ‘Uthmani (radij-Allahu ‘anhu), Umeti nuk pa njeri më meritor për të zënë vendin e tij sesa ‘Aliu (radij-Allahu ‘anhu), kështu që ata ia dhanë besën atij. Dhe ata që donin t’i largonin njerëzit nga ‘Aliu e realizuan qëllimin e tyre duke folur në publik për vrasjen e shëmtuar të ‘Uthmanit. Dhe në fakt çështja ishte e tillë. Por më mbas ata shtuan mbi të se ai që nxiti dhe u përpoq për vrasjen e tij nuk kishte qenë ashkush tjetër përveç se ‘Aliu (radij-Allahu ‘anhu). Dhe kjo ishte gënjeshtër dhe shpifje!

‘Aliu (radij-Allahu ‘anhu) betohej dhe stërbetohej në mohimin e kësaj akuze - dhe ai ishte i sinqertë dhe besnik në betimin e tij, Allahu qoftë i kënaqur me të. Por ata shpejtuan të luftonin kundër tij me pretendimin se po luftonin për hir të Fesë dhe se këtë gjë e donte Allahu. Më pas ata filluan të luftonin edhe kundër bijve të tij, Allahu qoftë i kënaqur me ta. Ata bënë çmos që ta përhapnin këtë gënjeshtër duke propaganduar nëpër minbere gjatë Xhumave si dhe në vende të tjera ku kishte tubime të mëdha njerëzish, derisa këto fjalë zunë vend në zemrat e pasuesve të tyre kinse çështja ishte ashtu siç thonin ata dhe se bijtë e Meruanit kishin më shumë të drejtë për Khilafetin sesa ‘Aliu me bijtë e tij, për shkak të afërsisë që ata kishin me ‘Uthmanin dhe se ata kishin marrë përsipërë që të hakmerreshin për vrasjen e tij. Kështu, ata ia dolën mbanë që t’i bashkonin zemrat e njerëzve kundër ‘Aliut dhe bijve e tij dhe i nxitën njerëzit që të luftonin kundër ‘Aliut dhe më pas kundër bijve të tij. Kjo u siguroi atyre mbretërinë dhe ata vendosën sundimin e tyre.

Dhe ndonjëri prej tyre, kur ishte i veçuar nga njerëzit, i thoshte atij të cilit i zinte besë fjalë me këtë kuptim: “Asnjë prej Sahabëve nuk ishte më i përmbajtur me ‘Uthmanin sesa ‘Aliu.” I thanë: “Atëherë përse e shajnë njerëzit?” Ai u përgjigj: “Nuk do të ishte vendosur mbretëria po të mos ishte ndjekur kjo rrugë.”

Domethënia e tij është se sikur të mos i kishin larguar zemrat e njerëzve nga ‘Aliu (radij-Allahu ‘anhu) dhe bijtë e tij dhe nëse nuk do t’i kishin akuzuar ata për padrejtësi ndaj ‘Uthmanit, atëherë zemrat e njerëzve nuk do të kishin anuar nga ata (bijtë e Meruanit) për shkak të virtyteve dhe cilësive finsike që kishin dëshmuar tek ‘Aliu dhe bijtë e tij, sepse në të kaluarën ata nxitonin që t’i ndiqnin dhe t’u jepnin besën atyre. Dhe për këtë arsye, dinastia Umejje (Emevite) mori fund dhe njerëzit hoqën dorë nga bindja ndaj tyre.

 

21 - Et-Teubeh, 107.

 

22 - Aali-Imran, 188.

 

07. Rrugëzgjidhja:

 

Dhe nëse dikush është sprovuar nga ky lloj kurthi, atëherë le të ketë frikë Allahun, të kërkojë ndihmën e Tij dhe të bëjë durim, sepse me të vërtetë përfundimi i mirë është për ata që kanë Tekua. 23

Sikurse ka thënë Allahu i Lartësuar pasi që përmend historinë e Jusufit dhe llojet e ndryshme të dëmtimeve që i bënë vëllezërit e tij me kurthin dhe hilenë e tyre kundër tij:

“Kështu, Ne e vendosëm Jusufin në atë tokë dhe i dhamë qëndrueshmëri.” 24

Dhe thotë Allahu i Lartësuar duke na treguar për Jusufin se ai u tha vëllezërve të vet:

“Unë jam Jusufi dhe ky është vëllai im (Beniamini). Padyshim që Allahu na ka dhënë shumë mirësi.” 25

Dhe ka thënë Allahu i Lartësuar në historinë e Musait (‘alejhis-selam) dhe dëmtimet që vuajti ai me popullin e tij nga duart e Faraonit si dhe kurthin e tij, se ai (Musai) i tha popullit të vet:

“Kërkoni ndihmë nga Allahu dhe duroni, sepse toka është e Allahut. Ai ia jep atë trashëgim cilit të dojë prej robërve të Vet. Fundi i lumtur u takon atyre që i frikësohen Allahut (muttekinëve).” 26

Dhe Allahu na njofton se pasojat e këqia të kurthit dashakeqës bien mbi atë që të e thuri atë kurth, siç thotë Allahu i Lartësuar:

“Por kurthi i keq nuk godet tjetër përveçse ata që e kurdisën atë.” 27

Dhe thotë i Lartësuari:

“Kështu Ne kemi caktuar në çdo vend njerëzit më të këqinj të tij të thurin pabesi mes njerëzve. Por ata nuk i thurin pabesi tjetërkujt përveçse vetes së tyre, e ata nuk e kuptojnë.” 28

Për më tepër, realiteti dëshmon për këtë, sepse me të vërtetë, nëse dikush i shqyrton me kujdes lajmet e njerëzve dhe historitë e botës, ai do të hasë ngjarje të tilla që dikush kurdisi një kurth kundër vëllait të tij, por ai që kurdisi kurthin ra vetë në të. Dhe çuditërisht ai kurth u bë sebep i shpëtimit dhe mirëqënies së tij.

Dhe nëse do fillonin të përmendnim disa prej ndodhive që lidhen me këtë temë, ky libër do të zgjatej dhe diskutimi do të zgjerohej akoma më shumë.

Allahu është Dhënësi i suksesit tek ajo që është e saktë dhe Ai e shpjegon Rrugën e Drejtë. Ai na mjafton ne dhe sa Mbrojtës i mirë që është Ai.

Allahu dërgofte lavdërime dhe bekime të shumta mbi Muhamedin, mbi Familjen dhe Shokët e tij.

23 - Shënim i përkthyesit: Ka thënë Shejkh Zejd Ibn Muhamed Ibn Hadij el-Medkhalij në përkufizimin e fjalës “Tekua”: “Realiteti i Tekuas në gjuhën e Sheriatit Fisnik është:

1 – Zbatim i urdhërave të Allahut dhe largim nga ndalesat e Tij;

2 – Ose po deshe thuaj: të veprosh me bindje ndaj Allahut, me dritë nga Allahu, duke shpresuar shpërblimin e Allahut; si dhe të heqësh dorë nga mosbindja ndaj Allahut, me dritë nga Allahu dhe duke iu frikësuar Dënimit të Allahut;

3 – Ose po deshe thuaj: të veprosh duke e ndjerë mbikqyrjen e Allahut në çdo gjë të vogël apo të madhe dhe duke u druajtur nga ajo gjë që Ai e urren, duke e nderuar dhe madhëruar të Përsosurin nga çdo e metë;

4 – Ose po deshe thuaj: janë fjalët dhe veprat e mira, të fshehta apo të shfaqura. Është transmetuar se ‘Umer Ibnul-Khattab (radij-Allahu ‘anhu) pyeti Ubej Ibn Ka’bin (radij-Allahu ‘anhu) për tekuanë dhe ai u përgjigj: “A ke ecur ndonjëherë në një rrugë me gjemba?” Ai tha: “Posi jo!” I tha: “E çfarë bëre?” Tha: “Përvesha izarin dhe kalova duke u ruajtur nga gjembat.” Ai tha: “Ajo është tekuaja.” Dhe për shkak të pozitës dhe rëndësisë madhështore që ka tekuaja në secilin prej sheriateve të Allahut, të cilat u vulosën me Sheriatin e Muhamedit, Allahu ka porositur për tekua në Librin e Tij Madhështor të gjithë popujt, që nga Ithtarët e Librit, popujt e tjerë dhe Umetin tonë. Dhe ka thënë i Përsosuri nga çdo e metë: “E me të vërtetë Ne i këshilluam ata të cilëve iu dha Libri para jush dhe ju këshillojmë juve që të keni tekua ndaj Allahut.” [en-Nisa`, 131]

Shiko: el-Menhexh el-Kauijm fij et-Te`essij bi er-Rrasuli el-Kerijm (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), fq.145.

24 - Jusuf, 21.

25 - Jusuf, 90.

26 - El-A’raf, 128.

27 - Fatir, 43.

28 - El-En’am, 123.

Etikë e Sjelljes në Islam.

 

 

Pastrimi dhe Zbukurimi i Vetvetes me Virtytet...

Përmbledhje e shkurtër e moralit të mirë.

Autor: Shejkh Sulejman Ruhejli

Burimi: “Sherhu Uesijetu Sugra” të Ibën Tejmijes, kaseta e 3, min. 47:52

Disa dijetarë kanë thënë se morali i mirë përmblidhet në këto gjëra në vazhdim:

“Njeriu të jetë shumë i turpshëm, sa më pak i dëmshëm, shumë i devotshëm e i qëndrueshëm, ta thotë të vërtetën, të jetë fjalëpakë, të punojë shumë, të ketë sa më pak gabime, mos të merret më gjëra që nuk i përkasin e që janë të padobishme, mirëbërës që i lidh marrëdhëniet me njerëzit, të jetë i qetë dhe i duruar, të jetë i kënaqur e të jetë falënderues, i përmbajtur dhe i butë, të qëndrojë larg harameve e të ketë keqardhje për të tjerët, mos të jetë mallkues dhe sharës, as thashethemexhi as përgojues, as i nxituar e as urrejtës, as koprrac e as hasetçi, të jetë i qeshur e i gëzuar, të dojë për hir të Allahut, të kënaqet për hir të Allahut dhe të mërzitet për hir të Allahut.”

Këto fjalë, o vëllezër, janë marrë nga cilësitë e të Dërguarit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Sikur t’i shqyrtoje këto fjalë, do e shihje se ato janë përmbledhje e asaj që është transmetuar prej cilësive të moralit të Pejgamberit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem.

Disa prej Selefëve thonë: “Morali i mirë gjendet në tre cilësi: largimi nga haramet, kërkimi i (rizkut) hallall dhe shpenzimi për familjen.” Kjo fjalë i atribuohet Imam Malikut – RahimehUllah.

“Morali i mirë gjendet në tre cilësi: largimi nga haramet, kërkimi i (rizkut) hallall dhe shpenzimi për familjen.”

Dhe disa prej Selefëve thonë: “Buzëqeshja ndaj atyre që meritojnë atë, e rrëmben dashurinë e tyre.”

Pra, nëse njeriu është i qeshur, njerëzit i afrohen dhe e duan atë.

Dhe disa prej Selefëve thonë: “Mirësia është diçka e lehtë: fytyrë e qeshur dhe fjalë të ëmbla.”

Dhe kjo është prej gjërave që përmbledhin moralin e mirë.

Dhe prej përmbledhjeve të moralit të mirë  dhe prej cilësive të dëlira e të virtytshme te besimtari është: përpjekja për t’ju bërë dobi Muslimanëve. Padyshim që kjo është nga gjërat më kryesore të moralit të mirë, dhe dobia më e madhe është përpjekja për t’u bërë dobi Muslimanëve me dije, me Sunet, dhe duke përhapur Teuhidin. Nuk ka dyshim që kjo është prej dobive më të mëdha.

Gjithashtu edhe përpjekja për t’u bërë dobi njerëzve në dunjanë e tyre. I Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – thotë:

أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ أَنْفَعُهُمْ ، وَأَحَبُّ الأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ  عز وجل سُرُورٌ تُدْخِلُهُ عَلَى قلب مُسْلِمٍ ، أَوْ تَكْشِفُ عَنْهُ كُرْبَةً ، أَوْ تَقْضِي عَنْهُ دَيْنًا أَوْ تَطْرُدُ عَنْهُ جُوعًا ، وَلأَنْ أَمْشِيَ مَعَ أَخٍي اَلْمُسْلِم فِي حَاجَةٍ  أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْتَكِفَ فِي هَذَا الْمَسْجِدِ الحرام شَهْرًا ، وَمَنْ كَفَّ غَضَبَهُ سَتَرَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ ، وَمَنْ كَظَمَ غيظاً ، وَلَوْ شَاءَ أَنْ يُمْضِيَهُ أَمْضَاهُ ، مَلأَ اللَّهُ قَلْبَهُ رِضًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ، وَمَنْ مَشَى مَعَ أَخِيهِ اَلْمُسْلِم فِي حَاجَته حَتَّى يُثْبِتَهَا له ، أَثْبَتَ اللَّهُ قَدَمَه يَوْمَ تَزُولُ الأَقْدَامُ  وَإِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ يُفْسِدُ الْعَمَلَ، كَمَا يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ

“Njeriu më i dashur tek Allahu është më i dobishmi i tyre, ndërsa puna më e dashur tek Allahu – Azze ue Xhel-le – është gëzimi që ti fut në zemrën e një Muslimani, apo të largosh nga ai ndonjë hall, apo ti shlyesh atij ndonjë borxh, apo t’ia shuash urinë. Është më e dashur për mua që të shkoj te një vëlla i imi Musliman për t’ia plotësuar nevojën e tij, sesa të bëj një muaj Itikaf në Mesxhidul Haram (Kabe), dhe kush e frenon hidhërimin e tij, Allahu do t’ia mbulojë turpet e tija. Kush e mban dufin e tij, që nëse do dëshironte ta shfrynte atë, do ta kishte shfryrë, Allahu do t’ia mbushë zemrën me kënaqësi në Ditën e Kijametit. Dhe kush shkon me vëllain e tij Musliman për t’i plotësuar ndonjë nevojë derisa t’ia mbarojë atë, Allahu i Lartësuar do ia forcojë këmbët në Ditën kur do të rrëshqasin këmbët. Pa dyshim që morali i keq e prish punën sikurse uthulla që e prish mjaltin.”

Këtë hadith e transmeton Taberani dhe e ka bërë Hasen Imam Albani.

Shiko tek këto përmbledhje, i Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – thotë:

أَحَبُّ النَّاسِ إِلَى اللَّهِ أَنْفَعُهُمْ

 “Njeriu më i dashur tek Allahu është ai më i dobishmi i tyre”

D.m.th më i dobishmi i tyre për njerëzit.

وَأَحَبُّ الأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عز وجل سُرُورٌ تُدْخِلُهُ عَلَى قلب مُسْلِمٍ

“Puna më e dashur tek Allahu – Azze ue Xhel-le – është gëzimi që ti fut në zemrën e një Muslimani.”

Kjo është prej moralit të mirë, sidomos nëse e kërkon nevoja. Nëse ti e sheh atë të dëshpëruar, apo mësove se atij i ka ndodhur diçka, kështu shkon e viziton atë, duke patur qëllim që t’i flasësh atij derisa të futësh gëzim në zemrën e tij, atëherë ti je në një adhurim të madh që është prej punëve më të dashura tek Allahu, edhe nëse ti i flet për çështje të dunjasë. Nëse ti shkon tek ai që t’i flasësh për të futur gëzim në zemrën e tij dhe i flet atij për çështje të dunjasë, për ndonjë vend që ke parë, për çështje dhe çudira që ke parë, dhe për çështje që fusin gëzim dhe e largojnë dëshpërimin nga zemra e tij, atëherë ti po bën një punë të madhe që është prej punëve më të dashura tek Allahu – Subhanehu ue Te’Ala.

Dhe ai – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – thotë:

أَوْ تَكْشِفُ عَنْهُ كُرْبَةً ، أَوْ تَقْضِي عَنْهُ دَيْنًا أَوْ تَطْرُدُ عَنْهُ جُوعًا

 “Apo të largosh nga ai ndonjë hall, apo ti shlyesh atij ndonjë borxh, apo t’ia shuash urinë.”

Nëse ti sheh një Musliman të uritur dhe i afrohesh Allahut duke e ngopur atë, atëherë ti ke bërë një punë që është prej punëve më të dashura tek Allahu. E si qëndron çështja nëse ky i urituri është komshiu jot dhe ka fëmijë të uritur?! Ta zëmë se ndonjëri prej nesh,  e din se komshiu i tij merr rrogë p.sh. nga universiteti (meqë është student), dhe atij i ka ndodhur një aksident me makinë, pastaj e ka rregulluar makinën e tij, ty të shkon mendja se ai ka shpenzuar shumicën e pasurisë së tij për të rregulluar makinën, dhe ai pas kësaj do mbetet një periudhë kohore duke ngrënë pak ose ndoshta duke ngrënë një vakt në ditë, nëse ti e di këtë dhe shkon e përgatit ushqim në shtëpinë tënde dhe ia jep vëllait tënd. Së pari, shiko se sa gjurmë të mëdha do të ketë kjo te zemra e vëllait, pastaj kjo është nga punët më të mëdha tek Allahu – Subhanehu ue Te’Ala.

Gjithashtu interesimi për vëllezërit dhe  komshinjtë pa ua thyer zemrën atyre, është gjë e mirë.

Pasha Allahun, o vëllezër, jam befasuar kur një prej nxënësve tanë që ka familjen me vete, në shtëpinë e tij ka frigorifer pa derë. Frigorifer pa derë! Ai nuk ka mundësi të blejë frigorifer, sepse nuk ka pasuri. Po sikur çdonjëri prej nesh të interesohej për vëllezërit e tij dhe ata që ka përreth, dhe të përpiqej t’ua largonte urinë atyre, t’i bënte ata pjesëmarrës në një pjesë të pasurisë së tij, edhe sikur në një pjesë të vogël të pasurisë tij, pasha Allahun kjo është prej punëve më të dashura tek Allahu dhe nga punët që të afrojnë më së shumti tek Allahu – Subhanehu ue Te’Ala.

Thotë i Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

وَلأَنْ أَمْشِيَ مَعَ أَخٍي اَلْمُسْلِم فِي حَاجَةٍ  أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْتَكِفَ فِي هَذَا الْمَسْجِدِ الحرام شَهْرًا

“Është më e dashur për mua që të shkoj te një vëlla i imi Musliman për t’ia plotësuar nevojën e tij, sesa të bëj një muaj Itikaf në Mesxhidul Haram (Kabe).”

Vëreni, nëse ai do të bënte një muaj Itikaf në Mesxhidul Haram, çfarë do të vepronte? Do të falte pesë namazet përgjatë një muaji në Mesxhidul Haram, dhe namazi aty është më i mirë se njëqind mijë namaze (sesa në vendet tjera), dhe do i afrohej Allahut me adhurime të tjera, duke i shtuar këtyre edhe adhurimin e Itikafit.

Thotë i Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

وَلأَنْ أَمْشِيَ مَعَ أَخٍي اَلْمُسْلِم فِي حَاجَةٍ  أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَعْتَكِفَ فِي هَذَا الْمَسْجِدِ الحرام شَهْرًا

“Është më e dashur për mua që të shkoj te një vëlla i imi Musliman për t’ia plotësuar nevojën e tij, sesa të bëj një muaj Itikaf në Mesxhidul Haram (Kabe).”

وَمَنْ كَفَّ غَضَبَهُ

 “Dhe kush e frenon hidhërimin e tij,”

Pra, nuk e shfaq hidhërimin e tij ndaj njerëzve, porse fsheh atë.

سَتَرَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ

“Allahu do t’ia mbulojë turpet atij.” 

وَمَنْ كَظَمَ غيظاً ، وَلَوْ شَاءَ أَنْ يُمْضِيَهُ أَمْضَاهُ ، مَلأَ اللَّهُ قَلْبَهُ رِضًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ

“Kush e mban dufin, që nëse do dëshironte ta shfrynte atë, do ta kishte shfryrë, Allahu do t’ia mbushë zemrën me kënaqësi në Ditën e Kijametit.”

Pra ai do të jetë i sigurt dhe i kënaqur kur ta takojë Allahun – Subhanehu ue Te’Ala.

وَمَنْ مَشَى مَعَ أَخِيهِ اَلْمُسْلِم فِي حَاجَته حَتَّى يُثْبِتَهَا له ، أَثْبَتَ اللَّهُ قَدَمَه يَوْمَ تَزُولُ الأَقْدَامُ  وَإِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ يُفْسِدُ الْعَمَلَ، كَمَا يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ

“Dhe kush shkon me vëllain e tij Musliman për t’i plotësuar ndonjë nevojë derisa t’ia mbarojë atë, Allahu i Lartësuar do ia forcojë këmbët në Ditën që do të rrëshqasin këmbët.”

D.m.th.  mbi Sirat. Allahu do ia forcojë këmbët mbi Sirat (kur ta kalojë atë).

وَإِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ يُفْسِدُ الْعَمَلَ

 “Dhe s’ka dyshim që morali i keq e prish punën.”

Morali i keq, o vëllezër, i prish njeriut çdo gjë, ia prish atij ata që ka përreth, ia prish punën e tij.

I Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – thotë:

وَإِنَّ سُوءَ الْخُلُقِ يُفْسِدُ الْعَمَلَ، كَمَا يُفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ

“S’ka dyshim që morali i keq e prish punën, sikurse uthulla që e prish mjaltin.”

Pra, kjo është çështje madhe, të gjithë ne duhet të kujdesemi për të.

Kurse Shejkhu (Ibën Tejmijeh – RahimehUllah) thotë: “Ta vizitosh atë që i ka shkëputur marrëdhëniet me ty me lidhje të ndryshme, me selam, duke e respektuar atë dhe të bësh d’ua për të.”

SubhanAllah! Ai i ka shkëputur marrëdhëniet me mua, e unë të lutem për të?! Po! Kjo është prej moralit të mirë.

Si t’i largosh mangësitë e tua?

Autor: Ibën Kudameh el-Makdisij

Burimi: “Mukhtesar Minhaxhul-Kasidin”, fq. 156

Dije se, nëse Allahu i Lartësuar ia do të mirën një robi, e bën atë që t’i shohë mangësitë te vetja e tij. Mangësitë nuk i fshihen atij që ka zgjuarsi. Nëse ai i kupton mangësitë e tij, i bëhet i mundur kurimi i tyre, porse shumica e njerëzve i injorojnë mangësitë e veta. Shikojnë qimen në syrin e vëllait të tij, e nuk e sheh trarin në syrin e vet.

Ai që do të hetojë një të metë te vetja e tij, për këtë ka katër mënyra:

Mënyra e parë: Të ulet para një shejkhu (dijetari) i cili do ta vë në dijeni për të metat e tij, në mënyrë që ta njoftojë me mangësitë e tij dhe rrugët e kurimit të tyre. Në këtë kohë, kjo mundësi është e rrallë. Ai që ka gjetur një shejkh, ka gjetur një njeri të mirë e të zgjuar, andaj, nuk duhet t’i ndahet atij.

Mënyra e dytë: Të kërkojë një shok besnik, të zgjuar, fetar dhe ta caktojë atë si një vëzhgues të vetes së tij, në mënyrë që ta vë në dijeni për atë që është e urryer në moralin dhe veprat e tij. Prijësi i besimtarëve, Umer ibën Khatab – radijAllahu ‘anhu – thoshte: “Allahu e mëshiroftë atë njeri që na i bën të qarta mangësitë tona.”

Selefët i donin ata që ua vinin në dukje mangësitë, kurse ne tani në këtë kohë, në shumicën e rasteve, njerëzit më të urryer janë ata që na njoftojnë për mangësitë tona.

Mënyra e tretë: Të përfitojë duke i kuptuar mangësitë e vetes së tij nga gjuha e armiqve të tij. Ngase me të vërtetë, syri i mllefosur i nxjerr në pah të metat. Përfitimi i njeriut nga një armik grindës që ia përmend mangësitë e tij është më i madh se përfitimi nga një shok lajkatar që i fsheh mangësitë e tij.

Mënyra e katërt: Të përzihet me njerëzit, dhe çdo gjë që e sheh të qortuar në mesin e tyre, e shmang atë për veten e tij.

Pasojat e Mëkateve.

Autor: Shemsuddin Muhamed bin Bekër bin Ejjub ibën Kajjim el-Xheuzijeh, (v.751 H.)

Burimi: “Ed-Dau ue ed-Deua”, fq. 132 - 138

Mëkatet lënë pasoja të shëmtuara, të urryera e të dëmshme për zemrën, trupin, dynjanë dhe ahiretin, që nuk i di askush tjetër pos Allahut.

Disa prej tyre janë:

01 – Privimi nga dija.

Me të vërtet dija është dritë të cilën Allahu e fut në zemër, kurse mëkati e shuan këtë dritë. Kur Shafiju u ul para Malikut dhe i lexoi atij (atë që kishte mësuar përmendësh), ai e pëlqeu zgjuarsinë e madhe që pa tek ai dhe inteligjencën si dhe kuptimin e tij të shëndoshë, i tha: “Po shoh se Allahu paska hedhur dritë në zemrën tënde, mos e shuaj këtë dritë me errësirën e gjynahut.”

Shafiju ka thënë: “Iu ankova Ueki’ut për nxënien e dobët përmendësh dhe ai më udhëzoi duke më këshilluar që t’i braktis mëkatet.” Ai më tha: “Dije se dituria është mirësi dhe mirësia e Allahut nuk i jepet mëkatarit.”

02 – Privimi nga furnizimi (rizku)

Në Musnedin (e Imam Ahmedit) është transmetuar (hadithi): “Robi privohet nga furnizimi për shkak të një mëkati që ka bërë.” Siç u përmend më përpara.

Ashtu si frika (devotshmëria - takua) ndaj Allahut që e sjell furnizimin, po kështu edhe mos-pasja frikë ndaj Allahut sjell varfëri. Kështu që, nuk kërkohet furnizimi i Allahut ashtu siç kërkohet me braktisjen e mëkateve.

03 – Izolimi (vetmia) që mëkatari ndjen në zemrën e tij në mes tij dhe Allahut.

Mëkatari, parimisht, nuk ia di vlerën dhe nuk bën krahisim se ç’është kënaqësia (e vërtetë, sh.p.), sikur të mblidheshin tek ai të gjitha kënaqësitë e dynjasë, nuk mund ta shuanin atë izolim (në mes tij dhe Allahut). Këtë gjë (kënaqësinë e vërtetë) nuk e ndjen vetëm se ai që ka jetë në zemrën e tij.

“Të vdekurit plaga nuk i dhemb.”

Pra, nëse ai do t’i braktiste mëkatet duke qenë i kujdesshëm të mos bjerë në atë izolim (vetmi), do të ishte njeri që logjikon, i çliruar për shkak se ka hequr dorë prej tyre.

Një njeri iu ankua një të devotshmi për vetminë që ndjente në shpirt, ai i tha:

“Nëse të kanë izoluar mëkatet, atëherë hiq dorë prej tyre nëse dëshiron dhe rehatohu. Nuk ka gjë më të hidhur për zemrën sesa zaptimi i mëkateve të njëpasnjëshme. Prej Allahut kërkojmë ndihmë.”

04 – Izolimi që ndodh në mes tij dhe njerëzve.

Si zakonisht, izolimi i tij nga njerëzit e mirësisë (hajrit). Ai ka një ndjenjë izolimi në mes tij dhe atyre. Sa më shumë që shtohet ky izolim, aq më shumë largohet prej tyre dhe ndenjjes me ta. Ai privohet nga begatia e të përfituarit nga ata. Ai i afrohet palës së shejtanit aq sa largohet nga pala e të Gjithëmëshirshmit. Ky izolim shtohet derisa të zë vend, dhe ky izolim ndodh në mes gruas së tij, birit të tij dhe të afërmve të tij, në vetveten e tij, dhe kështu e sheh atë të izoluar brenda vetes së tij.

Disa Selefë kanë thënë: “Kur unë i bëj mëkat Allahut e shoh këtë tek edukata e kafshës dhe gruas sime.”

05 – Vështirësimi i çështjeve të tij.

Nuk përballet me një çështje vetëm se e gjen atë të mbyllur, apo se e gjen atë të vështirë dhe në të kundërtën, ai që ia ka frikën Allahut, Ai ia lehtëson çështjet, dhe ai që nuk ia ka frikën Allahut, Ai ia vështirëson çështjet. O Allah, sa e habitshme! Si robi i gjen të mbyllura dyert e mirësisë dhe përfitimit dhe rrugët e saja i gjen të vështira për të, kurse ai nuk e di se përse i ka ndodhur kjo?!

06 – Errësira që ai ndjen realisht në zemër.

Ai e ndjen atë ashtu siç e ndjen errësirën e natës së zymtë kur ajo errësohet, kështu bëhet edhe errësira e mëkatit në zemrën e tij, sikurse errësira e dukshme që ai e sodit. Me të vërtet bindja (ndaj Allahut dhe të Dërguarit të Tij) është dritë kurse mos-bindja (mëkati) është errësirë. Sa më shumë që shtohet errësira, aq më shumë shtohet pavendosmëria e tij, saqë ai bie në bidate, devijime dhe në gjëra shkatërruese, kurse ai nuk e ndjen atë, sikurse i verbëri që del në errësirën e natës dhe ec vetëm. Kjo errësirë shtohet derisa të bëhet e dukshme për syrin, pastaj shtohet derisa ta mbulojë fytyrën dhe të behët e zezë, të cilën e sheh çdonjëri.

Abdullah ibën Abbasi ka thënë: “Vepra e mirë është shkëlqim në fytyrë, dritë në zemër, zgjerim i furnizimit, fuqi në trup, dashuri në zemrat e njerëzve. Kurse vepra e keqe është zymtësi në fytyrë, errësirë në zemër, dobësi në trup, pakësim i furnizimit dhe urrejtje në zemrat e njerëzve.”

07 – Mëkatet dobësojnë zemrën dhe trupin.

Dobësimi i zemrës është një gjë e qartë, madje nuk pushon së dobësuari atë derisa t’ia marr jetën tërësisht. Kurse dobësia e trupit, fuqia e besimtarit vjen nga zemra e tij, sa më shumë i forcohet zemra, aq më shumë i forcohet trupi. Kurse i shthururi (el-faaxhir) edhe në qoftë se është i fortë në trup, porse ai ka gjënë më të dobët kur është i nevojshëm, kështu që ajo forcë e tij e tradhton atëherë kur ai është më se i nevojshëm për të.

Medito për forcën e trupave të Persisë dhe Romakëve, si i tradhtoi ajo forcë atëherë kur kishin më së shumti nevojë për të dhe i mposhtën njerëzit e Imanit (Muslimanët) me forcën e trupave dhe zemrave të tyre?

08 – Privimi nga vepra e mirë.

Në qoftë se nuk do të kishte ndëshkim tjetër për mëkatin, mjafton që ai e pengon veprën e mirë që të jetë zëvendësi i tij dhe ia pret rrugën një vepre tjetër të mirë, kështu që i ndërpritet një rrugë e një vepre të tretë, pastaj një të katër, e kështu me radhë. Pra, për shkak të një gjynahu, atij i ndërpriten shumë vepra tjera. Çdonjëra nga këto vepra është më e mirë për të se sa dynjaja dhe çfarë ka në të. Kjo është e ngjashme me njeriun i cili është ngopur dhe si pasojë e kësaj është sëmurë për një kohë të gjatë, gjë që e ka ndaluar të hajë gjëra më të mira se ajo e para. Prej Allahut kërkojmë ndihmë.

09 – Gjynahet shkurtojnë jetën dhe largojnë begatinë.

Dhe kjo ndodh me të vërtetë, sepse ashtu si bamirësia që ta shton jetën (me lejen e Allahut, sh.p.) po ashtu edhe shthurja (me veprat e këqija) e shkurton jetën.

Njerëzit (dijetarët) kanë rënë në mospajtime për këtë çështje. Një grup (dijetarësh) thanë: “Shkurtimi i jetës së mëkatarit është largimi i begatisë nga jeta e tij.” Kjo është e vërtetë. Dhe kjo është nga disa pasojat e gjynaheve.

Një grup tjetër (dijetarësh) thanë: “Përkundrazi, ai (gjynahu) e shkurton jetën përnjëmend, ashtu siç e pakëson furnizimin. Pra, Allahu – i Pastri nga çdo mangësi – i ka bërë sebepe (shkaqe) begatisë në furnizim që e shtojnë apo e pakësojnë atë, po ashtu edhe begatia në jetë ka shkaqe që e shtojnë apo pakësojnë atë. (Këta dijetarët) kanë thënë: “Zgjatja e jetës nuk ndërpritet për shkak të sebepeve, ashtu si shkurtohet për shkak të sebepeve. Furnizimi dhe jetëgjatësia, lumturia dhe mjerimi, shëndeti dhe sëmundja, pasuria dhe varfëria, janë me caktimin (kadaa) e Zotit - të Plotfuqishmit dhe të Lavdëruarit. Kështu që, Ai cakton çfarë të dojë nga shkaqet të cilat i ka bërë motive që shpijnë tek ato, të cilat janë të caktuara (me kader).”

Një grup tjetër (dijetarësh) kanë thënë: “Pasoja e mëkatit në shkurtimin e jetës është në jetën reale, e që është jeta e zemrës. Prandaj, Allahu – i Pastri nga çdo mangësi - e quajti qafirin të vdekur, të pajetë, siç ka thënë i Lartësuari:

أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ

“Të vdekur, të pajetë.” En-Nahl, 21

Jeta reale është jeta e zemrës. Jeta e njeriut është një periudhë e jetës së tij. Kështu që, jeta e tij nuk është tjetër vetëm se një kohë e caktuar. Jeta e tij varet nga Allahu. Ato orë janë jeta e tij. Andaj, bamirësia, devotshmëria dhe vepra e mirë, shtojnë në këtë kohë të caktuar e cila është realiteti i jetës së tij dhe ai nuk ka jetë pa to.

Si përmbyllje, nëse robi largohet nga Allahu dhe jepet pas gjynaheve, i humb ditët e jetës së tij reale të cilat do t’i gjej në fund të humbjes së tij ditën kur do thotë:

يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي

“(Njeriu) do të thotë: “Sikur t’i kisha dhënë përparësi (mirësisë dhe veprave të mira) për jetën time (në botën tjetër).” El-Fexhr, 24

Kështu që, ose ajo (jeta e ahiretit, sh.p.) të jetë në favor të tij bashkë me aspiratën e tij për dobitë e dynjasë dhe ahiretit ose ajo të jetë kundër tij. Nëse ai nuk ka aspirata për të (ahiretin), atëherë atij i ka humbur e gjithë jeta e tij dhe i ka shkuar jeta kot më kot. Nëse ai ka aspirata për atë (dynjanë) rruga e tij është e gjatë për shkak të pengesave dhe i vështirësohen shkaqet e mirësisë, aq sa ai jepet ndaj të kundërtës së saj (mirësisë) dhe kjo është mungesë e vërtetë në jetën e tij.

Sekreti i kësaj çështjeje është se jeta e njeriut është një periudhë e jetës së tij dhe ai nuk ka jetë vetëm se duke iu përkushtuar Zotit të tij dhe të kënaqet me dashurinë ndaj Tij dhe të përmendurit e Tij, si dhe t’i japë përparësi asaj me të cilën kënaqet Ai.

10 – Mëkatet mbjellin mëkate tjera dhe e sjellin njëri-tjetrin, deri në atë gradë saqë njeriu e ka të vështirë t’u ndahet dhe t’u shqitet.

Siç ka thënë njëri prej Selefëve (të parëve tanë të devotshëm):

“Pa dyshim se nga dënimi i një vepre të keqe është vepra e keqe që e pason atë dhe prej shpërblimit të një vepre të mirë është vepra e mirë që e pason atë.”

Kështu që, nëse robi bën një vepër të mirë, tjetra që është përkrah saj, i thotë “Më bëj edhe mua.” Nëse ai e bën atë, e dyta i thotë të njëjtën gjë dhe kështu me radhë. Kësisoj, dobia shumëfishohet dhe veprat e mira shtohen. Po kështu janë edhe veprat e këqija. Derisa veprat e mira dhe mëkatet, të bëhen veti të ngulitura, cilësi të pandashme dhe aftësi të qëndrueshme. Nëse bamirësi largohet nga vepra e mirë, i ngushtohet shpirti dhe i ngushtohet toka për atë që ka bërë; ndjen në shpirtin e tij se është bërë sikur peshku pa ujë, gjersa të kthehet në të, atëherë i rehatohet shpirti dhe gjen prehje.

Nëse një kriminel do të largohej nga mëkatet dhe të fillonte të bënte vepra të mira, do t’i ngushtohej shpirti dhe gjoksi. Do t’i ngushtoheshin rrugët, derisa t’u kthehet mëkateve. Shumë prej të shthururve në mëkate bien vazhdimisht në mëkate pa mos ndjerë ndonjë kënaqësi për këtë apo pa mos patur ndonjë shkas, për arsye se ai ndjen dhimbjen e ndarjes nga mëkatet. Siç e ka thënë el-Hasen bin Hani, prijësi i një fisi:

Gotën e parë piva me lezet

Kurse ajo e radhës ishte ilaçi të parës

Kurse një tjetër (poet) ka thënë:

Ishte ilaç, kurse sëmundje m’u bë tani

Ashtu siç pijaneci që shërohet me raki

Robi vazhdon që të vuajë nga dashuria për të bërë vepra të mira, të pasionohet pas tyre, t’i dojë ato dhe të ndikohet prej tyre, derisa Allahu – i Pastri nga çdo mangësi – t’ia dërgojë melekët me mëshirën e Tij, që t’i gëlojnë ndjenjat për të bërë vepra të mira, të ketë zell për to, ta trazojnë nga shtrati dhe ndenjja e tij. Kurse, robi tjetër që vazhdon të ketë pasion për mëkate, ndjen dashuri për to dhe ndikohet prej tyre, derisa Allahu t’ia dërgojë shejtanët, e ta bëjnë atë që t’i gëlojnë ndjenjat për to.

I pari (robi i veprave të mira) e forcoi ushtrinë e veprave të mira me ndihmë dhe kështu ata u bënë nga ndihmuesit më të mëdhenj të tij, kurse tjetri (robi i veprave të këqija) e forcoi ushtrinë e mëkateve me ndihmë, dhe kështu ata ngelën ndihmuesit e tij.

11 – Një nga pasojat e mëkateve – e që është më e frikshmja – është se ajo e dobëson zemrën nga dëshira për të bërë punë të mira.

Si pasojë e kësaj, forcohet dëshira për mëkate dhe avash-avash dobësohet dëshira për pendim, saqë hiqet plotësisht nga zemra e tij dëshira për pendim. Sikur të vdesë gjysma e trupit të tij, ai nuk do të pendohet tek Allahu. Ai do të shfaqë kërkim-falje dhe pendim të gënjeshtarëve që pendohen aq shumë vetëm me gojë, kurse zemra e tij është e lidhur me mëkatet, këmbëngul në to dhe është vendosur për t’i kryer ato kurdo që i jepet mundësia. Kjo është një nga sëmundjet më të mëdha dhe më të afërta që të çon drejt shkatërrimit.

12 – Nga pasojat e mëkateve është se ato e zhveshin zemrën nga urrejtja e tyre.

Ai person e bën zakon bërjen e mëkateve. Kështu që, ai nuk e zë për të madhe që njerëzit e shikojnë atë dhe përflasin për të. Kjo për prijësit e mëkateve të mëdha (fusuuk) është kulmi i degjenerimit dhe plotësimi i kënaqësisë, madje ndonjëri prej tyre mburret me mëkatin që ka bërë dhe ia tregon atij që nuk e di se çfarë ka bërë ky, e i thotë: “O filan! Kam bërë kështu e kështu.”

Ky është lloji i njerëzve që nuk do të falen dhe ju zihet rruga e pendimit; këtyre u mbyllen dyert e pendimit në shumicën e rasteve. Siç ka thënë Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

كُلُّ أُمَّتِي مُعَافًى إِلَّا الْمُجَاهِرُونَ ، وَإِنَّ مِنَ الْإِجْهَارِ أَنْ يَسْتُرَ اللَّهُ عَلَى الْعَبْدِ ثُمَّ يُصْبِحُ يَفْضَحُ نَفْسَهُ وَيَقُولُ : يَا فُلَانُ عَمِلْتُ يَوْمَ كَذَا وَكَذَا كَذَا وَكَذَا ، فَهَتَكَ نَفْسَهُ ، وَقَدْ بَاتَ يَسْتُرُهُ رَبُّهُ .

“I gjithë ummeti im është i falur përveç atyre që i shpalosin mëkatet e veta. Prej shpalosjes së mëkatit është që kur Allahu e mbulon robin, pastaj ai del duke e demaskuar veten e tij, e thotë: “O filan! Sot kam bërë këtë e këtë.” Kështu ai degjeneron veten e tij, ndërkohë që kishte gdhirë e Zoti i tij ia kishte mbuluar atë.” [1]

13 – Nga pasojat e mëkateve është se çdo mëkat është trashëgimi e një populli që e shkatërroi Allahu i Plotfuqishëm dhe i Madhëruar. 

Homoseksualizmi është trashëgimi e popullit të Lutit. Marrja e të drejtës me tepricë dhe pagesa (kthimi) i saj me pakicë (mashtrimi në peshore gjatë tregtisë) është trashëgimi e popullit të Shuajbit. Kërkimi i madhështisë në tokë dhe çrregullimi është trashëgimi e Faraonit dhe popullit të tij. Mendjemadhësia dhe arroganca është trashëgimi e popullit të Hudit. Pra, mëkatet veshin rrobat e disa prej këtyre popujve, të cilët janë armiq të Allahut.

Abdullah bin Ahmedi transmeton në librin “ez-Zuhd” të babait të tij nga Malik bin Dinar i cili ka thënë:

أَوْحَى اللَّهُ إِلَى نَبِيٍّ مِنْ أَنْبِيَاءِ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنْ قُلْ لِقَوْمِكَ : لَا يَدْخُلُوا مَدَاخِلَ أَعْدَائِي ، وَلَا يَلْبَسُوا مَلَابِسَ أَعْدَائِي وَلَا يَرْكَبُوا مَرَاكِبَ أَعْدَائِي ، وَلَا يَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِي ، فَيَكُونُوا أَعْدَائِي كَمَا هُمْ أَعْدَائِي

“Allahu i shpalli njërit prej profetëve të Bijve të Israilit (Jakubit – ‘alejhi selam) që t’i thotë popullit të tij: Mos hyni aty ku hyjnë armiqtë e Mi, mos e vishni atë që veshin armiqtë e Mi, mos i hipni asaj që i hipin armiqtë e Mi, mos hani ushqimin e armiqve të mi, dhe kështu të bëheni armiqtë e Mi, ashtu siç janë ata armiqtë e Mi.” [2]

Në “Musned-in” e Imam Ahmedit transmetohet nga Abdullah bin ‘Umeri se Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – ka thënë:

بُعِثْتُ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيِ السَّاعَةِ حَتَّى يُعْبَدَ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ  وَجُعِلَ رِزْقِي تَحْتَ ظِلِّ رُمْحِي وَجُعِلَ الذِّلَّةُ وَالصَّغَارُ عَلَى مَنْ خَالَفَ أَمْرِي وَمَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ

“Jam dërguar me shpatë para Kijametit derisa të adhurohet Allahu, i Vetmi dhe i Pashok. Rizku im është bërë nën hijen e shtizës sime dhe poshtërsia dhe përbuzja është bërë për atë që e kundërshton urdhrin tim. Ai që i përngjan një populli është prej tyre.” [3]

Fundnota:

[1] - Nga hadithi i Ebu Hurejras – radijAllahu ‘anhu – që e ka nxjerrë Buhariu në “el-Edebu el-Mufred,” kapitulli “Setrul-Mumini ‘ala nefsihi” (6069). Muslimi në “Kitabul-Zuhd” kapitulli “en-Nehju ‘an Hetki el-Insan Setr Nefsihi,” (2990).  

[2] - “Ez-Zuhd” (nr. 523) nga fjala e ‘Akil bin Mudrik es-Sulemij.

[3] - Shënim i përkthyesit: Transmeton Imam Ahmedi në Musnedin e tij (nr. 5114, 5115, 5667), dhe Shejkh Albani në librin “Xhilbabu el-Mereti el-Muslimeh,” fq. 205, këtë hadith e konsideron të mirë (hasen).

14 – Mëkatet janë shkak për poshtërimin e robit te Zoti i tij dhe për humbjen e pozitës që ka robi para Syrit të Tij.

Hasen el-Basrij ka thënë:

هَانُوا عَلَيْهِ فَعَصَوْهُ، وَلَوْ عَزُّوا عَلَيْهِ لَعَصَمَهُمْ

“Ata u treguan të shkujdesur ndaj Tij dhe kështu i bën mëkat Atij. Nëse do t’u vinte rëndë prej Tij, Ai do t’i kishte ruajtur ata (nga mëkatet).” [1]

Kur njeriu është i poshtëruar tek Allahu, atë nuk e nderon askush. Siç ka thënë i Lartësuari: 

﴿وَمَن يُهِنِ اللَّـهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ﴾

“Atë që e poshtëron Allahu, nuk ka kush që mund ta nderojë.” El-Haxh, 18

Edhe nëse njerëzit i madhërojnë ata nga pamja e jashtme, për shkak të ndonjë nevoje që kanë ose nga frika e sherrit të tyre, megjithëkëtë, ata janë gjëja më e urryer dhe më e pavlerë në zemrat e tyre.

15 – Robi vazhdon të bëjë gjynah, derisa t’i bëhet i lehtë ai dhe ta konsiderojë si gjë të vogël në zemrën e tij.

Kjo është shenjë e shkatërrimit, ngase gjynahu, sa më shumë që zvogëlohet në syrin e robit, aq më shumë zmadhohet tek Allahu.

Bukhari në Sahihun e tij ka përmendur nga Ibën Mes’udi se ka thënë:

‏إِنَّ الْمُؤْمِنَ يَرَى ذُنُوبَهُ كَأَنَّهُ قَاعِدٌ تَحْتَ جَبَلٍ يَخَافُ أَنْ يَقَعَ عَلَيْهِ، وَإِنَّ الْفَاجِرَ يَرَى ذُنُوبَهُ كَذُبَابٍ مَرَّ عَلَى أَنْفِهِ ‏"‏‏.‏ فَقَالَ بِهِ هَكَذَا قَالَ أَبُو شِهَابٍ بِيَدِهِ فَوْقَ أَنْفِهِ‏

“Besimtari i sheh mëkatet e tij sikur të jetë pranë rrëzës së një mali, nga i cili ka frikë se mos bie mbi të, kurse i prishuri i sheh mëkatet e tij sikur një mizë që i kalon përpara hundës.”

Ebu Shihab (transmetuesi) e lëvizi dorën para hundës së tij në shenjë ilustrimi. [2]

16 – Njerëzit dhe kafshët, i kap e keqja e mëkateve të mëkatarit dhe kështu “digjen” ai dhe të tjerët për shkak të këqijave të mëkateve dhe padrejtësisë.

Ebu Hurejra ka thënë:

إِنَّ الْحُبَارَى لَتَمُوتَ فِي وَكْرِهَا مِنْ ظُلْمِ الظَّالِمِ.

“Pulat e Hubarës (një lloj shpezësh) ngordhin në foletë e tyre nga zullumi i zullumqarit.” [3]

Muxhahidi ka thënë:

إِنَّ الْبَهَائِمَ تَلْعَنُ عُصَاةَ بَنِي آدَمَ إِذَا اشْتَدَّتِ السَّنَةُ، وَأُمْسِكَ الْمَطَرُ، وَتَقُولُ: هَذَا بِشُؤْمِ مَعْصِيَةِ ابْنِ آدَمَ

“Bagëtitë i mallkojnë mëkatarët e bijve të Ademit, nëse moti është i thatë dhe nuk ka reshje, duke thënë: “Kjo është për shkak të fatkeqësisë së mëkateve të bijve të Ademit.” [4]

‘Ikrimeh ka thënë:

دَوَابُّ الْأَرْضِ وَهَوَامُّهَا حَتَّى الْخَنَافِسُ وَالْعَقَارِبُ، يَقُولُونَ: مُنِعْنَا الْقَطْرَ بِذُنُوبِ بَنِي آدَمَ

“Kafshët e tokës dhe insektet e dëmshme, bile edhe brumbujt dhe akrepat thonë: “Jemi privuar nga reshjet për shkak të mëkateve të bijve të Ademit.” [5]

Kështu që, ndëshkimi për mëkatet e tij nuk kufizohet vetëm te vetja e tij, por mallkimi e zë edhe atë që s’ka gjynah.

17 – Mëkatet sjellin poshtërim dhe kjo patjetër të ndodh, sepse e gjitha fuqia dhe fitorja është në bindjen ndaj Allahut të Lartësuar.

Ka thënë i Lartësuari:

﴿مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّـهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا﴾

“Kush e dëshiron fuqinë, ngadhënjimin dhe madhërinë, e tërë fuqia, ngadhënjimi dhe madhëria i takojnë Allahut.” Fatir, 10

Që do të thotë: ta kërkojë fuqinë, fitoren dhe madhërinë, duke iu bindur Allahut, sepse nuk ka për t’i gjetur ato vetëm se, duke iu bindur Allahut.

Lutja e njërit prej Selefëve ishte:

اللَّهُمَّ أَعِزَّنِي بِطَاعَتِكَ وَلَا تُذِلَّنِي بِمَعْصِيَتِكَ

“O Allah! Më jep fuqi, fitore dhe madhëri duke t’u bindur Ty, e mos më poshtëro duke të bërë mëkate Ty.” [6]

Hasen el-Basrij ka thënë:

إِنَّهُمْ وَإِنْ طَقْطَقَتْ بِهِمُ الْبِغَالُ، وَهَمْلَجَتْ بِهِمُ الْبَرَاذِينُ، إِنَّ ذُلَّ الْمَعْصِيَةِ لَا يُفَارِقُ قُلُوبَهُمْ، أَبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُذِلَّ مَنْ عَصَاهُ

“Ata (mëkatarët), edhe nëse u hipin mushkave që kërcasin thundrat dhe u hipin kuajve që ecin me trok, poshtërsia e mëkateve nuk u shqitet nga zemra. Allahu nuk do vetëm se, që ta poshtërojë atë që i bën mëkat Atij.” [7]

Abdullah ibën el-Mubarek – RahimehUllah – ka thënë: 

رَأَيْتُ الذُّنُوبَ تُمِيتُ الْقُلُوبَ ... وَقَدْ يُورِثُ الذُّلَّ إِدْمَانُهَا

وَتَرْكُ الذُّنُوبِ حَيَاةُ الْقُلُوبِ ... وَخَيْرٌ لِنَفْسِكَ عِصْيَانُهَا

وَهَلْ أَفْسَدَ الدِّينَ إِلَّا الْمُلُوكُ ... وَأَحْبَارُ سُوءٍ وَرُهْبَانُهَا

Kam parë se gjynahet e vdesin zemrën

dhe bëhen shkak për vazhdimin në poshtërsi. 

Lënia e gjynaheve janë jetë për zemrën

dhe kundërshtimi i tyre për ty është mirësi. 

A nuk e prishën fenë vetëm se murgjit mizor,

rabinët dhe ata që kishin mbretëri?! [8]

Fundnotat:

[1] - E ka transmetuar Ibën el-Xheuzij në “el-Muntedham” (14/356), Ibën en-Nexh-xhar në “Dhejlu Tarikhi el-Bagdad,” (16/333), isnadi tij është “mu’dal” (që kanë rënë nga zinxhiri i tij dy a më shumë transmetues njëri pas tjetrit, sh.p.)

[2] - Bukhari (6308).

[3] - Etheri është i saktë. E transmeton Ibën Xheriri (12/126), Ibën Ebi Dunja në “el-‘Ukubaat” (269, 272), Bejhakiju në “Shu’abul-Iman,” (7479), nga Ebu Hurejra – radijAllahu ‘anhu, i cili ether është hasen (i mirë).

[4] - Etheri është i saktë. E transmeton Ibën Uehb në tefsirin e tij (24), Ibën Xheriri në tefsirin e tij (2/55), Ibën Ebi Hatim në tefsirin e tij (1446-1448).

[5] - Etheri është hasen. E transmeton Ibën Xheriri në tefsirin e tij (2/55), isnadi i tij është i pranuar (la b’ese bihi).

[6] - E ka përmendur el-Hafidh ibën Rexheb në “Letaiful-Me’arif” (fq. 64) se është nga lutjet e Imam Ahmedit. Po ashtu, e ka transmetuar Ebu Nu’ajm në “el-Hiljeh” (3/228).

[7] - E ka përmendur Shejkhul-Islam në “Mexhm’ul-Fetaua” (15/426), Ibën Kajjimi në “Igathetu el-Lehfan” (1/48) dhe në “Raudatul-Muhibbin” (fq. 102), Ibën Muflih në “el-Adab esh-Sher’ijeh” (1/178), el-Hakim et-Tirmidhij në “Nauadirul-Usul” (1/160)  ku ia atribuon Fudajl ibën ‘Ijadit.

[8] - Shiko në “Hiljetul-Eulija” (8/279) të Ibën Nu’ajmit, dhe në “Shu’abul-Iman” (7300), të Bejhakiut.

Gjynahet e gjuhës kanë nevojë për xhihad.

Autor: Ibën Kajjim el-Xheuzij

Burimi: ‘Uddetu Sabirin ue Dhekhiretu Shakirin, fq. 126-127

Ibën Kajjimi – RahimehUllah – thotë:

Durimi ndaj gjynaheve të gjuhës dhe organit gjenital është nga llojet më të vështira të durimit për shkak të nevojës së madhe të tyre dhe lehtësisë së tyre

Gjynahet e gjuhës janë fruti i njeriut:

-  Mbartja e fjalëve (en-Nemimeh)

-  Përgojimi

-  Gënjeshtra

-  Syfaqësia

-  Lavdërimi i vetes duke ekspozuar dhe duke e thënë troç atë

-  Përcjellja e llafeve të njerëzve dhe sharja ndaj atij që e urren këtë

-  Lavdërimi i atij që e do atë etj.

Kështu bashkohet fuqia e nevojës dhe lehtësohet lëvizja e gjuhës, dhe si rrjedhojë dobësohet durimi, prandaj ai – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – ka thënë: “Mbaje gjuhën tënde.” Ai tha: “A do të japim llogari për atë që flasim?” Pejgamberi tha: “A nuk do të hidhen njerëzit në zjarr në hundët e tyre (fytyrat e tyre) përveç se për atë që kanë “korrur” me gjuhët e tyre.”

Sidomos kur mëkatet e gjuhës i bëhen robit zakon, atëherë ai e ka të vështirë që të bëjë durim ndaj tyre.

Për këtë arsye, sheh një njeri që falet natën, agjëron ditën dhe sa shmanget paksa duke u mbështetur në një jastëk mëndafshi, i jep gjuhës së tij duke përgojuar dhe duke mbartur fjalë; flet për nderet e njerëzve; flet për Allahun pa dije.

Është detyrë për thirrësin që qëllimi i tij të jetë sinqeriteti për Allahun.

Shejkh Salih el-Feuzan – hafidhahUllah – thotë: “Është detyrë për thirrësin që qëllimi i tij të jetë sinqeriteti për Allahun – e Madhëruar e të Lavdëruar. Qëllimi i tij të jetë dobia ndaj njerëzve dhe nxjerrja e tyre nga errësirat në dritë, e jo grupimi (hizbija) dhe bashkimi me grupet tjera, e jo mospajtimet dhe armiqësitë, jo triumfi i filanit dhe fistekut, porse triumfi i hakut dhe të ndjek menhexhin e hakut. Ky është ai që thërret për te Allahu duke u bazuar në menhexhin e saktë. Thirrja për te Allahu me sinqeritet. Thirrja për te Allahu me urtësi dhe këshilla të vyera si dhe duke debatuar me mënyrën më të mirë.” (Burimi: Libri “el-Munteka” i Shejkh Feuzanit, 8/22.)

Pendimi ka kushte, nëse përmbushen ato pranohet pendimi.

Autor: Shejkh Salih el-Feuzan

Burimi: http://www.alfawzan.af.org.sa/node/15159

Pyetje: Na flisni për pendimin, cilët janë kushtet e tij dhe çfarë është pendimi i sinqertë?

Përgjigje: Pendimi është kthimi nga mosbindja (mëkati) tek bindja (ndaj Allahut) dhe ai është obligim.

وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

“Që të gjithë ju o besimtarë, pendohuni tek Allahu, që të shpëtoni.” En-Nur, 31

Muslimani e ka për detyrë që nëse bën një mëkat të shpejtojë duke u penduar tek Allahu – ‘Azze ue Xhel-le.

Allahu e pranon pendimin e atij që pendohet.

وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَىٰ

“Pa dyshim se Unë jam Falës i Madh (i mëkateve) për atë që pendohet dhe beson, si dhe bën vepra të mira pastaj qëndron i palëkundur në të (imanin e tij).” Et-Teubeh, 82

Kjo është prej mirësisë së Allahut – ‘Azze ue Xhel-le -, ka urdhëruar për pendim dhe ka premtuar për falje për atë që pendohet, t’ia fal mëkatin e tij, por pendimi nuk është vetëm me gjuhë, ai ka kushte të cilat duhet patjetër të realizohen, ato kushte janë:

Kushti i parë: Braktisja e mëkatit dhe arratisja nga ai. Të mos thotë se është penduar te Allahu, ndërsa nga ana tjetër nuk heq dorë nga mëkati dhe nuk e braktis atë.

Kushti i dytë: Të premtojë se nuk do t’i kthehet më atij për së dyti. Nëse ai është penduar tek Allahu kurse qëllimi i tij është që t’i kthehet mëkatit në një moment tjetër, atëherë ky pendim i tij është i përkohshëm. Allahu nuk e pranon këtë.

Kushti i tretë: Të shprehë keqardhje për atë që i ka kaluar dhe ta përfytyrojë këtë mëkat dhe të ketë frikë nga ai. Të mos thotë unë u pendova dhe me kaq mori fund. Të ketë frikë nga ky mëkat dhe të ndjejë keqardhje për atë që i ka ndodhur atij.

Këto janë kushtet e pendimit, nëse ato përmbushen, Allahu e pranon pendimin ashtu siç ka premtuar.

Metoda djallëzore për të bërë gibet.

Autor: Shejkhul Islam ibn Tejmije

Burimi: Mexhmul Fetaua e Shejkhul Islam Ibn Tejmije: 237/28: 238.

Shejkhul Islam ibën Tejmije RahimehUllah ndërsa sqaron këto mënyra djallëzore thotë:

“Ka prej njerëzve që bëjnë gibet në mënyrë që të përshtaten me bashkëbiseduesit, shokët dhe fisin e tij, edhe pse ai e di se i përgojuari është i pastër nga ajo që ata thonë, ose ka diçka prej asaj që ata thonë, porse ky mendon se nëse i ndalon ata nga gibeti atëherë prishet mexhlisi dhe njerëzit e mexhlisit do e shihnin këtë si gjë të rëndë dhe kështu do të largoheshin prej tij, kështu që ky mendon që përshtatja me ta është prej marrëdhënieve dhe miqësisë së mirë.

Ndoshta ata mërziten edhe ky mërzitet për shkak se u mërziten ata, kështu zhytet (në gibet) bashkë me ta.

Prej tyre ka që e shfaqin gibetin në forma të ndryshme, ndonjëherë në formën e fetarisë dhe përmirësimit, duke thënë: “Nuk është zakoni im që të përmendi dikë përveçse me hajr, unë nuk e dua gibetin, as nuk e dua gënjeshtrën, unë vetëm do ju tregoj për gjendjet (e njerëzve)”, pastaj thotë: “uAllahi ai është mjeran (miskin)”, ose thotë: “është burrë i mirë porse ka këtë e atë,” ndoshta edhe thotë: “na lini me gjithë të, Allahu na faltë ne dhe atë.”

Dhe qëllimi i këtij (përgojuesit) nuk është tjetër veçse t’ia uli vlerën atij (të përgojuarit) dhe ta fyejë atë, duke e paraqitur gibetin në formën e përmirësimit,  dhe fetarisë. Duan ta mashtrojnë Allahun me këtë, sikurse i mashtrojnë krijesat.

Ne kemi parë (njerëz) të ndryshëm e të shumtë si ai e të ngjashmit me të.

Dhe prej tyre ka që lavdërojnë të tjerët me syfaqësi (rija) dhe me këtë (kanë për qëllim) të ngrenë vetet e tyre, duke thënë: “Sikur të isha lutur mbrëmë në namaz për filanin, nuk do më kishte mbërritur prej tij kjo e ajo.”

E thotë këtë për të ngritur veten e tij dhe për të poshtëruar atë (të përgojuarin) te vëllezërit e tij.

Ose thotë “filani është mendjeshkurtër, nuk ka kuptim,” dhe qëllimi i këtij (përgojuesit) është që të lavdërojë veten e tij si dhe të nxjerrë në pah se ai ka dije dhe është më i mirë se ai (i përgojuari).

Dhe ka prej tyre të cilët hasedi i shtyn që të bëjnë gibet, kështu që, ky bashkon midis këtyre dy gjërave të neveritshme: gibetit, dhe hasedit. Nëse dikush e lavdëron një njeri atëherë ky (gibetçiu) e zhvlerëson këtë lavdërim me çdo lloj mënyre të mundet, duke e ulur, duke (u maskuar) me fetari dhe përmirësim, ose me hased, padrejtësi, dhe akuzim, që të hiqet lavdërimi prej tij.

Prej tyre ka që e shfaqin gibetin në formë tallje e loje që të qeshin të tjerët me talljen, tregimet dhe poshtërimin ndaj atij me të cilin tallen.

Prej tyre ka që e shfaqin gibetin në formën e habisë, dhe thotë: “U çudita me filanin si nuk bën kështu e ashtu, (u çudita) me filanin si të ndodhi prej tij kjo e ajo, dhe e përmend emrin e tij duke shfaqur habi.””

Sikur zemrat të ishin të sinqerta do të ishin copëtuar nga keqardhja e privimit nga punët e mira.

Autor: Shejkh Muhamed ibën Salih el-Uthejmin 

Burimi: http://www.ajurry.com/vb/showthread.php?t=15945

واللهِ لو أنَّ القُلُوبَ سَلِيمةٌ

لتَقطَّعت أسفاً مِن الحِرمَانِ

UAllahi, sikur zemrat të ishin të sinqerta e të pastra

 Do të ishin copëtuar nga keqardhja e privimit (nga punët e mira) [1]

Ai (Ibën Kajjim el-Xheuzij) u betua dhe tha të vërtetën. UAllahi, sikur zemrat tona të ishin të sinqerta dhe të pastra, do të ishin copëtuar nga keqardhja e privimit (nga punët e mira). Sa të shumta janë orët që na kalojnë, e neve privohemi prej punëve të mira gjatë këtyre orëve, nuk përfitojmë prej tyre (orëve) porse na shkojnë kot. Ndërsa jeta dhe koha janë më të shtrenjta nga sa mund të vlerësohen, janë më të shtrenjta se floriri dhe më të shtrenjta se argjendi, sepse floriri dhe argjendi nëse të humbet mund ta zëvendësosh me diçka tjetër, porse jetën dhe kohën nuk mund ta zëvendësosh me asgjë, nëse shkoi, shkoi, nuk kthehet më. 

وَلَن يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاء أَجَلُهَا وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ

“Po, Allahu kurrsesi askënd nuk e shtyn për më vonë, kur atij t’i vijë afati i vet. Allahu hollësisht është i njohur me atë që ju punoni.” El-Munafikun, 11 

حَتَّى إِذَا جَاء أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّ

“E kur ndonjërit prej tyre i vjen vdekja, ai thotë: “O Zoti im, më kthe, që të bëj vepra të mira e ta kompensoj atë që lëshova!” (I thuhet) jo, kurrsesi.” Mu'minun, 99-100

Nuk ka kthim. 

إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ

“E kjo është vetëm fjalë që e thotë ai, e ata kanë para tyre një perde (distancë periodike) deri në ditën kur ringjallen.” Mu'minun, 100

رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ الصَّالِحِينَ

“O Zoti im, përse nuk më shtyve edhe pak afatin (e vdekjes), që të jepja lëmoshë e të bëhesha prej të mirëve!” Munafikun, 10

Ti tani je me kohë të afatizuar, prandaj shfrytëzoje kohën duke i caktuar vetes një hizb (një të gjashtëdhjetën pjesë) nga Kurani, caktoi vetes tënde një kohë për të bërë punë të mira, çohu në fund të natës qoftë edhe gjysmë ore para agimit. Drejtoju Zotit tënd, lutu, sepse Ai i Lartësuari zbret në qiellin e dunjasë dhe thotë: “Kush po më lutet Mua që t’i përgjigjem, kush po më kërkon Mua që t’i jap atij, kush po më kërkon falje që ta fal atë.”

Kush është ai që nuk është i aftë të ngrihet gjysme ore para agimit?! Kjo është një gjë shumë e lehtë, ne e lusim Allahun që të na mëshiroje me mëshirën e Tij, nuk ngrihemi një të tretën e natës, as gjysmën e natës, a nuk e sheh të udhës që ngrihemi vetëm gjysmë ore para agimit?! Të përmendim Allahun gjatë kësaj (gjysmë ore), të marrim abdes, të falemi sa të na e ketë caktuar Allahu, të falim vitrin. Unë këtë çështje e shoh si shumë të lehtë.

Po ashtu, ta bëjmë të gjithë jetën tonë përkujtim (dhikër) për Allahun, padyshim se besimtari i mençëm është ai që e bën të gjithë jetën e tij përkujtim (dhikër) për Allahun, sepse në çdo gjë që është para nesh është një argument nga argumentet e Allahut, argument nga argumentet e Allahut, nëse e analizojmë atë që kemi para nesh prej argumenteve të Allahut, kështu kemi përkujtuar Allahun - 'Azze ue Xhel-le - kemi përkujtuar Allahun. 

Kështu pra, njeriu gjithmonë e kujton Allahun - 'Azze ue Xhel-le - me atë që ai vëzhgon prej argumenteve të Allahut në univers. Madje, edhe me atë që dëshmon në veten e tij dhe lëvizjet e tij. Unë ju pyes juve tani, a janë zemrat tuaja gjithmonë të njëjta? Jo, ato ndonjëherë janë të shkujdesura, ndonjëherë janë të penduara, ndonjëherë përmendin (Allahun), ndonjëherë janë të gjallëruara, ndonjëherë zemra jote gjallërohet dhe ti kënaqesh për njëfarë kohe dhe ti e kujton atë. Ndoshta e përkujton një gjendje që qëndrove para Allahut - 'Azze ue Xhel-le - duke u falur e duke bërë sexhde para tridhjetë vjetësh apo më shumë, në varësi të moshës së njeriut, (ti e kujton atë) sepse ajo ka lënë gjurmë në zemër.

Pra, gjërat si këto duhet që t’i shfrytëzojmë, duhet që t’i shfrytëzojmë dhe të mos jemi të shkujdesur ndaj tyre, sepse shkujdesja është vdekje, është ngurtësim dhe vdekje për zemrën.

Ai thotë:

واللهِ لو أنَّ القُلُوبَ سَلِيمةٌ

لتَقطَّعت أسفاً مِن الحِرمَانِ

UAllahi, sikur zemrat të ishin të sinqerta e të pastra

 Do të ishin copëtuar nga keqardhja e privimit (nga punët e mira)

Do ishin pezmatuar, do të copëtoheshin prej privimit (nga punët e mira), porse ato janë të dehura me dashurinë e jetës së kësaj bote.

E ka thënë të vërtetën. 

Zemrat janë të dehura, madje për dashurinë që kanë ndaj jetës së kësaj bote. Vrapon pas dynjasë nga fillimi e deri në mbarim. Njeriu flenë duke menduar për dynjanë dhe zgjohet duke menduar për dynjanë. Kur do të zgjohet? Thotë: ai do të zgjohet pas një kohe. Kur? Kur njeriu vdes, zgjohet. Do të thotë: “Ah, sikur të beja këtë, ah, sikur të bëja atë.”

Zgjimi më i madh do të jetë kur të vijë Dita e Kijametit:

وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا ﴿٢٧﴾ يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا ﴿٢٨﴾لَّقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي

“Atë ditë zullumqari do t’i kafshojë duart e veta dhe do të thotë: “I mjeri unë, ta kisha marrë rrugën e Pejgamberit! O shkatërrimi im, ah të mos e kisha bërë filanin mik! Në të vërtetë, pasi e gjeta rrugën e drejtë, ai më largoi mua prej asaj.” El-Furkan, 26-29

Dhe Allahu i Lartësuar thotë: 

وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا

“E djalli është ai që njeriun e humb dhe e lë të vetmuar.” El-Furkan, 29

Ose këtë e thotë vet ai që kafshoi duart e tij:

وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا

“E djalli është ai që njeriun e humb dhe e lë të vetmuar.” El-Furkan, 29

Këtu, nuk bën dobi pendimi kur vjen vdekja, nuk bën dobi pendimi kur të vjen vdekja. E lus Allahun e Lartësuar me Emrat dhe Cilësitë e Tij, që të më bëj mua dhe juve prej atyre që e shfrytëzojnë kohën, duke bërë punë të mira dhe që të na forcojë kur të na vij vdekja dhe pas saj, dhe të na forcoj në Ditën që do t’i bëj fëmijët pleq, me të vërtetë Ai është Bujar dhe Fisnik.

Fundnotë:

[1] - Vargje nga poezia en-Nunije, e Ibën Kajjim el-Xheuzit. 

Të thuash “Nuk e di”

Përcjell el-Axhurrij në “Akhlakul-Ulemaa`” (fq.114-117, me koment dhe reçensim të Shejkh Isma’il Muhamed el-Ensarij dhe Shejkh ‘Abdullah ‘Abdul-Latijf Aali-Shejkh, bot. 1978):

• Na ka transmetuar Ebu Muhamed Jahja Ibn Muhamed Ibn Sa’id; na ka njoftuar el-Husejn Ibnul-Hasen el-Meruezij; na ka njoftuar Ibnul-Mubarak; na ka njoftuar Muhamed Ibn ‘Axhlan, nga Nafië, nga Ibn ‘Umeri i cili u pyet për një çështje të cilën ai nuk e dinte dhe tha: “Nuk e di.”

• Na ka njoftuar Xha’fer es-Sandelij; na ka njoftuar Ahmed Ibn Mensur er-Rramadij; na ka njoftuar Muhadir nga el-A’mesh, nga ‘Atijjeh i cili ka thënë: Erdhi një burrë tek Ibn ‘Umeri dhe e pyeti cili është obligimi më i lehtë, kurse ai tha: “Nuk e di.” U çua ai burrë dhe iku. I thanë (Ibn ‘Umerit) disa prej atyre që ishin me të: “Përse nuk e njoftove atë?” Atëherë ai tha: “Jo, pasha Allahun që nuk e di.”

• Na ka njoftuar Harun Ibn Jusuf; na ka njoftuar Ibn Ebij ‘Umer; na ka njoftuar Sufjan Ibn Jahja Ibn Se’id i cili ka thënë: Pyeti një djalosh ‘Abdullah Ibn ‘Abdullah Ibn ‘Umerin për gjë dhe nuk mori prej tij përgjigje. E unë i thashë: “Unë do të mburresha po të isha si ty, i biri i Imamit të Udhëzimit pyetet për një gjë dhe ai nuk ka dije rreth saj!” Atëherë ai tha: “Pasha Allahun, më e madhe se kjo tek Allahu dhe tek ata që janë të mençur rreth Allahut ‘Azze ue Xhel-le është që të flas pa dije apo të transmetoj nga ai që është i pabesueshëm.”

• Na ka njoftuar Xha’fer; na ka njoftuar Salih Ibn Ahmed nga babai i tij i cili ka thënë: E dëgjova ‘Abdur-Rrahman Ibn Mehdin të thotë: Erdhi një burrë tek Malik Ibn Enes dhe e pyeti për një gjë. Atëherë Maliku i tha atij: “Nuk e di.” Tha burri: “A të them për ty se ti nuk e di.” Tha (Maliku): “Po, përcill nga unë se unë nuk e di.”

A eshte obligim pendimi?

Autor: Esh Shejkh elAlame Ahmed bin Jahja enNexhmi

Marrë nga libri: “Irshadu sarij fij sherhi suneti lil Berbaharij”

Ka thenë imam Berbahari RahimehUllah:

“...dhe imani (besimi) që pendimi është detyrë mbi robërit që të pendohen tek Allahu Azze ue xhel-le nga gjynahet e mëdha dhe të vogla...”

Shpjegimi:

Kjo mbështetet në urdhëresat Hyjnore, sikurse ne fjalën e të Lartësuarit:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّـهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّـهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَه

“O ju te cilët besuat pendohuni tek Allahu me pendim të vërtet, shpresohet nga Zoti juaj që t’ju falë të këqijat tuaja dhe t’ju futë ne Xhenete nën te cilat rrjedhin lumenj, diten kur nuk e turpëron Allahu Pejgamberin dhe as ata të cilë besuan me të” (et-Tahrijm: 8 )

Me të vërtetë i thirri Allahu besimtarët me emrin e besimit dhe i urdhëroi ata që të pendohen tek Ai me pendim te vërtetë domethënë pendim të sinqertë të pa njollosur me dyshim dhe as me syefaqësi dhe nuk synon me të ndonjë interes nga interesat e dobëta të dynjasë, porse qëllimi i vetëm nga ai pendim është pendimi i cili i fshinë të gjitha gjynahet para tij, dhe të jetë e dobishm për të penduarin, dhe në ajetin tjetër:

وَتُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون

“Dhe pendohuni tek Allahu që të gjithë o ju besimtar, ndoshta ju do të shpëtoni” (en-Nur:31)

Dhe në hadith tek Muslimi nga hadithi i ibn Umerit Allahu qoftë i kënaqur prej tyre thotë: Ka thënë i Dërguari Allahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

“O ju njerëz pendohuni tek Allahu, vërtetë unë pendohem tek Ai njëqindë herë në ditë” (1)

Dhe ka thënë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

“Allahu gëzohet më shumë me pendimin e robit të Tij kur pendohet tek Ai, nga dikush prej jush i cili ishte mbi kafshën e tij në shkretëtirë dhe ajo ikën prej tij me të shpejtë, në të ishte ushqimi dhe pija e tij dhe pasi i humbi shpresat se do ta gjente, shkon dhe shtrihet nën hijen e një peme, pasi i kishte humbur shpresat, dhe duke qënë në këtë gjëndje papritur ai e sheh atë në këmbë para tij, e merr për kapistre pastaj tha nga gëzimi i madh: O Allah ti je robi im dhe unë jam zoti yt, gaboi nga gëzimi i madh.” (2)

Dhe me një fjalë, vërtetë pendimi është detyrë nga të gjitha gjynahet derisa ta takojë robi Zotin e tij duke qënë i pastër i pa mëkatë ose bart diçka të lehtë, dhe prej Allahut vjen suksesi.

Fundnota:

(1) - Hadithin e ka nxjerë Imam Muslimi RahimehUllah në librin “edh-Dhikru ued Dua uet Teubetu uel istigfar” kapitulli istihbabul istigfar uel istikthari minhu.
(2) - Hadithin e ka nxjerë Imam Muslimi RahimehUllah në fillim të librit të teubes, dhe hadith të njëjtë me të ka nxjerë Imam Bukhari në librin e duave kapitulli i teubes ka thënë Katade “pendohuni tek Allahu me pendim të vërtetë” (sh.p: pendim) i vërtetë i sinqertë.

Njerëzit e dijes dhe mençurisë nuk janë të sigurt për vetet nga katër gjëra.

Imam Dhehebi rahimehullah përmend në librin e tij madhështor “Sijer A'lamun-Nubela” [vëll. 8, fq. 406] nga ‘Abdullah Ibnul-Mubarak rahimehullah i cili ka thënë:

“Njerëzit e dijes dhe mençurisë nuk janë të sigurt për vetet e tyre nga katër gjëra:

01 - Një gjynah që e ka bërë në të shkuarën dhe ai nuk e di se çfarë do të bëjë Allahu me të (ose do ta falë ose do ta dënojë për atë gjynah).

02 - Ajo që i ka mbetur nga jeta e tij, ndoshta i ka mbetur diçka që është në pritje për ta shkatërruar atë.

03 - Një mirësi të cilën ia ka dhënë Allahu, ndoshta ajo është një kurth që do ta shpjerë atë hap mbas hapi në rrënimin dhe shkatërrimin e tij përfundimtar.

04 - Devijimi që i zbukurohet atij në mënyrë që ta shohë atë si udhëzim dhe për një çast zemra e tij mund të devijojë dhe ai do të dalë nga Feja e tij pa e vënë re.

Gënjeshtra është fatkeqësia e burrave.

Autor: Shejkh Xhemal Ibn Furajhan el-Harithij

Burimi: Sahab.net

Të gjitha lavdet i takojnë Allahut, lavdërimi dhe bekimi qoftë mbi të Dërguarin e Allahut, mbi Familjen e tij, mbi Shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që e ndjekin atë.

E më tej:

Gënjeshtra është cilësi e qortuar, nuk i mbështet asaj përveç se ai që i është dobësuar feja, i ka rënë logjika, i është pakësuar frika nga përfundimi i keq dhe i është zhdukur besimi tek vetvetja. Dhe na ka njoftuar ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) se kush i shkon pas asaj, do të ketë një përfundim të keq. Kështu, ka thënë ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

وإن الكذب يهدي إلى الفجور، وإن الفجور يهدي إلى النار، وإن الرجل ليكذِب حتى يُكتب عند الله كذابًا.

“Vërtet gënjeshtra të shpie në poshtërsi, dhe poshtërsia të shpie në Zjarr dhe se njeriu vazhdon të gënjejë derisa shkruhet tek Allahu si gënjeshtar.” Transmetuar nga Bukhari dhe Muslimi.

Dhe transemtohet nga Sufjan Ibn Selim se ai ka thënë:

Dikush e pyeti të Dërguarin (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): A është besimtari frikacak? Tha: “Po”. Pastaj u pyet prapë: A është besimtari koprac? Tha: “Po”. Pastaj u pyet: A është besimtari gënjeshtar? Tha: “Jo”. E transmeton Maliku dhe Bejhakiu në “esh-Shu’ab” dhe e ka shpallur të dobët el-Albanij

Dhe nga Ebu Hurejra transemtohet se i Dërguari i Allahut ka thënë:

لا يؤمن عبدٌ الإيمانَ كله حتى يترك الكذب في المزاحة والمراء وان كان صادقًا.

“Robi nuk ka besuar plotësisht derisa ta braktisë gënjeshtrën kur bën shaka, si dhe polemikën, edhe nëse po thotë të vërtetën.” Transmetuar nga Ahmedi dhe Taberaniu në “el-Euset”, si dhe e saktësoi el-Albanij për shkak të transmetimeve të tjera që e përforcojnë.

Dhe në hadithin e gjatë:

وأما الرجل الذي أتيت عليه يشرشر شدقه إلى قفاه، ومنخره إلى قفاه، وعينه إلى قفاه؛ فإنه الرجل يغدو من بيته فيكذب الكذبة تبلغ الآفاق.

“Kurse njeriu që pe, të cilit i sharrohej nofulla, vrimat e hundës dhe sytë deri mbrapa kokës, ai është njeriu që kthehej nga shtëpia e tij dhe gënjente me një gënjeshtër që arrinte horizontet.” Transmetuar nga Ahmedi dhe Bukhari.

Lusim Allahun që të jemi prej atyre që thonë të vërtetën.

Ai që ka dy fytyra në këtë botë.

Autor: Shejkh Abdullah Dhimarij

Shkaku i saj është dëgjimi i fjalëve të atij i cili nuk dëshiron që ti t'ia dëgjosh fjalët e tij. Spiunimi për njerëzit... O vëllezër! Ne jemi në rrezik, ne po jetojmë në një rrezik. Kush na jep garanci nga këto lloje të dënimit? Kush? Kush po na garanton?  Kjo çështje është e rrezikshme, tejet e rrezikshme... Kjo çështje - betohem në Allahun – është e rrezikshme. Sikur të mos ishim krijuar dhe të mos e kishin parë këtë botë.  Sikur të ishim shkëmbinj nga shkëmbinjtë në këto male, as të mos e kishim parë këtë botë e as të mos e kishim njohur.

Ndërsa ti i shikon këta të gjorë (në Xhehennem), kurse melaiket u derdhin në veshët e tyre bakër të shkrirë kurse ata ulërijnë dhe vajtojnë.  Dhe ti papritmas befasohesh me një pamje tjetër, një grup i madh muslimanësh nga gratë dhe burrat, të cilët dallohen se janë nga mesi muslimanëve, dhe gjuhët e tyre u kanë dalë jashtë dhe gjuhët e tyre janë shndërruar nga mishi në zjarr, u janë transformuar, ndërsa ata ulërijnë dhe vajtojnë.

Gjuhët e tyre janë bërë dënim për ta. Çdonjëri dëshiron që Allahu t'ia pres gjuhën e tij porse kjo mundësi nuk u jepet atyre. Gjuhët e tyre janë bërë një copë zjarri, e ata ulërijnë dhe vajtojnë dhe nuk gjejnë dikë që t'i mëshirojë ata. Ata luten 50 000 vite me radhë.

Andaj, thuaj se kush janë këta? Dhe gjuha e çdonjërit prej tyre i është shëndrruar në dy gjuhë nga zjarri, dhe nuk është prej mishi por prej zjarri. Si? Ma thuaj për Zotin tënd?

Kur gjuha e robit bëhet dënim për të, nuk mund ta heq qafe atë dhe dënimi i tij nuk i lehtësohet dhe nuk i ulet dënimi i tij, nuk di se ç'të bej. Çështja është e rrezikshme! Kush janë këta? Këta janë ata të cilët u paraqiten njerëzve me shumë fytyra – u paraqitet njerëzve me dy fytyra. Vjen tek ai që pajtohet me të dhe tek ai që e kundërshton atë... vijnë tek ata me një fytyrë dhe tek ata tjerët me një fytyrë tjetër, duke pasur për qëllim keqinterpretimin.

Është transmetuar nga Ebu Daudi, dhe Bukhari në Edebul-Mufred (1),  dhe nga Ebi Ja'la dhe të tjerë nga hadithi i Ammar ibn Jasir (radijAllahu anhum) tha se ka thënë i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue 'alihi ue sel-lem):

“Kushdo që ka dy fytyra në këtë dunja do të ketë dy gjuhë prej zjarri Ditën e Kijametit”

O Umeti i Muhamedit! Ajo që më së shumti kemi frikën për vetët tona janë gjuhët tona. Gjuha! Gjuha! Gjuha! O Umeti i Muhamedit...

Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i thotë Mu'adhit:

“A do t'i hedhë njerëzit në Zjarr për fytyrave të tyre Ditën e Kijametit” apo ka thënë “Për vrimave të hundëve të tyre përveç se për atë që kanë korrur me gjuhët e tyre.”

Gjuha! O Umeti i Muhamedit! Gjuha!

Është pyetur i Dërguari Allahut (sala-Allahu ‘alejhi ue ala ‘alihi ue sel-lem) rreth asaj që më së shumti do t'i fus njerëzit në Zjarr? Ai tha: “Goja dhe organi gjenital”.

Gjuha! Ki kujdes ndaj gjuhës tënde! Sa persona e lëshojnë gjuhën e tyre dhe nuk kanë kujdes!

O Umeti i Islamit! Ruani gjuhët tuaja! Çështja është tepër e rrezikshme... Më thuaj për Zotin tënd! Nëse do shikoje një njeri të vetëm që gjuha e tij është shëndrruar në dy gjuhë, e ndarë më dysh, në dynja e ajo është prej mishi, porse gjuhë e ndarë më dysh, si do të ishte pamja e tij kur e shfaq gjuhën e tij dhe e ka të ndarë më dysh?  Si do të ishte pamja e tij? Atëherë, si është puna nëse gjuha e tij do të shndërrohej në dy gjuhë prej zjarri? Dy gjuhë prej zjarri! Dhe ai qan, ulërin dhe ndien dhimbje; do të dëshironte që mos të kishte folur asnjë fjalë që e hidhëron Allahun.

O Umeti i Muhamedit! Vendi i llogarisë është përplot me raste të ndryshme, përplot me raste. Nuk është e lehtë o Umeti Islamit! 

(1) - Transmeton Bukhariu në Edebul Mufred: Na ka treguar Muhamed Bin Said El-Asbahanij tha: na ka treguar Shurejku, prej Rukejnit, prej Nuajm Bin Handhale, prej Amar Bin Jasir tha: “E dëgjova të Dërguarin e Allahut sala-Allahu alejhi ue sel-lem të thotë: “Ai që ka dy gjuhë në këtë botë; Në Ditën ë Kijametit do ketë dy gjuhë prej Zjarri” pastaj kaloi një burrë i madh. Tha: “Ky është prej tyre”. Thotë Shejkhul Albani,  RahimehUllah,  hadithi është hasen “Es-Sahijha” (892).

Njerëzit me dy fytyra.

Autor: el-Hafidh Ebu Hatim Muhamed Ibn Hibban

Shkëputur nga: “Raudatul-‘Ukala’ ue Nuz’hetul-Fudala”, fq. 49

Marrë nga: SalafiTalk.net

Na ka njoftuar Muhamed Ibnul-Husejn Ibn Kutejbeh në ‘Askalan: na ka treguar Ibrahim el-Hauarani: na ka treguar Bekr Ibn Shu’ajb: na ka treguar Ibn Ebij Hazim nga babai i tij, nga Sehli (radij-Allahu ‘anhu), i cili ka thënë: Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë:

لا خير في صحبة من لا يرى لك من الحق مثل ما ترى له .

“Nuk ka mirësi tek ai shok i cili nuk i ruan për ty të njëjtat të drejta që ti i ruan për të.”

Tha Ebu Hatim, radijAll-llahu anhu:

“Është detyrë për njeriun e mençur të cilin e ka bekuar Allahu që të ketë dashuri për Muslimanin, që t’i qëndrojë atij pranë. Ai duhet të mësohet që t’i mbajë lidhjet me të nëse ai i shkëput ato, të kthehet nga ai nëse ai i kthen shpinën, t’i japë atij nëse ai nuk i jep, t’i afrohet atij nëse ai largohet prej tij, aq sa ky të jetë si një shtyllë në jetën e tij. Është nga gabimet më të mëdha për njeriun që ai të jetë me dy fytyra në dashamirësinë e tij.”

El-Muntasir Ibn Bilal el-Ensari më recitoi (këto vargje):

“Sa herë shoku të shfaqë dashamirësi me gjuhën e tij,
Por ai të ha në besë pa kurrëfarë keqardhjeje,
Ai ma bën qejfin me pahir që t’i sillem me dashamirësi,
Sakaq, fjalët e tij në mungesën time më godasin si shigjeta mbas shpine.”

Tha Ebu Hatim, radijAll-llahu anhu:

“Njeriu i mençur nuk mashtrohet nga dashuria e tij; ai nuk ka dy fytyra apo dy zemra. Por, ajo që mban përbrenda përputhet me atë që shfaq dhe veprat e tij përputhen me fjalët e tij. Nuk ka mirësi në dy shokë, mes të cilëve shtohen problemet dhe gjendja e tyre bëhet akoma më e shthurur, sikurse më recitoi edhe ‘Abdul-‘Azijz ibn Sulejman el-Ebrash:

“Allahu e turpëroftë atë që nuk i bën dobi
kur të tjerët me të sillen me dashamirësi,
dhe atë që mrrolet nëse ndihmë i kërkohet,
dhe atë që është me dy ngjyra,
në lidhjet e tij është tadhëtar i çdo besniku,
dhe atë i cili ka dy zemra,
takimi me të cilin është i këndshëm,
kurse në mungesën tënde ai është i pabesë,
dhe atë të cilit po t’i flisnin sytë,
do t’i kishte prerë të gjitha lidhjet e shoqërisë.”

Kurse ‘Amru Ibn Muhamed en-Nesa’i më recitoi:

“Sytë nxjerrin në shesh atë çfarë ka në shpirt,
ç’kado gjendet aty, urrejtje apo dashuri
ai që të ka inat dallohet që nga sytë,
se shikimi i tij nuk e fsheh dot atë që mban në gji,
Sytë flasin edhe pse goja nuk flet,
e çfarë ka përbrenda zemrës së tij ti e shikon fare qartë.”

Kurse ‘Ali ibn Muhamed el-Basami më recitoi:

“Komshiu vazhdon të më hedhë fjalë therëse
të cilat ma prishin gjumin e nuk më lënë rehat,
dashuria e tij për ata që i rrinë pranë është shumë e largët,
madje ajo është inat dhe refuzon të jetë dashuri,
ai shpejton të japë selam kur takohemi,
kurse nën brinjët e tij gjendet një zemër e sëmurë.”

E kam dëgjuar Muhamed Ibnul-Mundhir të thotë: E kam dëgjuar ‘Abdul-‘Azijz ibn ‘Abdilah të thotë: Muhamed Ibn Hazim ka thënë:

“Ka prej vëllezërve që mrrolen në fytyrë,
dhe vëllezër që të thonë “Tungjatjeta” dhe “Mirëse erdhe”,
dhe vëllezër që të thonë: “Si jeni, si e keni familjen”,
por të gjitha këto nuk peshojnë as sa një kokërr rërë.
Është tej mase bujar kur s’të hyn në punë pasuria e tij,
E të thotë: “Unë të jap hua nëse ke nevojë”,
Por, nëse do të merrje mundimin të shihje çfarë mban përbrenda
Do të shikoje se pasuria e tij është shumë herë më e madhe se ç’mendon ti.”

Ebu Hatim, radijAll-llahu anhu, tha:

“Njeriu i mençur nuk bëhet shok me atë që është dyfytyrsh dhe nuk bëhet vëlla me atë që shumë shpejt ndryshon dhe nuk shfaq më shumë dashuri se ç’ka në zemër, dhe nuk mban të fshehur një dashuri më të vogël se ajo që shfaq. Në raste të vështira ai nuk shndërrohet në tjetër person por mbetet ai që që ishte para se të shfaqej kjo vështirësi apo para se të përfshihej në të, ngase një vëllazëri e tillë nuk vlen asgjë.”

Një burrë nga fisi Khuza’a i recitoi Muhamed ibn Khalef et-Tejmit, i cili i recitoi Muhamed Ibnul-Mundhirit, i cili ma recitoi mua:

“Nuk është vëllai im ai i cili e shfaq dashurinë me gojë,
por vëllai im është ai që ma shfaq dashurinë kur jam në vështirësi,
është ai, pasuria e të cilit është edhe e imja nëse nuk kam asgjë,
ashtu sikurse pasuria ime është e tija nëse ai do kishte nevojë.
Prandaj, mos e lavdëroni shokun në rehati,
Se ndoshta gjatë vështirësive ai mund ta hedhë shoqërinë mbas shpine,
Ai s’di gjë tjetër veç “Mirë jeni” dhe “Mirësevini”,
Por me pasurinë e tij ai është një dhelpër dinake.”

Thashethemet dhe e keqja e tyre.

Autor: Shejkh Salih el-Feuzan

Burimi: “et-Tethebbut uehtiramul-Ulema ue bejan mekanetihim fil-Ummeh” (fq. 34-36)

Të merresh me thashetheme do të thotë të përcjellësh fjalë midis njerëzve duka patur për qëllim shkatërrimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre. Allahu Subhanehu ue Te’ala ka thënë:

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٍ۬ مَّهِينٍ (١٠ (هَمَّازٍ۬ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٍ۬ (١١(

“Dhe mos iu bind çdo njeriu që betohet shumë, i cili është i përçmuar, merret me shpifje dhe përhap thashetheme.” [el-Kalem, 10-11]

Dhe më e keqja nga të gjitha këto është kur njeriu nxiton të shkatërrojë marrëdhëniet ndërmjet studentëve të dijes dhe thirrësave në Islam (duke përhapur thashetheme), me qëllim që ta përçajë Xhematin e Muslimanëve dhe të fusë urrejtje midis tyre. Ai që e bën këtë quhet “Nemmam” (thashethemexhi).

Dhe vërtet Allahu i Lartësuar ka ndaluar që të pasohet dhe t’i zihet besë një personi të tillë edhe nëqoftëse ai betohet në Allah, siç ka thënë Allahu:

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٍ۬ مَّهِينٍ (١٠ (هَمَّازٍ۬ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٍ۬ (١١ (

“Dhe mos iu bind çdo njeriu që betohet shumë, i cil është i përçmuar, që merret me shpifje dhe përhap thashetheme.” [el-Kalem, 10-11]

Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë:

“Thashethemexhiu nuk do të hyjë në Xhenet.” [Transmetuar nga Muslimi]

Ka ardhur në një transmetim se thashethemexhiu bën më shumë shkatërrim në një orë se ç’mund të bëjë një magjistar për një vit të tërë.

Thashethemet janë prej magjisë, ngase magjistari i shkatërron marrëdhëniet midis njerëzve dhe fut armiqësi midis tyre, siç ka thënë Allahu i Lartësuar:

فَيَتَعَلَّمُونَ مِنۡهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِۦ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَزَوۡجِهِۦ‌ۚ

“Dhe nga ata (dy ëngjëjt) njerëzit mësuan se si të ndajnë burrin nga gruaja.” [el-Bekare, 102]

Ata e mësuan magjinë, kurse magjia shkakton ndarjen e zemrave dhe fut armiqësi në to. Poashtu, thashethemet janë akoma më të rënda sesa magjia; ndoshta mund të ndodhin luftëra për shkak të një thashethemexhiu; ndoshta Muslimanët mund të armiqësohen me njëri-tjetrin për shkak të një thashethemexhiu; fqinjtë mund të braktisin njëri-tjetrin dhe kryetari i njërës familje mund të armiqësojë një tjetër dhe të ndahet me të për shkak të një thashethemexhiu.

Prandaj ne duhet të kemi frikë Allahun ‘Azze ue Xhel dhe duhet të kemi kujdes nga thashethemexhinjtë.

Një gjynah që të shpie në Xhennet… 

Autor: Ibn Kajjim el-Xheuzijje (RahimehUllah)

Burimi: “Medarixhus-Salikin”, 1/299

Ibnul-Kajjim (RahimehUllah) ka thënë:

“Gjynahu mund të jetë më i dobishëm për njeriun nëse ai gjynah e shtyn njeriun që të pendohet, sesa atëherë kur ai bën shumë ibadet. Këtë kanë patur për qëllim fjalët që ka thënë njëri prej Selefëve: “Dikush mund të bëjë një gjynah dhe hyn në Xhenet për shkak të tij, ose ai mund të bëjë një vepër ibadeti dhe hyn në Zjarr për shkak të tij”. Njerëzit i thanë: “Si ka mundësi?” Ai tha: “Ai mund të bëjë një gjynah dhe e mban mendjen vazhdimisht tek ai gjynah që ka bërë, kur ulet e kur ngrihet ai sjell ndërmend gjynahun e tij. Kështu, ai ndihet i turpëruar dhe pendohet, kërkon falje dhe ka keqardhje për atë që ka bërë. Dhe ai do të jetë shpëtimi i tij.

Dhe ai mund të bëjë një vepër të mirë dhe e mban mendjen vazhdimisht, tek ajo vepër, kur ulet e kur ngrihet ai e kujton atë dhe mbushet plot vetëpëlqim dhe kryelartësi. Dhe kështu, ajo vepër bëhet shkak për dënimin e tij.

Pra, gjynahu mund të jetë shkaku që e shtyn atë drejt veprave të ibadetit, veprave të mira dhe që ai të ndryshojë sjelljen e tij. Kështu, ai e ka frikë Allahun, është i ndruajtur para Tij dhe ndihet i përulur me vetëposhtërim para Tij, me kokën ulur nga turpi, duke qarë me dënesë dhe duke kërkuar faljen e Zotit të tij. Çdonjëra nga këto rezultate është më e mirë për personin sesa një vepër ibadeti që e bën atë të ndihet kryelartë, që të duket para të tjerëve dhe t’i nënçmojë ata. Nuk ka dyshim se ky gjynah është më i mirë para Allahut dhe ka më shumë gjasa që të sjellë shpëtim sesa ai që i pëlqen vetja dhe i nënçmon të tjerët dhe mendon se po i bën mirë Allahut. Edhe nëqoftëse ai thotë fjalë që tregojnë të kundërtën e kësaj, prapëseprapë Allahu është Dëshmitar për atë që ka ai në zemër. Një person i tillë mund të jetë plot urrejtje ndaj njerëzve që nuk e ngrejnë ata lart dhe nuk i ulin vetet e tyre para tij. Nëse ai do ta vërente me kujdes veten e tij me ndershmëri, atëherë ai do ta shikonte këtë gjendje qartazi.” (Shkëputur nga: Medarixhus-Salikin, 1/299)

Rrëfime rreth Nijetit të Selefëve.

Autor: Ibn Ebi Dunja

Burimi: “el-Ikhlas uen-Nijjetu”

Muhamed Ibn Jezid na ka transmetuar... se Ibrahimi ka thënë: “[Selefët] urrenin që njeriu të tregonte më të mirën që kishte kur uleshin me njëri-tjetrin.”

‘Asim Ibn ‘Amir Ibn ‘Ali na ka transmetuar... se Mejmun Ibn Mahran ka thënë: “Umer Ibn ‘Abdul-‘Azijz po u mbante mexhlis vëllezërve të tij një ditë. Ai po mbante një ligjëratë të bukur. Sakaq, ai shikon një njeri në mexhlis që fshiu një pikë loti nga sytë e tij dhe kështu ndaloi (së foluri). Unë i thashë: “O prijësi i Besimtarëve, vazhdo.” Ai tha: “Më lër sepse vërtet fjalët përmbajnë Fitne kurse veprat janë më të mira për Besimtarin sesa fjalët.”

Babai më ka transmetuar se... e kam dëgjuar Muhamed Ibn Uasi’ duke thënë: “Një burrë qante për njëzet vjetë me rradhë ndërsa gruaja e tij ishte me të por ajo prapëseprapë nuk ishte në dijeni.”

Ahmedi na ka transmetuar... Muhamed Ibn ‘Abdullah ez-Zarrad ka thënë: “Hisan Ibn Ebi Sinan blinte një familje (skllevërish), një burrë me gjithë familjen e tij dhe pastaj i lironte ata të gjithë dhe ai as që e merrte vesh se kush ishin ata dhe as nuk u thoshte atyre se kusht ishte ai.”

Khalid dhe ‘Ubejdullah, që të dy kanë thënë se... el-Hasen ka thënë: “Nëse një burrë ishte i lirë për një orë, ai veçohej dhe falej. Ai i thoshte familjes së vet: “Nëse më kërkon dikush ju vetëm thojini që jam i zënë.”

Muhamed Ibn ‘Ali Ibn el-Hasen na ka transmetuar... se Haseni po jepte mësim ose po mbante ligjëratë një ditë dhe një burrë që ishte në mexhlis psherëtiu thellë. Haseni i tha: “Nëse e bëre për Allahun, ti e bëre veten tënde të njohur. Dhe nëse e ke bërë për të tjerë në vend të Allahut, atëherë e ke shkatërruar veten tënde.”

Ja’kub Ibn Isma`il ka thënë... se kur Selili jepte mësim ose lexonte i dilnin lotë nga sytë, por ai e kthente pastaj në të qeshur.

Khalid Ibn Khadash na ka transmetuar... se Ejubi qau një herë dhe ne e pamë, kurse ai tha: “Është veç ftomë që më zë herë pas here.”

Ai qau një herë tjetër derisa u duk qartë që ai po qante. Kështu, ai tha: “Nëse burri arrin moshën e pleqërisë, ai sëmuret.”

Khalid Ibn Khadash na ka transmetuar... se ‘Ubejdullah Ibn ‘Abdullah ka thënë: “Nuk njihej mirësia nga ‘Umeri apo nga Ibn ‘Umeri derisa ata të flisnin ose të vepronin. Një burrë e adhuronte Allahun për njëzet vjetë me rradhë dhe fqinji i tij nuk ishte aspak në dijeni për të.” Hammadi [që është në zinxhirin e transmetimit] tha: “Ndonjëri nga ju falet një natë ose në një pjesë të natës dhe fqinji i tij e merr vesh në mëngjes.”

Perla nga Ibn Kajjim el-Xheuzijje.

Autor: Ibn Kajjim el-Xheuzijje (RahimehUllah)

Burimi: “Medarixhus-Salikin”, 1/177-178

Ibnul-Kajjim (RahimehUllah) ka thënë:

“Ndoshta ajo çfarë kishte për qëllim ai, mund të jetë që kritika që ti po i bën vëllait tënd për gjynahun e tij është një gjynah akoma më i madh sesa gjynahu i tij, ngase ajo do të thotë se ti ndihesh kryelartë me bindjen tënde, mburresh me të dhe pretendon se je i pastër nga gjynahu, kurse vëllai yt ka rënë në gjynah. Por mundet që ndjenja e tij e përuljes për shkak të gjynahut që bëri dhe asaj çfarë i ndodhi, si dhe përulësia dhe nënshtrimi i tij duke menduar për veten se është i ulët, duke u distancuar nga pretendimi i devotshmërisë, duke u distancuar nga arroganca dhe pëlqimi i vetvetes, qëndrimi kokëulur para Allahut dhe me shikim të ulur e zemër të copëtuar - mundet që e gjithë kjo të jetë shumë herë më e mirë për të sesa ndjenja e krenarisë që ke ti për bindjen tënde, duke menduar se ti po bën më shumë vepra të mira, kështu që ti je i rëndësishëm dhe këtë ia kujton Allahut dhe njerëzve.

Sa pranë Mëshirës së Allahut që është ky gjynahqar dhe sa pranë Zemërimit të Allahut që është ky mendjemadh! Një gjynah që të shpie në përulësi është më i dashur tek Ai sesa një ibadet i cili e mbush robin me mendjemadhësi. Nëse ti flen gjatë gjithë natës dhe zgjohesh me ndjenjën e keqardhjes (që nuk fale namaz nate), ajo mund të jetë shumë herë më e mirë sesa sikur të faleshe gjatë gjithë natës dhe pastaj kur të çoheshe në mëngjes të të hynte vetja në qejf. Ngase veprat e atij të cilit i pëlqen vetja nuk janë të pranuara.Ndoshta e qeshura jote ndërkohë që i pranon gabimet e tua është më e mirë sesa të qarit me devotshmëri, ndërkohë që të ka kapluar mendjemadhësia. Rënkimi i gjynahqarëve është më i dashur tek Allahu sesa dhikri (tesbihu) që bën mendjemadhi. Mundet që nga ky gjynah Allahu do të bëjë atë që të pijë ilaçin që do ta shërojë nga një sëmundje shkatërrimtare nga e cila vuan edhe ti, por ti nuk e kupton atë. Allahu ka arsye për atë çfarë i bën qoftë atyre që janë të bindur, qoftë atyre që bëjnë gjynahe, të cilët nuk i njeh askush tjetër përveç Tij dhe nuk i kuptojnë veçse ata që janë mendjemprehtë dhe vetëm brenda kufijve të kuptimit njerëzor, e përveç kësaj ka arsye të tjera të cilat nuk i njohin as melekët fisnikë të cilët mbajnë shënimet. Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Nëse robëresha e ndonjërit prej jush bën zina, zbatoni masën ndëshkimore mbi të dhe mos e shani.”

Dhe Jusufi (alejhis-selam) tha:

قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ

“Asnjë qortim për ju këtë ditë.” [Jusuf, 92]

Ngaqë peshorja është në Dorë të Allahut dhe vendimi është i Tij. Çështja është që të zbatohet masa ndëshkimore (që ka vendosur Allahu) dhe jo të turpërosh e të poshtërosh. Askush nuk ndihet i sigurt nga ajo që është caktuar për ta dhe nga fuqia e caktimit të Tij, përveç se ata që janë injorantë në lidhje me Allahun.

Allahu i tha atij që kishte dije rreth Tij më shumë se çdokush tjetër dhe ishte më i afërti tek Ai:

وَلَوْلَا أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا

“Dhe sikur Ne të mos të kishim bërë ty të qëndrueshëm e të paepur, ti pothuaj do të kishe anuar pak nga ata.” [Isra, 74]

Dhe Jusufi ka thënë:

قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ ۖ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ الْجَاهِلِينَ

“Nëse Ti nuk e largon kurthin e tyre prej meje, unë do të ndjehem i dhënë pas tyre dhe do të jem (prej atyre që gabojnë e bëjnë gjynahe) prej të paditurve.” [Jusuf, 33]

Një nga mënyrat se si betohej i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ishte: “Jo, pasha Atë që i lëviz zemrat.” Dhe ai ka thënë: “Nuk ka asnjë zemër që të mos jetë midis dy Gishtave të Rrahmanit. Nëse Ai do, Ai e udhëzon atë në rrugë të drejtë; dhe nëse Ai do, Ai e humb atë.” Pastaj ai tha: “O Allah, Lëvizësi i zemrave, forcoji zemrat tona në ndjekjen e Fesë Tënde. O Allah, Pastruesi i zemrave, pastrona zemrat tona që ato të binden Ty.” (Burimi: Medarixhus-Salikin, 1/177-178)

Lumturia dhe Mjerimi, Shenjat dhe Njerëzit e tyre.

Autor: Ibnul-Kajjim el-Xheuzijje (RahimehUllah)

Burimi: “el-Feuaid” (n. 112)

Nga shenjat e lumturisë dhe gëzimit është se sa herë robi që bën ibadet e shton dijen e tij, atij i shtohet përulësia dhe mëshira. Sa herë që i shton veprat e ibadetit, atij i shtohet frika dhe maturia. Sa më shumë që i kalon mosha, aq më shumë i zvogëlohet lakmia. Sa herë që i shtohet pasuria, atij i shtohet bujaria dhe shpenzon akoma më tepër. Dhe sa herë që ngrihet në status dhe pozitë, ai bëhet akoma më i afërt tek njerëzit dhe i përmbush nevojat e tyre dhe është i përulur, modest me ta.

Dhe nga shenjat e mjerimit është se sa herë një rob që bën ibadet e shton dijen, atij i shtohet arroganca. Sa herë që i shton veprat e ibadetit, atij i shtohen mburrjet dhe i poshtëron njerëzit ndërsa vet përfiton nga dyshimet.

Dhe sa herë që ngrihet në status dhe pozitë, atij i shtohet arroganca dhe egoizmi.

Të gjitha këto gjëra janë fitne nga Allahu dhe një sprovë me të cilat Ai sprovon robërit e Tij dhe nëpërmjet tyre disa njerëz arrijnë lumturinë kurse të tjerë mjerimin.

Poashtu, njerëzit i nderojnë dhe i çmojnë disa gjëra të cilat janë sprova, siç është prona, pozita dhe pasuria. Allahu thotë për Pejgamberin e Tij, Sulejmanin, kur ai pa fronin e Belkisës para vetes (kuptimi ajetit në gjuhën shqipe):

“Kjo është nga Mirësia e Allahut, për të më sprovuar mua nëse do të jem mirënjohës apo mosmirënjohës!” [Neml, 40]

Kështu pra, begatitë janë sprova nga Allahu të cilat nxjerrin në shesh mirënjohjen e atij që është mirënjohës dhe mosmirënjohjen e atij që është mosmirënjohës. Dhe poashtu, vështirësitë janë sprova nga Allahu i Lartësuar. Ai të sprovon me begati dhe të sprovon me vështirësi.

Allahu thotë (kuptimi ajetit ne gjuhën shqipe):

“Sa për njeriun, të cilin Zoti i tij e provon duke i dhënë atij nderime e mirësi, atëherë ai thotë (i krekosur): “Zoti im më ka nderuar.” Por kur Ai e provon atë me shtrëngim të të mirave të jetesës, ai thotë: “Zoti im më ka poshtëruar!”” [Fexhr, 15-16]

Me fjalë të tjera, nuk është e thënë që çdo njeriu të cilit Unë po ia shtoj nderin dhe begatitë, se kështu Unë po e nderoj atë. Dhe nuk është e thënë se cilitdo që Unë ia pakësoj furnizimin dhe e sprovoj, Unë po e poshtëroj atë.

Një hapësirë e zënë s’mund të mbajë dy të kundërta me njëra-tjetrën.

Autor: el-Imam Ibn Kajjim el-Xheuzijje (RahimehUllah)

Burimi: “Kitabul Feua`id” (p. 44-45) 

Që një hapësirë ta pranojë atë që po vendoset në të, ajo duhet zbrazet nga e kundërta e saj.

Njësoj është edhe me individët dhe objektet. Njësoj është gjithashtu edhe me besimet dhe dëshirat.

Kështu, nëse zemra është e zënë nga dashuria dhe besimi për të pavërtetën, atëherë ajo nuk ka vend për të dashur dhe për të pranuar të vërtetën.

Ashtu si një gjuhë që është e zënë me shprehjen e asaj që s’ka dobi, ashtu edhe poseduesi i saj do ta ketë të pamundur që të shprehë atë që i bën dobi përveç nëse pushon së foluri lidhur me atë që s’ka vlerë.

Gjithashtu, nëse pjesë të ndryshme të trupit janë të zëna duke punuar gjynahe, atëherë është e pamundur që t’i mbash ato të zëna duke punuar vepra të mira përveç nëse ai (poseduesi i tyre) i pastron ato nga e kundërta e tyre.

Njësoj, një zemër e mbushur përplot me dashuri për dikë tjetër në vend të Allahut, që e do atë, digjet nga malli për t’u takuar me të dhe kënaqet kur është në shoqërinë e tij, kjo zemër nuk mund të zihet nga dashuria për Allahun, ta dojë Atë dhe të ketë mall për Të përveç se duke e zbrazur atë (zemrën) nga lidhja pas të tjerëve në vend të Tij (Allahut).

Dhe gjuha nuk mund të lëvizë për ta përkujtuar Atë dhe as pjesët e trupit nuk mund të lëvizin në shërbim të Tij përveç nëse ai (zotëruesi i tyre) i pastron ato nga përkujtimi dhe shërbimi i të tjerëve në vend të Tij.

Kështu, nëse zemra është e zënë përplot me krijesa dhe dituri që nuk kanë ndonjë dobi, atëherë në të nuk ka vend që të zihet nga (dija për) Allahun dhe njohja e Emrave, Cilësive dhe Ligjeve të Tij. Dhe sekreti i kësaj është se dëgjimi i përqendruar (isga) i zemrës është si dëgjimi i përqendruar i veshëve (isga), prandja nëse ai dëgjon fjalë të tjera në vend të fjalës së Allahut, atëherë (zemra) nuk do të ketë ndonjë vend për të dëgjuar apo për të kuptuar Fjalën e Allahut.

Ashtu sikur ai të anojë nga dashuria për të tjerët në vend të Allahut, atëherë ai nuk do të ketë vend për të anuar nga dashurinë për Allahun.

Nëse zemra shpreh përkujtim për dikë tjetër në vend të përkujtimit të Allahut, atëherë ajo nuk do të ketë ndonjë vend për të shprehur përkujtimin e Tij duke përdorur gjuhën.

Prandaj gjejmë tek një transmetim i saktë nga Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) se:

“Është më mirë që gojët tuaja të jenë të mbushura plot me qelb derisa të prishen sesa të jenë plot me poezi.”1

Ai pra e bëri të qartë se një gojë mund të jetë plot me poezi dhe kështu ajo do të jetë e mbushur plot me dyshime, trillime dhe gjëra që nuk egzistojnë. Gjithashtu, dituritë të cilat nuk kanë ndonjë dobi, barcaletat, komeditë, historitë e kështu me rradhë, nëse zemra është e mbushur plot me to, atëherë kur asaj i vijnë të vërtetat e Kur’anit dhe shkencat që e bëjnë atë të përjetojë funksionim të plotë dhe lumturi, ajo nuk ka për të gjetur ndonjë vend bosh në veten e saj dhe nuk ka për t’u pranuar (prej tyre). Kështu, ato e lëshojnë atë (zemrën) dhe shkojnë drejt një vendi tjetër.

Nëse i jep këshillë një zemre që është e mbushur plot me të kundërtën e saj, ajo (këshilla) nuk ka për të gjetur ndonjë rrugë drejt saj dhe (zemra) nuk do ta pranojë. Ajo (këshilla) nuk hyn brenda saj por vetëm kalon afër saj për pak çaste dhe nuk depërton brenda saj. Prandaj është thënë:

“Pastroje zemrën tënde nga çdo njeri tjetër përveç Nesh dhe do të na gjesh Ngase Lartësia Jonë pajtohet me çdo zemër qelibar
Dhe durimi është sënduku i thesarit të lidhjes mes Nesh
Ai që e pajton zemrën e tij me të, e fiton atë thesar.”

1 - Transmetuar nga Sa’d Ibn Ebu Uekas (radij-Allahu anhu) në Sahih Muslim, Kitabush-Shi’ir (Libri i Poezisë) [27/5610].

Shembuj nga turpi që kanë patur Selefët.

Burimi: Troid.org

01 - I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): Ebu Se’id el-Khudri (radij-Allahu anhu) ka transmetuar: “I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ishte më i turpshëm sesa virgjëresha pas shamisë së saj. Kur shikonte ndonjë gjë që nuk e pëlqente, ne e kuptonim nga fytyra e tij.” (Transmetuar nga Bukhari dhe Muslimi, Hadithi n. 684 në Rijadus-Salihin)

02 - Ebu Musa el-Esh’ari (radijAllahu ‘anhu): Enes bin Malik ka thënë: “Kur Ebu Musa bëhej gati të flinte, ai vishte një rrobë të vogël nga frika mos i dilte aureti.” (Sijer A'lamun-Nubela; 2/399)

03 - Ibn 'Abbasi (radijAllahu ‘anhu): Ai nuk hynte në banjo përveç atëherë kur ishte vetëm dhe vishte një rrobë të hollë dhe thoshte: “Kam turp nga Allahu se mos më sheh në banjë pa rroba.” (Sijer A'lamun-Nubela; 3/355)

04 - ‘A'ishah (radijAllahu ‘anha): “Unë hyja në ndërtesën ku ishin varrosur i Dërguari i Allahut dhe babai im ndërsa isha veshur me rroba të holla dhe thoja: “Këta janë veç burri dhe babai im.” Megjithëkëtë, kur u varros Umeri, uallahi kurrë nuk hyra tek kjo ndërtetsë përveç se rrobat i kisha të shtrënguara fort në trupin tim nga turpi që kisha nga Umeri.” (Transmetuar nga Hakimi në Mustedrak (4/7) dhe ai e ka shpallur atë sahih)

05 - Hisham bin 'Ammar: Mu’auije bin Eus ka transmetuar: “E kam parë Hisham bin ‘Ammarin. Kur ecte në rrugë, ai shikonte poshtë në tokë dhe nuk e ngrinte kokën lart në qiell nga turpi që kishte nga Allahu Azze ue Xhel.” (Sijer A'lamun-Nubela; 11/430)

06 - el-Humejdi: “Ebu Bekr bin Mejmun shkoi dhe trokiti në derën e Humejdit dhe mendoi se iu dha leje për të hyrë. Kështu ai hyri dhe e gjeti Humejdin me kofshë të pambuluara. Humejdi zuri të qajë dhe tha: “Pasha Allahun, i çove sytë tek diçka që askush nuk i ka parë deri kur jam bërë burrë!” (Sijer A'lamun-Nubela; 19/122)

07 - Muhammed bin Jahja edh-Dhuhli: Ebul-‘Abbas el-E’zheri ka thënë: “E kam dëgjuar shërbëtorin e Muhamed bin Jahja edh-Dhuhlit të thotë ndërsa ishte duke u larë: “I kam shërbyer atij për tridhjetë vjet. Unë ia jepja ujin dhe kurrë nuk e kam parë këmbën e tij, ndërkohë që isha prona e tij.” (Sijer A'lamun-Nubela; 12/279)

08 - el-Imam el-Bukhari: Muhamed bin Ebi Hatim ka transmetuar: “Disa nga shokët e mi më kanë thënë: Ishim tek shtëpia e Muhamed bin Selam dhe hyri tek ne Muhamed bin Isma`il el-Bukhari në të kthyer nga Iraku. Kështu, ai filloi të na njoftonte për fitnen me të cilën ishin sprovuar njerëzit si dhe atë çfarë i kishte ndodhur Ahmed bin Hanbelit etj. Kur el-Imam el-Bukhari doli nga shtëpia, Muhamed bin Selam u tha atyre që ishin të pranishëm: “A keni parë ndonjëherë një virgjëreshë me më shumë turp sesa ky burrë?” (Sijer A'lamun-Nubela; 12/418)

09 - Ibnul-Kajjim ka transmetuar se disa nga Selefët kanë thënë: “Nëse dikush bën diçka në fshehtësi ngaqë i vjen turp që ta bëjë në publik, kjo tregon se ai vetë nuk e ka problem.” (Medarixhus-Salikin; 2/353)

10 - Shemsud-Din el-Makdisi: “Nëse më del në shesh këmba kur jam  vetëm, nxitoj ta mbulojë atë dhe ndërkohë bëj istigfar (i kërkoj falje Allahut).” (el-Mukhtarul-Mesun min A'lamul-Kurun; 1/540)

11 - Muhammed bin Ahmed el-Gumari: Ai nuk pranonte të binte përtë fjetur në praninë e ndonjërit dhe thoshte: “Kam frikë mos më del ndonjë erë e keqe kur jam duke fjetur.” (el-Mukhtarul-Mesun min A'lamul-Kurun; 2/758)

Transmetime nga Selefët rreth Sinqeritetit, Syfaqësisë dhe Dashurisë për Famë.

Burimi: al-Athariyyah.com

“Ejjub es-Sikhtijani falej gjatë natës dhe e mbante të fshehtë këtë gjë. Kur vinte mëngjesi, ai e ngrinte zërin sikur të ishte çuar nga gjumi në atë moment.” [Sifatus-Sefueh: 3/492]

Abdus-Samed Ibn Abdil-Uarith ka thënë: “Heushab qante dhe thoshte: Emri im ka arritur në Mesxhidul-Xhami’.” Transmetohet për Ebul-Alijen se nëse mblidheshin rreth tij më tepër se tre veta, ai çohej. [et-Teuedu’:47]

Transmetohet nga Bishr Ibnul-Harith se ai ka thënë: “O Allah. Nëse më ke bërë të famshëm që të më ekspozosh në Ditën e Gjykimit, atëherë largoje atë (famën) prej meje.” [ez-Zuhd: 147]

Fudejl Ibn ‘Ijad ka thënë: “Nuk ka njeri që e do udhëheqjen përveç atyre që janë lakmitarë, të pamoralë, që gjurmojnë gabimet e njerëzve dhe kanë inat që të flitet mirë për ndonjë njeri.” [Xhami’ Bejanil-‘Ilm: 1/625]

Abdullah Ibnul-Mubarak ka thënë: “Sufjan eth-Theuri më tha: “Ruhu nga fama. Çdo person që kam takuar më ka paralajmëruar kundër famës.” [es-Sijer: 7/260]

Ebul-Alije ka thënë: Sahabët e Muhamedit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) më kanë thënë: “Mos bëj ndonjë vepër për dikë tjetër veç Allahut, pasi Ai do të lëjë tek ai për të cilin veprove.” [el-Musanef: 7/207]

Hamdun el-Kassar u pyet: “Përse fjalët e Selefëve janë më të dobishme se fjalët tona?” Ai u përgjigj: “Për shkak se ata folën për t’i dhënë pushtet Islamit dhe të kënaqin Mëshirëplotin; kurse ne flasim për t’i dhënë pushtet veteve tona, për të kërkuar jetën e kësaj dynjaje dhe të kënaqim krijesat.” [Sefuetus-Sefueh: 2/122]

Muhamed Ibnul-Kasim ka thënë: E kam shoqëruar Muhamed Ibn Eslemin për më shumë se 20 vjetë dhe kurrë nuk e pashë ndonjëherë që të falte dy rekate nafile, përveç në ditën e Xhuma. Në një rast e dëgjova të zotohej: “Pasha Allahun, sikur të kisha mundësi t’i falja dy rekate nafile e të mos më shikonin dy melekët që janë me mua, do ta bëja këtë vetëm nga frika e syfaqësisë.”

Ai hynte në shtëpinë e tij dhe e mbyllte derën. Asnjëherë nuk e mora vesh se me çfarë merrej derisa dëgjova djalin e tij të vogël që tregonte se si qante ai. Megjithatë, kur ai dilte jashtë, e lante fytyrën dhe vinte kuhl dhe nuk dukej asnjë shenjë që të tregonte se ai kishte qarë. Ai i ushqente njerëzit dhe u jepte veshmbathje, por kur e niste të dërguarin e tij, i thoshte: “Sigurohu që ata të mos e marrin vesh se kush të dërgoi.” [es-Sijer: 12/201]

Hurmuleh ka thënë: E kam dëgjuar Shafi’un të thotë: “Shpresova të shprëblehesha për të gjithë dijen që zotëroja dhe atë që njerëzit e kishin mësuar nga unë, por (dëshirova) që ata të mos më lavdëronin.” [es-Sijer: 10/55]

Fudejl Ibn ‘Ijad ka thënë: “Kushdo që është dëshpëruar nga vetmia dhe ndihet i qetë kur është mes njerëzve, nuk ka për të qenë i sigurt nga Syfaqësia (Rija).” [es-Sijer: 8/436]

Ebu Hazim ka thënë: “Mbaji të fshehta veprat e tua të mira më tepër sesa i fsheh veprat e tua të këqia.” [el-Musanef: 7/195] ;

el-Khurajbi ka thënë: “Ata (Selefët) pëlqenin që robi t’i mbajë të fshehta veprat e mira, (deri në atë masë) saqë edhe gruaja e tij apo ndonjë tjetër të mos ishin në dijeni për to.” [es-Sijer: 9/349]

Uekij’ ka thënë: “Kushdo që pyet për diçka kur ai e di atë, atëherë kjo është një pjesë e syfaqësisë.” [el-Xhami’ li Akhlakur-Raui: 1/197]

Akil Ibn Me’kil ka thënë: “E dëgjova xhaxhain tim, Uehb Ibn Munebbih, të thotë: “Tri janë shenjat e një hipokriti (munafiku): kur është vetëm është dembel, është plot energji kur ndodhet nën shoqërinë e të tjerëve dhe shkon pas lavdeve në të gjitha çështjet e tij. Tri janë shenjat e një njeriu lakmitar: ai e përgojon atë për të cilin ka hased, nëse do të takohej me të do t’i sillej me lajka dhe i bëhet qejfi kur ai goditet nga fatkeqësitë.” [el-Hilje: 4/47]

Kur Abdur-Rrahman Ibn Mehdi u ngrit nga një mexhlis, njerëzit e ndoqën nga pas. (Kur e pa këtë) ai tha: “O njerëz! Mos më ndiqni nga pas.” [Sijer: 9/207]

Ebu Aun ka thënë: “Kur njerëzit e mirë takohen ata e këshillojnë njëri-tjetrin dhe nëse nuk takohen, atëherë i shkruajnë njëri-tjetrit: Kushdo që bën një vepër duke kërkuar Ahiretin, atëherë Allahu do t’i mjaftojë në çështjet e kësaj dynjaje; kushdo që e korrigjon atë çfarë është mes tij dhe Allahut, atëherë Allahu do ta korrigjojë atë çfarë është mes tij dhe njerëzve; dhe kushdo që e korrigjon sjelljen e tij fshehtas, Allahu do ta korrigjojë gjendjen e tij në publik.” [el-Musanef: 7/162]

Bishr Ibnul-Harith ka thënë: “Personi që e do famën nuk i frikësohet Allahut.”

Ai ka thënë gjithashtu: “Mos vepro në mënyrë që të përmendesh dhe mbaji të fshehta veprat e tua të mira ashtu siç i fsheh veprat e tua të këqia.” [es-Sijer: 10/476]

Se’id Ibnul-Hadad ka thënë: “Asgjë nuk të pengon nga Rruga e Allahut sikurse kërkimi i lavdërimit dhe pozita.” [es-Sijer: 14/214]

Fudejl Ibn ‘Ijad ka thënë: “Ai që do të përmendet tek të tjerët, nuk do të përmendet; dhe kushdo që urren të përmendet, atëherë ai do të përmendet.” [es-Sijer: 8/432]

Sufjan eth-Theuri ka thënë: “Të jesh i qetë do të thotë të mos dëshirosh të bëhesh i njohur tek të tjerët.” [es-Sijer: 7/257]

Fenerët që ndriçojnë rrugën.

Koprraci dhe Fatlumi:

Ebu Hurejra (radij-Allahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Koprrac është ai person i cili kur dëgjon të përmendem nuk më çon salavat.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Ahmedi (1/201), et-Tirmidhi (2/271) dhe të tjerë; është deklaruar i saktë nga Hakimi, Dhehebiu dhe vetë Tirmidhiu. Shiko verifikimin e tij në el-Mishkat (n.933) nga Shejkhul-Albani.]

Enes Ibn Malik (radij-Allahu anhu) ka thënë se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kushdo që më dërgon njëherë salavat, Allahu do t’i dërgojë atij dhjetë të tillë, do t’i fshijë dhjetë të këqia dhe do ta ngrejë në dhjetë gradë.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Nesa’i (1/191) dhe Hakimi (1/550) i cili e deklaroi të saktë dhe me të u pajtua edhe Dhehebiu. Shiko verifikimin e tij në el-Mishkat (n.922).]

Tërheqja e vëmendjes kundër transmetimit pa verifikim:

Ebu Katade (radij-Allahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kini kujdes mos transmetoni shumë gjëra nga unë. Ai që transmeton nga unë, të mos thotë gjë tjetër përveç asaj që është e vërtetë. Kurse ai që më mvesh atë që nuk e kam thënë, atëherë le ta marrë vendin e tij në Zjarr.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Ibn Maxheh (n.35), Tahaui në el-Mushkilul-Ether (1/172) dhe të tjerë. Është saktësuar nga Shejkhul-Albani në es-Sahijha (n.1753).]

Të mësuarit me qëllim jo të drejtë:

Ebu Hurejra (radij-Allahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kushdo që e mëson dijen me të cilën kërkohet Fytyra e Allahut, por ai nuk e bën këtë përveç se që të arrijë qëllimin e tij në këtë dynja, ai nuk ka për ta nuhatur aromën e Xhenetit Ditën e Ringjalljes.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Ahmedi (2/338), Ebu Davudi (n.3664) dhe të tjerë. Është saktësuar nga Hakimi dhe Dhehebiu, siç është përmendur nga Shejkhul-Albani në verifikimin e tij të Iktida’ul-‘Ilmil-‘Amel (n.102) të el-Khatib el-Bagdadit.]

Kuptimi i Fesë:

Ebu Hurejra (radij-Allahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kujdo që Allahu ia do të mirën, Ai i jep atij kuptimin e Fesë. Vërtet unë jam shpërndarësi, por dhënësi është Allahu Azze ue Xhel.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Tahaui në el-Mushkil (2/280) dhe është saktësuar nga Shejkhul-Albani në es-Sahijha (n.1194).]

Ebu Hurejra (radij-Allahu anhu) transmeton se Profeti (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Janë dy cilësi të cilat nuk mund të qëndrojnë bashkë tek një hipokrit: sjellja e mirë dhe kuptimi i Fesë.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Tirmidhiu (2/114) dhe Shejkh Abdul-Hakk ka treguar në Ahkamul-Kubra për saktësinë e tij.]

Karakteri i mirë:

Xhabiri (radij-Allahu anhu) transmeton se Profeti (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Vërtet ata që do të jenë më të afërt tek unë dhe do të ulen pranë meje Ditën e Ringjalljes janë ata me sjellje dhe karakterin më të mirë. Dhe vërtet, ata që janë më të urryerit tek unë dhe që do të ulen larg prej meje Ditën e Ringjalljes janë ata që flasin shumë (Thertherun), ata që me fjalët e tyre i mbysin të tjerët (Mutesbidikun) dhe Mutefejhikunët.” Ne thamë: Ne i njohim Thertherunët dhe Mutesbidikunët, po kush janë Mutefejhikunët? Ai tha: “Ata që janë arrogantë.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Tirmidhiu (n.2104) dhe Khatib el-Bagdadi në et-Tarijkh (4/63). Është saktësuar nga shejkhul-Albani në es-Sahijha (n.791).]

Gjynahet e Gjuhës:

Ukbeh Ibn ‘Amir ka thënë: E takova të Dërguarin e Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe e pyeta: Ku qëndron shpëtimi? Ai tha: “Ruaje gjuhën, shiko shtëpinë tënde dhe qaj për gjynahet e tua.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Abdullah Ibnul-Mubarak në ez-Zuhd (n.134) dhe prej tij Ahmedi (5/259) dhe gjithashtu Tirmidhiu (n.2531). Është saktësuar nga Shejkhul-Albani në es-Sahijha (n.890).]

Abdullah Ibn Umer (radij-Allahu anhu) transmeton se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Pjesa më e madhe e gjynaheve të bijve të Ademit vijnë si pasojë e gjuhës.” [Hadith Sahijh: Transmetuar nga Taberani (3/87/1-2) dhe të tjerë, el-Hafidh el-Mundhiri e ka saktësuar atë në et-Tergijb (4/8).]

Në lidhje me Ahiretin:

“Ai, qëllimi i të cilit është Ahireti, Allahu e bën të përqëndruar, ia vendos prioritetin e tij në zemrën e tij dhe i vjen dynjaja e robëruar. Kurse ai, qëllimi i të cilit është kjo dynja, Allahu e bën të shpërqëndruar dhe ia vendos varfërinë mu përpara syve të tij dhe asgjë nga kjo dynja nuk i vjen atij përveç asaj që është shkruajtur për të.” [Hadijth Sahijh: Transmetuar nga Ahmedi (5/183) dhe Ibn Maxheh (2/524-525) dhe është saktësuar nga el-Basuir në ez-Zeua’id (1/252), siç është përmendur në es-Sahijha (n.404).]

Shkallët e Hasedit.

Nga Dijetarja e Jemenit: Umm ‘Abdullah el-Uadi’ja

Burimi: Libri i saj, Nasihati lin-Nisa - Këshilla ime drejtuar grave (fq. 250-251)

01. Prej tyre është ai që mundohet t’ia largojë mirësinë personit ndaj të cilit ka hased duke i bërë padrejtësi atij me fjalë dhe vepra. Pastaj, mes këtyre njerëzve janë ata që mundohen t’ia marrin atë që i kanë hequr personit që i bënë padrejtësi.

02. Prej tyre është ai që i kufizon përpjekjet e tij që t’ia heqë mirësinë personit ndaj të cili ka hased pa marrë asgjë nga ai. Ky është më i keq dhe më i poshtër nga këta të dy. Kjo ligësi është e ndaluar.

03. Një grup tjetër njerëzish nëse kanë hased për një person, ata nuk veprojnë në përputhje me hasedin e tyre. Këta njerëz nuk i bëjnë padrejtësi atij me fjalët dhe veprat e tyre.

04. Një grup tjetër njerëzish, nëse ata shohin hased në vetet e tyre, ata mundohen tej mase që ta heqin atë me dashamirësi për personin që kanë hased, duke u sjellë mirë me të, duke bërë dua për të dhe duke lajmëruar të tjerët për cilësitë e tij të mira. Ata e bëjnë të gjithë këtë duke u përpjekur që ta heqin hasedin që kanë përbrenda, derisa ta ndryshojnë përfundimisht për shkak të dëshirës që kanë ata për të qenë Muslimanë të mirë. Kjo është nga shkallët më të larta të Imanit dhe poseduesi i këtij Imani është një besimtar i plotë i cili do për vëllain e tij atë që do për veten e tij.

Këshilla të Çmuara.

Sa vlen kjo dunja tek Allahu?!

Autor: Shejkh Sulejman Ruhejli

Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=rSgxfFiwfWs

Çfarë është dunjaja?

لَوْ كَانَتِ الدُّنْيَا تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ جَنَاحَ بَعُوضَةٍ مَا سَقَى كَافِرًا مِنْهَا شَرْبَةَ مَاءٍ

“Sikur dunjaja të kishte vlerë tek Allahu sa krahu i një mushkonje, Ai nuk do t’i kishte dhënë asnjë pabesimtari që të pijë një gllënjkë ujë.” [Tirmidhiu, 2320]

Një ditë, Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – ishte me Sahabët e tij, dhe kaloi afër një viçi të dobët që kishte ngordhur. Ai e kapi për veshi, e ngriti dhe tha:

“Kush e blen këtë për një dirhem?” Ata thanë: “O i Dërguari i Allahut, uAllahi edhe sikur të ishte i gjallë, nuk do ta kishim blerë, sepse është i dobët, e si ta blejmë atë kur ai është i ngordhur!? Ai (Pejgamberi) tha: “UAllahi, dunjaja tek Allahu është më e pavlerë sesa ky (viç i ngordhur) për ju.”

Atëherë, si të bëjmë gara për dunja! Dhe t’i shkëpusim marrëdhëniet me familjet tona për dunja!?

Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – thotë:

“Biri i Ademit thotë: ““Pasuria ime! Pasuria ime!” Pra, biri i Ademit është i zellshëm për pasuri, thotë: “Pasuria ime! Pasuria ime (me mburrje).” Kurse ti nuk posedon nga pasuria jote përveç se atë që e vesh dhe kështu e vjetron, apo atë që e ha dhe e mbaron, apo atë që e jep sadaka dhe të ngelet (shpërblim për Ditën e Gjykimit).”

Kurse tjetra përveç kësaj, shkon dhe ju ngelet njerëzve.

Ky është realiteti i pasurisë! UAllahi! Ky është realiteti i pasurisë! Çfarë është pasuria? Ose do e hash atë dhe ajo do mbarojë. Mori fund. Ose do ta veshësh dhe kështu do të vjetrohet. Ose të japësh sadaka nga kjo pasuri, dhe ngelet. Ose (nëse)  do ta kursesh atë, a do të ngelet? Jo, uAllahi! Do të vdesësh dhe do t’ua lësh njerëzve. Atëherë, si të bëjmë gara në dunja?

Këshillë e rëndësishme nga Imami i xherhit dhe t’adilit, Alameh, Rabij – Allahu e ruajttë – për bijtë e tij në çdo vend më datë 7 Sheual 1436 H.

Autor: Imam Rabij ibën Hadi el-Medkhali

Burimi: http://ar.alnahj.net/audio/2047/7-1436

Me Emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit.

Lavdërimi i takon Allahut, lëvdata dhe shpëtimi qoftë për të Dërguarin e Allahut, për familjen e tij, shokët e tij dhe për ata që e pasojnë udhëzimin e tij.

Më tej:

E porosis  veten time dhe të gjithë Muslimanët, ndërsa selefijt në veçanti: që të kenë frikë Allahun – e Madhëruar e të Lartësuar – dhe të kapen për Litarit të Allahut – të Plotfuqishëm e të Madhëruar – të kenë vëllazëri në mes selefijve në veçanti, si dhe marrëdhënie e bashkëpunim në vepra të mira dhe devotshmëri. Të largohen nga shkaqet e mospajtimit (khilaf) – Allahu ju bekoftë – sepse kjo e prish imazhin e da’uetit të tyre, e prish imazhin e tyre dhe i gëzon armiqtë e tyre.

I këshilloj selefijt që të kenë frikë Allahun – e Madhëruar e të Lartësuar – dhe të kenë zell të madh për dashuri, vëllazëri, mëshirë dhe dashamirësi të ndërsjellë në mes veti dhe të largohen nga shkaqet e mospajtimit (khilaf). Ai që gabon nga selefijt, nuk poshtërohet, por këshillohet. E këshillon atë ai që ka mendje të shëndoshë dhe ka njohuri të sakta, e këshillon me urtësi dhe me këshillë të bukur.

I porosis vëllezërit në Britani në veçanti, që të bashkëpunojnë me vëllezërit e tyre selefij në Kuvajt, në Mbretërinë e Arabisë Saudite, në Egjipt, në Sudan si dhe në të gjitha anët e botës Islame.

Nëse atyre ju vjen ndonjë grup nga Kuvajti ose nga ndonjë vend tjetër, le ta mirëpresin me gjithë respekt dhe nderim. Të mos kenë frikë nga asnjëri. Nuk ka frikë – in sha Allah. Allahu ju bekoftë. Shejtani ju frikëson dhe ju tremb nga filani e filani, mos ia keni frikën vetëm se Allahut – të Madhëruar e të Lartësuar. Respektojeni njëri-tjetrin, nderojini vëllezërit tuaj Kuvajtian të cilët kanë derdhur mund të madh në vënien e bazave të da’uetit tuaj duke e përhapur, inkurajuar dhe përkrahur atë. Andaj, mos e përbuzni këtë të mirë.

Allahu ju dhëntë sukses dhe ua përmirësoftë gabimet tuaja, ju bekoftë dhe i bashkoftë zemrat tuaja dhe e largoftë nga ne dhe ju çdo te keqe.

Lëvdata dhe shpëtimi i Allahut qoftë për Pejgamberin tonë Muhamedin, familjen dhe shokët e tij.

Këto fjalë dolën nga unë në natën e 7 Sheualit 1436.

Ua theksoj përsëri vëllezërve të cilët e sulmojnë verbalisht njëri-tjetrin këto ditë dhe shkëmbejnë fjalë të këqija me njëri-tjetrin, që të kenë frikë Allahun dhe t’ju vijë turp nga këto veprime të pahijshme. Nuk ka durim, nuk ka butësi, e nuk ka shumë të tjera...

Da’ueti selefij ngrihet mbi këto baza: “durim, butësi, vetëpërmbajte, e etj. Nëse ndonjëri gabon, nuk refuzohet – Allahu ju bekoftë –, hesht dhe këshilloje ti vetë duke qenë kjo këshillë në mes teje dhe atij. Lërini këto grindje. Kini turp nga Allahu – i Plotfuqishëm e i Madhëruar. Respektojeni njëri-tjetrin. Mos ia prishni imazhin da’uetit selefij me këto grindje të pahijshme. Kini frikë Allahun për vetët tuaja dhe për këtë da’uet.”

Lëvdata dhe shpëtimi i Allahut qoftë për Pejgamberin tonë Muhamedin, familjen e tij dhe shokët e tij.

Fatkeqësitë janë mëshirë dhe begati për njerëzit në përgjithësi. 

Autor: Shejkhul-Islam ibën Tejmijeh

Burimi: “Fet’hul Mexhid Sherhu Kitabi Teuhid”, fq. 310 

Shejkhul Islam ibën Tejmije – Rahimullah - ka thënë:

“Fatkeqësitë janë begati, sepse ato i fshijnë gjynahet dhe kërkojnë që të bëhet durim, kështu merr shpërblim për to. Po ashtu, kërkojnë që robi të kthehet tek Allahu dhe t’i përulet Atij dhe të largohet nga njerëzit, si dhe ka dobi tjera të shumta. Pra, Allahu përmes vet fatkeqësisë, i fshin gjynahet dhe gabimet. Kjo është nga begatitë më të mëdha.

Andaj, fatkeqësitë janë mëshirë dhe begati për njerëzit në përgjithësi, përveç nëse atë që e ka kapluar fatkeqësia, për shkak të saj, ai zhytet në mëkate më të mëdha se ç’ishte më përpara, atëherë kjo është sherr për të për sa i përket asaj që e kapluar atë në fenë e tij. Kur njerëzit sprovohen me varfëri apo sëmundje apo vuajtje, ata i kaplon hipokrizia (nifaku), pikëllimi, sëmundja e zemrës dhe kufri i qartë. Ai i braktis disa obligime dhe bën disa harame, të cilat si rrjedhojë, i sjellin dëme në fenë e tij. Kështu që, mirëqenia  është më e mirë për të lidhur me atë që fatkeqësia i solli atij, e jo nga vet aspekti i fatkeqësisë. Ashtu si (rasti) i atij që fatkeqësia e bëri që të ketë durim dhe nënshtrim, kjo fatkeqësi është begati për fenë e tij.

Pra, vet fatkeqësia është vepër e Zotit, të Plotfuqishëm dhe të Madhëruar, dhe është mëshirë për krijesat; Allahu i Lartësuar lavdërohet dhe falenderohet për këtë. Ai që sprovohet dhe i jepet durim, durimi për të është begati në fenë e tij dhe pasi që i janë shlyer gabimet e tij, atë e kaplon një mëshirë dhe për shkak të lavdërimit që ai i bën Allahut, atij i vjen lëvdata dhe bekimi nga Zoti i tij.

I Lartësuari ka thënë:

أُولَـٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ

“Ata do të shpërblehen me bekim dhe mëshirë nga Zoti i tyre.” El-Bekare, 157

Dhe ata kanë falje të gjynaheve dhe ngritje të gradave (te Allahu). Kështu që, ai i cili merr përsipër që të bëjë durim të cilin e ka obligim, atë e kaplon kjo (falja e mëkateve, mëshira, begatia, bekimi, ngritja e gradave...)

Porosia e Shejkh Rabijs për Selefijt të cilën e transmeton Shejkh Ahmed Bazmul.

Përgatiti: Ahmed bin ‘Umer bin Salim Bazmul

Burimi: http://www.mnhj.net/vb/threads/10385

Lavdërimet i takojnë Allahut, Atë e lavdërojmë dhe kërkojmë falje dhe ndihmë prej Tij. Kërkojmë mbrojte tek Allahu nga ligësitë e veteve tona dhe nga të këqijat e veprave tona. Atë që e udhëzon Allahu, s’ka kush që ta devijojë dhe atë që e devijon Allahu, nuk ka kush që ta udhëzojë. Dëshmoj se nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut, të Vetmit, të Pashok, dhe dëshmoj se Muhamedi është rob dhe i Dërguari i Tij.

أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّـهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ ﴿١٠٢﴾

“O ju që besoni, kini frikë Allahun ashtu siç duhet t’ia keni frikën Atij dhe mos vdisni vetëm se duke qenë Muslimanë.” Al-Imran, 102

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا ﴿١﴾

“O ju njerëz, kini frikë Zotin tuaj i Cili u ka krijuar nga një person i vetëm (Ademi) dhe nga ai (Ademi) krijoi bashkëshorten e tij dhe nga ata dy krijoi shumë burra e gra dhe kini frikë Allahun përmes të Cilit i kërkoni të drejtat tuaja të ndërsjella dhe (mos i shkëpusni) marrëdhëniet farefisnore. Me të vërtetë, Allahu është Mbikëqyrës i çdo gjëje (nuk i fshihet asgjë).” En-Nisa, 1

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّـهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا ﴿٧٠﴾ يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَمَن يُطِعِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا ﴿٧١﴾

“O ju që besoni, kini frikë Allahun dhe flisni (gjithmonë) të vërtetën. Ai do t’ju drejtojë juve nga veprat e mira dhe do t’ua fal mëkatet. Kush i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij ka korrur një fitore të madhe.” El-Ahzab, 70-71

Fjala më e mirë është Libri i Allahut, udhëzimi më i mirë është udhëzimi i Muhamedit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –, veprat më të këqija janë ato që shpiken në fe, çdo shpikje në fe është bidat, çdo bidat është devijim dhe çdo devijim është në Zjarr.

Më tej:

Në natën e hënë që përkon me datë 28 Reb’iul-Eu’uel 1436 H (19 janar 2015), e fala Jacinë me Shejkhun tonë, Imamin, Rabij bin Hadij ‘Umejr el-Medkhalij – Allahu i Lartësuar e ruajttë nga çdo e keqe dhe ia ngrittë pozitën e tij në të dyja botët. I dhashë selam dhe ai kërkoi nga unë që të ulesha me të në shtëpinë e tij ku banon (kur ishte në Mekke para ca muajsh, sh.p.), kështu unë prezantova dhe u nderova me një ndenjje (xhelseh) prindërore me të – Allahu i Lartësuar e ruajttë. Imam Rabij ibën Hadij ‘Umejr el-Medkhalij më tha:

“O biri im! Unë po udhëtoj për në Medine së afërmi, andaj ju porosis që të keni frikë Allahun dhe të keni vëllazëri ne fe ti dhe vëllai (jot) Muhamedi. Po ashtu ju porosis që të bëni da’ueh dhe të përhapni dijen në Mekke. Jini burra të urtë në këto gjëra (të da’uetit dhe dijes). Ai që gabon, këshillohet me butësi dhe nuk publikohet (gabimi) i tij. Ai që bie në një bidat, këshillohet. Përndryshe (nëse nuk kthehet) gjykohet mbi të, siç është bidati i Irxhasë dhe Kaderit. Ebu Daudi i tha Imam Ahmedit: “Unë shoh një njeri të Ehli Sunnetit që shoqërohet me një person nga njerëzit e bidatit, a ta braktis atë e të mos i flas?” Ai tha: “Jo! Ose ta mësosh se ai njeri me të cilin e ke parë të shoqërohet është njeri i bidatit, nëse ai e braktis e nuk i flet atij, atëherë foli. Përndryshe (nëse nuk e braktis atë pas këshillës, sh.p.) atëherë konsideroje të njëjtë sikur ai.”

Pastaj, më porositi duke më nxitur për afrimitet dhe bashkim në mes selefijve dhe të bëjmë da’ueh për tek ky (afrimitet dhe bashkim), të kemi zell për këto, të ruhemi nga shkaqet e përçarjes, kontradiktës, fitneve, bidateve dhe epsheve, me fjalë prindërore të çiltra përplot me urtësi, mëshirë për da’uetin selefij dhe bijtë e tij selefijin.

Unë (Shejkh Ahmed Bazmul) them: Allahu ia shpërbleftë me të mira prindit, Muxhahidit, Imamit, Rabij bin Hadij el-Medkhalij për këtë këshillë të bukur, dhe ai është dashamirës, këshillues i zellshëm për bijtë e tij selefijin dhe ai është thirrës për afrimitet, dashuri të ndërsjellë, vëllazëri, bashkim në hakk dhe shmangie të përçarjes dhe kontradiktave dhe nxitim të largimit të shkaqeve të përçarjes dhe të groposen fitnet para se të shfaqen, siç ka qenë udhëzimi (këshilla) e tij për ne gjatë gjithë këtyre viteve në Mekke, Allahu i Lartësuar e fisnikëroftë këtë qytet.

Pastaj, i thashë Shejkhut tonë, Imamit Rabij bin Hadij ‘Umejr el-Medkhalij – Allahu i Lartësuar e ruajttë: “O Shejkh! Allahu të ruajttë, ka prej tyre që thonë se ti je kthyer nga tezkija jote për mua duke u argumentuar se ti i ke ndaluar ligjëratat e mia nga (ueb-faqja) “Mirathul-Enbija”, a janë këto fjalë të vërteta?”

Prindi, Imami, Rabij el-Medkhalij – Allahu i Lartësuar e ruajttë – më tha: “Kjo nuk është e vërtetë o biri im! Unë nuk jam kthyer nga tezkija që të kam dhënë ty, përkundrazi, unë i qëndroj asaj me lejen e Allahut derisa ti të ndryshosh. Allahu më forcoftë mua dhe juve në hak deri sa ta takojmë Atë.”

Ai - Allahu i Lartësuar e ruajttë – po ashtu tha: “O biri im! Nuk i kam ndaluar mësimet e tua! Porse kam ndaluar të përhapet diçka e caktuar në “Mirathul-Enbija” për një dobi të caktuar.” Pastaj më tha: “O biri im! Ata që thonë se unë e kam tërhequr tezkijen time ndaj teje janë njerëz të fitneve, duan fitne në mesin e të rinjve selefij. Mos ua vër veshin atyre.”

Pastaj, prindit tim, Imamit, Rabij bin Hadij ‘Umejr el-Medkhalij, i kërkova leje për t’i përhapur këto fjalë dhe ai – Allahu i Lartësuar e ruajttë – më urdhëroi që t’i shpërndaj këto fjalë dhe kjo ishte në praninë e vëllait Ebu Enes ‘Isam el-Kabbaatij. Pastaj kërkova nga Shejkhu jonë, Imami, Rabij bin Hadij ‘Umejr el-Medkhalij, një këshillë të përgjithshme për mua dhe për vëllezërit e mi selefijin, e ai ma shkroi këshillën në vazhdim – Allahu ia shpërbleftë me të mira.

ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ

Lavdërimet i takojnë Allahut, lëvdata dhe shpëtimi qoftë për të Dërguarin e Allahut, për familjen e tij, shokët e tij dhe për atë që pason udhëzimin e tij.

Më tej:

Unë këshilloj veten dhe vëllezërit e mi selefijin, dijetarë dhe nxënësa dije:

01 – Të kenë frikë Allahun e Plotfuqishëm dhe të Lavdëruar dhe të kërkojnë dije nga burimet e dijes Islame: Librin e Allahut, Sunnetin e të Dërguarit të Tij, Menhexhin e Selefëve të devotshëm, akiden e tyre dhe moralet e tyre.

02 – Këshilloj veten time dhe juve që të kemi sinqeritet vetëm për Allahun – e Plotfuqishëm dhe të Lavdëruar – në çdo fjalë dhe vepër.

03 – I këshilloj që të duhen në mes veti për hir të Allahut dhe të kenë vëllazëri për hir të Allahut, saqë të jenë si një trup i vetëm që e mbajnë njëri-tjetrin duke pasuar fjalën e të Dërguarit të Allahut – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ الْوَاحِدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى

“Shembulli i besimtarëve në dashurinë e ndërsjellë, mëshirën dhe solidaritetin mes veti është si shembulli i një trupi të vetëm. Nëse një gjymtyrë e tij sëmuret, i gjithë trupi do t'i përgjigjet me pagjumësi dhe temperaturë.”

Dhe ta kenë parasysh hadithin Kudsij, e ajo është fjala e të Dërguarit të Allahut – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem:

ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠَّﻪَ ﻳﻘﻮﻝ ﻳﻮﻡ ﺍﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﺃَﻳْﻦَﺍﻟْﻤُﺘَﺤَﺎﺑُّﻮﻥَ ﺑِﺠَﻠَﺎﻟِﻲ ﺍﻟْﻴَﻮْﻡَ ﺃُﻇِﻠُّﻬُﻢْ ﻓﻲ ﻇِﻠِّﻲ ﻳﻮﻡ ﻟَﺎ ﻇِﻞَّ ﺇﻻﻇِﻠِّﻲ

“Me të vërtet Allahu Ditën e Kijametit do të thotë: “Ku janë ata që janë dashur për hir të Madhërisë Sime. Sot do t’i fus nën hijen e Arshit Tim, ditën që nuk ka hije tjetër përveç hijes së Arshit Tim.”

Si dhe fjalën e të Dërguarit të Allahut – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –  që thotë: “Allahu i Madhëruar dhe i Lartësuar thotë:

وَجَبَتْ مَحَبَّتِي لِلْمُتَحَابِّينَ فِيَّ وَالْمُتَجَالِسِينَ فِيَّ وَالْمُتَزَاوِرِينَ فِيَّ وَالْمُتَبَاذِلِينَ فِيَّ

“Është obligim Dashuria Ime ndaj atyre që e duan njëri-tjetrin veç për hatrin Tim, ulen me njëri-tjetrin veç për hatrin Tim, atyre që vizitojnë njëri-tjetrin veç për hatrin Tim dhe ata që sakrifikojnë për njëri-tjetrin veç për hatrin Tim.”

Si dhe hadithe tjera pos këtyre që thërrasin për në afrimitet dhe dashuri të ndërsjellë.

4 – Paralajmëroi ata nga kontradiktat dhe shkaqet e tyre si dhe nga fitnet ta cilat ua prishin imazhin atyre (selefijve) dhe prishin imazhin e menhexhit selefij dhe paralajmëroi ata nga rrugët e njerëzve të bidateve dhe fitneve, kontradiktave, përçarjes, gjëra të cilat Allahu i ka qortuar shumë rëndë.

Allahu i Lartësuar ka thënë:

ﺇِﻥَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻓَﺮَّﻗُﻮﺍ ﺩِﻳﻨَﻬُﻢْ ﻭَﻛَﺎﻧُﻮﺍ ﺷِﻴَﻌًﺎ ﻟَﺴْﺖَ ﻣِﻨْﻬُﻢْ ﻓِﻲﺷَﻲْﺀٍ

“Ata që e përçajnë fenë e tyre dhe ndahen në sekte, ti je i distancuar prej tyre (s’ke të bësh fare me ta).” El-En’am, 159

 Dhe ka thënë:

ﻭَﻟَﺎ ﺗَﻜُﻮﻧُﻮﺍ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻤُﺸْﺮِﻛِﻴﻦَ  ﻣِﻦَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻓَﺮَّﻗُﻮﺍ ﺩِﻳﻨَﻬُﻢْﻭَﻛَﺎﻧُﻮﺍ ﺷِﻴَﻌًﺎ ﻛُﻞُّ ﺣِﺰْﺏٍ ﺑِﻤَﺎ ﻟَﺪَﻳْﻬِﻢْ ﻓَﺮِﺣُﻮﻥَ

“...mos jini nga mushrikët, nga ata që e përçajnë fenë e tyre dhe ndahen në sekte, çdo grup është i kënaqur me atë (grup) që janë.” Er-Rum, 31 – 32

5 – Dhe i përkujtoi ata me Fjalën e Allahut:

ﻭَﻗُﻞْ ﻟِﻌِﺒَﺎﺩِﻱ ﻳَﻘُﻮﻟُﻮﺍ ﺍﻟَّﺘِﻲ ﻫِﻲَ ﺃَﺣْﺴَﻦُ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﺸَّﻴْﻄَﺎﻥَ ﻳَﻨْﺰَﻍُ ﺑَﻴْﻨَﻬُﻢْ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﺸَّﻴْﻄَﺎﻥَ ﻛَﺎﻥَ ﻟِﻠْﺈِﻧْﺴَﺎﻥِ ﻋَﺪُﻭًّﺍ ﻣُﺒِﻴﻨًﺎ

“Thuaju robërve të mi që ta thonë atë që është më e mira, vërtet shejtani fut mospajtime në mes jush. Vërtet, shejtani është armik i qartë i njeriut.” El-Isra, 58

Allahu na dhëntë sukses të gjithëve në atë që e do Ai dhe është i Kënaqur dhe Allahu na forcoftë në fenë e Tij të vërtetë derisa ta takojmë Atë.

Lëvdata dhe shpëtim i Allahut qoftë për Pejgamberin tonë Muhamedin, për familjen e tij si dhe për shokët e tij.

Shkroi: Rabij bin Hadij ‘Umejr më 28 Rab’iul-Eu’uel 1436 H (19 janar 2015).

Fitnet e kësaj dynjaje dhe rrugëzgjidhja për to.

Autor: Shejkh ‘Abdullah en-Nexhmij

Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=XnvrtktuVEA

Të gjitha lavdet i takojnë Allahut, lavdërimet dhe shpëtimi i Allahut qofshin për më të mirin e të gjitha krijesave të Allahut, si dhe për Familjen e tij, Shokët e tij, Tabi’inët dhe për të gjithë ata që i pasuan me mirësi deri në Ditën e Kijametit.

E më pas:

O ju vëllezër të nderuar, thotë Allahu – Xhel-le ue ‘Alaa -:

وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ

“Ruajuni nga fitnet, të cilat nuk i godasin vetëm ata që bëjnë zullum.” [el-Enfal, 25]

 Dhe thotë Allahu i Lartësuar:

وَٱلۡفِتۡنَةُ أَشَدُّ مِنَ ٱلۡقَتۡلِۚ

“Fitneja është më e rëndë sesa vrasja.” [el-Bakarah, 191]

Dhe fitneja më e rëndë është: t’i bësh shirk Allahut – Xhel-le ue ‘Alaa. Kjo është fitneja më e madhe. Po ashtu, prej fitneve është vrasja, që është derdhja e gjakut të njerëzve që nuk lejohet të preken; prej tyre është bidati, janë gjërat e ndaluara dhe epshet; prej tyre janë pasuritë që kanë njerëzit, siç ka thënë Allahu i Lartësuar:

وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞ وَأَنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ

“Ta dini se pasuria juaj dhe fëmijët tuaj janë fitne dhe se vetëm tek Allahu është shpërblimi i madh.” [el-Enfal, 28] 

Dhe na ka udhëzuar Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – që të kërkojmë mbrojtjen e Allahut nga dënimi i Xhehenemit, nga dënimi i varrit, nga fitneja e jetës dhe e vdekjes, si dhe nga fitneja e Mesihut të Rrejshëm, Dexhallit. Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – na ka porositur gjithashtu që të kërkojmë mbrojtjen e Allahut nga fitnet, nga ato që duken dhe nga ato që janë të padukshme. E prej atyre fitneve është fitneja e Mesihut të Rrejshëm, Dexhallit.

Prandaj, unë u këshilloj juve dhe këshilloj veten time që të qëndrojmë larg fitneve. U pyet Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –: “Cila është rrugëzgjidhja për fitnet?” Tha: “Libri i Allahut.”

Pra, Libri i Allahut të Lartësuar është rrugëzgjidhja për fitnet, kurse Suneti Pejgamberik është sqaruesi për atë që është e përgjithshme në Kur`an dhe është shpjeguesi i Kur`anit. Të kapurit fort mbas Kur`anit dhe Sunetit, sipas kuptimit të Selefëve të Devotshëm, kjo është rruga e shpëtimit nga fitnet. Kurse devijimi nga Kur`ani dhe Suneti është sebep i shkatërrimit dhe i fitneve. Prandaj thotë Allahu i Lartësuar:

فَلۡيَحۡذَرِ ٱلَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنۡ أَمۡرِهِۦٓ أَن تُصِيبَهُمۡ فِتۡنَةٌ أَوۡ يُصِيبَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ

“Le të kenë shumë kujdes ata që kundërshtojnë urdhrin e tij, që të mos i godasë ndonjë fitne ose që të mos i godasë një dënim i dhembshëm.” [en-Nuur, 63]

Dhe ka thënë Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –:

تركتم على مثل البيضاء ليلها كنهارها. لا يزيغ عنها إلا هالك

“Unë ju kam lënë në një rrugë të bardhë, nata në të është po aq e qartë sikur dita e saj. Nuk devijon nga ajo rrugë përveç se ai që është i shkatërruar.”

Po mjaftohem me kaq.

Lavdërimet dhe paqja e Allahut qofshin për Pejgamberin tonë, Muhamedin, si dhe për Familjen e tij dhe të gjithë Shokët e tij.

Do të ringjallesh ashtu siç ke vdekur.

Autor: Shejkh Suleman Ruhejli 

Besimtari i cili bie në mëkate duke shpresuar për faljen e tyre është sikur i sëmuri apo sikur ai që pi helm duke shpresuar në shërim pasi që e ka pirë atë. Nuk ka njeri të mençur që të marrë helmin dhe ta pijë atë dhe ta gëlltis, e pasi që ta ketë gëlltitur të thotë: “Ky është ilaç, do ta pi.” Sepse ai mund të vdesë para se të marrë ilaçin.

Kurse ti o robi i Allahut nuk e di se kur do vdesësh. Ka të ngjarë që të vdesësh duke bërë mëkate. Robi do të ringjallet Ditën e Gjykimit ashtu siç ka vdekur. Ai që vdes duke thënë telbijen (në Haxh – lebbejke Allahume lebbejk) do të ringjallet duke e thënë telbijen. Ai që vdes duke u falur, do të ringjallet duke u falur. Ai që vdes duke bërë davet, do të ringjallet duke bërë davet. Ai që vdes duke bërë zina – Allahu na ruajttë – do të ringjallet duke qenë në këtë gjendje të pështirë. Ai që vdes duke gënjyer, do të ringjallet duke gënjyer. Ai që vdes duke përgojuar, do të ringjallet në këtë gjendje të ndyrë. Ai që vdes i dehur, do të ringjallet në këtë gjendje të fëlliqtë.

Andaj, nëse robi bën mëkat, nuk e din se ndoshta mund të vdesë. Për këtë arsye, është thënë se njëri nga selefët u ka thënë nxënësve të tij duke i këshilluar: “Kush garanton se do të jetojë deri nesër, unë i jap leje që të bëjë mëkate.” Pra, ai që çohet nga mesi juaj dhe thotë: unë i garantoj vetes time së do të jetoj deri nesër, unë i jap leje që të bëjë çdo gjynah. Kush është ai që e garanton këtë?!

Pasha Allahun! Njeriu mund të jetë i fortë, i fuqishëm dhe nuk i mungon gjë, për një çast rrëzohet dhe vdes papritmas. Sa e sa të shëndoshë kanë vdekur pa pasur ndonjë sëmundje dhe sa e sa të sëmurë kanë jetuar për një kohë të gjatë.

Ndonjë person sëmuret dhe njerëzit e vizitojnë atë duke menduar se do të vdesë dhe se do t’ia falin namazin atij, kurse ata vdesin para atij. Mjafton vdekja si këshillues.

Një shembull i gjallë i të qënurit i lëkundur në Fenë e Allahut.

Autor: Shejkh 'Adil Mensur

Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=o1oFG8Rl900

Shejkh Muhamed el-Anxherij: A keni ndonjë gjë për të shtuar, Shejkh Muhamed, Shejkh Ahmed? A ka ndonjë gjë për të shtuar o Shejkh Ebul-Abbas?

Shejkh Adil Mensur: Nëse duhet shtuar akoma në mënyrë qe të largojmë ndonjë gjë (paqartësi që ka mbetur), mua më kujtohet biografia e një transmetuesi, emri i të cilit është Shebeth ibën Rab’ij, që është në “et-Tekrijb”. Dua që të reflektoni mbi këtë shembull.

Thonë se ai ishte muezini i Sixhah (bint el-Harith et-Temiimij) dhe besonte se ajo ishte profete. Pastaj ai u pendua dhe u bë me ata që u rebeluan kundër Uthmanit dhe e vranë atë. Pastaj ai u pendua dhe u bë me ata që luftuan kundër Aliut, duke kërkuar gjakmarrje për Uthmanin. Pastaj u bë me Aliun.

Pastaj u rebelua kundër Aliut duke iu bashkangjitur Khauarixhëve. Pastaj u kthye dhe u bashkua me ushtrinë që luftoi Husejnin, derisa e vranë Husejnin. Pastaj iu bashkangjit atyre që kërkonin gjakmarrje për Husejnin dhe u bë pasues i Mukhtar ibën Ebij Ubejd eth-Thekafij. Pastaj u kthye dhe u pendua dhe u bë me ata që luftuan kundër Mukhtar ibën Ebij Ubejd eth-Thekafij.

Kjo është biografia e atij që quhet Shebeth ibën Rab’ij, në “et-Tekrijb”. E sa të shumtë janë Shebethat sot!

Janë ata që nuk kapen fare mbas Hakut, porse sa herë që ngrihet lart koka e fitnes, ata kapen mbas kokës së fitnes. E prej shkaqeve të lëkundshmërisë për të cilën dua të flas, me të vërtetë, është ekspozimi ndaj fitneve.

Dhe Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – ka thënë:

“Dhe kush i ekspozohet asaj (fitnes), ajo do ta shkatërrojë atë.”

Dhe prej llojeve të ekspozimit ndaj fitneve është një gjë të cilën nuk e njohin shumë njerëz. Dhe ajo është: dalja në krye dhe thirrja e çdokujt që shfaqet në what’s up, twitter dhe facebook, si dhe gjërat e tjera që lidhen me këto burime të marrjes së informacionit.

Shikon një djalosh të ri, ende i papjekur në dije, e as që është ulur ndonjëherë para njerëzve të dijes, kur sakaq, ai fillon të lëkundet. Të vjen me një shubhe (dyshim, pështjellim) e me një tjetër të ngjashme me të, si dhe me atë që e refuzon shubhen dhe të ngjashmen e saj, e ndoshta ta sjell ty shubhen e bashkë me të qefinin e saj me të cilin e varros, ndërsa ai nuk e dallon fare atë.

Përse? Sepse ai merr nga këto burime, merr nga këto faqe dhe nga këto gjëra.

Pra, ekspozimi ndaj fitneve është prej shkaqeve të lëkundjes dhe kush u ekspozohet fitneve ata do ta shkatërrojnë atë. Kërkojmë mbrojtjen e Allahut nga fitnet e shfaqura dhe nga ato që janë të fshehura.

Këshillë për Selefijtë Shqiptarë që të ruhen nga përçarja dhe mosmarrëveshjet.

Autor: Shejkh ‘Abdullah en-Nexhmi

Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=Avs8A6yRhZk

O ju vëllezër fisnikë, ajo me të cilën do të këshilloj veten time dhe t’ju këshilloj juve këtë mbrëmje, është rëndësia e bashkimit dhe shtrëngimit të lidhjes mes veti, si dhe braktisja e ndarjes dhe kundërshtimit mes veti, duke zbatuar urdhërin e Allahut të Lartësuar, që ka ardhur në Fjalën e Tij:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلا تَفَرَّقُوا

“Kapuni fort mbas Litarit të Allahut të gjithë së bashku dhe mos u përçani.” Aali-Imran, 103 

dhe duke zbatuar Fjalën e Allahut të Lartësuar:

إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (٩٢

“Me të vërtetë ky umeti juaj është një umet i vetëm dhe unë jam Zoti i juaj, prandaj vetëm Mua më adhuroni.” el-Enbijaa`, 92 

Na ka njoftuar i Lartësuari se përçarja dhe mosmarrëveshja është nga rruga e Ithtarëve të Librit, Çifutët dhe të Krishterët. Ka thënë Allahu - ‘Azze ue Xhel-le:

وَلا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ

“Dhe mos u bëni si ata që u përçanë dhe u kundërshtuan mes veti, mbasi që u kishin ardhur argumentet e qarta.” Aali-Imran, 105

Dhe na ka njoftuar i Lartësuari se përçarja dhe mosmarrëveshja është nga rruga e idhujtarëve. Ka thënë Allahu - ‘Azze ue Xhel-le -:

وَلا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ (٣١)مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (٣٢

“Dhe mos u bëni si mushrikët, si ata që e kanë përçarë fenë e tyre dhe janë ndarë në grupe, secili grup i kënaqur me atë që ndjek.” err-Rrum, 31-32

Dhe na ka njoftuar Pejgamberi - ‘alejhis-salatu ues-selam - se përçarja dhe mosmarrëveshja të shpien në shkatërrim. Ka thënë ai - ‘alejhis-salatu ues-selam -:

“Vërtet, ajo që i shkatërroi ata që ishin përpara jush, ishin pyetjet e tyre të shumta dhe kundërshtimi që u bënin Pejgamberëve të tyre.”

Dhe na ka njoftuar i Lartësuari se ndarja dhe grindjet janë rruga e dështimit. Ka thënë i Përsosuri nga çdo e metë:

وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ

“Dhe mos u grindni mes veti, sepse do të humbni guximin e do t’ju ikë fuqia.” el-Enfal, 46 

Dhe na ka njoftuar Pejgamberi - ‘alejhis-salatu ues-selam - se përfundimi i përçarjes dhe mosmarrëveshjeve është Zjarri. Ka thënë ai - sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem -:

“Do të ndahet ky Umet në shtatëdhjetë e tre sekte. Të gjitha ato do të jenë në Zjarr, me përjashtim të njërit.” Ata (Sahabët) thanë: “E kush janë ata o i Dërguari i Allahut?” Ai tha: “Janë ata të cilët ndjekin të njëjtën rrugë ku jam sot unë me Shokët e mi.”

Kështu pra, njerëzit që do të shpëtojnë janë ata që kapen fort tek Litari i Allahut, janë njerëzit që bashkohen në bindjen ndaj Allahut, janë Ehli Suneti dhe Xhemati, janë Grupi i Shpëtuar (el-Firkatun-Naxhijeh), janë Pala e Ndihmuar (et-Tajifetul-Mensurah), ata të cilët janë të kapur tek Litari i Allahut - dhe Litari i Allahut është Kur`ani dhe Suneti - si dhe iu shmangën përçarjeve dhe mosmarrëveshjeve.

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلا تَفَرَّقُوا

“Kapuni fort mbas Litarit të Allahut të gjithë së bashku dhe mos u përçani.” Aali-Imran, 103 

Pra, përçarja e hedh poshtë kapjen fort tek Litari i Allahut. Dhe feja ngrihet mbi dy baza themelore: baza e para është Teuhidi, kurse baza e dytë është bashkimi, sikurse ka thënë i Lartësuari:

إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (٩٢

“Me të vërtetë ky umeti juaj është një umet i vetëm dhe unë jam Zoti i juaj, prandaj vetëm Mua më adhuroni.” el-Enbijaa`, 92 

Pra, Umeti duhet të jetë një i vetëm dhe vetëm Allahu - ‘Azze ue Xhel-le - duhet të adhurohet.

Prandaj, unë u këshilloj juve dhe veten time me bashkimin dhe kapjen e fuqishme tek Litari i Allahut dhe braktisjen e përçarjes dhe mosmarrëveshjes, si dhe braktisjen e të gjitha xhemateve dhe partive të huaja që kanë ardhur, siç është Ikhuanizmi, Tabligizmi, Sururizmi, Kutbizmi, xhemati DAISH (ISIS), Al-Kaida, en-Nusrah, partia Tahrir, si dhe metodologjitë e tjera si këto, të cilat janë të shpikura e të devijuara; si dhe u këshilloj me pasimin e menhexhit të Selefus-Salih, që është pikërisht ai në të cilin ka qenë Pejgamberi - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - dhe Shokët e tij. Dhe mu ata janë Xhemati, ata të cilët u bashkuan në bindjen e Allahut, në Teuhidin e Allahut dhe në Kënaqësinë e Tij.

Këshillë rreth tërmeteve.

Autor: Shejkh Abdul-Azizjz bin Baz

Burimi: http://www.binbaz.org.sa/mat/8651

Lavdet i takojnë vetëm Allahut, lavdërimi dhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, mbi Familjen, Shokët e tij dhe mbi këdo që udhëzohet me udhëzimin e tij, e më pas:

Vërtet, Allahu - SubhaneHu ue Te'ala - është më i Urti, më i Dijshmi, në atë që vendos dhe cakton, ashtu siç është i Urtë dhe i Dijshëm në atë që ka ligjësuar dhe ka urdhëruar. Dhe Ai, i Përsosuri nga çdo e metë, krijon çdo shenjë që do, e cakton atë për t'i frikësuar robërit e Tij dhe për t'i përkujtuar ata se çfarë kanë për obligim në Hakun e Allahut dhe për t'i paralajmëruar ata nga shirku dhe kundërshtimi i Urdhërit të Tij si dhe nga veprimi i asaj që Ai e ka ndaluar, siç thotë Allahu i Përsosur nga çdo e metë:

وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلا تَخْوِيفًا (٥٩)

“Ne dërgojmë shenja vetëm për t’i frikësuar njerëzit.” [el-Israa`, 59]

Dhe thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:

سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (٥٣)

“Ne do t’u tregojmë atyre shenjat Tona në hapësirat tokësore e qiellore, si dhe në vetvete, derisa t’u bëhet plotësisht e qartë se ai (Kur`ani) është e vërteta. Vallë, a nuk të mjafton ty që, Zoti yt është Dëshmues i çdo gjëje?!” [Fussilet, 53] 

Dhe thotë i Lartësuari:

قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (٦٥)

“Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti ose nga poshtë këmbëve tuaja, ose t’ju përçajë në grupe e të vuani nga duart e njëri-tjetrit. Shih si ua shpjegojmë shpalljet, që ata të mund të kuptojnë!” [el-En'am, 65]

Dhe transmeton Bukhari ne Sahihun e tij nga Xhabir bin Abdullah - radijAllahu anhuma - nga Pejgamberi - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, se kur zbriti Fjala e Allahut të Lartësuar: “Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti”, i Dërguari i Allahut - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, tha:

((أعوذ بوجهك))

“Kërkoj mbrojtje me Fytyrën tënde”,

e kur tha: “ose nga poshtë këmbëve tuaja”, tha:

((أعوذ بوجهك))

“Kërkoj mbrojtje me Fytyrën tënde”. [1]

Dhe transmeton Ebu Shejkh el-Asbahanij nga Muxhahidi, rreth tefsirit të këtij ajeti: “Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti” se ka thënë: është britma, gurët dhe era; “ose nga poshtë këmbëve tuaja”, ka thënë: tërmeti dhe fundosja.

Dhe ska dyshim se tërmetet që ndodhin ditët e sotme në vende të shumta, janë një tërësi shenjash me të cilat Allahu i Përsosur nga çdo e metë i frikëson robërit e Tij. Dhe gjithçka që ndodh në të tashmen që nga tërmetet e të tjera si to, të cilat i dëmtojnë robërit dhe u shkaktojnë atyre lloje të ndryshme dëmesh, të gjitha këto janë për shkak të shirkut dhe gjynaheve, siç thotë Allahu - Azze ue Xhel-le -:

وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ (٣٠)

“Çfarëdo fatkeqësie që ju godet, është si pasojë e asaj që keni bërë vetë; por Ai fal shumë.” [esh-Shuuraa, 30]

Dhe thotë i Lartësuari:

مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ

“Çdo e mirë që të gjen ty o njeri, është prej Allahut, kurse e keqja që të godet, është prej vetes tënde.” [en-Nisaa`, 79]

Dhe thotë i Lartësuari për popujt e mëparshëm:

فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنْبِهِ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنَا بِهِ الأرْضَ وَمِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (٤٠)

“Ne të gjithë i dënuam për gjynahun e vet: disave u dërguam furtunë, disa syresh i goditi një zë i tmerrshëm, disa prej tyre i gëlltiti toka dhe të tjerët i përmbyti uji. Allahu nuk u bëri atyre padrejtësi, por ata i bënë padrejtësi vetvetes.” [el-Ankebut, 40]

Kështu që, është detyrë për çdo të rritur prej muslimanëve dhe të tjerëve, që të pendohen tek Allahu i Përsosur nga çdo e metë, dhe të jenë të palëkundur në fenë e Tij, të kenë kujdes nga çdo gjë që Ai e ka ndaluar prej shirkut dhe gjynaheve, në mënyrë që të arrijnë mirëqënien dhe të shpëtojnë nga çdo e keqe në dynja dhe në akhiret, dhe në mënyrë që Allahu t'ua largojë çdo fatkeqësi dhe t'u dhurojë çdo të mirë, siç thotë i Përsosuri nga çdo e metë:

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالأرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (٩٦(

“Sikur banorët e atyre qyteteve të besonin dhe të ruheshin prej gjynaheve, Ne do t’u dërgonim begati nga qielli dhe toka, por ata mohuan, prandaj i dënuam për atë që bënë.” [el-A'raf, 96] 

Dhe thotë i Lartësuari për Ehli Kitabët:

وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالإنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لأكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ

“Sikur ata t’i përmbaheshin Teuratit e Ungjillit dhe asaj që u është shpallur nga Zoti i tyre, ata do të hanin nga furnizmi (që do t'u vinte nga) sipër dhe poshtë tyre.” [El-Ma`ideh, 66]

Dhe thotë i Lartësuari:

أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ (٩٧) أَوَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ (٩٨) أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ (٩٩)

“A janë të sigurt banorët e këtyre qyteteve se nuk do t’iu vijë dënimi Ynë natën, ndërkohë që flenë?! A janë të sigurt ata se nuk do t’iu vijë dënimi Ynë ditën, ndërkohë që argëtohen?! A janë të sigurt ata nga të papriturat e Allahut? Vetëm ata që janë të humbur nuk u frikësohen të papriturave të Allahut.” [el-A'raf, 97-99]

Dhe ka thënë dijetari i madh Ibnul-Kajjim – RahimehUllah -, tekstualisht: “Dhe Allahu mund ta lejojë tokën ndonjëherë që të marrë frymë, kështu që ndodhin tërmete të mëdha dhe kjo shkakton frikë dhe tmerr tek robërit e Tij, kthim me pendim tek Allahu, lënien e gjynaheve dhe nënshtrim e pendim Allahut të Përsosur nga çdo e metë, ashtu siç kanë thënë disa prej selefëve: "U drodh toka: Zoti juaj u kërkon që ta largojë zemërimin e Tij prej jush (me teube, vepra të mira dhe largim nga gjynahet nga ana juaj, sh.p).”

Dhe ka thënë Umer Ibnul-Khattab - radijAllahu anhu - kur në Medine kishte rënë tërmet dhe mbajti hytbe dhe i këshilloi ata e tha: “Sikur të kthehet sërish (tërmeti) nuk do të banoj më me ju në Medine.” Mbaroi fjala e tij, RahimehUllah. Etheret e transmetuara nga selefët për këtë temë janë të shumta.

Kështu pra, kur ndodhin termete e të tjera përveç tyre, prej shenjave të ndryshme, eklipset, erërat e forta dhe përmbytjet, është detyrë nxitimi drejt pendimit tek Allahu i Përsosur nga çdo e metë, nënshtrimi ndaj Tij, kërkimi i mirëqënies, shpeshtimi i përmendjes së Tij dhe kërkimi i faljes prej Tij, siç ka thënë ai - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem - kur u bë eklipsi i hënës:

((فإذا رأيتم ذلك فافزعوا إلى ذكر الله ودعائه واستغفاره))

“Nëse e shihni atë, atëherë vraponi në përmendjen e Allahut, në lutje dhe në kërkimin e faljes prej Tij.” [2]

Po ashtu, është e pëlqyeshme mëshira ndaj të varfërve dhe nevojtarëve dhe dhënia sadaka atyre, siç ka thënë ai - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -:

((ارحموا ترحموا))

“Mëshironi, që të mëshiroheni.” [3]

((الراحمون يرحمهم الرحمن ارحموا من في الأرض يرحمكم من في السماء))

“Të mëshirëshmit i mëshiron i Mëshirëshmi, mëshironi ata që jan në tokë, që t'u mëshirojë Ai që është në qiell.” [4]

Dhe thënia e tij - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -:

((من لا يرحم لا يرحم))

“Kush nuk mëshiron, nuk mëshirohet.” [5]

Dhe është transmetuar prej Umer bin Abdul-Azijz - rahimehullah - se kur binte tërmet ai i shkruante guvernatorëve të tij që të jepnin sadaka.

Dhe prej shkaqeve të mirëqënies dhe shpëtimit nga çdo e keqe, është edhe shpejtimi i udhëheqësve që t'i kapin njerëzit e marrë dhe t'i ndalojnë ata me hak (nga marrëzitë e tyre), si dhe të gjykojnë me Sheriatin e Allahut, të urdhërojnë të mirë dhe të ndalojnë nga e keqja, siç thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:

وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (٧١)

“Besimtarët dhe besimtaret janë miq për njëri-tjetrin. Ata urdhërojnë që të bëhen vepra të mira dhe i ndalojnë të këqijat; falin namazin, japin zekatin dhe i binden Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Këta janë ata që do t’i mëshirojë Allahu. Se, Allahu me të vërtetë, është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” [et-Teubeh, 71]

Dhe thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:

وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ (٤٠) الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الأرْضِ أَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الأمُورِ (٤١)

“Vërtet, Allahu e ndihmon këdo që e ndihmon Atë. Allahu është vërtet i Fortë dhe i Plotfuqishëm. (Allahu i ndihmon edhe) ata, të cilëve, nëse u japim pushtet në tokë, kryejnë faljet, japin zekatin, urdhërojnë kryerjen e veprave të mira dhe pengojnë atë që është e mbrapshtë. Tek Allahu është fundi i të gjitha çështjeve.” [el-Haxh, 40-41]

Dhe thotë i Përsosuri nga çdo e metë:

وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا (٢) وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا (٣)

“Atij që i frikësohet Allahut, Ai do t’i gjejë rrugëdalje (nga çdo vështirësi). Dhe do t’i japë risk prej nga nuk e pret. Allahu i mjafton kujtdo që mbështetet tek Ai. Allahu e përmbush me siguri vendimin e Tij dhe për çdo gjë Ai ka caktuar masë.” [et-Talaak, 2-3]

Dhe ajetet me këtë kuptim janë të shumta.

Dhe ka thënë ai - sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -:

((من كان في حاجة أخيه كان الله في حاجته))

“Kush i gjendet vëllait të tij në nevojë, Allahu do t'i gjendet atij në nevojë.” [6]

Dhe ka thënë ai - alejhis-salaatu ues-selaam -:

((من نفس عن مؤمن كربة من كرب الدنيا نفس الله عنه كربة من كرب يوم القيامة، ومن يسر على معسر يسر الله عليه في الدنيا والآخرة، ومن ستر مسلما ستره الله في الدنيا والآخرة، والله في عون العبد ما كان العبد في عون أخيه))

“Kush i largon besimtarit një brengë prej brengave të dynjasë, Allahu do t'i largojë atij një brengë prej brengave të Ditës së Kijametit, kush i lehetëson atij që është në vështirësi, Allahu do t'i lehtësojë atij në dynja dhe në akhiret, kush i mbulon muslimanit (një gjynah apo të metë), Allahu do t'i mbulojë atij (një gjynah apo të metë) në dynja dhe në akhiret dhe Allahu e ndihmon atë që e ndihmon vëllanë e tij.” [7] E transmeton Muslimi në Sahihun e tij. Dhe hadithet me këtë kuptim janë shumtë.

Allahut i kërkojmë që ta përmirësojë gjendjen e të gjithë muslimanëve, t'u dhurojë atyre kuptim të fesë dhe palëkundshmëri në të dhe teube tek Allahu prej të gjitha gjynaheve, t'i përmirësojë udhëheqësit e muslimanëve, ta ndihmojë hakun nëpërmjet tyre dhe ta largojë të kotën nëpërmjet tyre dhe t'u japë sukses atyre që t'i qeverisin robërit e Tij me Sheriatin e Allahut dhe që t'i mbrojë ata dhe të gjithë muslimanët nga vendet e fitnes dhe cytjet e shejtanit. Vërtet Ai është i Vetmi dhe i Fuqishmi për ta bërë këtë.

Salavatet dhe selami qoftë mbi Pejgamberin tonë, Muhamedin, si dhe mbi Familjen e tij, mbi Shokët e tij dhe mbi cilindo që i pasoi ata me mirësi deri në Ditën e Gjykimit.

Muftiu i Përgjithëshëm i Mbretërisë së Arabisë Saudite dhe Kryetari i Komisionit të Dijetarëve të Mëdhenj dhe Drejtorisë së studimeve Shkencore dhe Fetvave: Abdul-Azijz bin Abdullah bin Baz

 ________________________________________

Fundnota:

[1] – E transmeton Bukhari në librin Tefsiri i Kuranit (nr.4262) dhe e transmeton Tirmidhiu në tefsirin e Kuranit (nr.2991).

[2] – E transmeton hadithin Bukhari tek el-Xhum'a (nr.999) dhe Muslimi tek el-Kusuf (nr.1518).

[3] – E transmeton hadithin Ahmedi në Musned el-Mukethirijn (nr 6255).

[4] – E transmeton Tirmidhiu tek el-Birru ues-Sileh (nr.1847).

[5] – E transmeton Bukhari tek el-Edeb (nr.5538) dhe Tirmidhiu tek el-Birru ues-Sileh (nr.1834).

[6] – Mutefekun alejhi. E transmeton Bukhari në el-Madhaalim uel-Gasb (nr.2262) dhe Muslimi në el-Birru ues-Sileh uel-Edeb (nr.4677), dhe për fjalët e hadithit ka pajtueshmëri.

[7] – E transmeton Muslimi në edh-Dhikr ued-Du'a uet-Teubeh (nr.4867) dhe e transmeton Tirmidhiu në el-Birru ues-Sileh (nr.1853).

Kur Muslimanët ishin të fortë në Fe, njerëzit filluan të ndjenin nevojë për mësimin e gjuhës Arabe.

Autor: Muhamed bin Salih el-Uthejmin

A nuk e dini se Feja Islame gjatë periudhës së saj të shkëlqimit, a nuk e dini se popujt e huaj, pra, ata që nuk flisnin Arabisht, u bënë çfarë? U bënë Arab. Ndjenin nevojë për të mësuar Arabishten. Madje, kishte ndonjë prej atyre popujve që ishte Imam në gjuhë. El-Fejruz ‘Abadi – Allahu pastë mëshirë për të – me origjinë ishte Persian, përkundër kësaj, ai shkroi një fjalor “El-Muhit,” të cilit njerëzit i referohen deri sot në gjuhën Arabe.

Ngase i dobëti gjithmonë e imiton të fortin. Kur Islami ishte i fortë, gjuha Arabe u bë dominuese dhe njerëzit filluan të ndjenin nevojë për mësimin e saj. Kurse tani është krejtësisht e kundërta. Tani është bërë që, nëse njeriu mëson shkronjat e gjuhës Angleze, e lëre më të formojë fjali (në të folur), krenohet dhe fryhet.

Madje, disa prej tyre ua mësojnë fëmijëve të tyre gjuhën Angleze. I thotë fëmijës së tij nëse do të jap selam, i thotë: “Jo! Mos thuaj: Esselamu ‘alejkum, thuaj: Bye Bye (mirë u pafshim).”

Çfarë është kjo “bye bye”!!!

Ngase “bye bye” është gjuhë e një populli të cilët kanë superioritet, kurse ne jemi të dobët.

A deri në këtë shkallë kemi mbërritur o xhemat???

Fëmija thotë: “Me’a selam [1]; fi emanil-lah (Qofsh në mbrojtjen e Allahut); esselamu alejkum, (kurse ai përgjigjet duke thënë): Bye bye.

Allahul’Muste’an (prej Allahut kërkojmë ndihmë). Përse kështu?! Ngase babai i tij e ka mësuar kështu dhe fëmija jeton në bazë të asaj që e ka mësuar babai i tij.

E rëndësishme o vëllezër, unë them: E kemi për obligim të krenohemi me Fenë tonë. Ngase krenaria (madhështia) i takon Allahut, të Dërguarit të Tij, dhe besimtarëve, e të mos të bëhemi bishta të tyre në gjëra që neve nuk kemi ndonjë dobi prej tyre.

Porse t’i imitosh ata në industri dhe atë që Allahu e kë vënë në tokë prej dobive, atëherë kjo nuk refuzohet. (Madje) nxitet për tek ajo, dhe ne mund të bëhemi udhëheqës në këtë gjë, së bashku me qëndrueshmërinë në Fenë tuaj.

________________________________________

[1] – Lutje e cila bëhet për atë që udhëton apo niset për diku, e që do të thotë: paç siguri apo mbrojte (nga Allahu në udhëtimin tënd).

Fjalët e Selefëve rreth bidatçiut me moral dhe Sunniut te pamoral.

Junus bin Ubejd (v.139 H) – RahimehUllah - i ka thënë djalit të vet: “Unë të ndaloj nga zinaja (kuvëria), hajdutllëku dhe pirja e alkoolit. Gjithsesi, që ta takosh Allahun me ndonjë nga këto gjynahe është më e mirë për mua sesa ta takosh Atë me mendimin e Amr bin Ubejdit dhe mendimin e shokëve të tij (Mutezilët).” [el-Ibane, 2/466]

Se'id bin Xhubejr (v.95 H) – RahimehUllah - ka thënë: “Që djali im të shoqërohet me një horr rrugaç e gjynahqar është më e dashur për mua sesa ai të shoqërojë një Bidatçi të devotshëm që bën shumë ibadet.” [el-Ibane, 89]

Imam el-Berbahari (v.329 H) – RahimehUllah - ka thënë: “Sidoqoftë, nëse shikon një person që ka sjellje dhe mendime të ulta, që është gjynahqar dhe i padrejtë, por është njeri i Sunetit, atëherë shoqërohu me të dhe ulu me të sepse gjynahu i tij nuk të dëmton ty. Nëse shikon një njeri që bën shumë përpjekje në ibadet, është zahid dhe është gjithmonë i preokupuar me ibadet, por është njeri i bidatit, atëherë mos u ul me të, mos i dëgjo fjalët e tij dhe mos e shoqëro atë sepse unë nuk ndihem i sigurt se mos ti kënaqesh me rrugën e tij dhe shkon në shkatërrim bashkë me të.” (Sherhus-Sunnah no. 149).

Imam Ahmedi (v.241 H) – RahimehUllah - ka thënë: “Varret e Ehli-Sunetit që kanë bërë gjynahe të mëdha janë sikur kopshtet. Kurse varret e zahidave nga mesi i Njerëzve të Bidatit janë gropa të zbrazëta. Gjynahqarët nga mesi i Ehli-Sunetit janë Eulijatë e Allahut, kurse zahidat nga mesi i Njerëzve të Bidatit janë Armiqtë e Allahut.” (Tabakatul-Hanabile 1/184).

Këshillë për ata që nguten për të dhënë mësim dhe fetva.

Autor: Shejkh Rabij' Ibën Hadij el-Medkhalij

Burimi: http://www.sahab.net/forums/index.php?showtopic=36206

Pyetje: I nderuar Shejkh - Allahu Xhel-le ue 'Alaa ju ruajt – me të vërtetë prej gjërave që të gëzojnë është shfaqja e davetit Selefij, përhapja e Sunetit në çdo vend e në çdo qytet, ngritja lart e flamurit të tij dhe rënia poshtë e flamujve të njerëzve të bidatit dhe epsheve. Mirëpo, ka disa vërejtje, e ato janë: se kanë dalë në krye të davetit Selefij disa që nuk janë të kualifikuar për të, ose për shkak të moshës së vogël apo për shkak të injorancës apo për shkak të entuziazmit të tepruar e të pakontrolluar, sipas Kur'anit dhe Sunetit. Dhe problemi më i madh është se shumë prej të rinjve selefijinë janë lidhur mbas tyre dhe i madhërojnë ata më shumë se ç'duhet, aq sa dikush e cilësoi njërin prej atyre si "imami i Ehli-Sunetit në vendin e tij". Atëherë, cili është komenti juaj për këtë fenomen?

Përgjigje: UAllahi ne i këshillojmë të rinjtë Selefijinë që të merren me kërkimin e dijes dhe të jenë lidhur me Ulematë, të përfitojnë prej tyre dhe të marrin prej tyre,

sepse ai mund të lexojë ndonjë libër dhe nuk e kupton saktë dhe bie në gabim. Dhe ky kuptim i gabuar mund të përsëritet në një numër rastesh, kështu që gabimet do të mblidhen dhe rrjedhimisht do të shtohet dëmi. Prandaj, ne i këshillojmë vëllezërit tanë, nëse atyre u jepet mundësia që të vijnë tek Ulematë dhe të mësojnë e të marrin akijden dhe bazat nga ata, atëherë rruga e saktë dhe e sigurtë e cila e ruan dhe e garanton davetin nga ndarjet dhe përçarjet, është pikërisht si kjo rrugë. Respektojini dijetarët o vëllezër!

Besimi tek dijetarët është sunet. Kjo është një çështje tejet e rëndësishme. Vetëmashtrimi dhe madhërimi i vetvetes janë rrugë e rrezikshme që e shpërben unitetin e Selefive. Prandaj, ne i këshillojmë të rinjtë që të mos nguten të dalin në krye – Allahu ju bekoftë -!

Dhe kjo është këshillë nga ai që i do bijtë dhe vëllezërit e tij, sepse Selefët tanë kanë thënë: “Nëse e shikon të voglin duke folur në prani të të madhit, atëherë dëshpërohu nga ai se kjo është prej edukatës së keqe!!” Sepse ai kur fillon (të flasë) e shikon veten e tij si imam dhe del në krye të njerëzve, ndërkohë që ai nuk ka arritur dhe nuk është pjekur deri në këtë gradë.

Kështu që ky njeri e ka detyrë që të ketë frikë Allahun për veten e tij dhe të kthehet, derisa të vijë koha kur të dëshmojnë për të Ulematë dhe t'i japin tezkije. Maliku thoshte: “Nuk kam dalë për të dhënë fetva e për të dhënë mësim përveç se pasi që dëshmuan për mua shtatëdhjetë e disa dijetarë se unë jam i aftë.”

Ti shko shiko nëse Ibën Bazi të jep tezkije dhe të propozon për fetva apo të propozon që të japësh mësim. Shko tek Ibën 'Uthejmini, shko tek Feuzani, shko tek ata e thuaju kam studjuar këtë e këtë, a të dal për të bërë davet apo të dal për të dhënë fetva? Nëse të thonë: “Jo UAllahi, akoma!” Ik, vazhdo të studjosh. E nëse të thonë: “Tani arrite në gradën që je i kualifikuar për fetva dhe për të dhënë mësim”, atëherë shko.

Kështu vepronin Selefët. Kështu pra, duhet t'i respektojmë Ulematë që janë të pranishëm pasi ata janë çfarë ka mbetur nga Selefët e Devotshëm, si dhe të pijmë nga dija e madhe që kanë ata, të përballojmë vështirësitë derisa të arrijmë aty ku arritën ata ose t'u afrohemi, pastaj do të na e kenë nevojën njerëzit dhe ata do të shohin se ne kemi dije të mjaftueshme.

Prandaj, të mos shkëputemi nga kërkimi i diturisë, të mos shkëputemi nga kërkimi i diturisë. Kërkimi i diturisë është që nga djepi gjer në varr. UAllahi, sikur të gjeja ndonjë rrugë për të mësuar tek Shejkh Ibën Bazi dhe Shejkhul-Albanij, UAllahi nuk do të ngurronim që të studjonim tek ata, mirëpo ata janë larg nesh dhe ne jemi plakur tashmë. Andaj mos u ngutni o vëllezërit tanë, ju këshillojmë - nëse e respektoni davetin Selefij – që të mos nguteni për të dhënë fetva e as për të dhënë mësim, derisa të piqeni, pastaj të dilni për të dhënë mësim.

Shkurtimi i salavateve me shkronjat “savs”

Autor: Shejkh Abdul'Azijz bin Baz

Burimi: http://www.binbaz.org.sa/mat/9305

Pyetje: Çfarë gjykimim ka shkurtimi i emrit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, si psh me shkronjat "savs"?

Përgjigje, Shejkh Bin Baz: Kjo nuk duhet bërë. Ai i cili shkruan emrin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem apo e shqipton atë, duhet që të dërgojë mbi të salavat të plotë, duhet të thotë (apo të shkruajë) “sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem” dhe jo “savs”, dhe jo një “s” të vetme. Ky është dembelizëm që

nuk duhet, përkundrazi suneti dhe veprimi i ligjëruar është shkrimi i salavatit të plotë, duke thënë (dhe shkruajtur) sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, apo’ alejhis-salatu ues-selam, sepse Allahu Xhel-le ue 'Ala ka thënë:

إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيماً

“Vërtet Allahu dhe melaiket e Tij dërgojnë salat mbi të Dërguarin. O ju të cilët keni besuar! Dërgoni salat dhe selam mbi të.” El Ahzab:56

Ndërsa Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem thotë:

من صلى علي واحدة صلى الله عليه بها عشرا

“Kush dërgon salavat mbi mua një herë, Allahu dërgon salavat mbi të dhjetë herë.”

Është përcjellë nga i Dërguari ‘alejhis-salatu ues-selam se Xhibrili e ka lajmëruar se kush dërgon mbi të salavat një herë, Allahu dërgon salavat mbi të dhjetë herë, ndërsa kush dërgon mbi të selam një herë, Allahu dërgon selam mbi të dhjetë herë. Një vepër e mirë shpërblehet me dhjetë të mira, kështu që besimtari dhe besimtarja nuk duhet të tregohen dembelë në shkruarjen e salavatit, apo të tregohen dembelë në shqiptimin e salavatit kur përmendet Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Sa i përket nënkuptimit të salavatit me “s” apo me “savs”, kjo nuk duhet bërë.

Martesa me gruan e zhveshur.

Autor: Shejkh Muhamed Ferkus

Burimi: http://www.sahab.net/forums/index.php?showtopic=134204

Pyetje: A më lejohet mua që të propozoj për martesë një grua e cila fal namazin por ajo është e zhveshur dhe dua që t’ia obligoj asaj vënien e shamisë pas martesës, cila është këshilla juaj?

Përgjigje nga Shejkh Ferkus: Të gjitha lavditë janë për Allahun, salavatet dhe selamet qofshin për atë që Allahu e ka dërguar mëshirë për botët, dhe për familjen e tij, për shokët e tij, si dhe për vëllezërit e tij deri në Ditën e Gjykimit.

Më tej:

Namazi duhet të jetë shkak për qëndrueshmërinë e njeriut në Fe, ka thënë (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem):

أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ الصَّلَاةُ، فَإِنْ صَلَحَتْ صَلَحَ لَهُ سَائِرُ عَمَلِهِ، وَإِنْ فَسَدَتْ فَسَدَ سَائِرُ عَمَلِهِ

“Gjëja e parë për të cilën robi do të merret në llogari Ditën e Kijametit është namazi, nëse namazi i tij është në rregull, edhe veprat e tjera të tij do të jenë në rregull, dhe nëse namazi i tij nuk është në rregull, edhe veprat tjera nuk do të jenë në rregull.”

Atë të cilin namazi i tij nuk e ndalon nga imoraliteti (el-fahsha) dhe veprat e shëmtuara (el-munker), atëherë veprat e tij janë të mangëta, dhe prej imoralitetit është

zbulimi (i gruas). Kurse Allahu (Subhanehu ue Te’ala) i ka urdhëruar njerëzit që t’i mbulojnë pjesët e tyre të turpshme (‘aurah).

يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ

“O bijtë e Ademit, vishuni përshtatshëm kudo dhe kurdo që të faleni.” El-‘Araf, 31

يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا ۖ وَلِبَاسُ التَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌ ۚ ذَٰلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّـهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿٢٦﴾ يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا ۗ إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿٢٧﴾ وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّـهُ أَمَرَنَا بِهَا ۗ قُلْ إِنَّ اللَّـهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ ۖ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٢٨﴾

“O bijtë e Ademit, Ne ju dërguam rroba që të mbuloni vendet e turpshme, si edhe për zbukurim; por, petku i devotshmërisë është më i miri. Këto janë disa shenja të Allahut, që ju të merrni këshillë. O bijtë e Ademit, le të mos ju mashtrojë kurrsesi shejtani, ashtu si i nxori prindërit tuaj nga Xheneti, duke ua zhveshur rrobat për t’u dukur vendet e turpshme! Ai dhe shpura e tij ju sheh, prej nga ju nuk i shihni ata. Ne i kemi bërë djajtë roje të atyre që nuk besojnë. Kur ata bëjnë një vepër të shëmtuar, thonë: “Ne i kemi gjetur prindërit tanë që i bënin, por edhe Allahu na ka urdhëruar kështu”. Thuaj: “Allahu nuk urdhëron të bëhen vepra të pahijshme! Përse thoni për Allahun atë që nuk e dini?” (el-Araf, 26-28)

Në kohën e injorancës (xhahilijetit) rrotulloheshin (përreth Kabes) lakuriq, kështu që ekspozimi dhe zbulimi hyn tek përgjithësimi i imoralitetit dhe Allahu i ka urdhëruar gratë që të mbulohen, andaj ka thënë:

وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى

“Qëndroni në shtëpitë tuaja e mos i zbuloni stolitë tuaja, ashtu siç zbuloheshin në kohën e injorancës.” El-Ahzab, 33

Ka thënë i Lartësuari:

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنّ

“O Profet, thuaju grave dhe vajzave të tua, si dhe grave të besimtarëve, që të lëshojnë mbulesën e tyre (të kokës) përreth trupit.” El-Ahzab, 59

Nëse kjo grua nuk përputhet me tekstet e sheriatit të cilët urdhërojnë për mbulesë dhe namazi i saj nuk e bën atë që të reflektoj dhe si rrjedhojë ta braktis imoralitetin (fahsha) dhe veprat e shëmtuara (munker), atëherë ne nuk këshillojmë që ajo të propozohet për martesë.

Të mos na kaploj dyshimi, se burri pas martesës së tij me të, e ka të vështirë ta kthej atë në rrugën të cilën ai mendon.

Dijetarët kanë vendosur një parim themelor:

الدفع أولى من الرفع

“Të mbash larg të keqen është më parësore se sa ta largosh atë, pasi që ajo të ka kapluar.”

Që të largohet prej saj sot është më e hajrit se sa ta martojë atë, e pastaj të ndodh shkurorëzimi e ndarja për shkak të mosbindjes së saj ndaj urdhrave të tij. Dhe sherri prej kësaj gjëje për të cilën kihet frikë për të është se ai mund të shkoj pas ëndjeve të saj, kështu që bie në të keqen e saj dhe ndikohet nga fitneja e saj, e pastaj ky kënaqet me veprën e shëmtuar (munker) pasi që kjo për të është bërë vepër e mirë (m’aruf). Prej Allahut kërkohet ndihmë.

Ndërsa dija është tek Allahu. Lutjet tona të fundit janë se të gjitha lavditë i takojnë Allahut, Zotit të botëve. Allahu dërgoftë salavate mbi Muhamedin, mbi familjen e tij, mbi shokët e tij si dhe mbi ata që i ndoqën në mirësi deri në Ditën e Gjykimit.

Dy valët që kanë goditur Da’uetin Selefij sot.

Autor: Shejkh Rabij' Ibn Hadi el-Medkhalij (hafidhahullah)

Buimi: Rabee.net

Shkëputur nga këshilla e tij drejtuar Selefive në Francë

... Feja e Allahut dhe Menhexhi i Selefëve nuk është në këtë gradë që mendojnë shumë të rinj: që të ketë mosmarrëveshje, përçarje dhe armiqësi për shkaqe nga më të ultat. Prej atyre (shkaqeve) është se filani flet kundër fistekut dhe një grup vëllezërish mbrojnë fuqimisht dhe me vendosmëri një vëlla, ndërsa një grup tjetër mbron vëllain tjetër (midis të cilëve ka mosmarrëveshje). Pastaj mes dy apo më shumë palëve plasin konflikte dhe beteja.

Allahu dhe i Dërguari i Tij dhe Feja Islame janë të pastër nga kjo lloj sjelljeje, pasi kjo është nga puna e Shejtanit, i cili do ndarje, mosmarrëveshje, armiqësi dhe urrejtje midis Muslimanëve për shkaqe nga më të ultat.

Kjo është tamam sikur rrugët e njerëzve të epsheve, bidateve dhe hizbijes, ata të cilët janë shumë larg Menhexhit të Selefëve, janë shumë larg inteligjencës, urtësisë, mençurisë, palëkundshmërisë dhe merakosjes së tyre për situata të ndryshme si dhe janë shumë larg respektit dhe dashurisë që ata kanë për vëllazërinë që Allahu ka urdhëruar të respektohet e të ruhet.

Unë po ju jap disa shembuj të qëndrimeve që kanë mbajtur Selefët në disa situata, në të cilat ata treguan urtësinë dhe mençurinë e tyre dhe kapjen e fuqishme mbas Librit të Zotit të tyre dhe Sunetit të të Dërguarit të Tij. Ato ishin situata që i trondisnin njerëzit e bidatit dhe i shtynin drejt ndarjes, mosmarrëveshjeve, armiqësisë dhe konflikteve. Por këto situata nuk e lëkundin Ehli-Sunetin aspak, por ato veçse ua forcojnë qëndrueshmërinë, bashkimin dhe vendosmërinë kundër Fitneve dhe njerëzve të tyre.

01 - Në fitnen që ndodhi mes Sahabëve gjatë betejës së Xhemelit dhe betejës së Sifinit, çfarë qëndrimi mbajtën njerëzit e epsheve në këtë fitne dhe çfarë qëndrimi mbajti Ehli-Suneti?

Sa u përket njerëzve të epsheve, kjo fitne vetëm se i nxorri në shesh qëllimet e tyre të poshtra. Disa prej tyre u ndanë duke dalë grup më vete dhe kritikuan palën tjetër; siç ishin Shijat që u treguan fanatikë kryeneçë për ‘Aliun dhe kritikuan ata që morën pjesë në betejën e Xhemelit, kritikuan njerëzit e Shamit, Mu’auijen, ‘Amr Ibn el-‘As dhe këdo që i mbështeste ata. Poashtu, Nauasibët të cilët mbështetën Mu’auijen, ‘Amrin me ushtritë e tyre dhe kritikuan ‘Aliun me ushtritë dhe mbështetësit e tij. Të tjerë prej tyre (njerëzve të epsheve) ishin edhe Khauarixhët me Mu’tezilët, apo disa nga prijësat e tyre. Ata kritikuan ‘Aliun me mbështetësit e tij dhe poashtu Mu’auijen me mbështetësit e tij.

Kurse Ehli-Suneti dhe Xhemati - Allahu pastë mëshirë për të gjithë ata - me në krye Sahabët e tjerë, Tabi’inët dhe Imamët e Udhëzimit si Se’id bin Musejjib, ‘Uruetu Ibnuz-Zubejr, el-Kasim Ibn Muhamed, Salim bin ‘Abdilah dhe Imamët e tjerë të Tabi’inëve si Malik, el-Euza’i, Sufjan eth-Theuri, Sufjan bin ‘Ujejne, Hammad bin Zejd, Hammad bin Seleme, si dhe Imamët e tjerë të tokave Islame; në Medine, Meke, Jemen, Basra, Kufa, Sham, Egjipt, Marok, Andaluzi... Të gjithë ata kishin një Menhexh dhe një Akijde në lidhje me njerëzit e epsheve dhe ata që shanin Sahabët. Dhe mes tyre ishin ata që morën pjesë në betejën e Xhemelit dhe Sifinit. Ata bënë Uela’ (d.m.th. mbajtën dashuri dhe miqësi) për të gjithë ata dhe i justifikuan që të gjithë dhe konsideruan se muxhtehidët e tyre që arritën mendimin e saktë do të marrin dy shpërblime, kurse ai që gaboi do të marrë një shpërblim.

02 - Ka patur një mosmarrëveshje shumë të fuqishme midis dy Imamëve, el-Bukhari dhe Muhamed Ibn Jahja edh-Dhuhli (rahimehumullah), deri në atë pikë sa ndjekësit e Sunetit dhe Hadithit ishin gati sa të ndaheshin. Por nga ndërgjegja që kishin ata për Islamin dhe perceptimit të thellë të rreziqeve të ndarjes dhe mosmarrëveshjes dhe pasojat e këqia që linin ato në dynja dhe në ahiret, ata qenë të aftë që ta shuanin këtë fitne dhe e varrosën atë deri në këtë ditë sot.

03 - Edhe në kohët që jetojmë sot ka patur mosmarrëveshje midis Shejkhul-Albanit dhe një numër dijetarësh të Ehli-Sunetit si Hamud et-Tuvejxhiri, Shejkh Isma’il el-Ensari, Shejkh Nasib er-Rifa’i. Kundërshtimet në mendime ndodhën edhe midis tij (Shejkhul-Albanit) dhe Shejkh Ibni Bazit (rahimehumullah). Por njerëzit, veçanërisht Selefijinët, nuk panë asnjë pasojë nga kjo mosmarrëveshjeje.

Atëherë çfarë ua ka mbushur mendjen të rinjve Selefij në këto ditë kritike kur armiqtë me sektet dhe metodologjitë e tyre të larmishme e kanë shpallur hapur armiqësinë e tyre kundër Da’uetit Selefij dhe Imamëve të tij. Çifutët dhe Kristianët nga njëra anë, Shijat, Rafidat, Sufistët, Sekularistët dhe Ikhuanët (nga ana tjetër) kanë ngritur fronte për të luftuar Da’uetin Selefij dhe kanë lëshuar kundër tyre akuza të ulta, sidomos për shkak tëterrorizmit, atentateve dhe shkatërrimit që po ndodh në këto ditë.

A nuk mendoni se kjo mosmarrëveshje midis të rinjve Selefij fuqizon armiqtë e Da’uetit Selefij dhe u jep atyre një armë të mprehtë me të cilën do ta shpartallojnë Selefizmin dhe Selefijinët.

A nuk e shëmton Selefizmin kjo mosmarrëveshje dhe ia heq atij bukurinë dhe hijeshinë dhe e ndalon përhapjen dhe thirrjen e tij? Vëllezër dhe bijtë e mi, ju që u ka bekuar Allahu me udhëzimin në këtë Menhexh të mrekullueshëm, disa të rinj janë injorantë për pozitën që ka ky Menhexh dhe janë injorantë për mirësinë dhe bekimin që u ka dhënë Allahu dhe (janë injorantë) për faktin se ishte Ai që i udhëzoi ata në këtë Menhexh të mrekullueshëm.

Unë - ashtu si shumë të tjerë - kam kuptuar se janë dy valë që e kanë goditur mu në zemër Da’uetin Selefij; njëra valë e ashpërsisë dhe e ekstremizmit dhe njëra valë e butësisë së tepruar që i kalon kufijtë e saj dhe neglizhencës. Dhe të dyja këto valë janë egzagjëruar deri sa ato i kanë mbërthyer të gjithë njerëzit e Selefizmit.

Vërtet, Allahu na e ka ndaluar qoftë ekstremizmin qoftë neglizhencën për shkak të dëmeve që burojnë prej tyre; dhe Ai ka ligjëruar për kët Umet rrugën e mesme (et-Teuesut) që ata të jenë të drejtë; kjo është Rruga e Drejtë e Allahut që Ai na ka urdhër ta ndjekim. Tek ajo është çdo e mirë, lumturia dhe shpëtimi nga shkatërrimi.

Dhe kur i pashë rreziqet e këtyre dy valëve, unë u kam dhënë këshillë të rinjve Selefijinë herë pas here, vazhdimisht. Andaj shpresoj se kjo këshillë do të mirëpritet nga vëllezërit dhe bijtë tanë që janë prej Selefijinëve. Unë përfshiva në këshillën time një inkurajim të fuqishëm për të lënë mënjanë çdo lloj ndarjeje e mosmarrëveshjeje dhe të ketë vëllazëri për Kënaqësinë e Allahut, ta duam njëri-tjetrin për Kënaqësinë e Tij, të jemi të butë me njëri-tjetrin, të kemi urtësi dhe ta këshillojmë/përkujtojmë atë që gabon në mënyrën më të mirë.

Dhe tani, unë e përsëris edhe njëherë këtë këshillë dhe ju inkurajoj që ta lini mosmarrëveshjen dhe shkaqet e saj me seriozitet dhe vërtetësi, dhe ta zëvendësoni atë me pajtim e vëllazëri...”

Krejt papritur u bërë Shejkh???!!!

Autor: Shejkh Muhamed Se’id Rraslan

Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=sF0etmM002I&feature=youtu.be

“Si është kjo puna jonë? Ah sikur të kishte dijetar dhe nxënës dije në rrugën që do Allahu, Zoti i Botërave. Si është kjo puna jonë që ne nuk i ndjekim këto çështje? Ah sikur të gjendej në këtë Umet dijetar dhe nxënës, shejkh dhe pasues, por jo, që të gjithë janë ulema! Dhe kushdo që Allahu ia ka lënë gjuhën për të folur, si fëmija që ecën taj-taj, dhe kam për qëllim nxënësat e vegjël të dijes të cilët në një ditë prej ditëve do të çohen me dhëmbët e tyre të mëdhenj, por me mendjet e cekëta, dhe do ta shpartallojnë Umetin dhe do ta çojnë në humbje njerëzimin.

E kjo do të çojë në shkeljen e ndereve, formimin e grupacioneve që armiqësojnë për hir të përkatësive dhe do të shahet ajo që është e ndaluar të shahet, dhe do ta çojnë në humbje Umetin. U drejtohem atyre me fjalët e mia: mësoni normat e dijes dhe mos i kaloni kufijtë tuaj. Ju e keni detyrë të mësoni edukimin praktik. Ju e keni detyrë të mësoni normat e sjelljes.

Por ama, që të vijë dikush e të dalë para Shejkhut të vet, njeri gjuhë-lëshuar, derisa të bëhet si fëmija i vogël që ecën taj-taj, bën të çohet e bie me këmbët e veta, dhe flet mëk-mëk, mirëpo krejt papritur ai na bëhet “Shejkh” dhe fillon të mbledhë nxënësa rreth vetes!

Çfarë është kjo mendjelehtësi? A nuk po kuptoni? A kjo na qenka rruga që duhet ndjekur, të cilën po e ndoqe arrite objektivin? Çfarë është kjo kështu? Ti duhet ta marrësh dijen para këmbëve të dijetarëve që të bëhesh një Musliman i thjeshtë, po ta them këtë me çiltërsi.

Nuk mund të jesh nxënës dije... nxënësi i dijes i dedikohet tërësisht kërkimit të dijes, nuk rresht së kërkuari dije... atë nuk e largon nga kërkimi i diturisë diç nga gjërat e kësaj dynjaje, kurrë! Nuk e largon as gruaja, as fëmija, as grumbullimi i pasurisë, as arritja e ndonjë posti e as ndonjë gjë tjetër nga kjo dynja e poshtër. Po ku ta gjesh një të tillë!

Mirëpo ai ndjek rrugën e fames, që të tjerët t’i puthin duart aq sa t’ia pështymosin... kije frikë Allahun! Mos e kalo kufirin! Dhe sikur ne t’u testonim ju ashtu siç i ka hije diturisë, atëherë asnjëri nga ju s’do të kuptonte qoftë edhe një fjalë nga ajo që ju thuhet! Po ua them çiltërsisht.

Por prapë se prapë ne flasim me një nivel gjuhësor që konsiderohet ammijeh (gjuhë e përdorimit të përditshëm) tek ulematë. E megjithëkëtë ata çirren e thonë “S’po marrim vesh çfarë po thotë”! Po, me të vërtetë thonë “Çfarë po thotë”, porse s’po themi ndonjë gjë, ah mjerë! Me të vërtetë ne po flasim me gjuhën më të thjeshtë që përdorin njerëzit e dijes e jo me gjuhën e ultë të atyre mjeranëve. Po flasim me nivelin më të thjeshtë që përdorin njerëzit e dijes dhe ata prapëseprapë thonë “Nuk po kuptojmë”! Po si do të jetë çështja sikur ne të flasim me gjuhën e vërtetë të dijes, ajo gjuhë e cila meriton që të përdoret kur i flet kërkuesit të sinqertë të diturisë.

Prandaj, mbaje këtë fort në zemrën tënde... mos zhyt në iluzione duke shpresuar e duke u munduar të fluturosh me pupla... se ti mund të jesh shqiponjë apo skifter. Jo! Lëre më pastaj të mund të jesh ndonjë sorrë! S’ke për të qenë! Mos e shpreso këtë. Por shpreso të mësosh nga Feja atë që do të shpëtojë nga Dënimi i Zotit të Botëve.

Por ama, që të mendosh se kushdo që vë mbi kokë një takije, vesh një xhelabije dhe mban para vetes një libër, ky na u bë dijetar! Si mund të jetë dijetar? Çfarë është ky budallallëk!

Kijeni frikë Allahun, se me të vërtetë kjo rrugë është rruga e sinqeritetit. Rruga e dijes është rruga e sinqeritetit për Umetin. Rruga për të gjetur udhëzimin dhe për të udhëzuar të tjerët, siç ka thënë Zotëria i Pejgamberëve (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem). Pra, në hadithin e saktë muttefekun ‘alejhi, nga transmetimi i ‘Abdullah Ibn ‘Amr (radij-Allahu ‘anhu):

“Vërtetë Allahu nuk e heq dijen duke ua hequr atë njerëzve, por e heq dijen duke marrë ulematë derisa të mos mbetet më dijetar. Atëherë njerëzit do të marrin për udhëheqësa injorantët. Pastaj ata do të pyeten dhe do të japim fetva pa dije, kështu që do të humbasin vetet e tyre dhe do të humbasin të tjerët.” Kështu është thënë fjalë-për-fjalë.

“Do të marrin për udhëheqësa injorantët. Pastaj ata do të pyeten dhe do të japim fetva pa dije, kështu që do të humbasin vetet e tyre dhe do të humbasin të tjerët.”

Kështu që, shkaku i devijimit të vetvetes dhe devijimit të të tjerëve është injoranca. Kështu është thënë fjalë-për-fjalë. Dhe ajo që kuptohet prej tij është se shkaku i udhëzimit të vetvetes dhe udhëzimit të të tjerëve është dija. Dhe dija është rruga e shpëtimit. Por sikur njerëzit e arteve do t’i përbuzin të mëdhenjtë e tyre, çdo njëri të dalë kokë më vete, atëherë jeta e njerëzimit nuk do të rregullohet. Do t’i zhvlerësojnë artet... dhe çdo art ka mjeshtrin e vet.

Kurse ngadhënjimi vjen nga Allahu, Zoti i Botëve. Dituria është nder dhe krenari. Ajo nuk ta jep ty një pjesë të saj derisa ti të japësh krejt veten tënde. Dhe ti edhe nëse i dedikon asaj krejt veten tënde prapë se prapë je në rrezik: ajo ose mund të të japë diçka ose mund të mos japë. Dituria është nder. Nuk arrihet dija kështu, thjesht duke zgjatur duart dhe as duke e mbërthyer atë. Eh sa larg që është ajo! Dhe në këtë periudhë të hidhur të historisë së Umetit, duhet patjetër që gjithësecili t’i përmbahet takatit të tij e të mos i kalojë kufijtë e tij. Sikur ta mbyllte gojën injoranti do të kishin qenë i qetë dijetari.

Dhe kthimi është tek Allah, Zoti i Botëve dhe nuk ka ndryshim e as fuqi përveç se nga Allahu i Lartësuar e i Madhëruar. Mos e humbni kohën. Dhe mos i kaloni kufijtë tuaj o robër të Allahut!

Allahu, Zoti i Botëve, na udhëzoftë në Rrugën e Drejtë.

Lavdërimet dhe bekimet e Allahut qofshin mbi Pejgamberin tonë Muhamed; Allahu dhëntë lavdërimet dhe bekimet e Tij mbi të dhe mbi Familjen e tij.”

Këshillë për ata që janë sprovuar nga dashuria për të dalë në krye dhe famë.

Autor: Shejkh Sulejman Ibn Selimullah er-Rruhajli

Burimi: Sahab.net

Kjo është një këshillë e çmuar nga Shejkh Sulejman er-Rruhajli (hafidhahullah) gjatë mësimit të tij “Sherh Adab el-Meshij iles-Salat” në kursin e gjashtë të përvitshëm “el-Imam Ibn Kajjim el-Xheuzijjeh”, në xhaminë Benij Selemeh në Medinen Pejgamberike, dt. 28 Sheual, 1432 Hixhrij.

Tha Shejkhu, Allahu ia shpërbleftë me të mira:

“Përpara se të fillojmë mësimin dua t’u kujtoj o vëllezërit e mi një çëshje, lus Allahun ‘Azze ue Xhel që të japë mirësi e dobi në të, se prej epidemive dhe pengesave të mëdha që hasen në rrugën e kërkuesit të diturisë, në rrugëtimin e tij për kërkimin e dijes dhe në rrugëtimin e tij drejt Allahut ‘Azze ue Xhel është dashuria për të dalë në krye, është dashuria për famë, është dëshira që njerëzit të ta kenë nevojën, sepse me të vërtetë këto janë prej epidemive të mëdha. Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) thotë:

»لا تعلموا العلم لتباهوا به العلماء، ولا لتماروا به السفهاء، ولا تخيروا به المجالس، فمن فعل ذلك فالنار النار«

“Mos e mësoni dijen që të mburreni me të para Ulemave, dhe as që të debatoni me të injorantët, dhe as që të zini qoshet e mexhliseve. Dhe kush e bën atë, atëherë Zjarri, Zjarri!”

Selefët e Devotshëm – Allahu qoftë i kënaqur me ta – nuk e donin famën, nuk donin që të përmendeshin, pavarsisht dashurisë që kishin që të shfaqej e vërteta.

Ejub es-Sikhtijani thoshte: “Më kanë përmendur, mirëpo unë s’dua që të përmendem.”

Dhe kanë thënë për të se ai kur ecte kalonte nëpër rrugicat ku nuk e njihte askush, derisa disa thanë: “Nuk e di si e gjen rrugën ai andej!”

Thoshte Imam Ahmedi, Allahu ‘Azze ue Xhel pastë mëshirë për të: “Do të doja të isha në ndonjë prej rrugicave të Mekkes.” Dhe i thotë të birit të tij: “Do të doja të mos i atribohej asgjë prej saj babait tënd, mirëpo unë jam sprovuar me famën tashmë.”

Kështu që, llogariteni famën si bela dhe konsiderojeni atë bela. Prandaj nxënësi i dijes duhet ta kërkojë dijen me përulësi. Dhe sa herë e shton dijen, aq herë ai e shton edhe përulësinë e tij. Për këtë arsye, kur Imam Ahmedi – Allahu ‘Azze ue Xhel pastë mëshirë për të – tha se asgjë nuk krahasohet me kërkimin e dijes – dmth. asgjë prej veprave nafile – për atë që e ka të saktë nijetin e tij, i thanë: “E si mund të bëhet nijeti i tij i saktë?” Ai tha: “Duke e kërkuar atë me përulësi dhe duke patur për nijet t’i bëjë dobi vetes së vet.”

Prandaj, nxënësi i dijes duhet të përpiqet gjithmonë të jetë i përulur në kërkimin e diturisë, të përpiqet të jetë i sigurtë sepse asgjë nuk krahasohet me sigurinë. Për këtë arsye Selefët nuk ngarendnin për të dhënë fetva, nuk ngarendnin për të mbledhur pas vetes nxënësat e dijes, por i drejtonin njerëzit tek dijetari tjetër. Kur i vinte ndonjë pyetje dhe ai e dinte përgjigjen e saj, ai e drejtonte pyetësin tek dikush tjetër, kurse ai tjetri e drejtonte tek dikush tjetër, sikurse ka ndodhur kjo gjë mes disa Sahabëve – Allahu qoftë i kënaqur me ta – dhe kështu fetvanë e jepte dikush tjetër në vend të tij. Pastaj, ai që kërkoi fetvanë kthehej tek i dyti dhe e tregonte fetvanë që kishte marrë, kurse ai i thoshte: “Kështu them edhe unë.” Pastaj shkonte tek i pari dhe i tregonte fetvanë, edhe ai i thoshte: “Kështu them edhe unë.” Ata jo se nuk e dinin përgjigjen, porse e linin fetvanë për Ulematë e tjerë të cilëve ua njihnin diturinë dhe mençurinë.

Dhe nëse nxënësi i dijes sprovohet me dashurinë për të dalë në krye, për famë, që njerëzit t’i vijnë vërdallë, që njerëzit t’ia kenë nevojën, atëherë s’ka dyshim se ai është sprovuar me një sëmundje të hatashme. Më pas, nuk vonon shumë dhe do ta shikoni atë nxënës duke sharë Ulematë e Drejtë e të Besueshëm, mirësinë e të cilëve e kanë dëshmuar Muslimanët. Ajo sëmundje detyrimisht do ta shpjerë atë nxënës në sharjen e Ulemave të Mëdhenj e të Besueshëm, njerëzit e Mirësisë, njerëzit e Udhëzimit, njerëzit e Sunetit, siç janë Dijetarët tanë të Mëdhenj në Këshillin e Ulemave të Mëdhenj dhe në Komisionin e Përhershëm, si dhe Ulematë e tjerë të Mëdhenj, të tillë si Shejkh Salih Aali-Shejkh, Shejkh ‘Abdul-Muhsin el-‘Abbad, Shejkh Rabij’ el-Medkhalij, Shejkh ‘Ubejd el-Xhabirij, Shejkh Salih es-Suhajmi, si dhe shumë të tjerë prej atyre që i njohin nxënësat e dijes.

Dhe sot shikon se fjalët e atij nxënësi tregojnë se ai i shan ata Ulema jo për të ndihmuar Fenë, por në të vërtetë ai i shan ata sepse i shikon si pengesë në rrugën drejt famës së tij.

Prandaj, o ju vëllezër, nëse Ulematë kritikuan ndonjë gjë apo ndonjë person, në kritikën e tyre gjen dashuri për Fenë, shfaqjen e të vërtetës, refuzimin e të pavërtetës, sikurse i gjen këto në mënyrë të qartë tek refuzimet e Shejkh Rabij’ el-Medkhalij. Nëse njeriu i drejtë i lexon refuzimet e Shejkhut (Rabij’ el-Medkhalij) do të gjejë në to dashurinë, dëshirën e zjarrtë, devocionin dhe ndihmesën e tij për të nxjerrë në pah Fenë. Ndërkohë që në fjalët e disa të tjerëve gjen vetëpëlqim. Dhe nuk vonon shumë dhe ai e nxjerr haptazi atë dhe thotë: “Sa herë që u kemi thënë atyre ndonjë gjë ata thonë: Ulematë nuk kanë folur, Ulematë nuk e kanë thënë.” Atëherë përse e thua ti?! Pra ai e thotë haptazi për shkak se do të shajë ata dijetarë.

Pastaj nuk vonon shumë dhe ai do t’u vijë njerëzve me gjëra të reja, sepse ai është ashtu siç ka ardhur në transmetimin e Ibn Mes’udit (radij-Allahu ‘anhu) për atë që thotë: “Çfarë kanë njerëzit që nuk më ndjekin? Unë e kam mësuar përmendësh të gjithë Kur'anin dhe kam marrë dije. Me të vërtetë, ata nuk kanë për të më ndjekur derisa unë t’u shpik atyre ndonjë gjë.” Dhe kështu, ai u shpik atyre diçka që të bëhet i famshëm me të. Prandaj, ai ose do të bjerë në bidatin e kalimit të kufijve në tekfir, ose vjen me bidate të tjera që kundërshtojnë Rrugën e Ehli-Sunetit dhe Xhematit me qëllim që të fitojë famë me to dhe të bëhet i njohur nëpërmjet tyre. Dhe nëse Ulematë e sqarojnë se ato gjëra janë bidat, ai bëhet arrogant dhe refuzon Ulematë. Nuk i refuzon me të vërtetën, porse i refuzon me Batil (me të pavërtetën).

E thëm këtë o vëllezërit e mi si këshillë për veten time – e sa nevojë kam unë për të – dhe si këshillë për vëllezërit e mia që ata të mos bien në këtë fatkeqësi.

Lus Allahun ‘Azze ue Xhel me Emrat e Tij të Bukur dhe Cilësitë e Tij të Larta që ta shërojë atë që është sprovuar me këtë sëmundje dhe ta kthejë tek Udhëzimi, tek Haku, tek Suneti, ta bëjë atë – nëqoftëse kthehet – flamur prej flamujve të Sunetit, të na mjaftojë neve dhe juve nga sherri i kësaj fatkeqësie, si dhe të na bëjë neve prej të udhëzuarve dhe udhëzues për të tjerët, që ta duam mirësinë dhe njerëzit e saj, si dhe ta ndihmojmë Hakun dhe njerëzit e tij.

Këto fjalë i thashë për një pyetje që ma drejtoi një prej nxënësve të dijes rreth kësaj teme.

Dhe lus Allahun ‘Azze ue Xhel që ta vendosë Hakun në fjalën time dhe ta bëjë atë të mirë e të dobishme.”

Perla të Urtësisë nga të Parët tanë të Mirë (Selefus-Salih)

Burimi: Troid.org 

Mes Shpresës dhe Frikës:

Sufjan Ibn Ujejne (v.198H), Rahimullah, ka thënë: “Ai, gjynahu i të cilit është për shkak të epshit, atëherë mbaji shpresat për të; dhe ai, gjynahu i të cilit është për shkak të kryelartësisë, atëherë frikësohu për të, sepse Ademi (paqja qoftë mbi të) e bëri gjynahun për shkak të epshit dhe u fal; kurse Iblisi e bëri gjynahun për shkak të kryelartësisë dhe u mallkua.” [Transmetuar nga Imam Dhehebi në Sijer A’lamun-Nubela (8/471)]

Shenjat e Vëllazërisë të Vërtetë:

Ali Ibn Ebi Talib, radijAll-llahu anhu, ka thënë: “Vëllai yt është ai i cili nëse ndonjëherë të shkakton ndonjë dëm, atëherë ai nuk rresht së paturi mëshirë ndaj teje. Nuk është vëllai yt ai i cili, nëse të vështirësohen çështjet, ai fillon të të shajë e të të ofendojë.” [Transmetuar nga Ibn Kethiri në el-Bidaje uen-Nihaje (7/128)]

Dobësimi i Dëvotshmërisë:

Imam Hasan el-Basri (v.110H), Rahimullah, ka thënë kur pa një grup njerëzish që po debatonin me njëri-tjetrin: “Këta janë lodhur duke bërë ibadet, llafet u janë bërë më të lehta dhe devotshmëria e tyre ka rënë dhe kjo është arsyeja përse po bëjnë muhabet.” [Transmetuar nga Ahmedi në ez-Zuhd (fq.272) dhe Ebu Nu’ajm në el-Hiljetul-Eulija (2/156)]

Ijas Ibn Mu’auije (v.122H), Rahimullah, ka thënë: “Nuk ka njeri që s’i njeh të metat e tij, përveç ai që është budalla.” I thanë: “Po e meta jote kush është?” Ai tha: “Të folurit e tepërt.” [Transmetuar nga Ebu Nu’ajm el-Esbahani në Hiljetul-Eulija (3/124)]

Mburoja e Dijetarit:

Imam Malik Ibn Enes (v.179H), Rahimullah, ka thënë: “Mburoja e dijetarit është thënia ‘Nuk e di’. Nëse ai e harron atë, atëherë do ta godasin armiqtë e tij.” [Hiljetul-Eulija (6/323)]

el-Hajthem Ibn Xhemil ka thënë: “E dëgjova Malikun të pyetej për 48 çështje. Ai u përgjigj për 32 prej tyre duke thënë ‘Nuk e di’. [Transmetuar nga Ibn Abdul-Berr në Xhami’ul-Bejanil-Ilm ue Fadlihi (2/25)]

Abdur-Rrahman Ibn Mehdi (v.198H), Rahimullah, ka thënë: “Ishim me Malik Ibn Enes kur erdhi një person dhe tha: “O Ebu Abdullah, kam udhëtuar një distancë prej gjashtë muajsh. Njerëzit e vendit tim më dërguan që të pyes për një çështje.” Ai tha: “Pyet!” Kështu, personi e pyeti për disa gjëra, kurse ai u përgjigj: “Nuk e di.” Personi kujtoi se kishte ardhur tek dikush që dinte gjithçka, kështu që i tha: “Çfarë t’u them tani njerëzve të vendit tim kur të kthehem?” Ai tha: “Thuaju që Malik Ibn Enes nuk e dinte.” [Transmetuar nga Ibn Ebi Hatim në el-Xherh uet-Ta’dil (1/17)]

Dije të Dobishme apo Muhabet:

Abdullah Ibn Mes’udi, radijAll-llahu anhu, ka thënë: “Jeni në një kohë në të cilën ka shumë dijetarë kurse ata që flasin janë të pakët. Pas jush do të vijë një kohë në të cilën dijetarët do të jenë të pakët kurse ata që flasin do të jenë të shumtë.”

[Transmetuar nga taberani në el-Kebir (n.8066) dhe Bukhari në Edebul-Mufrad (n.789) dhe el-Hafidh Ibn Haxher e ka deklaruar të saktë në Fet’hul-Bari (10/1510)]

Normat e Sjelljes në Islam.

Nëse do ta këshillosh vëllain tënd duke i shkruajtur,atëherë duhet patjetër të përmendësh emrin tënd.

Autor: Shejkh Muhamed Salih el-‘Uthejmin

Burimi: “Sherh Rijadis-Salihiin” (vëll.2/fq.522-523)

Nga Ebi Bekrah Nufej’ Ibnul-Harith (radij-Allahu ‘anhu), nga Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) i cili ka thënë:

“Me të vërtetë koha rrotullohet sipas ciklit të saj qëkurse Allahu krijoi qiejt dhe tokën: viti ka dymbëdhjetë muaj. Prej tyre katër janë të shenjtë: tre të njëpasnjëshëm, Dhul-Ka’deh, Dhul-Hixheh dhe Muharram, si dhe muaji Rexheb që vjen para tyre, midis Xhumades dhe Sha’abanit. Cili muaj është ky?”

Ne thamë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më së miri.”

Dhe ai heshti derisa menduam se do ta quante muajin me ndonjë emër tjetër.

Ai tha: “A nuk është Dhul-Hixheh?”

Ne thamë: “Posi!”

Ai tha: “Kush është ky vend?”

Ne thamë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më së miri.”

Ai heshti derisa menduam se do ta quante me ndonjë emër tjetër, pastaj tha: “A nuk është Qyteza (emër tjetër i Mekkes)?”

Ne thamë: “Posi!”

Ai tha: “Çfarë dite është kjo?”

Ne thamë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më së miri.”

Ai heshti derisa menduam se do ta quante me ndonjë emër tjetër, pastaj tha: “A nuk është dita e Kurbanit (Bajrami)?”

Ne thamë: “Posi!”

Ai tha: “Atëherë, gjaku juaj, pasuria juaj dhe nderi juaj është i shenjtë për ju ashtu siç është kjo Dita juaj, në këtë Qytezën tuaj, në këtë Muajin tuaj. Pastaj do takoheni me Zotij tuaj dhe Ai do t’ju pyesë për veprat tuaja, prandaj mos u shndërroni mosbesimtarë (kufar) mbas meje duke qëlluar qafat e njëri-tjetrit. Dhe le ta njoftojë ai që është prezent atë që nuk është prezent se ndoshta ai që njoftohet është më i zgjuar se ai që dëgjoi.”

Pastaj tha: “A e përcolla, a e përcolla?”

Ne thamë: “Po!”

Ai tha: “O Allah dëshmo.”

Transmetuar nga Bukhari dhe Muslimi.

Ka thënë Shejkh ‘Uthejmini (rahimehullahu rahmeten uasi’ah) në shpjegimin e këtij hadithi:

“Në këtë hadith ka paralajmërim për nderin e Muslimanëve, se nuk i lejohet Muslimanit që të cënojë nderin e vëllait të tij, as me të vërtetë e as rrejshëm; sepse ai po ta ketë cënuar nderin e tij me diçka që është e vërtetë, atëherë ka bërë gibet (e ka përgojuar), e nëse ka qenë me diçka të rrejshme ka shpifur për të. Andaj ti, nëse shikon tek vëllai yt diçka që e kritikon, tek ibadeti i tij apo tek morali i tij apo tek sjellja e tij, atëherë e ke detyrë që ta këshillosh. Dhe kjo është prej të drejtave që ai ka tek ty. Këshilloje atë në privat, mes teje dhe atij, me gojë ose me shkrim. Kështu t’i e çon në vend përgjegjësinë tënde.

Mirëpo, këtu ka një gjë që duhet patjetër të merret parasysh; ti nëse do ta këshillosh atë me shkrim, atëherë duhet patjetër që të përmendësh emrin tënd, as mos kij frik as mos ji burrac. Përmend dhe shkruan: nga filani për vëllanë e tij, filani i biri filanit... es-Selamu alejkum ue rahmetullahi ue barakatuhu, e më pas... unë të qortoj për këtë gjë... Kjo për arsye se nëse ai e njeh emrin tënd do të ftojë ose do vijë tek ty dhe do të diskutojë për çështjen në fjalë. Por nëse je frikacak dhe e hedh nga muri, atëherë kjo nuk i ka hije Muslimanit, kjo nuk është këshillë, sepse ti do vazhdosh të mbash në zemrën tënde kritikën për gabimin që pe tek ai, kurse ai do të mbetet dhe do vazhdojë në gabimin e tij. Kjo për shkak se ai që shkroi këshillën për të nuk është para tij që t’ia shpjegojë mendimin e vet dhe të shqyrtojë mendimin e tij. Kështu ai do të mbetet tek e keqja e tij, tek gabimi i tij. Por ama, nëse ai e shkruan emrin e tij, ai do të jetë i falenderuar për këshillën dhe ai që mori letrën dhe u këshillua mund të flasë me të dhe t’i shpjegojë çështjen e tij, derisa njëri nga ata të dy të bindet me fjalën e tjetrit.”

Bindja ndaj nënës.

Autor: Shejkh ‘Abdul-‘Azijz ibn Baz

Pyetje: Unë kam nënën time dhe ndonjëhërë zihem me të sepse nuk arrij ta përmbaj veten. Pra, çfarë duhet të bëjë? Më jepni dobi (me anë të përgjigjes tuaj) Allahu u dhëntë dobi edhe juve po ashtu.

Përgjigje: Ti e ke detyrë të jesh i butë dhe të sillesh mirë me të dhe të mos grindesh me të. E drejta e nënës është shumë e madhe dhe poashtu e drejta e babait është shumë e madhe.

Allahu - Xhele-le ue ‘Ala - në shumë vende në Librin e Tij Madhështor thotë:

وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا

“...silluni mirë me prindërit...” [el-Bekare - 83, en-Nisa - 36, el-En’am - 152, el-Israa - 23]

Dhe Allahu i Pastër nga çdo e metë, thotë:

اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ

“Bëhu falenderues ndaj Meje dhe prindërve të tu! Tek Unë do të ktheheni të gjithë.” [Lukman, 14]

Poashtu, Allahu i Pastër nga çdo e metë, thotë:

وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا ﴿٢٣﴾ وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿٢٤﴾

“Zoti yt ka urdhëruar, që të mos adhuroni askënd tjetër përveç Atij dhe që të silleni mrë me prindërit. Nëse njëri prej tyre ose të dy arrijnë pleqërinë te ti, mos u thuaj atyre as “uh”, mos i kundërshto, por drejtohu atyre me fjalë respekti. Lësho para tyre krahët e përuljes prej mëshirës dhe thuaj: “O Zoti im, mëshiroji ata, ashtu siç më kanë rritur mua, kur unë isha i vogël!” [el-Isra, 23-24]

Pra, detyra e të birit është që të ketë frikë Allahun, të sillet butë me prindërit dhe të mos grindet me ta, por të heshtë apo t’u flasë në mënyrën më të mirë. E nëse babi i flet ashpër apo e ofendon, ai duhet t’i thotë: Allahu të udhëzoftë, Allahu qoftë i kënaqur me ty, Allahu të shpërbleftë me të mira, e jo t’i përgjigjet me ashpërsi apo me fjalë të këqija.

Edhe nëse e shan babai apo nëna, ai thotë: Allahu të shpërbleftë me të mira, Allahu qoftë i kënaqur me ty, Allahu të udhëzoftë o nëna ime, dhe të tjera fjalë të mira si këto. Ai kurrë nuk duhet t’u drejtohet atyre me sjellje të keqe. Atij nuk i lejohet që tu drejtohet atyre me sjellje të keqe, të grindet me ta apo të ngrejë zërin para babait apo nënës së tij.

E lusim Allahun të na udhëzojë të gjithëve.

Mjerë për ata që janë të padrejtë me gratë e tyre.

Autor: Shejkh Muhamed bin Salih el-‘Uthejmin

Shkëputur nga tefsiri i sures Mutafifin

Burimi: SalafiTalk.net

01. Mjerë për ata që hanë në peshë (dhe matje),

02. Ata të cilët kur masin për vete, e marrin masën të plotë,

03. ndërsa, kur u masin apo u peshojnë të tjerëve, u japin më pak nga ç’duhet.

04. A nuk mendojnë ata se do të ringjallen,

05. në një Ditë të madhe,

06. Ditën, kur të gjithë njerëzit do të dalin para Zotit të botëve?!

Shejkh Ibn ‘Uthejmini ka thënë në shpjegimin e këtyre ajeteve:

“Mjerë”: Fjala mjerë përsëritet në Kur'an shumë herë dhe sipas mendimit më të saktë ajo është një fjalë kërcënuese me të cilën Allahu kërcënon ata që kundërshtojnë urdhërin e Tij apo që shkojnë mbas atyre gjërave të cilat Allahu ua ka ndaluar. Dhe ndalimi është përmendur në fjalinë që vijon mbas kërcënimit.

Kështu që, në këtë rast Allahu i Lartësuar thotë mjerë për Mutafifinët. Por kush janë këta Mutafifinët? Këta Mutafifinë janë shpjeguar në ajetin që vjen më mbas. Ai tha: “Ata të cilët kur masin për vete, e marrin masën të plotë, ndërsa, kur u masin apo u peshojnë të tjerëve, u japin më pak nga ç’duhet.”

“Ata të cilët kur masin për veten, e marrin masën të plotë.” Domethënë, kur ata blejnë nga njerëzit gjëra që peshohen, ata u kërkojnë atyre të drejtën e peshës së plotë pa lënë gjë mangut.

“ndërsa, kur u masin apo u peshojnë të tjerëve, u japin më pak nga ç’duhet.” Por nëse janë ata që peshojnë apo që shesin mish me peshë apo diçka që matet, atëherë ata e japin atë me peshë (apo masë) të mangët.

“u japin më pak nga ç’duhet.” Domethënë, ata i kërkojnë fill e për pe të drejtat e tyre kurse të tjerëve ua lënë mangut. Pra, ata i përziejnë dy gjëra: përziejnë koprracinë me lakminë. Ata i kërkojnë të drejtat e tyre të plota kurse të tjerëve nuk ua japin të plota të drejtat që u takojnë

Pra, ata përziejnë dy gjëra: përziejnë koprracinë me lakminë. Koprracia është në kërkimin e të drejtave të plota pa lënë gjë mangut, kurse lakmia për arsye se ai nuk e jep të plotë peshën që ka detyrë ta japë.

Ky shembull që përmend Allahu i Lartësuar për peshën dhe masën është thjesht një shembull, prandaj ai zbatohet edhe për çdo situatë tjetër përveç kësaj.

Kështu që, ata të cilët i kërkojnë të plota të drejtat e tyre që u takojn por nga ana tjetër nuk i japin të plota të drejtat që u takojnë njerëzve, ata përfshihen tek këto ajete fisnike.

Një shembull për këtë është kur burri kërkon nga gruaja e tij që ajo t’i japë të drejta të plota dhe ai nuk lëshon pe në asnjë nga të drejtat e tij. Por kur vjen puna për t’i dhënë gruas të drejtat e saj, atëherë ai i cungon ato dhe nuk i jep aq sa i takojnë asaj.

Dhe ka shumë ankesa nga ana e grave për këta lloj burrash, Allahu na ruajt. Kjo arrin deri aty sa që shumë burra kërkojnë që gratë t’u japin të gjitha të drejtat e tyre, mirëpo ata nuk u japin grave të gjitha të drejtat që ato kanë. Ndoshta burrat as nuk arrijnë t’u japin grave të drejtat e tyre më themelore, siç është shpenzimi për to, të kalosh një jetë të mirë me to, etj.

Vërtet, të bësh padrejtësi kundër një personi tjetër është më e rëndë sesa t’i bësh padrejtësi vetes në të drejtat e Allahut, pasi padrejtësia që njeriu i bën vetes së tij në të drejtat e Allahut varet në Dëshirën e Allahut, çfarëdo gjynahu qoftë ai me përjashtim të Shirkut. Nëse Allahu do e fal personin dhe nëse Ai do e dënon atë.

Kurse sa i përket të drejtave të njerëzve, për to duhet dhënë shpagim. Prandaj Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Cilin konsideroni ju të falimentuar?” Ata thanë: “Ai që nuk ka dirhem dhe nuk ka asgjë në zotërim.” Ai (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Me të vërtetë, i falimentuar nga Umeti im është ai që do të vijë Ditën e Gjykimi me vepra të mira sa malet, mirëpo ai i ka bërë padrejtësi këtij personi, ka sharë këtë tjetrin, ka goditur këtë tjetrin, ka marrë pasurinë e atij tjetrit. Kështu që, personi të cilit ai i kishte bërë padrejtësi do të marrë nga veprat e tij të mira, edhe ai personi tjetër do të marrë nga veprat e tij të mira, edhe ai tjetri do të marrë nga veprat e tij të mira. Dhe nëse veprat e tij të mira mbarojnë përpara se ai të shlyejë ato që u detyrohet atyre, atëherë atij do t’i jepen gjynahet e atyre të cilëve u kishte bërë padrejtësi. Gjynahet e tyre do t’i hidhen mbi krye kurse ai do të hidhet në Zjarr.”

Andaj, këshilla ime për ata që lënë mangut apo që lënë mbas dore të drejtat e grave të tyre është që të kenë frikë Allahun ‘Azze ue Xhel sepse Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka këshilluar për këtë në tubimin më të madh që ka dëshmuar Bota Islame gjatë jetës së të Dërguarit të Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), në ditën e Arafatit, gjatë Haxhit të Lamtumirës. Ai tha: “Kijeni frikë Allahun në lidhje me gratë tuaja sepse ju i keni marrë ato si amanet nga Allahu dhe juve u është bërë e lejuar që të keni marrëdhënie intime me to nga Fjala e Allahut.”

Ai ka thënë gjithashtu: “Kijeni frikë Allahun në lidhje me gratë tuaja pasi ato janë ndihmëset tuaja.”

Respektimi i të Drejtave të Fqinjit

Autor: Shejkh Zejd bin Hadij el-Medkhalij

Burimi: “el-Efnan en-Nadije Sherh Mendhumat es-Subul li-Fik’his-Sunen el-Meruije” vëll. 6, fq. 220-222

Sa e sa tekste të qarta që gjejmë në lidhje me inkurajimin për të nderuar fqinjin, për të qenë i mirësjellshëm me të dhe për të mos e dëmtuar atë. Allahu i Lartësuar thotë:

“Adhuroni Allahun dhe mos i vini Atij shok në adhurim, dhe u bëni mirësi prindërve, të afërmve, jetimëve, të varfërve që lypin, fqinjit të afërt, fqinjit të largët, shokut pranë, udhëtarit (që takoni) dhe atyre (robërve) që i keni nën pushtetin tuaj. Vërtet Allahu nuk i do ata që janë kryepërpjetë e që mburren.” [Nisa, 36]

Dhe ka ardhur në dy Sahihët nga hadithi i Ibn ‘Umerit dhe A’ishes (radij-Allahu ‘anhum), të cilët kanë thënë të dy se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë:

“Xhibrili nuk rreshti së më këshilluari për fqinjin derisa mendova se ai (fqinji) do të kishte pjesë në trashëgiminë e tij (d.m.th. të fqinjit tjetër).” [1]

Dhe në Sahihun e Muslimit nga hadithi i Ebi Shurejh el-Khuza’i se Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit, atëherë le të sillet mirë me fqinjin e tij, dhe kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit le ta nderojë mysafirin e tij, dhe kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit le të flasë mirë ose të heshtë.” [2]

Dhe në dy Sahihët ka ardhur saktësisht obligimi për të shmagur çfarëdolloj dëmi ndaj fqinjit dhe kjo vërtetohet nga transmetimi i Ebi Hurejras (radij-Allahu ‘anhu) se i Dërguari i Allahut (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë:

“Kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit të mos e dëmtojë fqinjin e tij, dhe kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit le ta nderojë mysafirin e tij, dhe kushdo që beson me të vërtetë Allahun dhe ditën e fundit le të flasë mirë ose të heshtë.” [3]

I ngjashëm me këtë obligim në lidhje me mënjanimin e çfarëdolloj dëmi ndaj fqinjit është ajo çfarë transmeton sërish Ebu Hurejra nga Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) se ai ka thënë:

“Pasha Allahun, ai nuk ka besuar, pasha Allahun ai nuk ka besuar, pasha Allahun ai nuk ka besuar.” Kështu që i thanë: “Kush o i Dërguari i Allahut?” Dhe ai tha: “Ai, nga dëmi [4] i të cilit nuk është i sigurt fqinji i tij.” [5]

Poashtu, është përmendur në lidhje me mirësjelljen duke u dhënë dhurata atyre që u takojnë etj, sikurse gjendet në transmetimin e Nënës së besimtarëve, A’ishes (radij-Allahu ‘anha) e cila ka thënë:

“Unë thashë: “O i Dërguari i Allahut, unë kam dy fqinj dhe cilit prej tyre duhet t’ia jap dhuratën time?” Ai tha: “Atij që është më afër derës tënde.” [6]

Ka edhe shumë tekste të tjera që tregojnë inkurajimin për të respektuar të drejtat e fqinjit. Por për sa i përket hadithit:

“Fqinjët janë tri llojësh: Fqinji që ka një të drejtë - dhe ai është fqinji me të drejtën më të vogël; fqinji që ka dy të drejta dhe fqinji që ka tri të drejta. Fqinji që ka tri të drejta është ai që ka të drejtat më të mira. Sa i përket fqinjit që ka një të drejtë, ai është mushriku i cili nuk ka lidhje me të; ai ka një të drejtë si fqinj. Sa i përket fqinjit që ka dy të drejta, ai është fqinji Musliman i cili ka të drejtën e Islamit dhe të drejtën e fqinjit. Kurse sa i përket fqinjit që ka tri të drejta, ai është fqinji Musliman që ka të bëjë me të (lidhje farefisnore), kështu që ai ka të drejtën e fqinjit, të drejtën e Islamit dhe të drejtën e lidhjeve (farefisnore).”

Zinxhiri i transmetimit të këtij hadithi është shumë i dobët, përveç që domethënia e tij është e kuptueshme dhe diçka e prekshme në punët e njerëzve.

Kështu që, o vëlla Musliman, nëse i ke përmbushur këto tetë cilësi që vijojnë më poshtë, atëherë ti i ke respektuar të drejtat e fqinjit tënd:

Cilësia e parë: Ta nderosh atë, dhe kjo bëhet duke i mësuar atij çështjet e Fesë së tij nëse ai është injorant rreth tyre dhe ti të mësosh nga ai nëse je injorant. Poashtu, që ta urdhërosh për të mirën dhe ta ndalosh nga e keqja dhe ta thërrasësh në rrugën e mirësisë dhe anasjelltas ta pranosh edhe ti një gjë të tillë prej tij sa herë që ai sjell diçka të tillë në shtëpinë e tij.

Cilësia e dytë: Ta nderosh atë duke i blerë dhurata, për shkak se ajo largon ofendimet nga gjokset dhe u sjell zemrave dashuri e respekt dhe tregon një reagim të mirë e të drejtë.

Cilësia e tretë: Të gëzohesh me gëzimin e tij për sa kohë që është i lejuar në Fe dhe t’i gjendesh pranë duke i ofruar ndihmë kur atij i vështirësohen punët dhe gjatë mundimeve e dëshpërimeve.

Cilësia e katërt: Të ruash nderin, pasurinë dhe gjakun e tij qoftë kur ai është i pranishëm apo qoftë kur nuk është i pranishëm, duke e bërë këtë me sinqeritet vetëm duke kërkuar Fytyrën e Allahut.

Cilësia e pestë: T’i parandalosh të gjitha rrugët të cilat mund t’i sjellin dëm apo bezdi atij dhe familjes së tij si dhe të tjerëve që që janë të njohurit e tij.

Cilësia e gjashtë: Nëse atij i qe shkaktuar ndonjë lloj dëmi apo padrejtësie nga ty apo nga ndonjë anëtar i familjes tënde, atëherë kërkoi atij ndjesë menjëherë dhe vendos drejtësi e harmoni për veten tënde. Dhe në këtë mënyrë do ta bësh atë që të jetë i kënaqur me ty dhe të të besojë.

Cilësia e shtatë: Nëse ai të shkakton ndonjë dëm apo bezdi, atëherë përpiqu që ta durosh sa më shumë që të kesh mundësi dhe Allahu ka për ta bërë këtë si rrugëdalje për ty (nga problemet që ke).

Cilësia e tetë: Duke mos e ndaluar atë nëse ai lëviz ndonjë hu nga gardhi ndarës nëqoftëse ai e ka të nevojshme për ta bërë. Ndërkaq ti e di se kjo lëvizje e tij nuk do t’i shkaktojë asnjë dëm struktural shtëpisë tënde pasi Allahu është Mbrojtësi dhe Ruajtësi yt dhe Ai nuk do t’i lëjë veprat e tua që të humbasin.

Fundnota:

[1] – Transmetuar nga Bukhari në librin e Edebeve, kapitulli: Këshillë në lidhje me fqinjin, vëll. 9, fq. 9; Muslimi në librin el-Birr ues-Sil-le, kapitulli: Këshillë në lidhje me fqinjin, vëll. 5, n. 2624, fq. 2025.

[2] – Transmetuar nga Bukhari në librin e Edebeve, kapitulli: Kushdo që beson Allahun dhe ditën e fundit, vëll. 9, fq. 10; Muslimi në librin e Imanit, kapitulli: Inkurajimi për të nderuar fqinjin, vëll. 1, n. 47, fq. 68.

[3] – Ibid.

[4] – Buwa’ik do të thotë dashakeqje, ligësi e brendshme.

[5] – Transmetuar nga Bukhari në librin e Edebeve, kapitulli: Gjynahu i atij, nga dëmi i të cilit nuk është i sigurt fqinji i tij, vëll, 10, fq. 9.

[6] – Transmetuar nga Bukhari.

 

Edukimi i Femijeve ne Islam.

Mësojini fëmijët tuaj që t’i bëjnë dhikër Allahut.

Autor: Shejkh Sulejman Rruhajli

Burimi: http://www.sahab.net/forums/index.php?showtopic=154954

Prandaj o vëllezër, prej gjërave ndaj të cilave ne jemi të shkujdesur, është edhe që t’i edukojmë fëmijët tanë që t’i bëjnë dhikër Allahut, që t’i mësojmë ata t’i bëjnë dhikër Allahut, që në vegjëli duhet që ne t’i mësojmë ata t’i bëjnë dhikër Allahut.

Unë ua kam përmendur vazhdimisht disa vëllezërve të dashur tek unë, se ne e kemi detyrë që mos të lemë askënd që të na e kalojë në mësimin e sures el-Fatiha djemve tanë dhe vajzave tona dhe dhikrin e Allahut – SubhaneHu ue Te’ala. Pse? Sepse nëse ne ua mësojmë atyre suren el-Fatiha, sa herë që (ata) do ta lexojnë suren el-Fatiha, Allahu ka për të na shkruajtur edhe neve shpërblimin që do marrin ata; dhe nëse u mësojmë atyre dhikrin e Allahun, sa herë që do të thonë “SubhanAllah”, Allahu do të shkruajë edhe për ne shpërblimin që do marrin ata. Ne vdesim dhe varrosemi në varret tona, kurse shpërblimet tona vazhdojnë akoma në dunja, për shkak të dhikrit që bëjnë fëmijët tanë, sepse jemi ne ata që i mësuam ata që t’i bëjnë dhikër Allahut – SubhaneHu ue Te’ala.

Është për të ardhur keq që shumë njerëz sot u mësojnë fëmijëve të tyre gjëra që nuk u bëjnë dobi, gjëra qesharake apo gjëra për t’u dëfryer apo gjëra të ngjashme me këto. Madje ndokush tregohet i zellshëm me fëmijët e tij që ata të mësojnë përmendësh gjëra që nuk u bëjnë dobi, në mos që i dëmtojnë, dhe nuk tregohen të zellshëm që ata të mësojnë Fatihanë ose që të mësojnë përmendësh dhikër që u bën dobi atyre, si dhe që t’i mësojnë ata që t’i bëjnë gjithmonë dhikër Allahut – SubhaneHu ue Te’ala.

Një kthesë e rëndësishme në edukimin e fëmijëve në fe.

Autor: Shejkh Ibën Uthejmin

Burimi: “Kaulul-Mufid ‘ala Kitabi Teuhid”, 2/423 

Duhet që fëmijëve t’u mësohen dispozitat e fesë bashkë me argumentet e tyre.

P.sh. nëse do t’i thuash birit tënd: Përmende Allahun (thuaj bismilah) kur hanë dhe (thuaj) elhamdulilah kur mbaron. Nëse ti ia thua këtë, arrihet me të ajo që është për qëllim.

Por, nëse i thua: Përmende Allahun kur hanë dhe (thuaj) elhamdulilah kur mbaron ngaqë Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – ka urdhëruar që të përmendet (Allahu) kur fillon të hash dhe ka thënë:   

إن الله ليرضى عن العبد يأكل الأكلة ويحمده عليها، ويشرب الشربة ويحمده عليها

“Me të vërtet Allahu gëzohet me robin i cili kur ha ushqim e falenderon Atë, dhe kur pi e falenderon Atë”.

Nëse e vepron këtë përfitove dy gjëra:

E para: e drejton birin tënd në pasimin e argumenteve.

E dyta: e edukon atë për dashurinë ndaj të Dërguarit – ‘alejhi salatu ue selam -, dhe se i Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – është imam (prijës) që pasohet, dhe është obligim marrja e këshillave të tij.

Në realitet, neglizhohet tej mase ndaj kësaj. Shumica e njerëzve i udhëzojnë bijtë e tyre vetëm nga dispozitat, porse ata nuk i lidhin udhëzimet e tyre me burimin, e që është Kurani dhe Sunneti.

Edukata e mësimit të namazit fëmijëve kur ata janë shtatë vjeç.

Autor: Shejkh Muhamed Aman el-Xhamij

Burimi: http://www.sahab.net/forums/index.php?showtopic=113572

 

Shejkh Muhamed Aman el-Xhamij:

E treta është pjekuria, dhe e kundërta e saj është fëmijëria. Fëmija i cili është nën  moshën shtatë vjeç, nuk logjikon, për këtë arsye jemi urdhëruar që t’i urdhërojmë fëmijët tanë që të falin namazin kur janë shtatë vjeç, sepse ata para kësaj (moshe) nuk logjikojnë dhe kufizimi i tij është në moshën shtatë vjeçe për arsye të fjalës së tij – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: 

مُرُوا أَبْنَاءَكُمْ بِالصَّلاَةِ لِسَبْعٍ، وَاضْرِبُوهُمْ عَلَيْهَا لِعَشْرٍ، وَفَرِّقُوا بَيْنَهُمْ فِي الْمَضَاجِعِ 

“Urdhëroni fëmijët tuaj që të falin namazin në moshën shtat vjeçe, dhe rrihni (nëse nuk e falin namazin) në moshën dhjetë vjeçare, dhe ndani në shtretërit e tyre.”

Kjo është edukatë islame më të cilën duhet të angazhohemi në urdhërimin e fëmijëve për të falur namazin kur janë në moshën shtatë vjeçe. Kjo nuk do të thotë që t’i urdhërosh ata vetëm duke i thënë atij falu. Nga urdhri i të Dërguarit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – që na drejtohet neve për t’i urdhëruar fëmijët për faljen e namazit, kjo kuptohet detyrimisht që t’ua mësojmë atyre namazin.

Kurse t’i thuash fëmijës, i cili lozë para derës: “Shko në xhami dhe fale namazin,” kurse ti, nuk e ke mësuar se si të pastrohet (se si merret abdes, etj) e as nuk e ke mësuar se si të falet, (për këtë që bëre) nuk lirohesh nga përgjegjësia, porse lirohesh nga përgjegjësia nëse ia mëson pastërtinë (abdesin) dhe ia mëson namazin, pastaj i thua: falu. Këtu (në këtë rast), ke dhënë shembull.

Por, atë që veprojnë shumë njerëz të cilët e marrin fëmijën shtatë vjeç apo më pak se shtatë dhe ky fëmijë nuk është pastruar (është pa abdes) dhe nuk di si falet namazi dhe e vendos atë në saf, atëherë, ky saf konsiderohet i shkëputur për shkak se ky fëmijë qëndron në saf, ngaqë ai nuk ka namaz (ngase nuk ka abdes sh.p). Për këtë person zbatohet fjala e tij – ‘alejhi salatu ue selam: 

من وصل الصف وصله الله ومن قطع الصف قطعه الله

“Kush bashkohet me safin, Allahu e afron atë, e kush e këput safin, Allahu i këput lidhjet me të.”

E merr një fëmijë i cili nuk është i vëmendshëm në namaz dhe e vendos atë në safin e parë, pas imamit bashkë me ty, dhe njerëzit heshtin duke u servilosur, kurse ai (fëmija) nuk është në namaz (s’ka namaz), dhe ndoshta ai nuk është pastruar as edhe në trupin e tij, sepse ti e ke marr atë para derës së shtëpisë përpara se t’ia mësosh pastërtinë dhe namazin. Ky veprim është i gabuar.

Andaj, është për detyrë që ta mësosh atë në shtëpi se si të pastrohet dhe si të falet, pastaj ta mësosh atë ku të qëndroj, nuk duhet të qëndroj në safin e parë, porse qëndron aty ku qëndrojnë fëmijët. Në qoftë se xhemati mblidhen dhe afron duke bërë dy safe, atëherë ata (fëmijët) qëndrojnë në safin e dytë, d.m.th në safin e fundit pas safit të burrave. Kështu na ka edukuar i Dërguari – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – kështu që, e kemi për detyrë të kapemi pas kësaj edukate. Nëse fëmija ka mbushur dhjetë vjet dhe shfaq njëfarë lloj mosbindjeje dhe shkujdesjeje, ai rrihet që të edukohet dhe të frikësohet, në mënyrë që ta fal namazin dhe të kujdeset për të.

Dhe në këtë moshë i ndan nga shtrati i tyre i përbashkët, çdo fëmijë flenë vetëm. Kjo është edukata e Islamit.

 

Përktheu: Alban Malaj

Përktheu: Servet Mata

Përktheu: Jeton Shasivari

PENGESAT NË RRUGË.

 

Përktheu nga anglishtja: Driton Maxhuni

Redaktor fetar: Bahri Curri

Redaktor gjuhësor: Avni Avdiu

Titulli në origjinal: “Hindrances on the Road”

Autori: Abdul Malik el-Kasim

Botues: Sh.B. Fjala e Bukur

Fondacioni Humanitar Fondakos

Prishtinë Janar 2007

 

Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit!

“Nuk ka dyshim se për muslimanët e muslimanet, besimtarët e besimtaret, adhuruesit e adhurueset, të sinqertit e të sinqertat, durimtarët e durimtaret, të përvuajturit e të përvuajturat, sadakadhënësit e sadakadhënëset, agjëruesit e agjërueset, ruajtësit e nderit e ruajtëset e nderit, shumëpërmendësit e Allahut e shumëpërmendëset e Allahut, Allahu ka përgatitur falje (mëkatesh) dhe shpërblim të madh.” (Ahzabë, 35)

PËRMBAJTJA:

01 - HYRJE

02 - MOS RESPEKTIMI I TË DREJTAVE TË FQINJIT

03 - GËNJESHTRA NË ÇËSHTJE MARTESORE

04 - EKSPOZIMI I SEKRETEVE TË NJERËZVE

05 - MOSVESHJA E HIXHABIT

06 - VONIMI I MARTESËS

07 - MOSTOLERIMI I TË METAVE TË  NJËRI-TJETRIT

08 - MARRJA ME PUNË TË HUAJA

09 - GABIMET E VOGLA

10 - BISEDA E LIGË

11 - NEGLIZHIMI I FËMIJËVE

12 - TRAJTIMI I KEQ I PRINDËRVE

13 - NEGLIZHIMI I TË DREJTAVE TË PRINDËRVE

14 - SHOKËT E KËQINJ

15 - HIXHABI I MANGËT

16 - MOSKUJDESI NDAJ FËMIJËVE

17 - BASHKËSHORTJA SHKURAJUESE

18 - EKSPOZIMI I SEKRETEVE TË FAMILJES

19 - EKSPOZIMI I BUKURISË

20 - MOSEDUKIMI I FËMIJËVE ME SJELLJE TË MIRË

21 - MOSURDHËRIMI NË TË MIRË DHE MOSNDALIMI NGA E KEQJA

22 - PËRFUNDIMI

HYRJE

Të gjitha lavdërimet i takojnë Allahut, Zotit të gjithë botëve. Paqja dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi më të nderuarin e Pejgamberëve, Muhammedin (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), mbi familjen dhe shokët e tij.

Rruga për në Ahiret është e gjatë dhe e mundimshme. Ajo është e shtruar me pengesa, barriera, të meta dhe gabime. Megjithatë kurdoherë që muslimani ose muslimanja bie në gabim ai ose ajo pason gabimin e tij me pendim, duke e lutur Allahun që ta fal, duke iu kthyer Atij.

Ka shumë lloje të pengesave që muslimani mund t’i hasë në rrugë për në Botën Tjetër. Disa shembuj të këtyre pengesave mund të jenë: përtacia në kryerjen e veprave të adhurimit, injorimi i adhurimit vullnetar, angazhimi i tepërt me gjëra të papëlqyera, (të cilat Allahu dhe i Dërguari i Tij nuk i preferojnë, edhe pse ato nuk hyjnë në veprat e ndaluara) veprimi i asaj që Allahu e ka ndaluar, humbja e kotë e kohës dhe energjisë. Pa marr parasysh se a janë pengesat e vogla ose të mëdha, ato akoma janë pengesa të pakapërcyeshme për ata, të cilët nuk e kanë përgatitur veten sa duhet për këtë detyrë.

Është e vërtetë që nganjëherë, rënia në gabime ndoshta sinjalizon fillimin e devotshmërisë dhe rrugës, e cila shpie në pendim. Nëse ndodh ashtu, njeriu duhet të qëndrojë në rrugë me vendosmëri derisa ai ose ajo të arrijë fundin e saj, ku dielli i kësaj jete perëndon për herë të fundit, ndërsa dielli i botës tjetër lind. Atje besimtarët do të jetojnë në kopshtet e Adnit në kënaqësi dhe rahati. Ne e lusim Allahun të na bëj të gjithëve banorë të xhenetit!

Abdul Malik el-Kasim

 

Pengesa e parë

MOS RESPEKTIMI I TË DREJTAVE TË FQINJIT

Ka filluar muaji i shenjtë i ramazanit, muaj ky, të cilin kur muslimanët e agjërojnë me bindje ndaj Allahut dhe me këtë përpiqen të afrohen më tepër tek Ai. Barqet janë të uritura dhe perëndimi i diellit është afër. Familja është e ulur rreth tavolinës, ku është vendosur ushqimi për ta hapur agjërimin. Sytë e të gjithëve, e sidomos të fëmijëve, po përcjellin lëvizjet e nënës në pritje të ngrënies së ushqimit dhe pijeve që u ka përgatitur. Kanë mbetur vetëm disa minuta për ta hapur agjërimin. Duart janë larë dhe mëngët janë përvilur. Atëherë dëgjohet zëri i myezinit  që lajmëron fundin e ditës së dhjetë të muajit të shenjtë. Të gjitha duart garojnë me nguti drejt pjatave, kur papritmas tingulli i ziles së derës e thyen qetësinë e çastit. Një nga fëmijët, i cili kishte agjëruar vetëm gjysmën e ditës (sepse ai akoma është i ri dhe nuk e ka obligim të agjërojë) nxiton te dera dhe pyet: “Kush është?” Një zë i dobësuar nga uria dhe turpi përgjigjet: “Unë jam fqinja juaj.” Djaloshi vrapon t’i tregojë nënës së tij dhe një ndjenjë e brengës e kaplon familjen. “Çka e ka sjell fqinjën në këtë kohë?” “Mos i ka ndodhur ndonjë fatkeqësi asaj ose fëmijëve të saj?” Nënës befas i kujtohet se bashkëshorti i fqinjës nuk ndodhet në shtëpi qe një kohë dhe ajo ngutet për t’ia hapur derën. Pasi i dëshiron mirëseardhje fqinjës së saj, ajo e pyet: “Çfarë të ka ndodhur?” “Shpresoj se çdo gjë është në rregull!” Fqinja e saj e ul kokën dhe i thotë me një zë të turpshëm: “Ne po kërkojmë diçka për ta çelur agjërimin. Fëmijët e mi janë të uritur dhe unë akoma jam agjërueshëm.” Kështu që nëna e tërheq fqinjën brenda me mirësi dhe i ofron bamirësinë dhe bujarinë e saj.

Kur babai doli në xhami për ta kryer namazin me xhemat, ai vuri shikimin në shtëpinë e fqinjës dhe e kuptoi se vetëm një mur ndanë në mes të urisë dhe barkut të ngopur, varfërisë dhe bollëkut. Ai e pyet veten: “Fqinja jonë kërkoi ndihmë vetëm kur iu përkeqësua gjendja shumë. Si ndodhi që ne nuk e kishim pyetur për gjendjen e saj? Pse nuk e kishim vizituar? Pse ajo erdhi te ne? A është se ne jemi fqinjët më të afërm ose, sepse asaj i vjen turp dhe frikësohet që njerëzit e saj ta marrin vesh se ajo është nevojtare?”

Ka shumë familje, të cilat jetojnë në kushte të njëjta të padurueshme, sepse u mungojnë elementet themelore për t’i plotësuar nevojat e ushqimit dhe pijes. Të gjithë ne duhet t’i frikësohemi dënimit të Allahut, sepse ne flemë me bark të ngopur, ndërsa fqinjët tanë muslimanë vuajnë nga uria, të afërmit tanë i ka mundur hidhërimi dhe shokët tanë janë në gjendje dëshpërimi.

Një herë një i afërm i imi drejtoi një hulumtim pranë një organizate bamirëse për të vërtetuar gjendjen e familjeve që përfitojnë nga ndihmat e organizatës. Rezultati ishte se disa nga përfituesit e ndihmave janë familje që u përkasin fiseve të njohura për pasurinë e tyre. Ai përmendi disa mbiemra të familjeve, anëtarët e të cilave kanë mundësi që nga zekati që duhet ta paguajnë çdo vjet, t’i mbajnë këto familje.

Materializmi ka hedhur shigjetat e helmuara në zemrat e muslimanëve sa që frikësohem se komuniteti musliman do të pësojë nga kjo deri në atë masë që vëllai nuk do të mbajë lidhje më vëllain dhe e njëjta do të ndodhë me të afërmit dhe fqinjët. Nëse nuk jemi në anën e të afërmve dhe fqinjëve kur ata përjetojnë momente të vështira, atëherë kur do të jemi? A kur Allahu t’u dërgojë ndihmën dhe ata në këtë mënyrë t’i kalojnë vështirësitë?

Përgjigja duhet të jetë, “Jo.” Në vendin ku jetojmë ka jetimë, të veja dhe nevojtarë. Si rrjedhim, sigurohu të pyetsh për gjendjen e tyre dhe ndihmoju ta marrin atë që kanë nevojë kështu që edhe ata ta lusin Allahun për juve, e ndoshta Allahu për shkak të lutjeve të tyre do t’ju bëjë që kurrë të mos përjetoni mjerim.

Tregime nga të parët (Selefët):

Shekik bin Ibrahim thotë: “Derisa ishim me Ibrahim bin Ed’hemin, një njeri kaloi pranë nesh dhe Ibrahimi pyeti: “A nuk është ky njeri filani?” Ne i thamë: “Po.” Ibrahimi i tha një burri në tubim: “Shkoi pas dhe tregoi se Ibrahimi po pyet pse nuk na përshëndete me selam.” Pasi e arriti personin në fjalë dhe i parashtroi pyetjen, ai u përgjigj: “Pasha Allahun, gruaja vetëm sa më ka lindur dhe unë nuk kam asgjë para vete, kështu që nuk isha vetëdijshëm për atë që më rrethonte.” Njeriu u kthye dhe e rrëfeu atë që e dëgjoi. Ibrahimi i befasuar nga ngjarja shtoi: “Ne të gjithë jemi të Allahut. Si është e mundur që ne nuk e kemi ditur gjendjen e shokut tonë, derisa puna e tij u keqësua aq shumë?” Ibrahimi i tha një burri që ishte i pranishëm që të shkonte te një vëlla musliman dhe t’i hua-zonte dy dinarë, pastaj të shkonte në treg dhe të blinte gjithë çka i vinte me një dinar, ndërsa dinarin tjetër t’ia dhuronte për nevojat tjera. Burri rrëfen tregimin e tij: “Unë shkova në treg dhe bleva çdo gjë që më erdhi me një dinar dhe pastaj shkova te familja e nevojtarit. Trokita në derë. U përgjigj gruaja e tij, e cila pyeti se kush ishte. Unë i thashë: “Më duhet burri juaj.” Ajo u përgjigj se nuk është tani në shtëpi. E luta që ta hapte derën me qëllim që ta bartnim mallin që e kishim ngarkuar në deve. Ajo pyeti se kush e kishte sjell gjithë atë. Unë iu përgjigja: “Vëllai juaj në Islam, Ibrahim bin Ed’hemi. Ajo tha: “O Allah! Mos e harro atë që ndodhi sot nga Ibrahimi.” (Sifetus-Safvah vëll. 4. fq. 155)

Pengesa e dytë

GËNJESHTRA NË ÇËSHTJE MARTESORE

E gjithë bota s’mund ta përfshijë lumturinë time, të cilën nuk e fsheh, dhe një buzëqeshje e pafajshme duket në fytyrën time derisa po dëgjoj shoqen duke më treguar për vëllain e saj. “Ai dëshiron të martohet me ju,” thotë ajo. Pastaj filloi të lavdërojë sjelljen e tij dhe shtoi: “Ju do të jetoni si princeshat e Mesjetës. Ai do të përpiqet t’ju sjellë rehati dhe do t’ju mbulojë me dashuri.” Gjërat ndodhën shpejt dhe ngazëllimi im nuk më lejoi të mendoj me kujdes. Unë nuk kërkova asgjë, bile as metrin, ose vendin ku do të jetoja. Madje as që pyeta se a punonte, ose ku punonte. Ai ishte vëllai i shoqes sime të ngushtë. Unë fillova t’i bëj planet për fustanin e nusërisë dhe këshillohesha me të se çfarë stofi të përdorja, çfarë ari të blija, si duhet të ishin enët e kuzhinës, çka i pëlqente atij dhe çka nuk i pëlqente, dhe më në fund cila do të ishte dhurata më e preferuar e tij.

Babai im u mahnit me përkushtimin tim për t’u martuar me këtë njeri, mirëpo e luti Allahun t’i bekonte përpjekjet e mia, ngase unë isha bija e tij e vetme.

Bashkëshorti im i ardhshëm zgjodhi hotelin më të shtrenjtë për dasmën dhe unë isha e hutuar se çfarë dhurata do të më jepte. Ndërkohë, e pushtuar nga ëndrrat dhe pasioni gjatë ditës së dasmës isha shumë e lumtur. Megjithatë ëndrrat mbaruan shpejt kur e kuptova se atij as që i interesonte se çfarë po ndodhte dhe kalonte një pjesë të gjatë të natës jashtë shtëpisë. Kurdoherë që dëshiroja të flisja për këto brenga, shoqja ime më thoshte se unë duhej t’i kapërceja këto gjëra të vogla, sepse ai ishte bashkëshort. Atëherë e kuptova se unë isha martuar me të dhe jo me shoqen time dhe më në fund e mora telefonin dhe e thirra babanë, i cili u gëzua kur ma dëgjoi zërin. Mirëpo, unë me një zë të lodhur i thash: “Unë nuk e dua atë, ai është narkoman. Babai më pyeti më zë të fuqishëm: “Si ashtu, ku jeni tani?”

Ditët e lumturisë mbaruan shpejt dhe gëzimi u shndërrua në pikëllim. “Si patët mundësi, shoqja ime e ngushtë, të më mashtroni në këtë mënyrë? Nëse dikush si ai do të dëshironte të martohej me ju, a do ta pranonit? A nuk patët turp të më gënjeni?”

Disa gra kërkojnë nga motrat muslimane që të martohen me ndonjë të afërm të tyre, i lavdërojnë ata dhe i përmendin cilësitë e mira të tyre. Megjithatë, shumë nga ajo që thuhet është gënjeshtër ose së paku zmadhim. Këtyre grave u themi: “Nëse dikush ju gënjen, ju sigurisht do të zemëroheni? Pse atëherë i gënjeni njerëzit, sidomos në çështje të martesës? A pajtoheni që e njëjta t’i ndodhë bijës suaj?”

Tregime nga të parët:

Shqyrtoje këtë shembull të njeriut, cili e flet vetëm të vërtetën. Motra e Er-Rebi’ bin Hejthem erdhi ta vizitojë atë dhe e përqafoi djalin e tij duke i thënë: “Si jeni djali im?” Er-Rebi’ e pyeti: “A i ke dhënë gji?.” Ajo tha: “Jo.” Er-Rebi’ pastaj tha: “Pse atëherë nuk e flisni të vërtetën dhe ta quani atë ‘nipi im?” (Kitabus-Samt, p.255)

Pengesa e tretë

EKSPOZIMI I SEKRETEVE TË NJERËZVE

Kamerat e televizionit janë të përqendruara në fytyrën tënde dhe i transmetojnë fjalët dhe shpresat tua. Ato transmetojnë lëngimet dhe momentet e lumtura, bile edhe detajet më të vogla të asaj çfarë ndodh në mes juve dhe bashkëshortit në dhomën e fjetjes. Këto kamera të televizionit e transmetojnë gjithë këtë deri te veshët që dëgjojnë duke i përdorur fjalët tua.

Për ta elaboruar këtë themi se disa gra, sidomos ato që veç sa janë martuar, u pëlqen të bisedojnë me shoqet e tyre dhe të afërmet për bashkëshortët duke thënë: “Ai tha atë ose këtë; ai më bleu një byzylyk ose më çoi në një vend të mrekullueshëm, e kështu me radhë.” Disa nga ato madje i përsërisin fjalët e dashurisë që burrat ua thonë, disa herë duke thënë se bashkëshortët e tyre nuk mund të qëndrojnë larg tyre, bile edhe për një kohë të shkurtë! Dikush nga ato ndoshta flet për shprehitë e burrit të vet sa i përket gjumit dhe problemet që i ka lidhur me këtë, duke ua përshkruar bashkëshortin shoqeve, duke i përmendur të metat dhe gabimet e tij e kështu me radhë. E gjithë kjo është e palejueshme në fe, pashije dhe çka është më e rëndësishme, një lloj përgojimi dhe bartje fjalësh. Nuk është e udhës që gruaja të përmend qoftë edhe një vepër të mirë që ai e kryen për hir të Allahut, sidomos nëse ai nuk dëshiron që të tjerët ta dinë.

E nderuara motër në Islam! Pse bisedoni për një çështje që ai ua ka përcjell në besueshmëri? Mendoni për gratë, të cilave u pëlqen që t’ju dëgjojnë kur ju u ekspozoni sekretet tuaja, disa nga ato do të gëzohen që shoqja e tyre është e lumtur, mirëpo do të dëshironin që bashkëshorti i shoqes të ishte bashkëshorti i tyre ose i bijave të tyre. Disa nga këto gra i krahasojnë bashkëshortët e tyre me bashkëshortin për të cilin mburret shoqja gjithë kohën dhe ato fillojnë të mendojnë se kurrë nuk kanë qenë të lumtura ose kurrë nuk kanë dëgjuar ndonjë fjalë të mirë nga bashkëshortët e tyre. Në këtë mënyrë, nëse i ekspozoni sekretet tua dhe bisedoni për bashkëshortin me gratë tjera, ju ndoshta do të ndihmoni në shkatërrimin e martesave të këtyre grave.

E nderuara motër e martuar, a është me rëndësi që ju t’i ekspozoni sekretet tuaja, ose ato të bashkëshortit, ndaj atyre që as nuk do të përfitojnë e as nuk do t’ju përkrahin nëse dëgjojnë lajme të tilla. Në të kundërtën, ato ndoshta do t’ju kenë zili dhe do ta hedhin syrin e keq në ju dhe në martesën tuaj. Po ashtu ju dhe bashkëshorti juaj do të jeni temë e bisedës në shumë ndeja, ku ju nuk jeni të pranishëm dhe ju do të bëheni temë e bisedave dhe shakave, ajo çfarë ka ndodhur mes juve do të bëhet përrallë për t’u treguar. Kjo nuk është mënyra për ta çmuar dhuntinë që Allahu i ka dhënë motrës muslimane, duke e martuar me një burrë të përshtatshëm.

Si rrjedhim, nëse ju e ekspozoni atë që ndodhë në martesën tuaj, sidomos në natën, javën, muajin dhe vitin e parë, ky lajm do të arrijë në veshët e shumë grave dhe burrave. Mendoni se a do të ishte kjo e pranueshme dhe ju natyrisht do të përgjigjeshit në mohore. Për këtë arsye duhet të jeni në dijeni për kamerat e televizionit që janë fokusuar në fytyrën tënde, kur ju jeni duke biseduar me të afërmet, shoqet, motrat etj., sepse çfarëdo që thoni mund të bëhet ‘program sentimental me seri’ që transmetohet në shumë shtëpi. Përmbaje gjuhën tënde!

Tregime nga të parët!:

Ataë bin Rebah thotë: “Ata të cilët ishin para jush e konsideronin bisedë të kot çdo gjë përveç asaj që Allahu ka zbritur (Kur’anin dhe Sunetin), urdhërimin në të mirë dhe ndalimin nga e keqja dhe bisedimin për çështje prej të cilave varet jetesa në tokë. A thoni se nuk i keni me vete ata që ju shikojnë, Kiramen Katibin, (shkruesit e ndershëm të veprave, njëri në të djathtë dhe tjetri në të majtë, të cilët i shkruajnë veprat e tij ose të saj) as një fjalë nuk e shqiptoni e të mos ketë kujdestar të gatshëm për ta regjistruar atë?” A nuk do t’ju vijë turp nëse njërit nga ju i hapet regjistri i punëve që i bën gjatë ditës, e të mos gjejë aty asnjë vepër për Botën Tjetër?” (Es-Sijer, vëll. 5 fq.86)

Pengesa e katërt

MOSVESHJA E HIXHABIT

E lyer me kozmetikë, ajo ka të veshur një vello të hollë, të cilën do ta fiksojë kurdoherë që i lëvizë nga fytyra, ajo ec drejt shoferit të familjes dhe e thirr: “Piter!” Piteri përgjigjet me nxitim dhe më përulje qëndron disa hapa larg saj, “Çfarë dëshironi?” Ajo i jep disa para dhe kërkon që të shkojë për të blerë qumësht për foshnjën. Ai nxiton t’i bindet urdhrit të saj, derisa ajo kthehet në shtëpi.

Kur kushëriri i saj troket në derë, ajo ngutet ta hap atë për të, duke i tundur duart, edhe pse qafa dhe flokët i duken. Ajo bisedon me të dhe kënaqet duke qeshur, ndërsa ai rri ulur brenda shtëpisë dhe e pret çajin që ajo e përgatit, derisa bashkëshorti ose vëllai vjen të takohet me të. Pastaj, kunati troket në derë dhe ajo i hap derën, tund duart me të dhe e fton brenda, edhe pse bashkëshorti i saj nuk është ende në shtëpi.

Më vonë, e veshur me rrobën e jashtme, abajen, ajo e mbyll derën e veturës dhe shoferi e çon te rrobaqepësi, ku ka shumë burra të huaj të pranishëm, por ajo nuk brengoset. Ajo bisedon me rrobaqepësin, sikur të bisedonte më nënën ose gjyshen e vet. Ai ia merr masat, pastaj ajo e mbulon fytyrën dhe merr leje.

Pastaj shkon në dyqan të parfumeve, ku e lë të lirë hundën që të gjejë erën më të mirë. Shitësi i ndihmon, duke i spërkatur këtë ose atë parfum në dorë. Ai thotë: “Ky parfum është për gosti dhe ky tjetri është për këtë ose atë ngjarje.” Ajo pastaj i ofron dorën tjetër, kështu që të mund të nuhat aromat tjera. Ajo bisedon me të lirshëm.

Pas kësaj ajo shkon tek argjendari dhe lirisht i jep dorën që ai t’i provojë llojet e ndryshme të unazave dhe byzylykëve në gisht ose dorë të saj. Ajo pastaj shkon në dyqanin e rrobave dhe i ankohet shitësit se e ka blerë një palë rroba dhe po kërkon një palë tjetër që shkon me to. Ai i tregon asaj rroba të ndryshme dhe ajo vendos se çfarë ngjyre shkon me rrobat që i kishte blerë. Atëherë afrohet te shitësi dhe e pyet për çmimin e rrobave që i ka zgjedhur. Ai i thotë se çmimi është më i lar-të, por do të bëj një zbritje. Ajo përpiqet ta ul më shumë çmimin e rrobave dhe i thotë: “Për mua sa m’i jepni?” Me këtë ajo e humb turpin; ai i jep ato me një çmim të mirë.

Unë e mbroj nderin tim me para dhe kurrë nuk e njollosi atë, Allahu mos i bekoftë paratë pas humbjes së nderit!

A e pranoni xhehenemin si vendbanim dhe flakët e tij si hapësirë për frymëmarrje? Ju jeni zotëruese e turpit dhe e natyrës së mirë, kush të urdhëroi të vishni hixhab? A nuk të urdhëroi Allahu dhe i Dërguari i Tij të vishni hixhab?

Atëherë pse e zemëroni Zotin e qiejve dhe tokës, i Cili ka mundësi që gëzimin t’ua bëjë pikëllim, mirëqenien t’ua bëjë sëmundje dhe lumturinë t’ua bëjë mjerim? A keni mundësi t’i rezistoni ndonjërës nga këto ose a ju pyet dikush për këtë? Kush ju urdhëroi që hixhabin (mbulesën islame) ta konsideroni dy llojesh? Një lloj që i lejon disa burrave ta shohin fytyrën, flokët dhe duart dhe një lloj që nuk u lejon burrave këto liri? Ku do të qëndrojnë shoferi, shitësi, rrobaqepësi, i biri juaj dhe bashkëshorti Ditën e Gjykimit, në krahasim me juve? Ju do të qëndroni vetëm, e përulur nga barra e rëndë e gabimeve dhe mëkateve. Kur shikoni në të djathtë ju shihni xhenetin dhe kur shikoni në të majtë ju shihni flakën e xhehenemit. Si rezultat, ju zgjodhët destinacionin tuaj.

Kam dëgjuar se njëherë një grua vuante nga një dhimbje e madhe e veshit dhe pasi që e bindën me vështirësi që ta lejojë mjekun t’ia kontrollojë veshin, ajo e zbuloi vetëm veshin, ndërsa pjesën tjetër të fytyrës e mbante të mbuluar. Kjo e nxiti mjekun që t’i thotë: “Unë jam mjeku dhe ju jeni si nëna ime, kështu që zbuloje fytyrën.” Ajo i tha me bindje të fortë ndaj Zotit: “Ju erdhët të ma kontrolloni veshin dhe unë ua zbulova atë!”

Tregime nga të parët:

Hatim el-Asam tha: “Është e mashtruar zemra e atij që nuk mendon për katër rreziqe dhe ai kurrë nuk është i sigurt nga mjerimi. Së pari, rreziku i Ditës së Ndarjes, kur Allahu do të deklarojë: “Ky grup është për në xhenet dhe ky grup është për në xhehenem. Njeriu nuk e di se cilit grup do t’i takojë. Së dyti, njeriu u krijua në tri errësira, kur engjëlli e shpalli atë në mesin e njerëzve të lumtur ose në mesin e njerëzve të mjerë. Njeriu nuk e dinë se a është caktuar se do të jetë nga njerëzit e lumtur ose të mjerë. Së treti, kujtimi i trishtimit që pason pas vdekjes, sepse njeriu nuk e di a do t’i jepen lajme të mira të kënaqësisë së Zotit ose lajme të këqija të zemërimit të Tij. Së katërti, Dita kur njerëzimi do të qëndrojnë në grupe të shpërndara (kështu që t’u tregohen veprat e tyre) dhe njeriu nuk e di se nga cila rrugë do të merret.” (Xhami’ul  Ulum vel Hikem, fq.71)

Pengesa e pestë

VONIMI I MARTESËS

Ajo kërkon te i fejuari cilësi, të cilat janë më afër ëndrrave se sa realitetit, për këtë arsye ajo refuzon çdo burrë që i ofron martesë, sepse nuk i ka këto cilësi. Atë e kërkojnë njerëz fetar, me sjellje të mirë, mirëpo kur njoftohet se është i varfër ose se nuk e ka vazhduar shkollën ajo e refuzon dhe pret se çfarë do t’i sjellë e ardhmja, duke mos e hetuar se ditët dhe netët po kalojnë dhe se ajo po plaket me kalimin e kohës. Papritmas, ajo e kupton se vajzat e moshës së vet janë martuar dhe kanë shtëpi e fëmijë derisa ajo ende këmbëngul në mendimin e vet. Vitet kalojnë dhe rinia e saj fillon të zbehet, kështu që ajo bën lëshime në disa kushte në të cilat insistonte më parë, duke pranuar atë që është më i dobët në besim, sjellje dhe edukim. Ajo tani po vuan sepse nuk e praktikoi urdhrin e të Dërguarit të Allahut, (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “Nëse u kërkon dikush për martesë, fenë dhe sjelljen e të cilit e pëlqeni, atëherë prano që të martohesh me të.”

Në këtë hadith, e nderuara motër, i Dërguari i Allahut, (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka përmendur dy kushte, të cilat garantojnë një jetë të lumtur martesore, feja dhe sjellja e mirë. Ato janë dy tipare të lidhura njëra me tjetrën dhe përbërës esencial për një martesë të qëndrueshme, e cila është plot lumturi dhe dashuri.

Sa i përket ëndrrës së saj për burrin e qëlluar, është fakt se shumica e të rinjve që kanë arritur moshën martesore janë në gjendje të njëjtë financiare. Sa të rinj ka që i kanë milionat ose që punojnë si ministra në qeveri? Në të kundërtën, shumë të rinj që dëshirojnë të martohen janë studentë, të cilët nuk kanë pasuri të mjaftueshme. Disa çifte të martuara thonë se vitet më të lumtura të martesës kanë qenë gjatë kohës së studimeve, kur gruaja qëndron pranë burrit dhe e ndihmon atij t’i avancojë studimet përpara.

Si rezultat, e nderuara motër muslimane, mos u mbështet në ëndrra ose pamje të jashtme kur të zgjedhësh njeriun me të cilin do të martohesh, e as mos e bë pasurinë shpresë për të cilën lëngon. Kur vjen për t’ju kërkuar në familje një djalë i mirë e fetar, sjelljen e të cilit e pëlqeni, atëherë mos hezito për t’u martuar me të për shkak të gjendjes së vështirë financiare që ka, sepse pasuria nuk mund t’ju sjell lumturi. Ndoshta Allahu ju dhuron devotshmëri dhe me këtë arrini çfarëdo që dëshironi.

Tregime nga të parët:

Esma bint Ebu Bekër thotë: “Ez-Zubejr, u martua me mua në kohën kur nuk kishte asnjë para, rob ose ndonjë pasuri tjetër përveç një kali dhe një deve. Unë e ushqeja kalin, kujdesesha për të. Po ashtu e ushqeja edhe devenë me fara të shtypura të hurmave dhe i sillja ujë. Farat e hurmave i bartja në kokë nga një largësi prej tetëmbëdhjetë milje. Kur Ebu Bekri, paqja qoftë mbi të, më dërgoi një shërbëtore për t’u kujdesur për kalin, ky ishte një lehtësim i madh për mua!” (El-Ihjau, vëll.2 fq.67)

Pengesa e gjashtë

MOSTOLERIMI I TË METAVE TË  NJËRI-TJETRIT

Polemika u nxeh, zërat u ngritën dhe pastaj pasoi vaji. Kështu rrodhën gjërat, qetësia kaploi dhomën bashkë me vuajtjet shpirtërore që i solli kjo ngjarje.

Motër muslimane! Çdo person, mashkull ose femër, ka të meta. Gruaja e mençur, e cila e ka parasysh këtë fakt, nuk i shikon njerëzit në ndonjë mënyrë tjetër, ashtu siç nuk e shikon edhe bashkëshortin e vet.

Ajo e di se nuk është martuar me një bashkëshort të përkryer, sepse nuk ka njeri të përkryer, përveç pejgamberëve të Allahut. Si rezultat, ajo përdorë urtësinë e saj për t’i parandaluar rrugët dhe mjetet që e mërzitin dhe e zemërojnë bashkëshortin. Ajo gjithashtu kërkon rrugë dhe mënyra, të cilat i ndihmojnë ta përfitojë dashurinë dhe respektin e tij.

Gruaja muslimane e kërkon shpërblimin e Allahut për çdo punë që e bën në shtëpi për bashkëshortin dhe fëmijët. Ajo mbështet në ndihmën dhe udhëzimin e Allahut për ta drejtuar bashkëshortin e saj në destinacionin që është i kënaqur, duke përdorur fjalë të mira dhe dashuri të sinqertë.

Në të kundërtën, shumë gra gabojnë për shkak të kuptimit të shtrembër të gjërave ose për shkak të të metave që kanë, kur mendojnë se e meritojnë këtë ose atë tretman, sepse ajo është ky ose ai person. E nderuara motër, më mirë për juve është të kuptoni se keni edhe të drejta e edhe obligime. Në këtë mënyrë, si një grua e mençur muslimane, ju me durimin që e bëni shpresoni në shpërblimin e xhenetit. Pra, kur diçka nuk ju pëlqen, ju do të përmbaheni dhe do të duroni e me këtë meritoni shpërblimin e Allahut. Për më tepër, nëse hiqni dorë nga ajo që e dëshironi shumë dhe bashkëshorti juaj vepron në të njëjtën mënyrë, anija e familjes do të drejtohet në brigjet e sigurisë dhe qetësisë.

E nderuara motër, dije se çdo bashkëshort ka çaste të lumturisë dhe çaste të lodhjes. Ju duhet të zgjidhni momentin e duhur për t’i diskutuar kënaqësitë dhe pakënaqësitë tuaja. Për më tepër, edhe nëse bashkëshorti juaj është nga njerëzit më të mirë, dije se ai ndoshta nuk është në dijeni për disa ankesa tua, sidomos nëse është i angazhuar me punë. Si rrjedhim, nga ju le të dëgjojë vetëm fjalë të mira, të shoqëruara me buzëqeshje dhe mos nxito me kundërpërgjigje. Mos thuaj se kjo është shenjë dobësie. Nëse e meta që ju mërzit juve do të ishte e metë e juaja dhe nëse ai do t’ju këshillonte duke përdorur fjalë të ashpra dhe duke e ngritur zërin, ju sigurisht nuk do ta pëlqenit këtë fare. Në anën tjetër, nëse ai u përkujton për të metat tuaja, duke përdorur këshilla të buta, ju natyrisht do ta pëlqeni këtë sjellje. Në fund, zgjidhni mënyrën më të mirë që të tjerët dëshironi t’ju trajtojnë dhe preferoje bashkëshortin tuaj me këtë.

Tregime nga të parët:

Transmetohet se një burrë erdhi tek Umeri radijAllahu ‘anhu. për t’iu ankuar për sjelljen e keqe të bashkëshortes. Kur u afrua te shtëpia e prijësit të muslimanëve, ai dëgjoi gruan e Umerit radijAllahu ‘anhu. duke i folur fjalë të ashpra, ndërsa Umeri qëndronte i qetë dhe nuk ia kthente fjalën (ndonëse Umeri kishte mundësi ta ndalonte atë). Kështu burri vendosi të kthehet, duke i thënë vetes: “Nëse kështu është puna me prijësin e besimtarëve, atëherë çfarë pres unë?” Umeri radijAllahu ‘anhu. doli dhe e pa burrin duke u larguar. Ai e thirri: “Çka keni nevojë?” Burri tha: “O prijës i besimtarëve! Unë erdha që të ankohem për sjellje e keqe të gruas time dhe dëgjova atë që ndodhi në mes juve dhe gruas tuaj. Kështu që u ktheva me mendimin se nëse kështu është gjendja me prijësin e besimtarëve, atëherë çfarë pres unë.” Umeri radijAllahu ‘anhu. tha: “Unë jam i durueshëm me të, sepse ajo ka të drejta ndaj meje.” (Ekber Umer nga Ali dhe Naxhi et-Tantavi)

Pengesa e shtatë

MARRJA ME PUNË TË HUAJA

Ajo nxori një ofshamë në shenjë qetësimi, derisa e mbyllte derën e veturës dhe ulej pranë bashkëshortit. Ajo nuk i dha shansin bashkëshortit që ta pyes për mendimin që kishte për të afërmit e tij. Ajo tha: “Ishte sikur me qenë në provim, ndonëse shkova si vizitor për t’i përshëndetur ata. Ata më bën shumë pyetje, bashkë më dukej sikur të hidhnin shigjeta në mua. Më pyetën se ku studioja, sa e kam blerë fustanin, kush ta ka blerë e kështu me radhë. Nuk kisha kohë të merrja frymë, më dukej sikur t’i kisha përpara tre topa, ku posa mbaronte punën i pari do të fillonte i dyti. Ata më ofruan çaj, i cili u ftoh shpejt, sepse isha e zënë me përgjigje dhe sqarime.”

E nderuara motër, disa burra dhe gra mendojnë se është mirësi të mbledhësh informata për jetën private të njerëzve tjerë, ndonëse nëse u bën atyre pyetje ata nuk do t’ju japin një përgjigje të drejtë. Megjithatë, vërtet kjo është një lloj i sjelljes së keqe.

Shmangia nga ajo që nuk të intereson është shenjë e shkëlqimit të njeriut në fe. Çfarë do të humbni nëse nuk i dini punët e të tjerëve? Është e mjaftueshme që t’i përshëndetni ata me selam dhe të bisedoni me ta për gjëra të mira. Takimet e tilla nuk duhet të bëhen vende të marrjes në pyetje, sepse kjo është e padurueshme, ndoshta, për këtë shkak njerëzit nuk ju vizitojnë dhe i shkëputin lidhjet e dashamirësisë me ju.

Si rezultat, mos bë shumë pyetje, sepse nëse e vëni veten në pozitë të njëjtë, ju do të jepni përgjigje të përgjithshme ose do t’ju shmangeni përgjigjes në pyetje për shkak të mosrehatisë dhe bezdisjes. Pjesë e sjelljes së mirë dhe mirëpritjes është mosturpërimi dhe mosbezdisja e mysafirëve. Në të kundërtën, shumë gra e kanë bërë shprehi të pyesin shumë për të tjerët në mënyrë direkte ose indirekte, kështu që as një çështje nuk lënë pa e kontrolluar, e vogël apo e madhe.

Atëherë, e nderuara motër, mos të interesojnë çështjet e të tjerëve e me ketë të ngjallësh pikëllim dhe depresion te të tjerët, sepse ata që merren me punët e të tjerëve do ta mbysin veten me hidhërim. Për më tepër, nuk ka ndonjë përfitim material ose fetar nëse merreni me punët e njerëzve.

Tregime nga të parët:

Një burrë nga fisi Temim thotë: “Unë e kam shoqëruar Er-Rebi’ bin Hejthem për dhjetë vjet dhe vetëm dy herë e kam dëgjuar se ka biseduar për çështje të kësaj jete. Njëherë kur më pyeti: “A e ke nënën ende gjallë?” dhe njëherë tjetër kur më pyeti: “Sa xhami gjenden në vendin tuaj?” (Hiljetul-Evlija. vëll. 2 fq.110)

Pengesa e tetë

GABIMET E VOGLA

Larg nga dëgjimi i vajzave tjera, qëndrojnë disa goca duke biseduar më fshehtësi. Ajo është e ulur në mesin e tyre dhe po i dëgjon. Njëra thotë: “Ai më dashuron dhe thotë se dëshiron të martohet me mua.” Në atë çast nga çanta e nxjerrë një dhuratë që ai ia kishte dhënë. Vajza tjetër flet për xhelozinë e dashnorit të vet, i cili proteston kur ajo shkon vetë në treg.

Ajo i dëgjon ato me kënaqësi dhe zbavitet. Pastaj fillon të bisedojë me to, kur njëra i drejtohet me fjalët: “Ne do të përpiqemi t’ju gjejmë një dashnor, vetëm sa për të biseduar me të në telefon dhe me këtë ta largoni mërzinë në jetë. Vetëm një thirrje telefonike, hiq më tepër.”

Disa ditë më vonë, e mërzitur dhe e dëshpëruar, një varg mendimesh kalojnë në kokën e saj. Kjo e nxitë mësuesen për ta pyetur: “Çfarë ka ndodhur me ju?”

Ajo thotë se ka një problem në familje, por në të vërtet, zemra e saj vuan për një djalë të ri, me të cilin bisedoi në telefon. Ai tashmë e kishte parë atë dy herë gjatë muajit dhe ajo tani vepron çka i thotë ai dhe përmbahet nga ajo që ia ndalon. Ai pastaj kërkoi më tepër kënaqësi.

Tani e kupton gabimin e vet, mirëpo ai i ka kasetat dhe fotografitë e saj dhe e kërcënon t’ia tregojë ato babait të saj, nëse nuk dëshiron ta takojë atë përsëri. Ajo qanë dhe ia kujton Allahun, mirëpo ai thotë se është i dashuruar me të dhe do të bënte çmos për të qenë afër saj. Papritmas, dashnori i qetë dhe i shkujdesur, shndërrohet në ujk që kërkon ta sulmojë nderin dhe dinjitetin e vajzave.

A e keni parë, motër e nderuar, poshtërimin dhe degradimin që mëkati dhe e keqja i sjellë. Disa vajza kanë rënë në të liga më të mëdha, se sa thjesht biseda me telefon me disa të rinj që paraprakisht menduan se ishin shokë të tyre.

Si rrjedhim, thirrjet telefonike të këtij lloji janë joshje e rrezikshme dhe gropë pa fund. Ajo bart pasojat e humbjes së kohës në atë që të sjellë turpërim dhe reputacion të keq në mes të njerëzve. Mirëpo, kjo nuk është e tëra, sepse ajo që i pret njerëzit të cilët veprojnë kështu, është dënimi i rëndë në Botën Tjetër.

Për këtë arsye, i këshillojmë nënat muslimane që t’u kushtojnë kujdes të veçantë bijave të tyre adoleshente. Njëherë i Dërguari i Allahut, (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) e pyeti bijën e tij Fatimen, gruan e Aliut, radijAllahu ‘anhu: “Prej nga po vini?” Ajo nuk u mërzit nga kjo pyetje, ndonëse ishte e ndershme dhe jashtëzakonisht e mençur. Mirëpo, ajo thjesht iu përgjigj babait: “Unë erdha nga shtëpia e familjes së filanit, ku shkova t’i ngushëlloj për humbjen.”

Kështu, e nderuara motër muslimane, çfarë ju pengon nëse interesoheni se çka bën bija juaj? Ju nuk duhet të ndiheni fajtore nëse ato mendojnë se po përzihesh në çështje të tyre private. Është detyrë dhe e drejtë e juaja. Mirëpo, ju duhet ta bëni këtë në mënyrën më të mirë, duke e ofruar veten si shoqe të bijës, duke e dëgjuar atë që e shqetëson bijën tuaj dhe duke i dëgjuar mendimet e saj në çështje të ndryshme. Në këtë mënyrë ju do të bëheni shoqja, motra si dhe nëna e saj.

Allahu i Madhëruar në Kur’an thotë: “Dhe mos iu afroni imoralitetit (zinasë), sepse vërtet ai është vepër e shëmtuar dhe është një rrugë shumë e keqe.” (Israë, 32)

Në këtë ajet, Allahu na paralajmëron që të mos i afrohemi rrugës së zinasë (imoralitetit). Allahu nuk tha thjesht: “Mos bëni imoralitet”, sepse imoraliteti nuk ndodh pa joshje, të cilat shpien deri tek ai. Mirëpo, ka hapa të ndryshëm, fjalë dhe vepra që shpien në imoralitet, duke përfshirë edhe thirrjet telefonike në mes të djemve dhe vajzave, të cilat mund të duken të lehta dhe më pak të rrezikshme në krahasim me aspekte tjera të sjelljes së paligjshme seksuale.

Nga hadithi i ndershëm:

Kur pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) mori besatimin nga burrat në malin Safa, ai filloi ta marr besatimin nga gratë. Umeri radijAllahu ‘anhu e kreu këtë detyrë në emër të të Dërguarit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem). Hind bint Utbe, gruaja e Ebu Sufjanit, erdhi atje tërësisht e mbuluar nga frika se mos e njihte Pegamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), për shkak të asaj që i kishte bërë axhës së tij, Hamzës. I Dërguari i Allahut, (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) tha: “Më jepni besën se nuk do të shoqëroni askënd në adhurim ndaj Allahut.” Umeri radijAllahu ‘anhu. e mori besatimin nga gratë se ato nuk do të shoqërojnë askënd në adhurim ndaj Allahut. Pejgamberi (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) pastaj tha: “Dhe që ju nuk do të vidhni.” Hindi tha: “Ebu Sufjani është koprrac, a më lejohet të harxhoj parat e burrit tim (për nevoja familjare)?” Ebu Sufjani tha: “Unë ju lejoj çfarëdo që merrni?” I Dërguari i Allahut qeshi kur e njohu zërin e saj dhe i tha: “Ju jeni Hindi?” Ajo tha: “Po. Më fal për gabimin që e kam bërë, o i Dërguar i Allahut!” Ai tha: “Allahu ju faltë!” Ai pastaj vazhdoi: “Dhe që të mos bëni imoralitet.” Hindi ndërhyri: “A bën imoralitet gruaja e lirë, o i Dërguar i Allahut?!”

Pengesa e nëntë

BISEDA E LIGË

Takimin e kaploi një qetësi e plotë. Një gruaje i hapet goja nga habia, tjetra i bashkon duart, ndërsa një tjetër lëvizë më afër. Ato të gjitha janë kureshtare për të dëgjuar çdo fjalë që po flitet, sidomos kur folësja flet me dëshmi. “Filanja shkoi tek ai dhe u shërua, falënderimi i takon Allahut! Filani nuk e donte gruan e vet, ndërsa tash nuk mund të qëndrojë larg saj....” Kur e mbaroi bisedën ato të gjitha e pyetën: “Si mund ta gjejmë këtë njeri?” Pastaj çdonjëra filloi t’i përmend ankesat e veta. Njëra tha se nuk mund të flejë, për shkak të dhimbjeve në shpinë. Një grua tjetër thotë se i dhemb këmba. Një grua e moshuar thotë se bija e saj ka një martesë me telashe, ndoshta i ka bërë dikush magji.

Brenda një jave, krejt lagjja po e kërkon njeriun. Gruaja që ankohej nga shpina përfundoi duke i treguar për telashet që kishte me burrin. Një grua tjetër tha se është martuar para një muaji ose para një viti dhe nuk po mbetet shtatzënë, e kështu me radhë. Një pamje mahnitëse, ku lloje të ndryshme të problemeve po parashtrohen dhe po shqyrtohen. Pas një jave mësueset dhe studentet e përcollën lajmin në shkollë, kështu që shumë gra tjera kërkojnë shërim nga ‘mjeku’ i çuditshëm.

E nderuara motër! A keni dëgjuar tregime të ngjashme? Ku është besimi në Allahun dhe pse zbehet kaq lehtë? Si bëhet që gratë muslimane të hapin tema aq të këqija në takimet e tyre? Nganjëherë është fakt se shumë gra muslimane shkojnë te këta ‘shërues’ të njohur, të cilët përdorin magjinë dhe janë gënjeshtarë të qartë, në vend që të shkojnë në spitale. Ato nuk lexojnë Kur’an dhe nuk përdorin shëruesit për të cilët na inkurajon Islami, si për shembull lutjet autentike të Muhammedit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ose të përdorin barëra. Është për t’u habitur me faktin se shumë pak gra muslimane e lexojnë Kur’anin rregullisht, mirëpo shpesh i vizitojnë këta gënjeshtarë. Ku është besimi i saktë islam, tevhidi dhe ku është fjala e Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “Ai i cili shkon te falltari dhe i beson asaj çfarë thotë, ka mohuar atë që më është zbritur mua.”

Tregime nga të parët:

Hasani thotë: “Kurrë nuk kam shikuar me sy, kurrë nuk kam folur me gjuhë, kurrë nuk e kam përdorur dorën dhe kurrë nuk kam qëndruar në këmbë, vetëm pasi kam menduar se a është kjo që e bëj në bindje ose në mosbindje ndaj Allahut. Nëse do të ishte në bindje unë do të vazhdoja dhe nëse do të ishte në mosbindje unë do të largohesha.” (Xhami’ul Ulum vel Hikem)

Pengesa e dhjetë

NEGLIZHIMI I FËMIJËVE

Babai im u plak dhe sëmundja më tepër ia dobësoi shëndetin, derisa vdiq. Shumë njerëz vinin të shprehnin ngushëllime, shumicën prej të cilëve as që i njihnim. Kjo është shoqëria muslimane, e dashur dhe e mirë, sidomos kur njerëzit i godasin fatkeqësitë dhe kanë nevojë për fjalë të buta e të këndshme, të cilat do t’i ngushëllojnë dhe ngrohin zemrat e tyre.

Gjatë këtyre ditëve të pikëllimit dhe lotëve, ne ende ishim të ri. Nëna ime përpiqej që t’i fshihte lotët, ndonëse ajo e donte babanë shumë. Ajo nuk donte që pikëllimi të zgjaste dhe lotët të vazhdonin të derdheshin. Ne e thirrëm vëllain, i cili ishte duke studiuar jashtë dhe ai këmbëngulte të kthehej, duke thënë se vëllai jonë është ende i ri dhe nuk ka kush të na ndihmonte. Nëna ime iu përgjigj me bindje se ai duhet t’i vazhdonte studimet. Atëherë vëllai kërkoi të vinte vetëm për disa ditë. Përsëri nëna i tha se nuk kishte nevojë të vinte dhe kur telefonata mbaroi, ajo shkoi në dhomë për ta shfryer dobësinë dhe barrën e rëndë të fatkeqësisë. Ajo përpiqej që të mos e dëgjonim duke qarë. Burri i saj ishte varrosur, biri i saj ishte larg dhe fëmijët ende ishin të ri. Mirëpo, vendosmëria e saj nuk u dobësua dhe ajo përmbahej. Disa vite më vonë, vetëm disa muaj para se të kthehej vëllai, nëna vdiq dhe u varros pranë babait. Ai nuk e gjeti nënën e tij të dashur për ta ndarë gëzimin me të.

E nderuara motër, ka prind, të cilët nuk këmbëngulin që fëmijët e tyre të punojnë me zell në studime ose punë, ndonëse Umeti jonë nuk ka nevojë për më tepër burra të dobët. Megjithatë, burrat rriten nga nënat e tyre, të cilat duhet t’i udhëzojnë në rrugë të mirë dhe të dedikojnë vite në kujdes ndaj tyre.

Nëna, me punën e saj, merr pjesë në ndërtimin e Umetit, derisa ajo të jetë dëshmitare për vendin që kjo farë do ta zë në shoqëri, qoftë ai një vend i dobët, në të cilin sulmohet Islami ose një fortifikatë, e cila vetëm sa forcohet me kalimin e viteve. Ju, e nderuara motër, me përpjekjet tua të drejta dhe të mira ndihmoni në formimin e të ardhmes të Umetit Islam.

Tregime nga të parët:

El-Esmai rrëfen: “Unë dhe një shok dolëm në shkretëtirë dhe e humbëm rrugën. Më vonë kaluam pranë një tende dhe i përshëndetëm banorët e saj me selam. Selamin na ktheu një grua. Ajo pyeti se kush ishim. Ne i thamë se kishim humbur rrugën dhe se ishim gëzuar që gjetëm banorë këtu. Ajo na hodhi një sfungjer për t’u ulur dhe tha që të prisnim derisa të kthehej biri i saj, Akili. Më vonë kur e ngriti derën e tendës, e pa se po afrohej një kalorës. Ajo papritmas u shprehë: “O Allah! Unë kërkoj shpëtim për vizitorin që po vjen, sepse deveja është e birit tim, mirëpo ai nuk është në deve. Kalorësi erdhi tek ajo dhe i tha: “O nëna e Akilit, Allahu ua kompensoftë humbjen.” Ajo tha: “Mjerë për juve. A ka vdekur biri im, Akili?” Ai tha: “Po.” Ajo pyeti: “Si?” Ai u përgjigj: “Atë e kishin rrethuar devetë dhe u detyrua të kërcejë në pus.” Ajo i tha: “Zbrit nga deveja që të më ndihmoni t’i përmbushi të drejtat e mysafirëve.” Ajo i dha një dele, të cilin e preu dhe e pjeku për neve. Kur mbaruam të ngrënit, ajo doli dhe tha: “A dinë dikush prej jush ndonjë pjesë nga Kur’ani?” Unë thash: “Po.” Ajo tha: “Lexo, disa ajete të cilat mund t’i përdori për ngushëllim.” Unë thash: “Allahu i Lartësuar ka thënë në Librin e Tij: “Ne do t’ju sprovojmë me ndonjë frikë, me uri, me ndonjë humbje nga pasuria e nga jeta e edhe nga frytet, po ti jepu myzhde durimtarëve. Të cilët, kur i godet ndonjë e pakëndshme thonë: “Ne jemi të Allahut dhe ne vetëm tek Ai kthehemi!” Të tillët janë që te Zoti i tyre kanë bekime e mëshirë dhe të tillët janë ata të udhëzuarit në rrugën e drejtë.” (Bekare, 155-157). Ajo tha: “A ka ajet si ky në Librin e Allahut?” Unë thash: “Pasha Allahun, Allahu thotë kështu në Kur’an.” Ajo tha paqja qoftë mbi ju dhe filloi të fal namaz vullnetar. Pastaj shtoi: “Ne jemi të Allahut dhe ne vetëm tek Ai kthehemi! Unë pres shpërblim nga Allahu për humbjen e Akilit.” Ajo e përsëriti këtë tri herë, pastaj tha: “O Allah! Unë bëra ashtu siç më urdhëruat, kështu që më jep atë që më premtove.” (Teslijetu Ehli el-Mesaib fq.194)

Pengesa e njëmbëdhjetë

TRAJTIMI I KEQ I PRINDËRVE

Në rrugë për në shtëpi, kur po kthehej pas një dite të lodhshme pune, ai ndjente nxehtësinë e madhe të diellit në ballin e djersitur. Bashkëshortja e tij i hapi derën dhe me buzëqeshje në fytyrë e mirëpriti ngrohtësisht. Ishte muaji i parë i martesës. Ai u ul në karrige dhe i fshinte djersët nga nxehtësia. Ai e pyeti bashkëshorten: “Është mjaft nxehtë këtu, pse nuk e aktivizuat klimën para se të vija?” Ajo tha me zë të ulët: “Nuk më la nëna juaj.” Ai u shpreh: “Ajo është plakë, duhet ta dini...” dhe vazhdonte ta përsëriste këtë. Në këtë mënyrë ai ia hapi asaj derën e ankesave për nënën! Ai me këtë kishte për qëllim se nëna është e vjetër dhe nuk kupton. Ditët kalonin dhe ankesat e saj të reja për vjehrrën shtoheshin, derisa ai u mërzitë me nënën e vet dhe mendoi se nëna ishte në gabim, kurse bashkëshortja kishte të drejtë.

Ai i dha asaj dritën e gjelbër për ta siguruar se sjellja e saj është në rregull, duke e akuzuar nënën për gabimet e ndryshme, vetëm se kështu i thoshte bashkëshortja e tij. Nëna e tij u bë burim i mërzitjes dhe mosrehatisë. Bashkëshortja e tij i tha një shoqes se më në fund burri i saj po kërkon një shtëpi tjetër, ku nuk do të ketë nevojë që të kujdeset për një plakë. Burri i saj vendosi ta gjejë një shtëpi tjetër, me qëllim që të ik nga xhehenemi, siç thoshte ajo dhe tani ai mori me qira një banesë, duke e lënë vetëm, nënën tetëdhjetë vjeçare, e cila ndihet e vetmuar dhe e frikësuar.

Motra e tij e pyeti kunatën: “A nuk kërkon e drejta jote për t’u trajtuar njerëzisht nga burri juaj, që ai të jetë i dëgjueshëm ndaj nënës? Çfarë do të bëhet me juve kur të plakeni dhe të sëmureni? A do të jetë atëherë burri juaj i durueshëm ndaj juve, kur ju e ndihmuat që ta largojë mëshirën nga zemra e tij, duke e shtyrë që t’ia kthejë shpinën nënës?”

E nderuara motër, vitet do të kalojnë dhe pleqëria do t’ju vijë, a pajtoheni që ju të trajtoheni në të njëjtën mënyrë që burri juaj e trajtoi nënën e tij? Ai ia bëri këtë nënës së vet, e cila e kishte rritur dhe ushqyer për më tepër se njëzet vjet, mirëpo brenda disa muajve ju ia arritët që t’i shfaqni dashurinë dhe e bëtë që t’i shkëput lidhjet farefisnore. Çfarë gruaje jeni ju dhe çfarë burri është ai? Juve ju ka kapluar egoizmi dhe si rezultat, e keni privuar veten nga lutjet e mira që vjehrra do t’i bënte për juve nëse do të ishit e dëgjueshme. Ndërsa, ai është një burrë, i cili preferoi të paktën në vend të asaj të mjaftueshmes që do të vinte, duke sakrifikuar nënën e tij për t’iu bindur bashkëshortes. Nesër edhe ju do të bëheni viktimë e papërgjegjshmërisë së burrit!

E nderuara motër muslimane! A nuk kënaqesh kur burri juaj i trajton me mirësi të afërmit tuaj që ju vizitojnë? Pse e urreni atëherë kur ai e trajton personin më të shtrenjtë në mënyrë njerëzore? Ai sot bëri gabim, mirëpo nesër ndoshta pendohet dhe ju urren për atë çfarë e nxitët të vepronte. Ndoshta ju thoni se nuk kërkohet nga Islami që të jeni e dëgjueshme ndaj nënës së tij. Edhe pse, ju përsëri duhet të silleni mirë me ata që i donë burri juaj dhe t’u shërbeni atyre që nga ai kërkohet t’u shërbejë, në këtë mënyrë do të shpërbleheni për mirësinë dhe besnikërinë.

Sa i përket argumentit tuaj se nëna e tij është e rreptë dhe zemërohet për gjërat më të vogla, mbaje në mend se ajo është e vjetër dhe ndoshta nuk do të jetojë gjatë. Gjithashtu, edhe ju do të plakeni si ajo, a dëshironi të hidheni jashtë dhe të braktiseni? Para se gjithash, ajo është muslimane dhe meriton të trajtohet mirë.

Sa i përket juve që jeni urdhëruar te jeni të dëgjueshëm ndaj nënës, ndaj nënës, ndaj nënës dhe pastaj ndaj babait, mos e preferoni epshin e bashkëshortes ndaj nevojave të asaj që ju ushqeu dhe kaloi shumë net pa gjumë për t’u kujdesur për ju. Nuk kërkohet që (detyrimisht) gruaja t’i shërbejë nënës suaj, mirëpo dije se nëse vepron ashtu ajo do të jetë e dëgjueshme ndaj jush dhe asaj. Si rrjedhim përdor fjalë të mira për ta bindur bashkëshorten që të kujdeset për nënën tënde, sidomos nëse e dinë se ju dëshironi që ajo të jetë e mirë me nënën tënde.

E nderuara motër, këto janë rrugët dhe mënyrat e depotshmërisë për ata që kërkojnë mirësi, por në të kundërtën ka pengesa që shejtani i ngritë për ata që i ka nën kontroll.

Tregime nga të parët:

Ibën Avn rrëfen se një herë e kishte thirr nëna e tij. “Ai ishte përgjigjur, por ndihej se zëri i tij kishte qenë më i ngritur se zëri i saj, kështu që ai i liroi dy robër për ta fshirë gabimin.” (Sijeru A’lami en-Nubela. vëll.1 fq.366)

Pengesa e dymbëdhjetë

NEGLIZHIMI I TË DREJTAVE TË PRINDËRVE

Ajo e shikoi nënën derisa po ecte me nxitim dhe i tha se ishte e zënë. Nëna e saj e përcolli me shikim dhe iu përvesh punës, ndonëse ishte e sëmurë. Ajo u lodh nga puna dhe iu desh të pushonte për pak kohë në dysheme, pastaj u ngrit dhe vazhdoi punën.

Ajo foli me vete: “Ajo thotë se është e zënë dhe refuzon të më ndihmojë, edhe pse më ka nënë.” Ajo e tejkaloi pikëllimin dhe kur ra nata, ajo u ul me të bijën për të biseduar sikur të mos kishte ndodhur asgjë. Nëna i tha: “Unë të lash disa gjëra për t’i kryer, kështu që mos harro t’i kryesh ato.” Bija u ngrit në këmbë dhe tha se duhej të përgatitej për ligjëratën e nesërme në kolegj. Nëna i tha: “Çdo ditë ju duhet të përgatiteni për këtë ligjëratë ose të dëgjoni atë kasetë, a nuk ka nëna të drejta ndaj jush?” Me të dëgjuar fjalët e nënës dhe me të kujtuar fjalët e Allahut: “Zoti yt ka dhënë urdhër të prerë që të mos adhuroni tjetër pos Tij, që të silleni në mënyrë bamirëse ndaj prindërve. Nëse njërin prej tyre, ose që të dy, i ka kapur pleqëria pranë kujdesit tënd, atëherë mos u thuaj atyre as “of - oh”, as mos u bë i vrazhdë ndaj tyre, po atyre thuaju fjalë të mira (të buta, respektuese).” (Israë, 23), ajo solli kasetën me ligjëratë fetare që po e dëgjonte dhe tha: “Kjo është kaseta që po dëgjoja. Ne do ta dëgjojmë së bashku në kuzhinë. Unë kurrë nuk do t’ju lë që vetë t’i bëni të gjitha punët e shtëpisë.”

Vërtet, e nderuara motër, bindja ndaj nënës është më e mirë së sa dëgjimi i një kasete ose përgatitja për ligjëratë, për të cilën ju padyshim keni kohë të mjaftueshme. Bindja ndaj nënës është e kërkuar, përveç nëse ajo të thirr në mosbindje ndaj Allahut. Dëgjueshmëria ndaj saj është vepër që të afron te Allahu.

E nderuara motër, thuaj nënës sate: “Më fal për të metat e mia, të cilat janë rezultat i ngutjes të moshës së re. Pas kësaj, kurrë nuk do t’ju lë vetëm, e as nuk do t’ju bëj të zemëroheni dhe as nuk do t’i lejojë njerëzit të thonë se jam e padëgjueshme ndaj prindërve. Unë do të jem shembull i mirë që ju sjell nderime dhe lumturi.” Bëje këtë e nderuara motër, ndoshta Allahu ju bën banor të xhenetit, i cili është i mbushur me çdo gjë që është e mirë dhe e drejtë.

Tregime nga të parët:

Ebu el-Lejth thotë: “Ka qenë njëherë një burrë i devotshëm, i cili nuk kërkonte gjëra nga i biri, nga frika se ndoshta nuk do t’i bindej dhe në këtë mënyrë të përfundonte në zjarr.” (El-Berkeh fi Fadl es-Sa’val-Hareke fq.97)

Pengesa e trembëdhjetë

SHOKËT E KËQINJ

Ajo ende është në shkollë, shumë aktive dhe energjike. Merr pjesë në aktivitet e shkollës dhe në aktivitete tjera shoqërore. Çdonjëri e pëlqen atë, sidomos mësueset dhe shoqet, sepse ajo ua mëson Kur’anin dhe mënyrën e leximit të tij. Ajo gjithashtu kryen vepra vullnetare të adhurimit dhe bindjes. Ajo i agjëron tri ditë të çdo muaji dhe çdo të hëne dhe të enjte. Ajo është shtatëmbëdhjetë vjeçare, mirëpo afati i jetës së saj skadoi. A pyet vdekja moshën ose datëlindjen?

Është fatkeqësi e madhe për familjen e saj, sepse vetëm ajo vdiq në aksidentin me veturë, ndërsa krejt të tjerët mbijetuan. Familjen e saj e tronditi lajmi. Ajo dje ishte me ne, e dëgjonim zërin e saj dhe e shikonim duke i kryer punë e veta. Tani, karrigia e saj gjendet akoma e zbrazët dhe letrat e saj akoma gjenden në bankë Pikërisht sot ajo kishte planifikuar t’i mësonte shoqet në lexim të Kur’anit. Kur mësuesja kërkoi nga një nxënëse tjetër që të ulej në karrigen e shoqes, ajo ngurroi, mirëpo u ul aty kur mësuesja insistoi, duke i fshehur lotët dhe duke thënë se ajo vdiq dhe kurrë nuk do të kthehet.

Çfarë mund të bëjmë për të, nëse vërtet e kemi dashur, sidomos pasi ajo vdiq e re pa lënë fëmijë dhe pasuri në këtë botë? Kështu ata i dhanë një dhuratë familjes së saj dhe filluan një bamirësi të vazhdueshme në emër të saj.

Kjo vërtet është shoqëria e drejtë dhe dashuria e vërtetë. Ajo shkoi me trup, mirëpo mbeti dashuria në zemrat, veçanërisht kujtesa për cilësitë e mira të saj. Ky është shembulli i ndihmës për njëri-tjetrin në punë të mira në këtë jetë dhe shembulli i lutjeve për mëshirë dhe falje për të ndjerin. Kjo është miqësia e vërtetë. Nëse gaboni, ne ju përmirësojmë, nëse shmangeni nga rruga e vërtetë, ne me ndihmën e Allahut ju kthejmë prapa. Kjo është shoqëria e njerëzve të namazit dhe të memorizimit të Kur’anit në fjalë dhe praktikë. Për këtë arsye ju duhet të keni shoqe të tilla, të cilat e lusin Allahun për ty, Ai i Cili e pranon lutjen e të devotshmëve. Nëse ju duhet diçka, ato garojnë t’ju ndihmojnë.

Atëherë, pse shikoni në anën tjetër të rrugës? Ato janë shoqe të këqija, të cilat përpiqen shumë që t’ju bëjnë të gaboni dhe ta humbni jetën kot. Ju kurrë nuk përfitoni nga ato dhe kurrë nuk mësoni dituri të dobishme, përveç rrugëve të shkatërrimit dhe udhëzimit të gabuar. Ato të joshin në rrugë të keqbërjes dhe gabimeve, kështu që ke kujdes nga to e nderuara motër, sepse ju jeni gurë i çmuar që nëse thyhet, ndreqja e tij bëhet shumë e vështirë. Rri larg rrugëve dhe mjeteve të të keqes dhe qëndro larg shoqërisë së ligë. Në vend të kësaj përgatituni për afatin, afrimin e të cilit mundoheni ta harroni.

Tregime nga të parët:

Muhammed bin Jusuf el-Asfehani thotë: “Kush është më i mirë se shoku i drejtë? Familja juaj do të ndajë trashëgiminë që e keni lënë dhe do të kënaqet me parat tuaja, ndërsa shoku juaj do të jetë i pikëlluar, i brengosur me trashëgiminë e veprave që ju i kryet dhe destinacionin final në të cilin do të përfundoni, derisa jeni i varrosur nën dhe.” (El-Ihjau. vëll. fq.202)

Pengesa e katërmbëdhjetë

HIXHABI I MANGËT

Një shok, i cili udhëtoi në Uzbekistan, me qëllim të da’vetit, me tregoi se pamja më e mirë në atë vend ishin gratë mullimane, të cilat vishnin rroba modeste dhe me këtë ruanin nderin e tyre, mirëpo unë u ndjeva i pikëlluar, sepse shumë prej vajzave dhe grave tona kalojnë kohën në tregje, ndonëse nuk kanë nevojë të madhe për të shkuar atje. Për më tepër, ku është hixhabi me të cilin i ka urdhëruar Allahu? Dikush vendos abajen mbi supe, derisa të tjerat veshin rroba të ngushta ose pantallona. Ky nuk është hixhabi me të cilin ju ka urdhëruar Allahu! Ato gjithashtu përzihen me burra dhe lirshëm bisedojnë me ta. Në ketë mënyrë shejtani i sprovon zemrat e tyre, sepse tregu është shtabi i shejtanit, ku ai e ngrit flamurin për t’u përdhunuar nderi i motrave.

E nderuara motër, çfarë nevoje kanë gratë muslimane, të cilat i lëshojnë shtëpitë e tyre dhe shkojnë në treg? Natyrisht se nëse kanë nevojë, ato mund të gjejnë dyqane për gra, ku motra jonë është larg ngacmimeve të burrave dhe kjo është më e mirë për juve, edhe nëse këto dyqane nuk i kanë llojet e rrobave më të mira që ju dëshironi t’i blini. Po ashtu, bashkëshorti, i biri ose vëllai mund t’i blejnë shumë artikuj që ju duhen grave, pa pas nevojë që ato të shkojnë në treg.

E nderuara motër, le të jetë brengë e juaj konkurrimi në kryerjen e adhurimeve dhe jo konkurrimi në blerjen e shumë rrobave ose xhevahireve. Bukuria juaj qëndron në besim dhe nder. Nëse duhet të shkoni në treg atëherë sigurohuni se keni veshur hixhabin e kompletuar, largohu përdorimit të parfumit dhe bisedave të lirshme me burra të huaj, e sidomos me shitësit. Mbaje në mend se kur gratë muslimane kanë nevojë të dalin, ato i kryejnë punët që kanë dhe menjëherë kthehen në shtëpi.

Gratë muslimane nuk kanë nevojë të shkojnë në treg shpesh ose të veshin rroba të reja çdo ditë. Është fakt që kur bashkëshortja është e kënaqur dhe i bindet Allahut, ajo bëhet më e bukur në shikim të burrit, sidomos kur është e përkushtuar në shërbim të tij. Nëse një grua përpiqet shumë të garojë në blerjen e rrobave dhe xhevahireve dhe kalon shumicën e kohës jashtë shtëpisë, duke kërkuar gjëra të lira ose këpucë të mira, mendja e saj nuk do të jetë te burri. Kjo nuk është një grua e mirë për të jetuar me të, e as shembull i mirë për t’u pasuar.

Pengesa e pesëmbëdhjetë

MOSKUJDESI NDAJ FËMIJËVE

Islami i kushton vëmendje të veçantë edukimit të fëmijëve, siç demonstrohet me fjalët e të Dërguarit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem): “Urdhëroni fëmijët të falen në moshën shtatë vjeçare dhe disiplinoni për namazin në moshën dhjetë vjeçare.”

Ky hadith urdhëron edukim të kujdesshëm dhe të plotë të fëmijëve dhe shfrytëzim të kohës në mënyrën më të mirë. Për shembull, në moshën shtatë vjeçare ai urdhërohet dhe ikurajohet të falet për tre vjetët e ardhshëm. Secilën ditë thirret t’i bashkëngjitet namazit, pesë herë në ditë, me të dëgjuar të ezanit.

E nderuara motër, imagjinoni sa herë thirret fëmija dhe inkurajohet të falet para se ai të disiplinohet ose të qortohet për moskryerjen e tij? Janë më tepër se pesë mijë herë gjatë tre vjetëve, në mes moshës shtatë vjeçare dhe moshës dhjetë vjeçare! Gjatë këtyre viteve fëmija mësohet të falet, duke iu përgjigjur ezanit dhe duke i parë të tjerët si falen. Pesë mijë leksione të dhëna mbi faljen e namazit janë të mjaftueshme që ai të mos e harrojë atë ose të mos e merr si çështje të parëndësishme. Namazi mbush jetën e fëmijës dhe bëhet pjesë e aktiviteteve të tij ditore. Ai pret namazin e akshamit, pasi e falë ikindinë dhe pastaj e pret jacinë, e kështu me radhë.

Si rrjedhim, e nderuara motër, ka kohë të mjaftueshme për t’i mbjellë farat e devotshmërisë në fëmijët tanë, në dhjetë vjetët e para të jetës së tyre, kështu që ata edukohen për t’u bërë gra dhe burra të devotshëm.

Gjatë këtyre viteve, ata duhet të mësojnë pjesët themelore të fesë dhe të memorizojnë një pjesë të madhe të Kur’anit, nëse jo krejt. Ka raste të mjaftueshme ku nëna mund t’u rikujtojë fëmijëve atë që kanë mësuar nga Kur’ani. Për më tepër, babai duhet t’u mësojë dhe t’u rrëfejë tregime të Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe njerëzve të devotshëm. Në këtë mënyrë prindërit e shfrytëzojnë kohën me fëmijët e tyre, të cilët mësohen dhe zbaviten në të njëjtën kohë. Nëna po ashtu mund t’u jap fëmijëve kaseta islame që tregojnë për jetën e Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) dhe shokëve të tij. Sidomos në kohën para gjumit.

E nderuara motër, esenca e vërtetë e secilës familje duket në fytyrat e fëmijëve, sepse fëmija bëhet emisar i familjes me mënyrën si vepron dhe sillet. Gjithashtu nënë e mençur është ajo, e cila përpiqet në edukimin e fëmijëve dhe bisedon me ta sikur të ishin të rritur, me mirësi dhe dashuri, duke mos i kërcënuar ose ndëshkuar rregullisht.

E nderuara motër, a nuk shpresoni që fëmijët ndoshta bëhen adhurues të drejtë të Allahut. Si rezultat, mësoi dhe edukoi ata në mënyrën më të mirë dhe merreni përgjegjësinë tuaj që është jashtëzakonisht e rëndësishme. Njerëzit thonë se gratë janë gjysma e shoqërisë, e cila edukon gjysmën tjetër. Në këtë mënyrë çdo nënë duhet të mendojë për llojin e shoqërisë që po e prodhon dhe edukon.

Tregime nga të parët:

Malik bin Dinar e pa një burrë duke u falur shkel e shko dhe komentoi: “Më vjen keq për fëmijët e tij.” Ai u pyet: “Ai nuk falet si duhet, e juve ju vjen keq për fëmijët e tij?” Ai tha: “Ai është kryetari i familjes dhe ata marrin mësim nga ai!”

Pengesa e gjashtëmbëdhjetë

BASHKËSHORTJA SHKURAJUESE

Disa gra i nxitin burrat të mos i pëlqejnë për shkak të sjelljes së tyre të pahijshme dhe fjalëve të këqija. Për shembull, ato i konfrontojnë burrat e tyre duke ua përmendur të metat, qoftë fizike ose financiare. Ajo mund t’ia përmend për çalimin e tij ose shkurtësinë, ta turpërojë atë sepse është i varfër ose i paarsimuar. Ajo kurrë nuk është bashkëshorte inkurajuese. Në të kundërtën, kurrë nuk hesht për të metat e tij, duke ia rikujtuar dhe duke e nënvlerësuar si pasojë.

Ka qenë njëherë një grua e pasjellshme, e cila kurrë nuk e linte burrin e saj të pushonte sa herë që vinte në shtëpi, derisa ai detyrohej të largohej nga aty. Ajo i përmendte të metat e tij dhe shpesh i bërtiste, kështu që ai e kërcënoi se do ta marrë një grua tjetër me qëllim që të mund të gjente paqe e lumturi. Ajo qeshte dhe i thoshte: “Kush martohet me ty? Ju jeni i varfër! Nëse do të vinit tani të më propozonit martesë, unë kurrë nuk do të pajtohesha të martohem.” Ai thotë me vete: “Edhe nëse nuk do të isha bashkëshorti i saj, ajo nuk bën të më nënçmojë në këtë mënyrë, sepse unë jam musliman. Pasuria dhe varfëria janë prej Allahut, siç është edhe puna e krijesave.”

Ai pastaj kërkoi këshillën e një shoku, i cili u përpjek t’ia lehtësonte gjërat. Ai i tha: “Unë do t’ju bëj një kontratë martesore të falsifikuar me një grua që nuk ekziston dhe ju tregoni asaj për martesën dhe lavdëroje këtë grua për sjelljen dhe cilësitë e saj. Tregoi se dasma do të bëhet shpejt dhe tregoja kontratën nëse nuk të beson.” Ai u kthye në shtëpi, trokiti në derë, kështu që ajo e hapi atë si zakonisht dhe i tha: “Çfarë të solli kaq herët?” Ai, i lumtur dhe i qetë, u ul në vendin ku zakonisht ulej. Bashkëshortja e pyeti përsëri: “Pse jeni aq i lumtur sot dhe pse keni vendosur parfum?” Ai i tregoi, por ajo nuk i besoi, duke i thënë: “Kush do të martohet me juve?” Ai e lejoi atë t’i cekte morinë e zakonshme të të metave që ajo i sheh te ai dhe kur ajo mbaroi, ai i tregoi kontratën e martesës. Ajo filloi të qajë dhe t’i pranojë gabimet dhe padrejtësitë e kaluara që ia kishte bërë. Ajo u përpoq të kërkonte falje për sjelljen ndaj tij, mirëpo, kërkoi ta divorcojë gruan tjetër. Ai i tha se do të mendojë për këtë!

Tregime nga të parët:

Jahja bin Muadh thotë: “Me besimtarin sillu në njërën nga këto tri mënyra. Nëse nuk i bën mirë, atëherë mos i bën keq. Nëse nuk e bëni të lumtur, atëherë se paku mos e bëni të mjerë. Nëse nuk e lavdëroni, atëherë se paku mos e qortoni.” (Tenbih-ul-Gafilin vëll. 1 fq.178)

Pengesa e shtatëmbëdhjetë

EKSPOZIMI I SEKRETEVE TË FAMILJES

Nëna dhe babai e dinë mirë se fëmijët sëmuren shpesh ose ankohen nga ndryshimi i motit. Një ditë, gruaja ime dhe unë e dërguam djalin te mjeku. Unë u ula në dhomën e pritjes për burra, ndërsa gruaja u ul në dhomën e pritjes për gra. Pritëm dhjetë minuta derisa e takuam mjekun. Kur po ktheheshim në shtëpi, gruaja më tregonte se derisa po priste mjekun një grua filloi t’i ankohej për sëmundjen e vet dhe domosdoshmërinë e vizitave te mjeku ose qëndrimin në spital. Ajo pastaj filloi t’i përmend emrat e fëmijëve të vet dhe ankohej për secilin, duke thënë se njëri prej tyre ha dhe fle shumë, djali tjetër jeton larg dhe kurrë nuk i viziton. Ajo gjithashtu bisedonte për bashkëshorten e djalit të fundit, e cila është e pasjellshme dhe nuk e pëlqen atë dhe për këtë arsye ata nuk e vizitojnë. Ajo gjithashtu bisedonte për bashkëshortin, i cili nuk e kishte sjellë te mjeku kur i kishin filluar dhimbjet, mirëpo e solli sot. Ajo brenda disa minutave mbajti një fjalim të gjatë. Unë u befasova dhe e pyeta bashkëshorten nëse e kishte njohur këtë grua më herët. Ajo tha se kurrë nuk e kishte parë dhe as që ia dinte emrin. Unë e pyeta se çfarë përfitimi kishte nga ankesat, sidomos kur ajo ka ekspozuar sekretet e familjes. Kur bashkëshortja e pa se sa u habita, ajo filloi të më sqarojë se kjo është tipike për gratë kur takohen. Ato ankohen dhe thonë gjithë çka kanë në zemër.  Disa gra tregojnë gjëra që të vjen turp t’i dëgjosh. Shumë nga to fillojnë të ankohen pa i pyetur askush dhe japin informata të hollësishme për familjet dhe të afërmit e tyre. Nëse rri më gjatë me to ju do të dëgjoni shumë gjëra tjera.

Këto janë sekretet në shtëpinë e njerëzve, të cilat normalisht nuk do t’ia tregonim askujt. Mirëpo, ju do të dëgjoni se nëna e tregoi këtë dhe atë në mes të shoqeve, ose bija i tregon burrit këtë dhe atë për familjen e saj. Për më tepër ky qëndrim është bërë praktikë e zakonshme këto ditë, sepse gratë bisedojnë për krejt gjërat, sidomos kur hapet dera e ankesave për bashkëshortët. Ato i ekspozojnë sekretet më private lidhur me bashkëshortin, deri në atë masë që disa bashkëshortë tronditen kur shokët e tyre ua përmendin planet e udhëtimit ose veturën që e ka blerë, e kështu me radhë. Ata menduan se ky lajm nuk ka dalë nga shtëpitë e tyre, ose së paku kështu shpresojnë. Kur pyesin se kush ju tregoi ata do të gjejnë se bashkëshortja e tij i ka treguar bashkëshortes së tyre.

E nderuara motër, pse i ekspozoni sekretet që burri juaj ua tregon, ose pse ankoheni për të tek të tjerët? Kjo mund t’ju shkaktojë probleme martesore duke përfshirë divorcin ose humbjen e besimit të ndërsjellë në mes juve dhe bashkëshortit. Për më tepër, çfarë dobie keni nga gjithë kjo, përveç gëzi-mit që të tjerët mund të kenë me problemet tua? Në këtë mënyrë ju as nuk keni gjetur ilaç për problemet tua, e as nuk është larguar sëmundja. Nëse dikush do t’i mbledhë lajmet tua me qëllim, dhe do t’i ekspozojë ato, ju do të zemëroheshit dhe do të egërsoheshit. Pse atëherë e bën këtë gjë dhe i ekspozoni sekretet kur e dini se njerëzit do të ndahen në dysh – ata që ju qortojnë dhe ata që ua kanë zili?

Tregime nga të parët:

Kas bin Sa’ida dhe Akthem bin Saifi u takuan dhe njëri e pyeti tjetrin: “Sa lloje të gabimeve i keni parë në birin e Ademit?” Burri tjetër tha: “Janë aq shumë sa që nuk mund t’i numëroni. Unë deri tani i kam numëruar tetë mijë. Megjithatë, unë gjeta një ilaç, i cili mund t’i mbulojë të gjitha llojet e të metave.” Kur e pyetën se çfarë është ky ilaç, ai tha: “Ruajtja e gjuhës.” (El-Edhkar en-Nevevijeh fq.287)

Pengesa e tetëmbëdhjetë

EKSPOZIMI I BUKURISË

Ju do të mendoni se disa gra e kanë harruar Botën Tjetër, shpërblimin, ndëshkimin, xhenetin, xhehenemin, për shkak të pakujdesisë dhe gjumit të thellë e të gjatë. Nuk ka kufi se çka bëjnë ose çka thonë. Njëra nga to do të jetë e pasjellshme, veshë rroba të tejdukshme, përzihet me burra të huaj, nuk i bindet bashkëshortit nëse është e martuar dhe vonon namazin nëse falet. Gratë e tilla e kanë harruar fjalën e Allahut:

“(Përkujto) Ditën kur Ne xhehenemit i themi: “A je mbushur?” E ai thotë: “A ka ende?” (Kaf, 30)

Ato harrojnë se do të varrosen në një gropë të vogël, pa ujë, pa linja telefonike, rrymë ose ndonjë mjet tjetër të rehatisë. Mirëpo, ajo gropë ose do të jetë kopsht prej kopshteve të xhenetit ose gropë prej gropave të xhehenemit.

Një ditë, kur isha në varreza duke shikuar varret e zbrazëta që janë gati për t’i pranuar banorët e ri, një kufomë erdhi nga spitali për t’u varrosur. Kur punëtorët e varrezave e zbritën njeriun poshtë, ne e kuptuam se gropa ishte mjaft e vogël. Kështu ne e zhvendosëm kufomën dhe filluam të kërkojmë një varrë më të gjerë. Kur e gjetëm atë, ne e zbritëm atë dhe filluam t’i hidhnim dhe sipër. Ai ishte një i huaj që kishte vdekur në vend të huaj, larg nga të dashurit e tij. Kur mendova për varrezat, e kuptova se varri ishte vërtet tokë e huaj dhe tokë e vetmuar.

E nderuara motër, nëse gruaja e cila vendos abajen mbi supet e saj dhe i ekspozon bukuritë, mendon se ajo ndoshta do të mbulohet me të njëjtën abaje në rrugën për në varr, ajo ndoshta do ta ndryshojë sjelljen dhe do t’i bindet Zotit. Kur vdes gruaja, pjesa sipër gropës së saj mbulohet me abajen e saj, kështu që të mos i shihet asnjë pjesë e trupit.

E nderuara motër, nesër do të vdisni dhe farefisi juaj do të bëjë çmos që ta mbulojnë krejt trupin tuaj. Çfarë ka ndodhur tani me juve, kur ju jeni gjallë dhe mirë, ju përpiqeni që t’i joshni burrat me bukurinë tuaj, kështu që ata t’ju shikojnë dhe ju t’i shikoni? Ata thanë se gratë nga natyra kanë qejf që burrat t’i shikojnë dhe t’i lavdërojnë për dukjen e tyre. Megjithatë, ky është tingulli i ujqve dhe kafshëve, të cilat po i nxjerrin këto fjalë. Ata thjeshtë janë shpirtligë dhe të pamoralshëm, kështu që keni kujdes se çfarë thonë! Në të vërtetë, burrat e pamoralshëm u drejtojnë fjalët e tyre lavdëruese për bukurinë e ekspozuar vajzave të bukura si dhe atyre që nuk janë të bukura.  Për këtë arsye, e nderuara motër, mos bjerë me fytyrë në zjarr të xhehenemit, e as mos u mashtro me bukurinë që Allahu ta ka dhënë. Nesër, ju do të pyeteni për çdo gjë. Atëherë, çfarë përgjigje keni përgatitur për Zotin?

Pengesa e nëntëmbëdhjetë

MOSEDUKIMI I FËMIJËVE ME SJELLJE TË MIRË

Amësia bart me vete ndjenja të zjarrta që Allahu i ka vendosur në zemrën e çdo femre. Për shembull vajzat e vogla kanë zakon të preferojnë lloje të ndryshme të lodrave në dallim me djemtë e vogël, sidomos kukullat në imazhe të foshnjave. Nëse vëzhgoni një vajzë duke luajtur me lodrat e saj ju do të vëreni se ajo bisedon me kukullën, e pastron atë dhe ia kreh flokët. Kjo shenjë e hershme e amësisë dëshmon për natyrën që Allahu u ka dhënë femrave brenda ndjenjave dhe mendjeve të tyre dhe formën e trupave të tyre.

Nëse vajzat e vogla ndihen kështu për imazhet e foshnjave kur akoma janë të vogla, si do të ndihen kur të arrijnë moshën e amësisë dhe t’i lindin foshnjat e tyre? Kur një vajzë bëhet bash-këshorte dhe nënë e një fëmije të gjallë, të cilin e dëgjon duke qeshur dhe vajtuar?

Një fazë shumë e rëndësishme fillon kur ajo lind dhe bëhet nënë. Ky është tipar që e kanë të gjitha nënat, muslimane ose jomuslimane. Megjithatë, ka cilësi të caktuara që e dallojnë nënën muslimane. Për shembull, ajo pret shpërblimin e Allahut për çdo shërbim që ia bën foshnjës. Rritja e fëmijëve në Islam është detyrë fetare dhe nënat muslimane kërkojnë shpërblim prej Allahut. Si rrjedhim, Allahu i ka pajisur gratë muslimane me ato tipare që i ka pajisur krejt gratë dhe u ka premtuar shpërblim për përpjekjet e tyre. Rritja e fëmijëve është vepër e adhurimit, të cilën nëna duhet t’ia dedikojë Allahut, duke duruar dhe këmbëngulur në përballimin e vështirësive të ndryshme në procesin e rritjes dhe mësimit të fëmijëve. Gjithashtu, kur nëna e bën këtë, ajo po ashtu pret të ardhmen me padurim, kur foshnja e saj do të bëhet dijetar, shkencëtar ose udhëheqës i muslimanëve. Kur nëna mullimane ndihet kështu, ajo bëhet më energjike në mësimin e fëmijëve për t’u bërë muslimanë të mirë, të cilët luftojnë për kauzën e Allahut.

Nëse i kujtojmë personalitetet e mëdha në historinë islame, ne do të gjejmë se mësuese e parë në jetën e tyre ishte nëna, e cila kujdesej me përkushtim për fëmijën dhe sakrifikoi rehatinë e vet për rehatinë e fëmijës. Tani, e nderuara motër, gjërat kanë ndryshuar. Fëmijët tani mësojnë dobësi nga nënat e tyre, e shohin frikën e tepruar të nënës për sigurinë e tyre dhe marrin mësime të pamjaftueshme ose nuk edukohen me idealet islame. Nganjëherë, njeriu ndien se nëna e rritë bijën e vet në të njëjtën mënyrë si të birin, edhe pse duhet të ketë dallime. Djemtë duhet të edukohen për të qenë burra të përgjegjshëm dhe të zellshëm dhe jo burra përtac ose punëkot që preferojnë gjumin dhe rehatinë.

E nderuara motër, a i keni edukuar fëmijët për të qenë njerëz të devotshëm dhe të dedikuar ndaj Islamit, sidomos kur Umetit Islam i duhen përpjekjet e tyre në dituri dhe luftë?

Tregime nga të parët:

A e keni edukuar birin tuaj për të qenë njeri i parimeve siç ishin Ebu Ismail dhe Abdullah bin Muhammed el-Haravi? Ai tha: “Unë isha i kërcënuar me vrasje me shpatë pesë herë, jo për të ma ndryshuar qëndrimin, por thjeshtë për ta ndaluar kritikën ndaj atyre të cilët kundërshtonin qëndrimin tim dhe çdo herë refuzoja.” (Tedhkirat-ul-Huffaz vëll.3; fq.1184)

Pengesa e njëzet

MOSURDHËRIMI NË TË MIRË DHE MOSNDALIMI NGA E KEQJA

Shumica e grave në kohën tonë mendojnë se urdhërimi në të mirë dhe ndalimi nga e keqja është punë e burrave, ose punë e një institucioni, ose ministrie shtetërore. Ato harrojnë se Allahu ka urdhëruar çdo musliman, mashkull ose femër, për të urdhëruar në të mirë dhe për të ndaluar nga e keqja, e cila është një nga shtyllat më të mëdha islame, me anë të së cilës largohet e keqja, shkujdesja zëvendësohet me vetëdije dhe injoranca me dituri. Në këtë mënyrë Umeti Musliman qëndron syhapur dhe i vetëdijshëm.

E nderuara motër muslimane, dijetarët islamë pajtohen se urdhërimi në të mirë dhe ndalimi nga e keqja është pjesë e rëndësishme e veprave islame të adhurimit dhe kjo kërkohet nga ata që kanë mundësi ta bëjnë, aq sa kanë mundësi. Gjendja më e dobët në kryerjen e këtij veprimi është kur nje-riu e urren të keqen me zemër.

Edhe pse tani shoqëria muslimane vuan nga problemet e vendosmërisë, ne akoma kemi mundësi për ta përdorur gjuhën, e më këtë ta kryejmë detyrën e thirrjes në mënyrën më të mirë. Për shembull, njeriu mund t’i përdorë fjalët e mira për ta këshilluar shokun e tij ose shoqen e vet, nëse ai ose ajo kanë ndonjë ves të cilit duhet t’i adresohen në bazë të dashurisë vëllazërore, me qëllim që t’u dëshirojë atyre atë që e dëshiron për veten.

Gratë, në veçanti, shpesh takohen me gra tjera dhe në këto takime bëhen shumë gabime duke përdorur gjuhën si mjet të preferuar. Madje disa grave, që në pamje të jashtme duken të devotshme, u mungojnë njohuritë themelore që kërkohen për t’i përmirësuar këto të meta pa ngurrim. Ju mund ta kryeni këtë detyrë kudo dhe kurdo që takoheni me gratë tjera, për shembull në shtëpi, në ndeja, shkollë etj. Për më tepër, gratë muslimane, të cilat i përmbahen rregullave dhe udhëzimeve për veshjen islame dhe sjelljes me burrat e huaj, kërkohet nga to që t’i qortojnë disa burra, të cilët bëjnë gabime në publik duke përdorur këshilla bindëse si mënyrë e urdhërimit në të mirë dhe ndalimit nga të këqijat. Ju duhet të jeni e butë derisa e përmbushni këtë detyrë dhe duhet t’i shmangeni fjalëve të ashpra dhe trajtimit të rreptë kështu që ndoshta bëhesh nga njerëzit që i përshkruan ky ajet:

“Besimtarët dhe besimtaret janë të dashur për njëri-tjetrin, urdhërojnë për të mirë, e ndalojnë nga e keqja, e falin namazin dhe japin zekatin, respektojnë Allahun dhe të Dërguarin e Tij. Të tillët do t’i mëshirojë Allahu. Allahu është Ngadhënjyes, i urtë.” (Tevbe, 71)

Tregime nga të parët:

Hasani i tha Mutarrif el-Harashit: “Këshilloji shokët tuaj.” Mutarrif tha: “Frikësohem të them atë që nuk e veproj vet.” Hasani iu përgjigj: “A ka ndonjë njeri në mesin tonë që vepron krejt atë që e thotë? Shejtanit do t’i pëlqente shumë kjo, sepse askush nuk do të urdhëronte në të mirë ose të ndalonte nga e keqja!”

PËRFUNDIMI

E nderuara motër muslimane, ka shumë pengesa në rrugë. Po ashtu kësaj i shtohen edhe lëshime dhe gabime, të cilat i bëjmë kudo që shkojmë dhe në çdo kohë. Megjithatë, nga mirësia e Allahut është se na ka lënë shansin për t’iu kthyer me bindje dhe për t’u bërë të lumtur me dhuntitë e Tij. Ai na ka premtuar xhenetin nëse pendohemi sinqerisht për mëkatet tona. Pejgameri (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Allahu më tepër gëzohet për pendimin e robit të vet kur të pendohet, se ndonjëri prej jush i cili ka udhëtuar me deve nëpër shkretëtirë, e i humbet, kurse me të edhe i tërë uji dhe ushqimi, e kërkon, por e humb shpresën për ta gjetur, pastaj vjen nën një lis dhe nga lodhja shtrihet nën hijen e tij me shpresë të humbur dhe duke qenë në këtë gjendje, e sheh devenë e vet duke qëndruar përpara tij, ai ngrihet, e kap për litari dhe nga gëzimi i madh bërtet: “O Zoti im! Ti je robi im, kurse unë jam Zoti yt, duke u shprehur gaboi nga gëzimi i fortë.” (Transmeton Muslimi)

E nderuara motër, forcoje vendosmërinë tënde dhe dedikoja energjinë shmangies së gabimeve dhe pakujdesisë e nxito për xhenetin gjerësia e të cilit është sa gjerësia e qiejve dhe e tokës, përgatitur nga Ai, i Cili është Bujar, Bamirës dhe i Mëshirshëm. A ka ndokush pos Allahut, i Cili i pranon lutjet dhe fal mëkatet? Allahu na faltë neve dhe juve, i faltë prindërit tanë dhe muslimanët tjerë. Allahu na bëftë prej atyre, të cilët kur gabojnë pendohen tek Allahu dhe kërkojnë falje tek Ai.

E nderuara motër muslimane njëherë  një thirrës e paralajmëroi popullin e vet:

“O populli ynë, përgjigjuni thirrësit të Allahut dhe besoni Atij! Ai ua fal mëkatet tuaja dhe ju shpëton prej një dënimi plot vuajtje.” (Ahkafë, 31).

Ne dëshmojmë se kemi dëgjuar, jemi bindur dhe kemi kuptuar misionin tonë. O Allah! Pranoje pendimin tonë, na fal mëkatet tona dhe na dhuro mëshirë. Amin!

Etika Islame.

Titulli në origjinal: “Adab Islamijjeh”

Titulli: Etika Islame

Autor: Abdul-Hamid Suhejbani

Përktheu: Ferid Selimi

Recenzent: Omer Musa

Redaktor gjuhësor: Arian Koçi

PËRMBAJTJA

PARATHËNIE

01 - RREGULLAT E DUASË (LUTJES)

02 - RREGULLAT PËR LEXIMIN E KUR’ANIT

03 - RREGULLAT BASHKËSHORTORE

04 - RREGULLAT E NGRËNIES DHE PIRJES

05 - RREGULLAT E MIKPRITJES

06 - RREGULLAT E UDHËTIMIT

07 - RREGULLAT E SELAMIT (PËRSHËNDETJES)

08 - RREGULLAT E GJUMIT

09 - KUR TË SHOHIM ËNDËRR

10 - HAPJA E GOJËS (NGA GJUMI, LODHJA)

11 - RREGULLAT GJATË TESHTITJES

12 - RREGULLAT PËR TË SËMURIN DHE VIZITUESIT

13 - RREGULLAT E NGUSHËLLIMIT, FALJES SË NAMAZIT TË XHENAZES DHE VARROSJES SË SAJ

14 - RREGULLAT E VESHJES

15 - MËSUESI DHE NXËNËSI

16 - RREGULLAT E KËRKIMIT TË LEJES

17 - RREGULLAT E SHOQËRIMIT

18 - RREGULLAT E SJELLJES NË XHAMI

19 - RREGULLAT NË DITËN E XHUMA

20 - RREGULLAT E SADAKASË (LËMOSHËS)

21 - RREGULLAT E DURIMIT

22 - RREGULLAT E HYRJES NË SHTËPI

23 - RREGULLAT E AGJËRIMIT

24 - RREGULLAT E HAXHIT

PARATHËNIE:

Falënderimet dhe nderimet janë për Allahun (Xheleshanuhu), i Cili i udhëzoi krijesat (njerëzimin) në edukatën më të përsosur, për Atë që nga arka e mëshirës dhe e bujarisë së Vet hapi çdo derë, i ndriçoi sytë e besimtarëve për të parë të vërtetën dhe për të kërkuar shpërblimin e Tij. Ai i errësoi sytë e mohuesve (kundërshtarëve të Zotit) për shkak të kryeneçësisë së tyre për t’iu përulur Atij, gjë që u bë pengesë mes tyre dhe dritës së Tij.

I udhëzoi me nderin dhe mëshirën e Tij, ndërkohë që i humbi të tjerët me drejtësinë dhe urtësinë e Tij.

Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut, i Vetmi që nuk ka shok, Ai është i Lartësuar dhe Dhuntidhënës. Dëshmoj se Muhammedi është rob dhe Pejgamber i Tij, i dërguar nga Allahu me ibadetet më të çmuara dhe etikën më të përsosur, shpëtimi i Allahut qoftë mbi të, mbi familjen dhe shokët e tij.

Më tej...

Ky është një libër përmbledhës që përmban një varg rregullash për të cilat ka nevojë muslimani gjatë jetës së tij të përditshme. Këtë libër ia paraqes si këshillë umetit: Mësim për të paditurin, përkujtim për harrestarin dhe vërejtje për shpërfillësin e këtyre rregullave.

Ky libër është këshillë për besimtarin, që të jetojë me udhëzimet e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, si gjatë përmendjes së Allahut ashtu edhe gjatë lutjes së Tij; që të jetojë me udhëzimet e tij gjatë ngrënies dhe pirjes, në mënyrë që gjatë të ushqyerit të jetë i kënaqur me Zotin dhe falënderues ndaj Tij; që të jetojë me udhëzimin e Tij edhe gjatë të veshurit. Pra, të jetojë me udhëzimet e tij në çdo sferë të jetës së ndershme dhe të jetë syçelur për të ndjekur çdo sjellje.

Muslimani e ka për detyrë t’i ruajë e të kujdeset për këto rregulla në mënyrë të plotë duke e zbatuar atë që i zbriti Muhammedit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe duke e ndjekur sunetin e tij, të cilin Allahu Xheleshanuhu na urdhëroi ta ndjekim dhe pas të cilit duhet të kapemi fort.

Prej Allahut kërkoj që të më dhurojë qëllim të pastër dhe të mirë, që kjo shkresë t’i sjellë dobi atij që e lexon dhe atij që e përcjell. Lus Allahun që dobia dhe të mirat e tij t’i përfshijnë të gjithë besimtarët me anë të bujarisë dhe mëshirës të Tij, ngaqë Ai është i aftë për çdo gjë.

Shpëtimi dhe paqja qofshin mbi të Dërguarin tonë, Muhammedin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, mbi familjen dhe shokët e tij në përgjithësi.

E falënderojmë Allahun, Zotin e botëve.

Shkroi: Abdul Hamid bin Abdurr Rrahman Suhejbani (E mërkurë, 23. 02. 1414 hixhri)

01. RREGULLAT E DUASË (lutjes)

1. Madhërimi i Allahut të Lartmadhërishëm dhe salavati mbi Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem para se t’ia fillojmë duasë. Ngase ne kërkojmë prej Tij që të na begatojë, të na mëshirojë dhe të na falë. Andaj është e arsyeshme që lutjes t’i bëjmë një hyrje që përmban falënderim dhe madhërim ndaj Zotit Lavdiplotë.

Nga Fedale bin Ubejdi transmetohet të ketë thënë: “Derisa Resulull-llahu po rrinte ulur, hyri një njeri dhe u fal, pastaj tha: “O Allah, më fal mua dhe më mëshiro.” Atëherë Muhammedi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem tha: “Nxitove, o ti musal-li (falës i namazit). Kur të kryesh faljen, derisa je ulur, falënderoje Allahun me atë që meriton dhe ço salavat mbi mua e pastaj bë dua.” Pastaj erdhi dhe u fal një tjetër. Falënderoi Allahun, çoi salavat mbi Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem Këtij i Dërguari i tha: “O ti musal-li, tani lutu, se të pranohet.” (Transmeton Tirmidhiu, ndërsa hadithi është sahih)

2. Bindja e mirë ndaj Allahut të Lartë

I Lartmadhërishmi thotë: “E kur robërit e mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem lutjes kur lutësi më lutet.” (El-Bekare 186)

Pra Allahu Xheleshanuhu është afër nesh, Ai është me ne, me diturinë, me gjerësinë dhe mbrojtjen e Tij.

Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem na ka urdhëruar që çështjen e pranimit t’ia lëmë Allahut Xheleshanuhu dhe të jemi të bindur se do ta fitojmë atë që e shpresojmë.

Transmetohet nga Ebu Hurejra radijAllahu ‘anhu se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka thënë: “Luteni Allahun duke qenë të bindur se Ai ju përgjigjet.” (Transmeton Tirmidhiu e hadithi është hasenun sahih) që do të thotë: Të besoni se Allahu Xheleshanuhu nuk jua ndërpret të mirat e Tij. Sepse bujaria e Tij është e gjerë, dhuntia e Tij është e madhe sa herë që lutësi lutet. Shpresa e tij e mban dhe lutja e tij është e sinqertë. Ngase, nëse shpresa e duaxhiut (lutësit) tek Allahu nuk është e fortë, duaja e tij nuk është e sinqertë.

3. Pranimi i mëkatit

Kjo punë është përsosmëri e adhurimit ndaj Allahut të Lartësuar. Transmetohet nga Ali bin Ebi Talibi radijAllahu ‘anhu, i cili e ka dëgjuar Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem duke thënë: “Me të vërtetë Allahu mahnitet me robin kur thotë: “Nuk ka zot përveç Teje. Me të vërtetë unë i bëra vetes të padrejtë, m’i fal mua gabimet se vërtet nuk ka kush që i fal gabimet përveç Teje.” Thotë (Allahu Xheleshanuhu): “Robi im e di se ai ka Zot i cili fal dhe dënon.” (Transmeton Hakimi, ndërsa hadithi është sahih, i vërtetë)

4. Vendosmëria në lutje

Transmetohet prej Enes bin Malikut radijAllahu ‘anhu, se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur të bëni dua, të jeni të vendosur në lutjen tuaj e të mos thoni: “O Allahu im, nëse dëshiron, më jep mua,” sepse nuk ka kush që e imponon Atë.” (Transmetojnë Buhariu, Muslimi dhe Tirmidhiu)

Qëllimi i vendosmërisë në kërkim është të kërkosh me këmbëngulje dhe të kërkosh prej Allahut me zell.

5. Vrullshmëria në dua (lutje)

Transmetohet nga Aishja radijAllahu ‘anha se asaj i ishte vjedhur një çarçaf dhe filloi të lutet (keq) për atë që ia kishte vjedhur. Atëherë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem i tha: “Mos e shkarko atë.” (Transmeton Ebu Davudi, hadithi është i vërtetë) Domethënë, mos ia lehtëso me lutjen tënde mëkatin atij i cili meriton dënimin për atë që ka vjedhur.

6. Lutja të bëhet tri herë

Është vërtetuar sipas Sunetit, ashtu edhe siç gjendet në hadithin që e transmeton Muslimi nga Ibni Mesudi radijAllahu ‘anhu: “Pasi Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e kreu namazin e tij, ngriti zërin dhe filloi të lutet për ta (kurejshitët). Ai e kishte zakon që, kur lutej, të përsëriste tri herë lutjen e tij. E këtë herë tha: “O Allah, Ti u dalsh hakut kurejshitëve! O Allah, Ti u dalsh hakut kurejshitëve! O Allah, Ti u dalsh hakut kurejshitëve!”

7. Duaja (lutja) të bëhet me fjalë që kanë kuptim përmbledhës

Kjo do të thotë që fjalët në dua (lutje) të jenë të pakta por të dobishme, fjalë që i nxjerrin domethëniet më të forta me pak fjalë dhe që të arrihet qëllimi në mënyrë më përmbledhëse dhe më të qëlluar. Në “Sunenin” e Ebu Davudit dhe Musnedin e Ahmedit transmetohet se Aishja radijAllahu ‘anha ka thënë: “Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem gjithmonë i mbivlerësonte duatë me kuptim përmbledhës dhe i linte të tjerat pas tyre.”

Prej këtyre lutjeve është edhe lutja e transmetuar nga Ferve bin Naufeli: “E kam pyetur Aishen radijAllahu ‘anha se cilën lutje bënte Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, e ajo më tha: “Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kishte traditë të thotë: “ALLAHUME INI EUDHU BIKE MIN SHERR-RRI MA AMELT VE SHERR-RRI MA LEM A’MEL.” (O Allahu im, kërkoj të më mbrosh prej sherrit që kam bërë dhe prej sherrit që nuk e kam bërë.” (Transmetojnë Muslimi dhe Ebu Davudi)

Po ashtu, transmetohet nga Musa El Esh’ari radijAllahu ‘anhu, se ai e kishte dëgjuar Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem duke u lutur me këtë lutje: “O Allahu im, më fal gabimin tim, paditurinë time, harxhimin tim, në çështjet e mia, për të cilat Ti je më i dijshëm sesa unë. O Allahu im, më fal mua atë që e kam thënë me seriozitet dhe atë që e kam thënë me mahi, atë që e kam thënë gabimisht dhe atë që e kam thënë qëllimisht dhe çdo gjë që gjendet tek unë. O Allahu im, më fal mua atë që më ka kaluar dhe atë që do të vijë. Atë që e kam bërë fshehurazi dhe atë që e kam bërë haptazi dhe atë që Ti e di më mirë se unë, se Ti je i Pari dhe i Fundit. Ti je i Fuqishëm për çdo gjë.” (Transmeton Muslimi)

8. Lutësi të fillojë prej vetes

Siç është përmendur në Fjalët e të Lartësuarit: “Zoti ynë, falna ne dhe vëllezërit tanë që para nesh u pajisën me besim.” (El-Hashër 10) dhe po ashtu në fjalët: “Zoti im, më fal mua dhe vëllanë tim dhe na dhuro mëshirën Tënde.” (El-A’raf, 151)

Po ashtu edhe në fjalët: “Zoti ynë, më fal (gabimet) mua dhe falua prindërve të mi, fali edhe të gjithë besimtarët ditën kur jepet llogaria.” (Ibrahim, 41)

Ibni Abasi transmeton nga Ebejje bin Kabi: “Me të vërtetë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur ka bërë dua për dikë, më së pari ka bërë dua për vete e pastaj për të tjerët.” (Transmeton Tirmidhiu)

Por kjo nuk ka qenë traditë e përhershme e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem sepse ka raste kur Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka bërë dua për të tjerët e nuk ka bërë për vete, siç është hadithi ku Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem thotë: “E mëshiroftë Allahu nënën e Ismailit, sikur ta kishte lënë Zem-Zemin, do të ishte bërë burim i përcaktuar.” (Hadithi bën fjalë për rrëfimin e Haxheres sh.p.)

9. Të zgjedhë kohë të përshtatshme për lutje

Prej kohëve më të përshtatshme për dua është fundi i natës, koha mes ezanit dhe ikametit, koha kur gjendemi në sexhde, kur jemi të brengosur, pas ikindisë në ditën e xhuma, në Ditën e Arafatit, koha kur bie shi, në dhjetë ditët e fundit të Ramazanit etj.

02. RREGULLAT PËR LEXIMIN E KUR’ANIT.

1. Të lexojë Kur’an me abdestt.

2. Të pastrojë gojën me misvak (a brushë), para se të fillojë leximin e Kur’anit.

3. Të lexojë Kur’an në vende të pastra.

4. Të ulet drejt Kibles me devotshmëri, butësi, seriozitet dhe kokulur.

5. Të shqiptojë me zë EUDHU BIL-LAHI MINESH-SHEJTANIRR-RRAXHIM, që do të thotë: Kërkoj prej Allahut që të më mbrojë prej shejtanit të mallkuar.

6. Të lexojë me tertil (rrjedhshëm).

7. Të logjikojë rreth asaj që lexon.

8. Kur të lexojë Kur’an, të qajë a të bëjë sikur qan.

9. Të lexojë me zë të bukur.

10. Të lexojë me zë, nëse nuk pengon ata që falen, lexojnë a flenë.

11. Të lexojë duke shikuar në Kur’an, meqë shikimi në të është ibadet (adhurim).

12. Të mos bisedojë me dikë gjatë leximit, përveçse në raste urgjente.

13. Të mos qeshë e as të mos luajë gjatë leximit të Kur’anit, e as të mos shikojë në gjërat që e zbavisin (ia tërheqin vëmendjen).

03. RREGULLAT BASHKËSHORTORE.

1. Të zbukurohet secili prej bashkëshortëve për njëritjetrin.

2. Burri është i detyruar të kujdeset për sunetet e fitres, të cilat janë: sunetimi, rruajtja e vendeve të turpshme, shkurtimi i mustaqeve, prerja e thonjve dhe heqja e qimeve nën sqetulla. Po ashtu, me këto rregulla obligohet edhe gruaja; që të dy janë të detyruar të mos kalojnë më tepër se dyzet ditë pa i përmbushur këto obligime. Muslimania duhet të largohet nga traditat e jobesimtarëve (kafireve), siç është tradita e rritjes së thonjve dhe ngjyrosja e tyre.

3. Të largohet bashkëshortja nga tatuazhi, që do të thotë nga zbukurimi i trupit me pika dhe vizatime të ndryshme e po ashtu edhe nga heqja e vetullave, qoftë tërësisht a pjesërisht, ose nga heqja e qimeve të fytyrës. Të gjitha këto që përmendëm janë të ndaluara dhe njëkohësisht të mallkuara nga Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, siç thotë hadithi: “Allahu i ka mallkuar ata që bëjnë tatuazh dhe atyre që u bëhet, ato që i heqin vetullat dhe atyre të cilave u hiqen dhe ato që i ndajnë dhëmbët për zbukurim, të cilët e ndryshojnë krijesën e Allahut.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

4. Të falin bashkëshortët nga dy rekate namaz së bashku, siç transmetohet se Ibni Mesudi radijAllahu ‘anhu e paska urdhëruar Ebu Harizin që, kur t’i afrohet bashkëshortes, t’i falë ajo pas tij dy rekate namaz. (Transmetojnë Ebu Bekr bi Ebi Shejbe dhe Taberaniu)

Kjo njëkohësisht është edhe përkujtim për palën bashkëshortore që, nëse dëshirojnë shpëtim në dunja dhe në ahiret, atëherë le ta ngrenë jetën e tyre në devotshmëri.

5. Të vërë burri dorën e tij në ballin e saj e pastaj le të thotë: “BISMIL-LAHIRR-RRAHMANIRR-RRAHIM. ALLAHUMME INNI ESELUKE MIN HAJRIHA VE HAJRI MA XHEBELTEHA ALEJHI, VE EUDHU BIKE MIN SHERIHA VE SHERI MA XHEBELTEHA ALEJHI.”, që do të thotë: “Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit! O Allahu im, unë kërkoj prej Teje të mirën e saj dhe të mirën që ke krijuar në të dhe kërkoj të më mbrosh prej sherrit të saj dhe prej sherrit që ke krijuar në të.” (Transmeton Buhariu)

6. Të mos harrojë bashkëshorti që, para kontaktit me bashkëshorten e tij, të thotë: “BISMIL-LAHI ALLAHUMME XHENIBNASH-SHEJTANE, VE XHENNIBISH-SHEJTANE MA REZE-KTENA.”, që do të thotë: “Në emër të Allahut. O Allahu im, largoje shejtanin prej nesh dhe largoje shejtanin prej asaj me çka na ke pajisur (furnizuar)!” (Transmeton Buhariu)

7. Bashkëshortëve u lejohet t’i shohin pjesët e turpshme të njëritjetrit. Aishja radijAllahu ‘anha thotë: “Ishim duke u larë unë dhe i Dërguari i Allahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem prej një ene që gjendej mes meje dhe atij. Në të përziheshin duart tona. Ai më lagte mua derisa i thosha: Më lër mua, më lër mua.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

8. Për njeriun e papastër (xhunubin) preferohet të marrë abdestt para se të shtrihet në shtrat, e nëse lahet, atëherë është edhe më mirë. Transmetohet nga Abdullah ibni Kajsi se e paska pyetur Aishen radijAllahu ‘anha se si vepronte Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur ishte i papastër: “A pastrohej para se të binte për të fjetur apo flinte para se të pastrohej?” E ajo kishte thënë: “Të gjitha këto i bënte. Ndonjëherë pastrohej e flinte, e ndonjëherë merrte abdestt e flinte.” (Pasi mori vesh përgjigjen) Tha: “Falënderimi i qoftë Allahut, i Cili ka lënë fushëveprim të gjerë në këtë çështje.” (Transmeton Muslimi)

04. RREGULLAT E NGRËNIES DHE TË PIRJES.

A - Rregullat të cilave duhet t’u përmbahet muslimani para ngrënies:

1. Të mundohet që ushqimin dhe pijen e tij t’i fitojë me nder, e jo me tradhti a mashtrime, siç thotë Allahu i Lartësuar: “O ju që besuat, hani nga të mirat që ju kemi dhënë.” (El-Bekare, 172)

2. Të vendosë të hajë dhe të pijë që të forcohet e të mund të punojë, ashtu që të shpërblehet me atë që ka ngrënë dhe ka pirë.

3. T’i lajë duart para se të ulet të hajë, nëse i ka të papastra ose nuk është i sigurtë në pastërtinë e tyre.

4. Të vërë ushqimin e tij në sofër mbi tokë, jo mbi tavolinë, sepse kjo është më afër devotshmërisë, siç thotë Enesi radijAllahu ‘anhu: “Nuk ka ngrënë i Dërguari i Allahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem mbi huvan (tavolinë) e as në sekërgje (pjatë zbukuruese në të cilën vendoset ushqimi).” (Transmeton Buhariu)

5. Të ulet duke u gjunjëzuar (nëse ha në tokë), në shpinën e këmbëve, ose të mbështetet në këmbën e djathtë e të ulet në të majtën, ashtu siç e kishte zakon Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, duke vepruar sipas fjalëve të tij: “Unë nuk ha duke qenë i mbështetur, sepse unë jam një njeri, ha dhe ulem si njeri.” (Transmeton Buhariu)

6. Të jetë i kënaqur me atë që është përgatitur prej ushqimit dhe të mos u bëjë naze gjellëve e ushqimeve; nëse i pëlqen, le të hajë, e nëse nuk i pëlqen, le ta lërë, ashtu siç thuhet në hadithin e Ebu Hurejres: “Nuk i ka bërë naze hajes Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem asnjëherë. Nëse i ka pëlqyer, ka ngrënë prej saj, e nëse jo, e ka lënë.” (Transmeton Buhariu)

7. Të hajë së bashku me ndonjë tjetër, qoftë ai mysafir, farefis, fëmijë ose shërbëtor, sipas hadithit: “Tubohuni rreth sofrës suaj që të bëhet bereqet për ju.” (Transmetojnë Ebu Davudi dhe Tirmidhiu dhe thonë se hadithi është sahih)

B - Rregullat gjatë ngrënies:

1. Të fillojë me emër të Allahut, sipas fjalëve të Resulull-llahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Kur doni të hani, në fillim të ngrënies thoni: “Bismil-lahi.” E nëse harroni ta përmendni emrin e Allahut të Lartësuar në fillim të ngrënies, kur t’ju kujtohet, thoni: “Bismil-lahi, në fillim e deri në mbarim.” (Transmetojnë Ebu Davudi dhe Tirmidhiu dhe thonë se hadithi është sahih, i vërtetë)

2. Të mbarojë me falënderim të Allahut, duke thënë: “El hamdu-lil-lah”, sipas hadithit: “Kush ha ndonjë ushqim dhe thotë: “EL HAMDU-LIL-LAH (Falënderimi i qoftë Allahut) i Cili më ushqeu me këtë dhe më furnizoi me të pa lodhjen time dhe fuqinë time”, - i falen gabimet e bëra.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Të hajë me tre gishtat e dorës së djathtë (nëse nuk ka lugë) e ta marrë kafshatën sa më të vogël, le ta përtypë sa më mirë e të hajë para vetes e jo nga mesi i pjatës, sipas hadithit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “O vogëlush, thuaj Bismilah, ha me të djathtën dhe ha ç’gjendet para teje.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi) Dhe hadithi: “Bereqeti (begatia) zbret në mes të pjatës me ushqim, prandaj hani nga skajet, e mos filloni nga mesi i saj.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

4. T’i lëpijë gishtat e tij para se t’i fshijë me shami a t’i lajë me ujë, sipas hadithit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Kur të hani ushqim, të mos i fshini duart derisa t’i lëpini a të jenë të lëpira.” (Transmetojnë Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)

5. Nëse i bie në tokë ajo që është duke ngrënë, le ta marrë dhe le ta largojë papastërtinë prej saj e pastaj le ta hajë, duke u bazuar në hadithin: “Nëse ju bie kafshata, merreni atë dhe largojeni prej saj papastërtinë e hajeni, e mos ia lini shejtanit.” (Transmeton Muslimi)

6. Të mos fryjë në ushqimin e nxehtë e të mos e hajë atë derisa të ftohet. Po ashtu, ndalohet fryrja në ujë gjatë pirjes. Të marrë frymë tri herë gjatë pirjes (jashtë enës për pirje), sipas hadithit që transmeton Enesi radijAllahu ‘anhu: “Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka marrë frymë tri herë gjatë pirjes.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi) Po ashtu, transmetohet nga Ebu Saidi se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka ndaluar fryrjen në pije. (Transmeton Tirmidhiu dhe thotë se hadithi është sahih) Për të njëjtën çështje na flet edhe hadithi të cilin e transmeton Ibni Abasi radijAllahu ‘anhu, se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka ndaluar të merret frymë në enë ose të fryhet në të. (Transmeton Tirmidhiu)

7. T’i shmanget ngrënies së tepërt, sipas hadithit: “Nuk mbush njeriu enë më të dëmshme se barkun e tij. Njeriut do t’i mjaftonin disa kafshata për ta mbajtur trupin e tij, por nëse nuk mund ta ndalë veten, atëherë (le ta përpjesëtojë lukthin e tij): një të tretën për ushqim, një të tretën për pije dhe një të tretën për frymëmarrje.” (Transmetojnë Ahmedi, ibni Maxhe dhe Hakimi, hadithi është hasen)

8. Të mos marrë ushqim ose pije nëse në tubim gjendet dikush më i vjetër a me nder më të madh, sepse kjo është në kundërshtim me etikën islame dhe një sjellje e tillë bën që njeriu të shfaqet si grykës, e kjo është një cilësi e keqe dhe e palavdëruar.

9. Të mos shikojë shokët e tij gjatë ngrënies dhe të mos i mbikëqyrë ata, se ndoshta turpërohen prej tij. Por duhet ta ulë shikimin rreth asaj që hahet. Po ashtu, të mos i përcjellë ata, se kjo i pengon ata.

10. Të mos bëjë gjëra prej të cilave njerëzit neveriten dhe të mos i shkundë duart në pjatën e tij, të mos e afrojë kokën mbi pijet gjatë ngrënies ose marrjes së ushqimit, sepse mund t’i pikojë nga goja ndonjë send e të bjerë në të. Njeriu nuk duhet të flasë fjalë që kanë të bëjnë me fëlliqësira dhe plehra, se ndoshta dikush prej shokëve të tij shqetësohet, e shqetësimi i muslimanit është haram (gjë e ndaluar).

11. Kur të hajë bukë me të varfrit, le të jetë sa më bujar ndaj tyre dhe le t’u japë përparësi. Kur të hajë me shokët e tij, le të jetë i buzëqeshur dhe le të bëjë mahi (shaka). E kur të hajë bukë me njerëz të gradave të larta (si dijetarët), le të jetë me sjellje dhe nder ndaj tyre.

C - Rregullat pas ngrënies:

1. Të mos e teprojë e të ngopet, duke vepruar sipas urdhrave të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, që të mos arrijë në pengesa shkatërruese, sepse barku u nënshtrohet lehtë sprovimeve.

2. T’i patrojë gishtat (nëse ka ngrënë pa lugë) me shami para se t’i lajë, por nëse i lan duart është më mirë se vetëm fshirja e tyre.

3. Ta mbledhë atë që ka rënë gjatë ushqimit, sepse ajo është falënderim për begatitë.

4. Ta pastrojë gojën dhe dhëmbët, se me të e përmend Allahun (Xheleshanuhu) dhe komunikon me shokët e tij.

5. T’i falënderohet Allahut të Lartësuar pas ngrënies dhe pijes, e nëse ka pirë qumësht të thotë “Allahu im, lësho begati në atë me çka na furnizove dhe shtona prej saj!”

Kur të hajë në sofër të huaj, në fund të ngrënies, le të thotë: “Hëngrën te ti agjëruesit e ushqimin tënd e hëngrën të pastërtit, e engjëjt ju pastruan.”

05. RREGULLAT E MIKPRITJES.

A - Rregullat e thirrjes në gosti:

1. Muslimani duhet të thërrasë në musafirllëk të devotshmit e jo të prishurit e të pandershmit, sipas hadithit: “Mos shoqëro askë përveç besimtarit dhe të mos e hajë ushqimin tënd askush përveç të devotshmit.” (Transmetojnë Ahmedi, Ebu Davudi, Ibni Habani dhe Hakimi, hadithi është sahih)

2. Të mos i veçojë në musafirllëkun e tij të pasurit, duke mos i ftuar të varfrit, sipas hadithit: “Ushqimi më i dëmshëm është ushqimi i një ziafeti në të cilin thirren të pasurit e lihen të varfrit.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Të mos ketë për qëllim që të lavdërohet e të krenohet me gostinë e tij, por ta zbatojë Sunetin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe të Pejgamberëve të tjerë, si të Ibrahimit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, i cili kishte pseudonimin “babai i mikpritjes.” Gjithashtu, të ketë për qëllim që me anë të mikpritjes së tij t’i gëzojë besimtarët, po ashtu të përhapë kënaqësinë dhe harenë në zemrat e vëllezërve të tij besimtarë.

4. Të mos e thërrasë atë për të cilin e di se, nëse do të vinte, do të ngushtohej nga të pranishmit ose do të ofendohej nga disa prej tyre. Këtë e bën si përkujdesje për t’iu larguar ofendimit të besimtarit, e cila gjë është e ndaluar.

B - Rregullat e pranimit të thirrjes:

1. Muslimani duhet t’i përgjigjet thirrjes e të mos vonohet, përveç nëse ka ndonjë pengesë, siç është frika se mos bën ndonjë dëm në fe a në trupin e vet, sipas hadithit: “Kush është i thirrur, le të përgjigjet.” (Transmeton Muslimi) Dhe hadithi: “Sikur të isha i thirrur në thundra të deles, do të isha përgjigjur, e sikur të më jepej shpatulla, do të kisha pranuar.” (Transmeton Buhariu)

2. T’i përgjigjet thirrjes, qoftë ajo nga i pasuri a i varfri, sepse, nëse nuk i përgjigjet thirrjes së fukarasë, e prek atë shpirtërisht e kjo është edhe shenjë e mendjemadhësisë, kurse mendjemadhësia është e urryer. Sa i përket përgjigjes së thirrjes së fukarave, transmetohet nga Hasan bin Ali radijAllahu ‘anhu, se duke kaluar pranë disa fukarave që kishin shtruar një copë buke në tokë dhe hanin, i thanë: “O bir i bijës së Pejgamberit, eja të hamë së bashku” - e ai tha: “Po, se Allahu nuk i do mendjemëdhenjtë.” Zbriti prej mushkës dhe i shoqëroi ata në ngrënie.

3. Të mos bëjë dallim në pranimin e thirrjes së atij që është afër dhe atij që është larg. E nëse është i thirrur në dy vende, le t’i përgjigjet të parit e prej të dytit le të kërkojë falje.

4. Të mos i shmanget përgjigjes për shkak të agjërimit nafile, por le të shkojë. E nëse shoku i tij gëzohet që ai të hajë, le ta prishë agjërimin, sepse gëzimi i zemrave të besimtarëve është devotshmëri, e nëse nuk ha, le të bëjë dua për ta, sipas hadithit: “Nëse thirreni diku, përgjigjuni; nëse jeni me agjërim, bëni dua; e nëse nuk agjëroni, hani.” (Transmeton Muslimi)

5. Me përgjigjen e tij të ketë për qëllim nderimin e vëllait musliman, që të shpërblehet për atë vizitë.

C - Rregullat e sjelljes në gosti:

1. Të mos vonohet nga koha e caktuar, sepse mund të bezdisen njerëzit duke pritur, por as të mos shkojë para kohe e t’i befasojë ata, se ndoshta nuk janë përgatitur e mund të shqetësohen me praninë e tij.

2. Kur të hyjë në shoqëri (odë të burrave), të mos mburret, por le të hyjë kokulur. Nëse i zoti i shtëpisë i cakton vend për t’u ulur, le të ulet e të mos e kundërshtojë.

3. Le të nxitojë me shtrimin e sofrës për mysafirin, sepse duke nxituar ushqimin i bën nder mysafirit, e Allahu na ka urdhëruar që ta nderojmë mysafirin.

4. Të mos shpejtojë me ngritjen e sofrës para se të ngrihen duart e mysafirëve prej ushqimit, si dhe ta plotësojë zbrazëtinë e pjatave me ushqim.

5. T’i ofrojë mysafirit aq sa majfton, pra le ta zgjedhë mesataren, sepse nëse i ofron pak, do ta dobësojë burërrinë e nëse i ofron tepër, kalon në syefaqësi, e që të dy këto vese janë të shëmtuara.

6. Nëse shkon diku mysafir, të mos qëndrojë më tepër se tri ditë, përveç nëse kërkojnë nga ai me këmbëngulje të qëndrojë më tepër, e kur dëshiron të shkojë, duhet të marrë leje.

7. Ta përcjellë mysafirin deri jashtë shtëpisë.

8. Mysafiri ta lëshojë shtëpinë e tij i buzëqeshur dhe i kënaqur, edhe nëse ndaj hakut të tij ka pasur mungesa dhe mospërfillje. Ai duhet të veprojë kështu, sepse kjo është prej sjelljeve dhe moralit të mirë me të cilat robi arrin shkallën e agjëruesit dhe atij që falet vullnaterisht natën.

06. RREGULLAT E UDHËTIMIT.

A - Rregullat para udhëtimit:

1. Muslimani duhet të falë namazin e Istihares, që përbëhet prej dy rekateve, e pas tyre bën dua me duanë e Istihares. Transmetohet prej Xhabirit radijAllahu ‘anhu, i cili ka thënë: “Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem na e mësonte Istiharen për çdo çështje, siç na e mësonte ndonjë sure të Kur’anit. Ai thoshte: “Kur (doni të vendosni) për ndonjë çështje me rëndësi, falini dy rekate, veçmas nga farzet (namazet e detyrueshme), e pastaj thoni: “ALLAHUME INNI ESTEHIRUKE BI ILMIKE VE ESTEKDIRUKE BI KUDRETIKE VE ESELUKE MIN FADLIKEL-ADHIM FE INNEKE TAKDIRU VE LA EKDIR VE TA’LEMU VE LA A’LEM VE ENTE AL-LAMUL-GUJUB ALLAHUME IN KUNTE TA’LEMU EN-NE HADHEL EMRE HAJRUN LI FI DINI VE MEAASHI VE AKIBETI EMRI FEKDIRHU LI VE JES-SIRHU LI THUM-ME BARIK LI FIHI. VE IN KUNTE TA’LEMU EN-NE HADHEL EMRE SHER-RUN LI FI DINI VE MEASHI VE AAKIBETI EMRI FESRIFHU AN-NI VASRIFNI ANHU VAKDIR LIJELHAJRE HAJTHU KANE THUM-ME-RDINI BIHI. (Allahu im, unë kërkoj të mirën prej Teje me diturinë Tënde, kërkoj të gjykosh me fuqinë Tënde, kërkoj prej miresisë Tënde madhështore, se me të vërtetë Ti mundesh e unë nuk mundem, Ti e di e unë nuk e di, se Ti je i Dijshëm për gjërat e fshehta. O Allahu im, nëse kjo çështje është e mirë për mua, për dinin tim, jetën dhe të ardhmen time, ma bë mua atë të mundur, ma lehtëso atë mua dhe bëje të bereqetshme për mua, e nëse kjo çështje është e keqe për mua, për dinin tim, jetën dhe të ardhmen time, largoje atë prej meje e më largo mua prej saj. E ma bë të mundur mua të mirën kudo qoftë e pastaj më bë të kënaqur)! E kur të bëjë dua, le ta përmendë çështjen e tij.” (Transmeton Buhariu)

2. Të pendohet tek Allahu i Lartësuar për çdo mëkat që ka bërë dhe të kërkojë falje për to, sepse njeriu nuk e di seç gjendet pas udhëtimit të tij në përcaktimin e Allahut. Për këtë arsye duhet t’i kthejë ato që i ka bërë me të padrejtë, le t’i paguajë borxhet, le t’ia paguajë shpenzimet atij të cilit duhet t’ia paguajë, le të kërkojë falje prej atij me të cilin ka ndonjë problem a mosmarrëveshje, të shkruajë porosi dhe le ta vërtetojë atë, le t’i lërë familjes së vet të holla për harxhime e të mos marrë nga ushqimi a përgatitja për udhëtim asgjë përveç asaj që është hallall.

3. Të udhëtojë vetë i treti ose më tepër, duke u bazuar në hadithin: “Një udhëtar është shejtan, dy udhëtarë janë shejtanë, tre udhëtarë janë udhëtarë.” (Transmetojnë Tirmidhiu dhe Ebu Davudi)

4. Le të zgjedhë shokë të mirë për udhëtim. Ngase ata e ndihmojnë në fenë e tij, e përkujtojnë kur harron dhe e mësojnë kur gabon.

5. Të zgjedhin personin që do t’i udhëheqë gjatë udhëtimit, sipas hadithit të cilin e transmeton Ebu Hurejre radijAllahu ‘anhu Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ka thënë: “Kur të jenë tre veta në udhëtim, le t’i udhëheqë njëri prej tyre.” (Transmeton Buhariu) E për udhëheqës le të zgjedhin atë që është më i moralshmi prej tyre, më i shoqërueshmi dhe ai i cili u jep përparësi të tjerëve dhe kërkon pëlqimin e tyre.

6. Të niset për udhëtim ditën e enjte dhe sa më herët, sipas hadithit të cilin e transmeton Ki’ab bin Maliku radijAllahu ‘anhu, se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem doli për në luftën e Tebukut ditën e enjte dhe dëshironte të udhëtonte ditën e enjte. E sipas një transmetimi tjetër: “Rrallë herë Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem udhëtonte jashtë ditës së enjte. Pra, kur nisej në udhëtim, nisej ditën e enjte.”

Ndërsa sa i përket nisjes herët në mëngjes kemi hadithin: “O Allah, bekoje umetin tim kur e nisin (një punë) herët!” Me fjalën “herët” kemi për qëllim mëngjesin ose fillimin e ditës, e po ashtu është e preferueshme (mustehab) të udhëtohet në muzg. Qëllimi është të udhëtohet në fillim të natës. Thuhet se është mirë që nata të shfrytëzohet e tëra për udhëtim, sipas hadithit: “Udhëtimin fillojeni me muzg, se toka lehtësohet natën.” (Transmeton Ebu Davudi)

7. Përshëndetja me anëtarët e familjes dhe shoqërinë. Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem sa herë që nisej në udhëtim i përshëndeste shokët e tij duke u thënë: “Allahun jua lë të përkujdeset për fenë, amanetin dhe kreun e punëve tuaja.” E domethënia e thënies “Allahun ua la të përkujdeset për fenë tuaj”, është: Lus Allahun ta mbrojë fenë tuaj. E qëllimi i fjalëve “amanetin...”, është: Familja dhe ata që i lë pas vetes, malli i tij, të cilin ia dorëzon për ta ruajtur besniku (zëvendësi) i tij dhe ata që kanë të njëjtin trajtim. E domethënia e fjalëve “kreu i punës”, është: Punët e tij të përfundojnë me sukses, sepse çdo gjë e ka përfundimin dhe kthimin në ahiret. Prandaj çdo gjë që lihet mangët në dynja (me anë të lutjes), plotësohet në ahiret me të mira.

B - Rregullat gjatë udhëtimit:

1. Pasi t’i hipim mjetit për udhëtim, duhet të bëjmë duanë e udhëtimit, siç e kishte zakon Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur nisej në rrugë. Pasi drejtohej mbi kafshën e tij, thoshte tri herë ALLAHU EKBER, e pastaj lexonte duanë: “SUBHANEL-LEDHI SEHHARE LENA HADHA VEMA KUN-NA LEHU MUKRININ VE INNA ILA RAB-BINA-LEMUNKAL-IBUN. ALLAHUME INNA NESELUKE FI SEFERINA HADHA EL BIR-RE VET TA KVA VE MINEL AMELI MA TERDA. ALLAHUM-ME HEV-VIN ALEJNA SEFE-RENA HADHA VATVI AN-NA BU’DEH, ALLAHUM-ME ENTES-SAHIBU FIS-SEFER VEL HALIFETU FIL EHL. ALLAHUMME INNI EUDHU BIKE MIN VA’THAISSEFER VE KEABETIL MANDHAR VE SUIL MUNKALIBI FIL MALI VEL EHL. (O Allah i Madhërishëm, në udhëtimin tonë na jep mirësi dhe devotshmëri dhe punë me të cilat Ti je i kënaqur. O Allah, na e lehtëso udhëtimin tonë e na e bë të rehatshme rrugën. Ti je shoqëruesi më i mirë në udhëtimin tonë dhe mbrojtës i familjes sonë. O Allahu im, me të vërtetë unë kërkoj që të më mbrosh nga vështirësitë, nga pakënaqësia e udhëtimit, nga shikimet qëllimkëqija dhe nga telashet në mall dhe në familje.” (Transmeton Muslimi)

2. Shqiptimi i tekbirit (Allahu Ekber) dhe i tesbihut (SubhanAllah), sipas hadithit që transmeton Xhabir bin Abdullahu radijAllahu ‘anhu: “Kur të hipni kodrës, thoni ALLAHU EKBER, e kur të zbritni, thoni SUBHANALLAH.” (Transmeton Buhariu)

3. Bërja dua gjatë udhëtimit, sipas hadithit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Tri dua janë të pranuara: Duaja e atij të cilit i është bërë e padrejtë, duaja e mysafirit (udhëtarit) dhe duaja e prindit për fëmijën e tij.” (Transmeton Buhariu)

4. Argëtimi dhe këndimi gjatë udhëtimit, sipas hadithit të Seleme bin El Ekvait radijAllahu ‘anhu i cili ka thënë: “U nisëm me Resulull-llahun sal-lAllahu alejhi ue sel-lem për në Hajber. Duke udhëtuar natën, njëri prej nesh i tha Amir bin El Ekvait: “A nuk po na reciton ndonjë nga poezitë e tua?”, ngaqë Amiri ishte i njohur si poet. Atëherë ai zbriti para masës dhe filloi të recitojë: “O Allah, pa Ty nuk do të ishim të udhëzuar, nuk do të kishim dhënë lëmoshë, e as nuk do të ishim falur...” Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem pyeti: “Kush është ky që po ju prin (me këto kaside)?” Ata thanë: “Amir bin El Ekvali.” Atëherë ai shtoi: “Allahu e mëshiroftë.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

5. Pushimi gjatë udhëtimit, ngase kjo është mirësjellje dhe përkujdesje ndaj kafshës (ose mjetit). Gjumi dhe pushimi duhet të bëhen me kujdes, në vendet ku duhet të pushohet gjatë rrugës, e sidomos natën, sepse në tokë ka insekte dhe gjallesa helmuese, ndërsa egërsirat gjatë natës ecin lirisht duke kërkuar ushqim ose hedhurinat e udhëtarëve. Prandaj, nëse udhëtari rehatohet shumë gjatë rrugës, mund të ndodhë që pranë tij të kalojë ndonjë insekt a gjallesë tjetër dhe ta shqetësojë atë. Për këtë arsye është e preferueshme t’i shmanget pushimit rrugëve (në natyrë të hapur).

C - Disa rregulla pas udhëtimit:

1. Kur muslimani kthehet prej udhëtimit, le ta thotë duanë e udhëtimit (të cilën e cekëm më parë), duke shtuar edhe këto fjalë: “AIBUNE TAIBINE ABIDUN, LI RABBINA HAMIDUN. (U kthyem me pendim dhe përkushtim duke i falënderuar Zotit tonë).”

E kur të afrohet te luginat ose kodrat e para të vendlindjes, le të thotë tri herë “Allahu ekber” e pastaj le të vazhdojë: “LA ILAHE IL-LALLAHU VAHDEHU LA SHERIKE LEHU, LEHUL MULKU VE LEHUL HAMDU, VE HUVE ALA KUL-LI SHEJ’IN KADIR, AIBUNE TAIBUNA ABIDUNE SAXHIDUN, LI RABBINE HAMIDUN, SADEKALLAHU VA’DAH, VE NESARE ABDEH, VE HEZEMEL AHZABE VAHDEH.” (Nuk ka zot tjetër përveç Allahut, i Vetëm është dhe i Pashoq. Atij i takon sundimi dhe Atij i takon falënderimi, e Ai për çdo gjë është i aftë. U kthyem me pendim, përulësi dhe përkushtim, duke falënderuar Zotin tonë. Allahu garantoi premtimin e Tij, i ndihmoi robit të Tij dhe i mposhti aleatët (jobesimtarët e bashkuar) pa ndihmën e askujt.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

Është e pëlqyer (mustehab) të përsëritet (të thuhet shpesh) kjo dua: “AIBUNE TAIBUNE ABIDUN, LI RABBINA HAMIDUN (U kthyem me pendim dhe përkushtim duke i bërë Zotit tonë falënderim)”, duke u bazuar në fjalët e Enesit radijAllahu ‘anhu, i cili ka thënë: “Derisa kemi hyrë në qytet, Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem nuk ka pushuar së thëni këtë lutje.” (Transmeton Muslimi)

2. Prej rregullave islame është që familja të lajmërohet para se personi të arrijë në vendin e tij. Është e urryer që ai të arrijë natën pa e lajmëruar familjen e tij. Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e kishte ndaluar që dikush të trokiste te familja e tij natën. (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

Edhe vetë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka pasur traditë që te familja e tij të trokiste vetëm në mëngjes ose në mbrëmje. (Transmeton Buhariu)

Gjithashtu, Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka treguar (shpallur) urtësinë e kësaj ndalese kur tha: “Që të rregullohet (krihet e pastrohet) bashkëshortja e tij.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Kur të kthehet prej udhëtimit, duhet të falë dy rekate në xhami.

Për këtë bazohemi në hadithin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, ku thuhet: “Sa herë që Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kthehej nga udhëtimi në mëngjes, para se të ulej (pushonte), hynte në xhami dhe falte dy rekate (namaz).” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

Për këtë kemi edhe hadithin që e transmeton Xhabiri radijAllahu ‘anhu në të cilin thuhet: “Isha me Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem në udhëtim dhe, kur mbërritëm në Medine, ai m’u drejtua: “Hyr në xhami dhe fali dy rekate.”

07. RREGULLAT E SELAMIT (PËRSHËNDETJES)

1. Kur të takoni një shok, mjafton ta përshëndetni me selam duke ia shtrënguar dorën, kurse marrja në grykë vjen në shprehje vetëm kur të ktheheni nga udhëtimi. E gjithë kjo është një sjellje e mirë (mustehab), duke u mbështetur në fjalën e Enes bin Malikut, i cili thotë: “Kur takoheshin shokët e Pejgamberit (sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem), ia shtrëngonin dorën njëri-tjetrit dhe kur vinin nga udhëtimi merreshin në grykë.” (Transmeton Taberaniu, kurse Hejthemiu thotë se transmetuesit e hadithit janë autentikë)

2. Parimisht, selami është i plotë kur thuhet Esselamu alejkum ue rahmetull-llahi ue berekatuhu. Për këtë bazohemi në hadithin ku Umran bin Husejni thotë: Erdhi një njeri te Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe tha: “Esselamu alejkum.” Pejgamberi ia ktheu e ai u ul. Atëherë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem tha: “Dhjetë.” Pastaj erdhi tjetri dhe tha: “Esselamu alejkum ue rahmetull-llah.” Edhe këtij ia ktheu dhe ky u ul. Pas kësaj Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem tha: “Njëzet.” Pastaj erdhi një tjetër dhe tha: “Esselamu alejkum ue rahmetull-llahi ve berekatuhu.” Edhe këtij ia ktheu e edhe ky u ul. Kurse për këtë Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem tha: “Tridhjetë.” (Transmetojnë Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu me sened të fortë)

3. Selami nuk shprehet me fjalët: “Esselamu ala menit-tebeal huda”, nëse ai që përshëndesim është musliman, por ky selam përdoret veçanërisht për jomuslimanët. Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem në letrën e tij dërguar Herakleut shkruante: “Në emër të Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit! Prej Muhammedit, robit të Allahut dhe të Dërguarit të Tij, deri te Herakleu, madhëria e romakëve (bizantinasve). Selamun ala menit-tebeal huda (Selami qoftë mbi atë që e pranon udhëzimin).”

Ndërsa urtia pas kësaj shprehjeje - Zoti e di më së miri - është që zemrat e të thirrurve të zbuten dhe që ata të ndihen të qetë dhe të sigurtë, nëse e pranojnë atë (kushtet e saj). Këtu është për qëllim udhëzimi, por nuk ka të bëjë me besimtarin, ngase ai është prej të udhëzuarve pa kurrfarë dyshimi, andaj edhe nuk vjen në shprehje dhe nuk lejohet të përshëndetet me këto fjalë shpresëdhënëse.

4. Është e papëlqyer të thuhet selami me fjalët “Alejkesselam”, duke u bazuar në transmetimin që përcillet nga Ebu Tumejme el Huxhejmi, e ky nga një njeri prej popullit të tij (në disa transmetime ceket me emër Ebu Xhura el Huxhejmi), i cili thotë: “E kërkova Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e nuk mund ta gjeja dot, andaj edhe u ula. Kur, ja, një grup njerëzish e në mesin e tyre gjendej edhe ai, por unë nuk e njihja. Ai ishte duke i pleqëruar e, kur u lirua, u ngrit e me të u ngritën edhe disa prej tyre, të cilët thanë: “O Resulull-llah.” Kur e pashë atë, fillova të them: “Alejkes-selam ja Resulull-llah, alejkes-selam ja Resulull-llah, alejkes-selam ja Resulull-llah.” Ai ma ktheu: “Dije se alejkesselam është përshëndetje e të vdekurve, dije se alejkesselam është përshëndetje e të vdekurve, dije se alejkesselam është përshëndetje e të vdekurve.” Pastaj m’u afrua dhe tha: “Kur njeriu takon vëllanë e tij besimtar, le t’i thotë: Es selamu alejkum ue rahmetull-llah.” Këtë përshëndetje Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem ma ktheu duke më thënë: “Ue alejke ue rahmetull-llah, ue alejke ue rahmetull-llah, ue alejke ue rahmetull-llah.” (Transmetojnë Tirmidhiu, Ebu Davudi, Ahmedi e të tjerë)

5. Lejohet ngritja në këmbë kur jepet selami për përurim a ngushëllim. Gjithashtu lejohet ngritja për t’i ndihmuar të paaftit (të gjymtit), ngritja e birit për babanë e tij, e gruas për burrin e saj dhe e kundërta. Po ashtu, ngritja e një personi nga vendi i tij për t’i dalë përpara mysafirit të tij ose atij që vjen nga udhëtimi. Por nuk lejohet t’i ngrihemi një personi, ose një personi tjetër që është ulur, siç është rasti me mbretërit dhe diktatorët. Vetëm nëse ngritja bëhet me ndonjë interes (dobi), siç është rasti i ngritjes së Ma’kal bin Jesarit kur, gjatë besatimit, mënjanoi degën e një peme nga koka e Resulull-llahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. (Transmeton Muslimi) Sa i përket ngritjes me qëllim përshëndetjeje kur shohim dikë të hyjë në një mexhlis (tubim), mendimi më i saktë për këtë është se një sjellje e tillë është e ndaluar. Sipas një transmetimi, thuhet se Muaviu ka hyrë në një shtëpi ku gjendeshin Ibni Amiri dhe Ibni Zubejri. Ibni Amiri u ngrit, kurse Ibni Zubejri mbeti ulur. Atëherë Muaviu radijAllahu ‘anhu i tha (Ibni Amirit): “Ulu, se unë e kam dëgjuar Resulull-llahun sal-lAllahu alejhi ue sel-lem duke thënë: “Kush gëzohet kur t’i shohë njerëzit se janë ngritur për të, le ta bëjë gati ulësen e tij prej zjarri.” (Transmetojnë Ahmedi, Ebu Davudi, Tirmidhiu e të tjerë)

6. Nuk do të ishte i plotë selami nëse do të bëhej vetëm me shenjë, pa i shoqëruar shenjës edhe fjalët e selamit, duke u bazuar në hadithin që e transmeton Xhabiri radijAllahu ‘anhu, ku thuhet: “Mos u përshëndetni siç përshëndeten çifutët, sepse përshëndetjet e tyre bëhen me kokë, duar dhe isharet.” (Transmeton Nesaiu me sened të mirë) Ky rregull i kushtohet atij që ka aftësi folëse dhe i nënshtrohet urdhëresave fetare. Përndryshe, një gjest i tillë do të ishte në frymën e sheriatit islam nëse personi në fjalë do të ishte i zënë me diçka që do ta pengonte në kthimin e selamit, siç është rasti me falësin e namazit, me atë që është larg, atë që është shurdh a memec etj.

7. Nxitja për ta përhapur selamin sa më shumë, sipas hadithit: “A doni t’ju udhëzoj në një gjë që, nëse e punoni do të duheni: Përhapeni selamin mes jush.” (Transmeton Muslimi) Urdhri për ta përhapur selamin u dha që të përhapet hajri (dobia), të bashkohen zemrat dhe të njësohen radhët tona.

8. S’është mirë që selamin ta lëmë e të mos e përdorim me fëmijët, sipas transmetimit që përcillet nga Enesi radijAllahu ‘anhu kur ai ishte duke kaluar pranë disa fëmijëve dhe i dha selam. Pastaj shtoi: “Një gjë të tillë e vepronte Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi) Kjo me të vërtetë është një nga sjelljet më madhështore të Resulull-llahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Ngase në të kemi prova se si duhet t’i ushtrojmë fëmijët që ta mësojnë Sunetin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe rregullat e ligjit islam, që të edukohen me to.

9. Nuk duhet ta harrojmë selamin kur largohemi nga tubimi, sipas hadithit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Kur vini në tubim, jepni selam, e nëse e shihni se më mirë është të uleni, atëherë uluni. Nëse ndërkohë ngriheni, e të tjerët ende janë të ulur, jepni selam, ngase selami i parë (kur keni hyrë në mexhlis) nuk është më i vlefshëm se selami tjetër.” (Transmetojnë Ahmedi dhe të tjerët. Hadithi është sahih)

10. Nuk lejohet që jobesimtari të përshëndetet me selam, sipas hadithit: “Mos i përshëndetni çifutët dhe të krisherët me selam, por, nëse i takoni, detyrojini ata që t’u përmbahen anëve të rrugës.” (Transmeton Muslimi)

08. RREGULLAT E GJUMIT.

1. Muslimani të mos e vonojë gjumin e tij pas faljes së namazit të jacisë, vetëm për ndonjë nevojë të madhe, si p.sh. studimi i ndonjë lënde, gostia e ndonjë mysafiri, ose shoqërimi dhe qëndrimi me bashkëshorten. “Ebu Berzeja transmeton se Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka urryer fjetjen para namazit të jacisë dhe bisedimin pas tij.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Të bjerë të flejë me abdest, sipas hadithit: “Kur do të flesh, merr abdestt siç merr për namaz.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Kur të bjerë të flejë, të shtrihet në anën e tij të djathtë dhe ta mbështjellë po atë anë. E më vonë, s’prish punë nëse kthehet në anën e tij të majtë.

4. Të mos shtrihet në bark gjatë fjetjes, qoftë ditën a natën, duke u bazuar në hadithin: “Vërtet ajo është një shtrirje të cilën e urren Allahu i Lartmadhërishëm.” (Transmeton Ebu Davudi me sened sahih)

 5. Të lexojë ajeti Kursijjen, dy ajetet e fundit të sures Bekare, suren Kulhuvell-llahu ehad dhe suret Felek dhe Nas.

6. Së fundi le të lexojë këtë dua: “BISMIKELL-LLAHUMME VEDA’TU XHENBI VE BISMIKE ERFAUHU. ALLAHUMME IN EMSEKTE NEFSI FEGFIR LEHA VE IN ERSELTEHA FAHFEDHHA BIMA TAHFEDHU BIHI IBADEKES SALIHIN. ALLAHUMME INNI ESLEMTU NEFSI ILEJK VE FEVVEDTU EMRI ILEJK VE ELXHE’TU DHAHRI ILEJK, ESTAGFIRUKE VE ETUBU ILEJK. AMENTU BI KITABIKEL LEDHI ENZELT, VE BI NEBIJJIKEL-LEDHI ERSELT, FEGFIRLI MA KADDEMTU VE MA AHHART, VE MA ESRERTU VE MA A’LENT, VE MA ENTE A’LEMU BIHI MINNI ENTEL MUKAD-DIMU VE ENTEL MUEHHIR, LAILAHE IL-LA ENT, RABBI KINI ADHABEKE JEVME TEB’ATHU IBADEK.”

(Në emrin Tënd, o Allahu im, shtrihem dhe në emrin Tënd ngrihem. O Allah, nëse e merr shpirtin tim, fale atë, e nëse e kthen, mbroje me atë me çka i mbron robërit e tu të mirë. O Allah, unë shpirtin tim ta kam dorëzuar Ty, çështjen time ta kam lënë Ty, trupin tim e kam strehuar te Ti, Ty të kërkoj falje dhe pendohem te Ti, i besoj Librit Tënd, të cilin e ke zbritur Ti, Pejgamberit Tënd, të cilin e ke dërguar Ti, m’i fal mua mëkatet që kam bërë dhe që do t’i bëj; ato që i kam bërë fshehurazi dhe ato që i kam bërë haptazi dhe ato që i di Ti më mirë se unë. Ti je i përhershëm pa fillim dhe i përhershëm pa mbarim. Nuk ka zot tjetër përveç Teje. O Allah, më ruaj nga dënimi Yt ditën kur do t’i ringjallësh robërit e Tu.) Transmetojnë Ebu Davudi e të tjerët me sened sahih.

7. Nëse njeriu lëviz gjatë natës, është mirë të thotë: “LA ILAHE IL-LALLAHUL VAHIDUL KAHHAR, RABBIS-SEMAVATI VEL ERDI VE MA BEJNEHUMA AZIZUL GAFFAR.” (Nuk ka zot tjetër përveç Allahut, të Vetmit, Fuqiplotë. Zot i qiejve dhe i Tokës dhe i gjithë asaj që gjendet mes tyre. Ai është i fuqishëm dhe falës.) E shënoi Hakimi dhe e bëri autentik. Me të u pajtua Dhehebiu.

8. Nëse gjatë natës trembet, trishtohet ose e kap ndonjë tmerr i madh, preferohet të thotë këtë dua: “EUDHU BI KELIMATIL-LAHIT-TAMMATI MIN GADABIHI VE IKABIHI VE SHERR-RRI IBADIHI, VE MIN HEMEZATISH-SHEJATIN, VE EN JAHDURUN.” (Kërkoj mbrojtje (strehim) me Fjalët e plota të Allahut, të më ruajë nga hidhërimi dhe dënimi i Tij, nga sherri i robërve të Tij dhe nga pështjellimet (hutitë) e shejtanit, dhe të më ruajë nga shoqërimi i tyre.) Transmeton Ebu Davudi. Hadithi është i vërtetë.

9. Të mbulohet me jorganin (mbulojën) e vet kur të flejë, sipas hadithit: “Kur shkoni të flini, merreni mbulojën dhe mbështilleni me të trupin. Pastaj përmendeni Allahun (thoni bismil-lahin), sepse nuk e dini se ç’mund të ngjajë gjatë fjetjes.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

10. Kur të zgjohet dhe para se të ngrihet nga shtrati, le të thotë: “ELHAMDULIL-LAHIL-LEDHI AHJANA BA’DEMA EMATENA VE ILEJHIN-NUSHUR.” (Falënderimi i qoftë Allahut i Cili na ngjalli pasi na bëri të vdekur dhe tek Ai është rikthimi.) Transmeton Buhariu.

11. Të pastrojë zemrën e tij nga çdo urrejtje që ka ndaj çdo muslimani dhe ta përgatisë vetveten për çdo fatkeqësi që mund t’i ndodhë nga njerëzit.

12. T’i bëjë një llogari vetes dhe t’i shqyrtojë veprat dhe fjalët e kaluara.

13. Të nxitojë për t’u penduar nga çdo mëkat dhe të kërkojë falje nga mëkatet e veprave që të bëra gjatë ditës.

09. KUR TË SHOHIM ËNDËRR.

1. Kur ëndërrojmë diçka që kemi dëshiruar duhet ta falënderojmë Allahun dhe të mos ia rrëfejmë ëndrrën askujt, përveç atij që e duam.

2. E, kur të ëndërrojmë diçka që urrejmë, duhet të kërkojmë mbrojtje tek Allahu nga sherri i saj dhe të pështyjmë (pa pështymë) nga e majta tri herë. Pastaj të themi “Eudhubil-lahi minesh shejtanirr rraxhim” tri herë dhe ta ndërrojmë anën nga kemi qenë të kthyer. Atë ëndërr s’bën t’ia tregojmë askujt. Pastaj është mirë të ngrihemi dhe të falim namaz, nëse është e mundshme. Ngase është më mirë dhe më e sigurtë.

10. HAPJA E GOJËS (NGA GJUMI, LODHJA)

1. Kur njeriut i hapet goja (nga gjumi, lodhja, etj.), duhet ta mbulojë gojën me dorë sa më shpejt, në mënyrë që të mos i shihet goja hapur, duke u bazuar në hadithin: “Hapja e gojës është prej shejtanit, e kur t’ju hapet goja, mundohuni ta mbyllni sa të mundeni.” (Transmeton Muslimi) E nëse nuk mund ta mbajë gojën mbyllur, atëherë le ta mbulojë gojën e tij me dorë, sipas hadithit: “Kur t’ju hapet goja, mbulojeni atë me dorë, ngase shejtani ju futet brenda.” (Transmeton Muslimi)

2. S‘është në rregull që gjatë hapjes së gojës të thuhet Eudhubil-lahi (kërkimi i mbrojtjes nga shejtani), ngase një gjë e tillë nuk është theksuar nga Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e as nga as’habët e tij.

11. RREGULLAT GJATË TESHTITJES.

1. Ai që teshtin duhet ta ulë zërin e tij gjatë teshtitjes, duke punuar sipas hadithit që transmeton Ebu Hurejra radijAllahu ‘anhu: “Kur Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem teshtinte, e mbulonte fytyrën me duar a me shami dhe kështu e ulte zërin e tij.” (Transmetojnë Ahmedi, Ebu Davudi e të tjerë. Hadithin e bënë autentik Hakimi edhe Dhehebiu)

2. Ai që teshtin duhet të jetë i kujdesshëm ndaj shoqërisë së tij. Nëse ka ndonjërin në anë të djathtë e nuk ka askë në anë të majtë, duhet ta kthejë kokën nga e majta, që të mos e neverisë ose dëmtojë shokun e tij. Por nëse gjendet në një tubim dhe është i rrethuar me njerëz, si në të djathtë ashtu edhe në të majtë, atëherë duhet të teshtijë para vetes së tij.

3. Është e preferueshme (mustehab) për atë që teshtin ta falënderojë Allahun (të thotë Elhamdulil-lah) pas teshtitjes. Por të pranishmit nuk duhet të nxitojnë për ta falënderuar Allahun kur e dëgjojnë ndonjërin prej tyre duke teshtitur. Ekzistojnë disa versione për mënyrën e falënderimit të Allahut, që janë theksuar në librat e Sunetit, e ato janë:

A - Elhamdulil-llah,

B - Elhamdulil-lahi rabbil alemin,

C - Elhamdulil-lahi ala kul-li hal,

D - Elhamdulil-lahi hamden kethiren tajjiben mubareken fihi, kema juhibbu rabbuna ve jerda.

4. Ai që e dëgjon atë duke thënë “Elhamdulil-lah”, duhet t’i thotë: “Jerhamukell-llah.” E nëse nuk e dëgjon duke e falënderuar Allahun, nuk ka nevojë t’i thotë “Jerhamukell-llah”, por as t’ia përkujtojë falënderimin (Elhamdulil-lahin).

5. Nëse teshtin jobesimtari dhe e falënderon Allahun e Lartësuar, atëherë atij duhet t’i thuhet: “Jehdikumul-llahu ve juslihu balekum” (Allahu ju udhëzoftë dhe jua përmirësoftë gjendjen tuaj), duke u bazuar në hadithin që transmeton Ebu Musa el Esh’ariu radijAllahu ‘anhu, i cili thotë: “Çifutët teshtinin pranë Resulull-llahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe, kur thonin Elhamdulil-lah, shpresonin që t’u thuhet nga Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem “Jerhamukull-llah”, por ai u thoshte: “Jehdikull-llahi ve juslihu balekum.” (Transmetojnë Ahmedi në Musned, Buhariu në Ebedul mufred e të tjerë)

6. Nëse teshtin më tepër se tri herë, atëherë ai nuk duhet të thotë “Elhamdulil-lah”, ngase ajo është shenjë e ftohjes (ose flamë), sipas hadithit: “Kur ndonjë nga ju teshtin, ai që është ulur pranë tij le të thotë: Jerhamukell-llah, e nëse teshtin më tepër se tri herë, atëherë ajo është ftohje dhe të mos i thotë asgjë.” (Transmeton Ebu Davudi në sunenin e tij shkurtimisht)

Gjithashtu, nuk bëhet dua për atë që teshtin më tepër se tri herë e as nuk i thuhet “ShefakAllahu ve afak.” (Allahu të shëroftë e të faltë)

7. Nëse teshtin kur imami është duke ligjëruar, le të thotë “Elhamdulil-lah”, por nëse dikush tjetër teshtin, atëherë nuk bën t’i themi “Jerhamukumull-llah”, ngase heshtja gjatë ligjërimit (hutbes) është vaxhib (obligim).

12. RREGULLAT PËR TË SËMURIN DHE VIZITUESIT.

A - Rregullat që duhet t’u përmbahet i sëmuri:

1. Ai që është i sëmurë, ose e ka fëmijën të sëmurë, është i obliguar që, në vend të ankimit dhe ofshamave, të përmendë Allahun, t’i kërkojë falje (istigfar) dhe të bëjë ibadet. Muslimanët e parë, Allahu i mëshiroftë, ishin prej atyre që nuk pranonin, bile urrenin, t’u ankoheshin njerëzve, ndonëse ankimi është një lloj qetësimi për të sëmurin, mirëpo ashtu dëshmohet dobësia dhe dorëzimi, e nëse durojmë, dëshmojmë forcën dhe përballimin.

2. Lejohet për të sëmurin që t’i ankohet mjekut dhe shokut të ngushtë për sëmundjen dhe dhimbjet që ka, por nëse me këtë nuk dëshmon hidhërim dhe plogështi.

3. Ai duhet ta vërë dorën e tij në vendin e dhimbjeve e pastaj të lutet me ato lutje që kanë mbështetje në hadith. Për shembull të thotë: “BISMIL-LAHI, e pastaj të thotë shtatë herë: EUDHU BI IZZETIL-LAHI VE KUDRETIHI MIN SHERR-RRI MA EXHIDU VE UHADHIR.” (Kërkoj mbrojtje me fuqinë e Allahut dhe mundësinë e Tij nga e keqja që më ka goditur dhe së cilës i frikësohem.) (Transmeton Muslimi)

4. Duhet t’u kërkojë falje atyre që u ka bërë të padrejtë, të shkruajë një testament, ku do t’i shënonte obligimet që i kanë njerëzit ndaj tij dhe borxhet që i ka ai ndaj tyre, dhe ta theksojë pjesën e pasurisë të cilën dëshiron ta lërë trashëgim (për të tjerët), duke mos i dëmtuar trashëgimtarët në trashëgiminë e tyre.

5. I sëmuri nuk guxon kurrsesi të përdorë hajmali ose të shkrijë plumb a të bëjë diçka që e ka ndaluar sheriati, me përjashtim të asaj që t’i fryhet me Kur’an dhe të bëhen lutje që bazohen në sheriat.

6. Të nxitojë për të bërë pendim të sinqertë, duke i plotësuar të gjitha kushtet e teubes dhe t’i rreket punës së mirë e të vyeshme.

7. I sëmuri të ketë gjykim të mirë ndaj Allahut të Lartësuar dhe t’i kthehet Atij duke ia hapur krahun e frikës dhe krahun e shpresës dhe duke bashkangjitur punën e sinqertë. Kjo duhet bërë duke u bazuar në hadithin: “Mos të vdesë askush prej jush pa gjykim të shëndoshë e të mirë ndaj Allahut.” (Transmeton Muslimi)

B - Rregullat për vizituesit:

1. Të vizitohet i sëmuri me nijjet të pastër dhe qëllim të mirë, siç vizitohet një dijetar që vepron sipas dijes së tij ose një vëlla që është besimtar i denjë. Një vëlla vizitohet me qëllim që të udhëzohet në të mbarë dhe t’i tërhiqet vërejtja nga e keqja me metodë të butë dhe njerëzore ose vizita ka për qëllim që t’i kryhet një punë, t’i lahet një borxh ose të kuptohet gjendja e tij. Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem thotë: “Kush e viziton (për t’i dhënë durim) një të sëmurë ose e viziton një vëlla të tij vetëm për hir të Allahut (pra pa kurrfarë interesi), atij i vjen një thirrës duke i thënë: “Je i bekuar dhe të është bekuar ecja, e i ke përgatitur vetes një vend në xhenet.” (Transmetojnë Tirmidhiu dhe Ibni Maxhe me sened të mirë)

2. Duhet të jetë i kujdesshëm dhe t’u përmbahet disa rregullave, që të mos e rëndojë të vizituarin, p.sh. ta vizitojë në kohë të përshtatshme për vizitë. Nëse i sëmuri ndodhet në shtëpinë e tij, duhet t’i kërkohet leje para shkuarjes tek ai dhe të trokasë në derë njerëzishëm. Kur hyn tek i sëmuri, duhet të ulë shikimi (e të mos shikojë djathtas e majtas e as përvjedhshëm), të prezantojë veten dhe të mos ndalet shumë, ngase qëndrimi i tepërt e rëndon dhe ngushton të sëmurin.

3. Vizituesi duhet të bëjë dua për shërim dhe shëndet për të sëmurin, ngase Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur hynte te ndonjë i sëmurë thoshte: “Mos u brengos, insha Allah është pastrim (i mëkateve të tua).” (Transmeton Buhariu)

4. Me dorën e tij të djathtë le ta prekë të sëmurin dhe le t’i thotë: “ALLAHUMME RABBEN-NASI EDH’HEBIL BE’SE VESH-FI ENTESH-SHAFI. LA SHIFAE IL-LA SHIFAUK. SHIFAEN LA JUGADIRU SEKAMA.” (O Allah, Zot i njerëzve, largoja këtë brengë dhe shëroje atë, se vetëm Ti je shërues. Nuk ka shërim të vërtetë përveç shërimit Tënd, shërim të cilit nuk mund t’i kthehet sëmundja.) Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi.

5. Vizituesi duhet ta ulë shikimin e të mos jetë i bezdisshëm me pyetje (pra të pyesë pak), ta shfaqë përkëdhelësinë para të sëmurit dhe ta këshillojë që të bëjë durim, sepse në të ka shpërblim të madh. Gjithashtu, ai duhet t’ia tërheqë vërejtjen nga rënkimet, sepse ato i shtojnë mëkatet dhe e humbin shpërblimin (e durimit).

6. Kur të shohë ndonjë të sëmurë a të gjymtuar, le të lutet fshehurazi që të ketë shëndet për vete, duke thënë: “ELHAMDULIL-LAHIL-LEDHI AFANI MIMMA IBTELAKE BIHI VE FEDDALENI ALA KETHIRIN MINEL HALKI TAFDILA.” (Falënderimi i qoftë Allahut, i Cili më ka dhënë shëndet me atë që ty të ka provuar dhe më ka mbivlerësuar dukshëm mbi shumë krijesa.) Transmeton Tirmidhiu, hadithi është sahih.

13. RREGULLAT E NGUSHËLLIMIT, FALJES SË NAMAZIT TË XHENAZES DHE VARROSJES SË SAJ.

1. Është e preferueshme (mustehab) të vizitohet familja e të vdekurit, ndërsa fjalët e ngushëllimit sipas Sunetit janë këto: “Duro dhe kujto se e Allahut është ajo që e ka dhënë dhe e Atij është ajo që e ka marrë, e tek Ai çdo gjë është me afat të caktuar.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Nuk është mirë që ngushëllimi të bëhet nëpër gazeta, ngase kjo është një mënyrë e propagandës të cilën Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka ndaluar, sepse qëllimi i saj është publikimi i vdekjes dhe shpallja e saj.

3. Është mirë që njeriu të marrë udhëtim për ta ngushëlluar dikë, sidomos kur është i afërt për personin në fjalë. Ndërsa mosshkuarja e tij për ngushëllim nga aspekti fetar konsiderohet këputje e lidhjeve familjare.

4. Nuk është mëkat nëse njeriu i informon të tjerët se filani ka vdekur dhe se në filan vend do t’i falet xhenazja, duke u bazuar rastin kur Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem i informoi njerëzit për vdekjen e Nexhashiut dhe doli me ta në vendfalje dhe e fali xhenazen e tij (në mosprani të xhenazes).

5. Është mirë të nxitohet me përgatitjen e xhenazes, duke u bazuar në hadithin: “Nxitoni në përgatitjen e xhenazes, nëse xhenazja është e mirë (me vepra të mira), ju do të lëshoni mirësi në tokë, e nëse nuk është e tillë, atëherë është sherr dhe hiqeni qafësh prej jush.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

Nuk është mirë të vonohet xhenazja për shkak të pritjes së disa anëtarëve të familjes, përveç asaj kohe që është e zakonshme. E kur të vijë anëtari i familjes (dhe nuk ka arritur që t’ia falë xhenazen), mund t’ia falë xhenazen te varri, ashtu siç ka vepruar Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur ia pati falur xhenazen një gruaje të cilën familja e saj e varrosi pa e informuar Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Në atë rast Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem pati thënë: “Më tregoni se ku e ka varrin.” Ata i treguan, e pastaj ia fali xhenazen.” (Transmeton Buhariu)

6. Nuk është sunet i Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e as sunet i as’habëve të tij që t’i bëhet dua të vdekurit në formë kolektive pas varrimit, kur njëri bën duanë, kurse të tjerët t’i thonë amin. Por, Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem preferonte që njerëzit të bënin lutje, secili për vete e jo në mënyrë kolektive, për t’ia falur Allahu mëkatet të vdekurit dhe ta lusnin Allahun që t’ia mundësojë t’i kalojë pyetjet e varrit me lehtësi.

7. Dijetarët islamë preferuan që xhenazja e femrës të lëshohet në varr me mbulesë të veçantë (në formë të perdes), që të mos e shohin njerëzit. Kjo mënyrë është më e ndershme, sepse mund të ndodhë që, kur të lëshohet në varr, t’i shpalohet qefini.

8. Është e ndaluar me sheriat që të vishen rroba të veçanta për ngushëllim, siç është rasti me ngjyrën e zezë të rrobave. Një gjë e tillë është prej bidateve (risive) në fe. Kjo veshje mund të aludojë se njeriu është i hidhëruar me veprën e Allahut të Lartësuar.

9. Nuk lejohet të ngushëllohen ithtarët e Librave dhe të tjerët nga jobesimtarët nëse atyre u vdes ndokush, as nuk lejohet prania në varrimin e tyre.

10. Nuk prish punë nëse dikush prej ithtarëve të Librave, ose dikush tjetër prej jobesimtarëve, ngushëllon një musliman me rastin e vdekjes së ndonjë muslimani. Për ta besimtari duhet të lutet që Allahu t’i udhëzojë.

14. RREGULLAT E VESHJES.

1. Është e ndaluar për mashkullin të veshë rroba të mëndafshta dhe të stoliset me ar, duke u bazuar në hadithin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur mori mëndafshin në dorën e djathtë dhe arin në të majtën e tha: “Vërtet këto dy gjëra janë haram për meshkujt e umetit tim.” (Transmeton Ebu Davudi me sened të mirë)

2. Të mos i lëshojë rrobat e tij (qofshin shallvare, xhelabije apo pantallona) nën nyjen e këmbës, sipas hadithit: “Ç’është më poshtë se nyja e  këmbëve nga rrobat që njeriu mban, është e zjarrit.” (Transmetojnë Buhariu, Ibni Maxhe dhe Ahmedi)

3. Femra është e detyruar t’i lëshojë rrobat e saj derisa t’i mbulojnë edhe këmbët. Ajo duhet të vërë edhe shami në kokë, që me anë të saj të mbulojë qafën dhe gjoksin e saj, duke u mbështetur në ajetin kur’anor: “O ti Pejgamber, thuaju grave të tua, bijave të tua dhe grave të besimtarëve le t’i vënë shamitë (mbulojat) e veta mbi trupin e tyre...” (Ah’zab, 59) Gjithashtu, në ajetin kur’anor thuhet: “Le t’i vënë shamitë mbi kraharorin e tyre dhe të mos ua tregojnë bukuritë e tyre askujt, përveç burrave të vet...” (Nurë, 31)

4. Të mos veshë muslimani rrobat e muslimanes, por as muslimania rroba burrash, duke u bazuar në hadithin: “Allahu i ka mallkuar burrat që bëhen si gra dhe gratë që bëhen si burra.” (Transmeton Buhariu) Dhe hadithin: “Allahu e ka mallkuar burrin që vishet me rroba grash dhe gruan që vishet me rroba burrash.” (Transmeton Buhariu)

5. Kur të vishet (a mbathet), le të fillojë me të djathtën e kur të zhvishet (zbathet), le të filojë me të majtën, sipas hadithit: “Kur të vishet (mbathet) ndonjë nga ju le të fillojë me të djathtën e kur të zhvishet (zbathet), le të fillojë me të majtën.” (Transmeton Muslimi) Gjithashtu, në hadith thuhet: “Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem gjithmonë e donte të djathtën në çdo punë, si në mbathje, veshje dhe në pastrim.” (Transmeton Muslimi).

6. Kur muslimani vishet me rroba të reja le të thotë: “ALLAHUMME LEKEL HAMD, ENTE KESEVTENIHI. ES’ELUKE HAJREHU VE HAJRE MA SUNIA LEHU. VE EUDHU BIKE MIN SHERR-RRIHI VE SHERR-RRI ME SUNIA LEHU.” (O Allah, ty të takon falënderimi. Ti ma bëre të mundur që ta vesh këtë (teshë). Kërkoj prej Teje të mirën e saj dhe të mirën për të cilën është qepur (prodhuar) dhe kërkoj mbrojtje te Ti nga sherri i saj dhe sherri për të cilin është qepur (prodhuar)) Transmetojnë Ebu Davudi dhe Tirmidhiu. Hadithi është hasen.

15. MËSUESI DHE NXËNËSI.

A - Virtytet e mësuesit:

1. Ta mësojë dikë vetëm për hir të Allahut.

2. Të edukohet moralisht me gjërat që i ka cekur sheriati, siç janë: të jetë i devotshëm dhe të mos jetë i dhënë pas dynjasë, të jetë bujar, dorëdhënës, fisnik dhe fytyrëçelur.

3. Të ruhet nga xhelozia, mendjemadhësia dhe pëlqimi i vetvetes. Të mos i nënçmojë njerëzit, edhe nëse janë në shkallë më të ulët se ai.

4. Të jetë përherë në përkujtim të Allahut të Lartësuar, qoftë vetë a në shoqëri, gjithashtu t’i kushtojë kujdes leximit të Kur’anit, namazeve nafile dhe detyrave të tjera që e afrojnë tek Allahu i Lartësuar.

5. Të jetë gjithmonë në kontakt me veprimtarinë e vet shkencore, duke lexuar, duke përsëritur, duke gjurmuar, duke bërë komente, studime dhe punime shkencore.

6. Të jetë aktiv në arsimimin e njerëzve, ngase arsimimi është bazë me të cilën forcohet feja dhe garantohet ruajtja e diturisë (shkencës). Arsimimi është prej çështjeve më elementare të fesë dhe njëkohësisht është ibadet më i çmueshëm dhe farzi kifaje më i kërkueshëm.

7. Ta edukojë nxënësin me edukatë islame në mënyrë suksesive (të shkallëzuar). Ai duhet të përpiqet ta edukojë nxënësin me virtyte të mira, të jetë i dashur ndaj tij dhe të interesohet për nevojat e tij përparimtare. Ai duhet të dëshirojë për nxënësin atë që ia dëshiron vetvetes dhe duhet të urrejë atë që urren për vete.

Mësuesi nuk duhet të jetë mendjemadh para nxënësit, por i butë dhe modest.

B - Virtytet e nxënësit:

1. Duhet ta pastrojë zemrën e tij nga çdo gjë e dëmshme, në mënyrë që të mund të pranojë diturinë, ta mbajë mend dhe të ketë dobi prej saj.

2. Ai duhet t’i ndërpresë të gjitha kontaktet e tij me gjërat që e shqetësojnë dhe e pengojnë nga studimi i tij serioz dhe i suksesshëm. Nxënësi duhet gjithashtu të jetë i kënaqur me pasuri të vogël dhe ushqim modest, që t’i bëjë durim edhe jetës së vështirë.

3. Të jetë modest ndaj diturisë dhe mësuesit, se përmes modestisë arrin diturinë.

4. Të sillet ndaj mësuesit të vet në mënyrë të ndershme. Ai duhet të besojë se mësuesi ka kualifikim të plotë për lëndën e tij dhe ta mbivlerësojë ndaj shumicës së kolegëve të tij në aspektin shkencor.

5. Të kujdeset që mësuesi i tij të jetë gjithmonë i kënaqur me të, edhe nëse ndonjëherë bie ndesh me mendimin e tij personal. Nxënësi assesi s’duhet të hyjë në klasë pa marrë leje.

6. Të hyjë në klasë me seriozitet të plotë dhe korrektësi. Ai duhet të jetë i përkushtuar tërësisht në ligjëratën e tij dhe të mos e preokupojë mendjen me gjëra të tjera. Nxënësi gjithashtu duhet të jetë i pastër, dhëmbët t’i ketë të larë, flokët e rregulluara, thonjtë e prerë dhe i parfumosur me erë të këndshme.

7. T’u japë selam të pranishmëve me një ton që do ta kishin dëgjuar me siguri, kurse mësuesin ta veçojë me një nder të posaçëm.

8. Të mos i kalojë të pranishmit, por të ulet ku ka vend.

9. Të jetë i sjellshëm ndaj shokëve të tij dhe ndaj atyre që janë të pranishëm në klasë, sepse sjellja e mirë ndaj tyre do të thotë edhe sjellje e mirë ndaj mësuesit.

10. Nëse bën pyetje, duhet ta bëjë me ton të ulët dhe me fjalë të zgjedhura. Nxënësi nuk duhet të turpërohet që t’i bëjë pyetje mësuesit nëse diçka nuk e kupton ose e ka të paqartë.

11. Të jetë në kontakt me mësimet e tij në çdo kohë, qoftë natën a ditën, qoftë në shtëpi a në udhëtim.

16. RREGULLAT E KËRKIMIT TË LEJES.

1. Muslimani duhet të kërkojë leje për të hyrë tri herë. Sipas hadithit: “Kur të kërkoni leje tri herë dhe nuk ju jepet leja, atëherë kthehuni.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Të mos qëndrojë para derës kur kërkon leje ose kur  i bie ziles. Kur një njeri kërkoi leje nga Muhammedi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, duke qëndruar para derës, Muhammedi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem doli dhe e pa duke qëndruar para derës dhe i tha: “Ti qëndron këtu, por duhet të jesh atje (pra më larg derës), sepse kur kërkon leje nuk ke të drejtë edhe të hedhësh sytë (brenda shtëpisë).” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Por nëse ka për qëllim të hyjë, atëherë le të thotë: “Es-selamu alejkum, a mund të hyj?” Sepse një njeri prej fisit Beni Amir kërkoi leje prej Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kur ai ishte në shtëpi, e ai i tha: “Kthehu ku ishe.” E pastaj Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem i tha shërbëtorit të tij: “Dil deri tek ai dhe mësoje sesi kërkohet leja për të hyrë. Le të thotë: “Es-selamu alejkum, a të hyj?” (e shërbëtori ia tregoi këto fjalë atij). E ai tha: “Es-selamu alejkum, a të hyj?” Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e lejoi që të hyjë e ai hyri. (Transmetojnë Ahmedi, Ebu Davudi dhe të tjerë)

4. Kur të kërkojë leje për të hyrë, është mirë të trokasë (të përplasë) këpucët ose të kollitet gjatë hyrjes, qoftë edhe në shtëpinë e vet, që t’ua bëjë me dije se ka hyrë dhe të mos i takojë në ndonjë gjendje të padëshirueshme.

17. RREGULLAT E SHOQËRIMIT.

Nga më të rëndësishmet janë:

1. Sjellja e mirë me vëllezërit dhe moshatarët, ngase vëllazëria është gjëja më e çmueshme për njeriun.

2. Muslimani duhet t’i përmirësojë të metat që sheh te shokët e tij, por së pari duke u kërkuar falje (nëse keqkuptohet). Të mos bëhet i bezdisshëm duke ua përmendur të metat që kanë prej natyre.

3. T’ua falë mangësitë vëllezërve dhe të mos i qortojë ata.

4. Të mos kundërshtohet me vëllezërit e tij dhe të pajtohet me ta aty ku lejon sheriati.

5. Të mos ketë xhelozi ndaj tyre për begatitë që Allahu Xheleshanuhu u ka dhuruar, siç janë p.sh. pasuria a dituria. Xhelozia është një prej shtyllave të mosbesimit, ndërsa pasojat e saj janë shkatërruese. Për muslimanin është më mirë që gjithmonë të jetë i gëzuar për të mirat që kanë vëllezërit e tij.

6. Të mos i bëjë rezistencë vëllait të tij në ato çështje prej të cilave pasojnë vetëm dëme të mëdha.

7. Të ketë gjithmonë turp para tyre.

8. Të jetë përherë i drejtë me ta dhe i çiltër (i pastër) në dashurinë ndaj tyre.

9. Të jetë fytyrëçelur e jo i mërrolur kur t’i takojë ata, të jetë gojëmbël, zemërgjerë, dorëlirë dhe i qetë edhe kur pranon prej tyre fjalë të rënda.

10. Të shoqërohet sa më shumë me shokët e tij më të dijshëm ose më të mençur, më të urtë, më të devotshëm ose më të matur.

11. T’u japë këshilla kur kanë nevojë dhe t’i pranojë këshillat e tyre kur e këshillojnë.

12. Të mos zihet dhe të mos polemizojë shumë me shokët, sepse dashuria shndërrohet në urrejtje.

13. Të mos e ofendojë asnjërin prej tyre dhe të mos e shpërfillë, edhe nëse është i paditur.

14. Ta shtojë dashurinë ndaj tyre duke u dhënë selam, duke i mirëpritur në shtëpinë e tij dhe duke i thirrur me ato cilësi që janë më të dashura për ta.

15. T’i përcjellë fjalët e tyre ose t’i kuptojë në formën më të bukur dhe qëllimin më të mirë.

16. Ta mënjanojë zilinë dhe të jetë zemërgjerë me ta dhe t’ua falë gabimet ndaj tij.

17. Të jetë serioz me ta e të mos bëjë shaka vend e pa vend, sepse në atë mënyrë humb burrërinë.

18. Të mos u besojë fjalëve të përgojuesve dhe mbartësve të thashethemeve kur fyejnë vëllezërit e tij.

18. RREGULLAT E SJELLJES NË XHAMI.

1. Pastrimi i xhamisë nga ndytësirat, sipas hadithit: “Pështyrja në xhami është mëkat, e shlyerja e tij është të pastrohet ai vend.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Mbrojtja e xhamisë nga erërat e këqija, qofshin edhe prej gojës së atyre që falen, sipas hadithit: “Kush ha prej kësaj bime (hudhrës), assesi të mos u afrohet xhamive tona.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Të mos lejohet shitblerja brenda xhamisë (në të gjitha sipërfaqet ku bëhet falja), ngase Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem e ka ndaluar një gjë të tillë.

4. Të mos ngrihet zëri në xhami, sipas fjalëve të Omerit radijAllahu ‘anhu “Sikur të kishit qenë ju dy banorë të qytetit, do t’ju kisha rrahur. Si guxoni ta ngrini zërin tuaj në xhaminë e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem?!” (Fjala është për dy beduinë që hynë në xhaminë e Resulull-llahut sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem dhe flitnin me zë të lartë.) Transmeton Buhariu.

5. Muslimani duhet të falë dy rekate namaz kur të hyjë në xhami, sipas hadithit: “Kur të hyni në xhami, mos të uleni pa i falur dy rekate.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

6. Të mos dalë nga xhamia (nëse ndodhet aty), nëse fillon të thirret ezani për namaz, sipas hadithit të Ebi Shashaut, i cili ka thënë: “Ishim ulur pranë Ebu Hurejrës radijAllahu ‘anhu në xhami. Ndërkohë thirri ezani e njëri prej njerëzve u nis të dalë nga xhamia. Atë e përcolli Ebu Hurejra me shikimin e tij derisa doli nga xhamia dhe tha: “Ta dini se ky e kundërshtoi Ebal Kasimin (Muhammedin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem).” (Transmeton Muslimi)

7. Të bëjë dua kur të shkojë për t’u falur në xhami. Nga Ibni Abbasi radijAllahu ‘anhu, e ai nga Resulull-llahu sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, erdhi ky hadith: “ALLAHUME XH’AL FI KALBI NUREN VE FI LISANI NUREN VEXH’AL FI SEM’I NUREN VEXH’AL FI BESARI NUREN VEXH’AL MIN HALFI NUREN VE MIN EMAMI NUREN VEXH’AL MIN FEUKI NUREN VE MIN TAHTI NURA.” (O Allahu im, bë që zemra ime të ketë nur, gjuha ime të ketë nur, veshi im të ketë nur, syri im të ketë nur, bë që prapa meje të ketë nur, para meje të ketë nur, mbi meje të ketë nur dhe nën meje të ketë nur.) Transmeton Muslimi.

19. RREGULLAT NË DITËN E XHUMA.

1. Muslimani duhet të bëjë dua dhe të kërkojë falje tek Allahu i Lartësuar sa më tepër, pasi në ditën e xhuma është një moment kur Allahu i pranon lutjet dhe pendimet.

2. Të dërgojë selam dhe salavate për Pejgamberin sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem sa më tepër.

3. Të pastrohet, të parfumoset dhe të veshë rrobat më të mira.

4. Të lexojë suren El-Kehf, sipas hadithit: “Atij që lexon suren El-Kehf në ditën e xhuma, do t’i ndriçohet me nur (dritë) çdo vepër që ka bërë mes dy xhumave.” (Transmetojnë Nesaiu dhe Hakimi)

5. Të shkojë sa më herët në xhami për të qenë i pranishëm në faljen e xhumasë.

6. Pasi ta falë farzin e xhumasë, le t’i falë katër rekate sunet të xhumasë. Sipas hadithit “Kur të falni (farzin) pas xhumasë, falni katër rekate (sunet të xhumasë).” (Transmeton Muslimi)

20. RREGULLAT E SADAKASË (LËMOSHËS)

1. Me dhënien e sadakasë muslimani të ketë për qëllim vetëm kënaqësinë e Allahut të Lartësuar.

2. Të japë sadaka prej pasurisë (mallit) më të dashur dhe më të mirë, sipas hadithit: “Kush jep sadaka së paku edhe një hurmë që ka fituar nga hallalli - se Allahu nuk pranon përveç të pastërtës (të mirën) - atë Allahu e pranon me të djathtën, pastaj e rrit, siç e rritni mazën tuaj, derisa të bëhet (hurma e dhënë sadaka) sa një kodër.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

3. Ta fshehë atë që e jep sadaka (më mirë të mos e publikojë atë), sipas hadithit: “Shtatë grupe Allahu do t’i vendosë nën hijen e Arshit të Vet... e në ato shtatë grupe është edhe grupi i atyre që ndajnë sadaka (lëmoshë) duke thënë... dhe një njeri që ka dhënë sadaka dhe e ka fshehur këtë derisa dora e tij e majtë nuk ka ditur se ç’ka dhënë dora e djathtë.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

4. T’ua shpërndajë sadakanë të afërmve të tij dhe atyre që kanë nevojë për të.

5. Të zgjedhë kohën më të përshtatshme për dhënien e sadakasë, në të cilën Allahu e dyfishon shpërblimin e punëve të mira, siç është muaji i agjërimit.

21. RREGULLAT E DURIMIT.

1. Muslimani duhet të jetë gjithmonë durimtar kur t’i ndodhë ndonjë e papritur, sipas hadithit: “Durimi i vërtetë është ai që shfaqet në rastin e parë të papritur (të ndonjë fatkeqësie).” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Përmendja e Allahut të Madhëruar, dorëzimi dhe përulësia ndaj Tij. Thotë Allahu Xheleshanuhu: “Të cilët, kur i godet ndonjë e pakëndshme, thonë: “Ne jemi të Allahut dhe tek Ai kthehemi.” (El-Bekare 156)

3. Të bëjë durim kur ta godasë diçka e padëshirueshme dhe ta pranojë këtë si një vendim të Allahut Xheleshanuhu, sipas hadithit të Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, i cili përcjell Fjalën e Allahut Xheleshanuhu: “Nuk do të ketë dënim për atë besimtar që, kur t’ia marr ndonjë të dashur (qoftë njeri a gjësend) të dynjasë, bën durim për të fituar xhennetin.” (Transmeton Buhariu) Është mirë ta përkujtojë hadithin e Pejgamberit sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem: “Është çudi me jetën (çështjen) e besimtarit, e tërë jeta e tij është hajr (mirësi), e atë cilësi nuk e ka kush përveç besimtarit: nëse e qëllon ndonjë e mirë, ai falënderon (Allahun Xheleshanuhu) dhe kjo është hajr për të, e nëse e qëllon ndonjë e keqe, duron (për Allahun Xheleshanuhu), dhe kjo është hajr për të.” (Transmeton Buhariu)

22. RREGULLAT E HYRJES NË SHTËPI.

1. Kur të hyjë në shtëpi, muslimani duhet të thotë: “BISMIL-LAHI VELEXHNA VE BISMIL-LAHI HAREXHNA VE ALA RABINA TEVEK-KELNA” (Në emër të Allahut po hyjmë dhe në emër të Allahut dolëm, e në Zotin tonë po mbështetemi.) (Transmeton Ebu Davudi me sened sahih)

2. Ta përshëndesë me selam familjen e tij.

3. Para se të ulet për të pushuar, le t’i lajë dhëmbët me misvak (a brushë).

23. RREGULLAT E AGJËRIMIT.

1. Muslimani duhet të largohet prej fjalëve të pavërteta dhe të mos punojë sipas tyre. Të largohet prej shpifjes, fjalëve të turpshme, sharjes dhe dëmtimit të njerëzve sipas hadithit: “Kush nuk largohet nga rrena dhe veprat e ngjashme me të, le ta dijë se Allahu Xheleshanuhu nuk është i nevojshëm për urinë dhe etjen e tij.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi) Dhe hadithit: “Agjërimi është mbrojtës e, kur agjëroni, mos thoni fjalë të turpshme dhe mos e ngrini zërin. Nëse ndokush ju fyen (provokon) ose ju mëshon, thoni: “Unë jam agjërues.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

2. Të ngrihet për të ngrënë syfyr (ushqimi që hahet para agimit), çkadoqoftë, bile edhe një gotë ujë, duke u bazuar në hadithin: “Bëni syfyr, se në syfyr ka bereqet.” (Transmeton Ibni Habani në sahihun e tij)

3. Të bëjë iftar me hurma, sipas hadithit: “Kur të bëni iftar, bëni iftar me hurma, se ajo është bereqet, e nëse nuk mund të gjeni hurma, atëherë pini ujë, se ai është pastrim.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

4. Të shpejtojë me iftarin menjëherë sa të perëndojë dielli (akshami), sipas hadithit: “Njerëzit do të jenë në hajr (mirësi) derisa të shpejtojnë me iftarin.” (Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi)

5. Të bëjë dua (lutje) në iftar me atë që ka bërë dua Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, duke thënë: “ALLAHUM-ME LEKE SUMTU VE ALA RIRZKIKE EFTARTU VE ALEJKE TEVEK-KELTU VE BIKE AMENTU DHEHEBEDH-DHAMEU VEBTEL-LETIL-URUK VE THEB-BETEL EXHRU IN SHA ALLAH. JA VASIUL FADLI IGFIR LI. ELHAMDULILAHI LEDHI EAANENI FE SUMTU VE REZEKANI FE EFTARTU.” (O Allahu im, për Ty agjërova dhe prej rizkut Tënd (furnizimit Tënd) bëra iftar, te Ty u mbështeta dhe besova. U shua etja dhe u mbushën kodrat (damarët). U vërtetua shpërblimi, nëse dëshiron Allahu. O Ti që ke dhuntinë e gjerë, më fal mua. Falënderimi i takon Allahut, i Cili më ndihmoi dhe agjërova, më furnizoi e bëra iftar.) (Transmetojnë Ebu Davudi dhe Nesaiu)

6. Të lexojë dhe studiojë Kur’anin e Ndershëm, kurdo që t’i jepet rasti, qoftë ditën a natën.

7. T’u shpërndajë dhe t’u japë sa më tepër sadaka farefisit, fukarave, të mjerëve, siç e kishte zakon Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem. Ai ishte njeriu më i përpiktë për të bërë punë të mira. E në muajin e Ramazanit ishte edhe më bujar se ditëve të tjera, ishte edhe më bujar se era e dërguar.

8. Të jetë i qëndrueshëm, i rregullt në namazin e taravisë për çdo natë të ndershme, duke u bazuar në hadithin: “Kush e agjëron Ramazanin me iman të plotë dhe duke iu përmbajtur rregullave të tij, atij do t’i falen gabimet e bëra.” (Transmetojnë gjashtë shënues të haditheve)

9. Të qëndrojë në xhami dhjetë ditët e fundit të Ramazanit, në ato xhami ku falet xhumaja. Pejgamberi sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem kishte traditë të qëndronte në xhami dhjetë ditët e fundit të çdo Ramazani, derisa ndërroi jetë, e pas vdekjes së tij këtë traditë e vazhduan gratë e Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem.

24. RREGULLAT E HAXHIT.

1. Të konsultohet me të dijshmit, për të shfrytëzuar përvojën dhe diturinë e tyre rreth haxhit.

2. Të falë namaz Istihare (namaz që bëhet kur nuk dimë si të vendosim për një punë). Me këtë nuk kemi për qëllim vetë haxhin, sepse ai është mirësi dhe ibadet e nuk ka dyshim në të, por me Istiharen kemi për qëllim kohën e nisjes, grupin të cilin do ta shoqërojë dhe mjetin me të cilin do të udhëtojë.

3. T’i mësojë rregullat e haxhit. E nëse nuk ka pasur mundësi t’i mësojë, duhet të ketë kujdes që të bëjë pjesë një grup në mesin e të cilit ka ndonjë dijetar a nxënës. E nëse edhe këtë nuk arrin ta bëjë, atëherë le të marrë me vete libra që do t’a ndihmojnë për këtë.

4. Ai që do të niset në haxh, para se të niset duhet t’i porosisë familjen dhe shokët e tij që t’ia kenë frikën Allahut dhe t’u përmbahen dispozitave të Tij.

5. T’i regjistrojë porositë e tij (testamentin e tij) dhe ato që ka a që i kanë borxh.

6. Të përpiqet të bëjë një teube të sinqertë (pendim) për mëkatet e tij.

7. T’ua kthejë hakun ose t’u kërkojë falje njerëzve, qoftë për dëme të karakterit fizik, material a moral.

8. Për të bërë haxhin a umren, haxhiu duhet të zgjedhë pasurinë e pastër të fituar nga hallalli, sipas hadithit: “Allahu është i Pastër dhe e pranon vetëm të pastrën.” (Transmeton Muslimi)

9. Me haxhin a umren të ketë qëllim kënaqësinë e Allahut në Ditën e Gjykimit.

10. Kur të hipë në mjetin transportues, qoftë kafshë, automjet ose aeroplan, duhet të thotë Bismil-lah, e pastaj ta falënderojë Allahun dhe të lutet me duanë e udhëtimit, e më pas të bëjë sa më shpesh dua, dhikr, istigfar, ta madhërojë Allahun e të thotë: “SUBHANALLAH, ELHAMDULIL-LAH. ALLAHU EKBER dhe LA ILAHE IL-LALLAH.”

11. Ta ruajë gjuhën nga thashethemet dhe kotësitë, të mos bëjë shaka shumë dhe të mos luajë, që dëmi të jetë më i madh se dobia.

12. T’u shmanget ofendimeve ndaj bashkudhëtarëve dhe të bëjë përpjekje për këshillimin dhe udhëzimin e tyre në të mira dhe për ndalimin e tyre nga të këqijat, si dhe të përpiqet ta shfrytëzojë kohën maksimalisht.

13. Të kujdeset që të mos i pengojë haxhilerët, posaçërisht gjatë tavafit, sa’jit dhe gjuajtjes së gurëve.

14. T’i plotësojë kushtet e haxhit duke e madhëruar, duke e falënderuar dhe duke iu nënshtruar Zotit të Gjithësisë.

15. Të distancohet nga marrëdhëniet gjinore, grindjet, sharjet dhe nga thyerja e rregullave. E nëse dikush grindet për ta ndihmuar të vërtetën, kjo konsiderohet udhëzim në të mirë, që herë është i detyrueshëm e herë i pëlqyeshëm, sipas nevojave të rastit.

16. Haxhiu duhet të kujdesëe për t’i kryer farzet e Allahut, si namazin me xhemat në kohët e veta. Është e çuditshme që shumica e haxhilerëve e zhvlerësojnë këtë vepër të madhe! Si është e mundur që dikush ta bëjë haxhin e nuk falet, ose përton që të dalë në kohë për t’u falur? Një vepër e tillë nuk i verbon sytë, por verbon zemrat që rrahin në gjoks.

17. Gruaja që niset për haxh është e detyruar të mos udhëtojë vetëm, por me një të afërm (me të cilin e ka të ndaluar të martohet sipas Islamit). Ajo që bëjnë një numër i madh grash, duke shpërfillur kushtin e mahremit (të afërmin), dhe udhëtojnë në haxh dhe umre pa ta, është një mëkat i madh për të cilin duhet një pendim i sinqertë tek Allahu Xheleshanuhu

18. Gratë e kanë për detyrë të mbulohen dhe të mos u shihen pjesët e trupit dhe të përpiqen që obligimet e haxhit t’i kryejnë me nder. Ato duhet ta dinë se takimet me burra dhe përzierja me ta pa kurrfarë nevoje është çështje e ndaluar.

19. Haxhiu e ka për detyrë t’u shmanget fjalëve dhe veprimeve që nuk përputhen me ndërgjegjen e njeriut, siç janë fjalët e disave: “E kam gjuajtur shejtanin”, ose sjelljet e të tjerëve, siç janë hedhja e sandaleve në vend të gurit ose sharja etj. Të gjitha këto janë në kundërshtim me qëllimin e gjuajtjes së gurëve, sepse kjo gjuajtje është në të vërtetë përmendje e Allahut të Madhërishëm.

20. Haxhiu duhet të kujdeset t’u vijë në ndihmë muslimanëve, t’u bëjë mirë dhe t’i udhëzojë kur kanë nevojë.